Þjóðmál - 01.03.2007, Side 59

Þjóðmál VOR 2007 57
Í. raun. felst. ákveðin. kaldhæðni. í. því. að.
treysta. á. stjórnvöld. þegar. bæta. skal. stöðu.
kvenna. á. vinnumarkaðinum,. enda. hefur.
sagan.sýnt.að.löggjöf.hefur.ekki.alltaf.haft.
þær.afleiðingar.sem.henni.er.ætlað.þrátt.fyrir.
góðan.hug.löggjafans ..Löggjöf.hefur.jafnvel.
tilhneigingu.til.að.draga.úr.frelsi.kvenna.á.
vinnumarkaðinum .. Aukinheldur. krefjast.
fæstar. konur. sértækra. aðgerða. stjórnvalda.
sér. til.handa,.heldur.eru.þær.eingöngu.að.
biðja.um.tækifæri. til.að.sanna.að.þær.geti.
lagt. jafn.mikið.af.mörkum.og.karlmenn.á.
sviðum.sem.hafa.til.þessa.þótt.karllæg ..Þegar.
stjórnvöld.gefa.ákveðnum.hópum.fríðindi,.
eða.forréttindi.öllu.heldur,.verður.slíkt.ávallt.
á. kostnað. annarra. hópa .. Því. meira. sem.
frelsið. er. hins. vegar. á. vinnumarkaðinum,.
því.fleiri.verða.fyrirtækin.og.því.fleiri.verða.
tækifærin .
Með.tímanum.mun.frjáls.vinnumarkaður.
enn. fremur. jafna. meintan. launamun.
jafnhæfra.einstaklinga.af.sitt.hvoru.kyninu ..
Þessu.til. skýringar.má.nefna.fyrirtæki.sem.
mismunar. kynjunum. á. þann. hátt. að. það.
borgar. körlum. 2 .000. kr .. á. klukkustund.
en. konum. 1 .000. kr .. á. klukkustund. fyrir.
sambærileg. störf .. Séu. ekki. önnur. störf. í.
boði. á. markaðinum. þurfa. konurnar. að.
sætta. sig. við. þessa. mismunun,. ellegar.
hætta. störfum .. Vinnuveitandi. sem.
mismunar.kynjunum.á.frjálsum.og.opnum.
samkeppnismarkaði.skapar.um.leið.tækifæri.
fyrir. önnur. fyrirtæki. til. að. komast. inn. á.
markaðinn .. Þegar. nýr. aðili. kemur. inn. á.
markaðinn.mun.hann.ráða.konur.til.starfa.
og. greiða. þeim. meira. en. 1 .000. kr .. á. klst ..
en.minna.en.2 .000.kr ..á.klst ..Með.því.nær.
hann. að. lækka. framleiðslukostnað. sinn,.
ásamt. því. að. tryggja. sér. starfsorku. hæfs.
starfsfólks ..Þær.konur.sem.vinna.fyrir.fyrri.
vinnuveitandann.munu.því.færa.sig.til.þess.
sem. greiðir. hærri. laun .. Vinnuveitandinn.
sem.mismunar.mun.því.annað.hvort.þurfa.
að. lækka. laun. starfsmanna. sinna. (nú.bara.
karlmanna). þar. til. launin. eru. jöfn. þeim.
launum. sem. nýja. fyrirtækið. er. að. bjóða.
eða. hann. neyðist. einfaldlega. til. að. hætta.
starfsemi .. Af. þessu. einfalda. dæmi. má. sjá.
að. kynbundinn. launamunur. gengur. ekki.
upp. á. frjálsum. markaði .. Markaðurinn. og.
heilbrigð.samkeppni.sjá.um.að.jafna.hann .
Sumir.hafa.einnig.haldið.þeirri.kenningu.
á.lofti.að.ákveðin.störf.séu.á.einhvern.hátt.
lokuð.fyrir.kvenfólki.og.er.þá.gjarnan.rætt.
um. háttsettar. stöður. þar. sem. karlar. eru.
margir.fyrir ..Þá.er.að.því.ýjað.að.karlmenn.
haldi.konum.frá.störfunum.til.að.trufla.ekki.
félagslegt.net.karlmannanna ..Aftur.skal.hér.
vísað.í.grein.dr ..Helga.Tómassonar.og.á.það.
bent. að. sé. þetta. raunin. þá. geti. það. ekki.
verið. nema. á. fáum. vinnustöðum .. Flestir.
fyrirtækjaeigendur. hafa. vöxt. og. velgengni.
fyrirtækisins.að.markmiði,.en.ekki.félagsleg.
net. stjórnendanna .. Kenningar. af. þessu.
tagi. duga. því. ekki. til. að. útskýra. neitt. er.
viðkemur. launum. einstaklinga,. af. hvoru.
kyninu.sem.er .
Kynjakvótar.í.stjórnum.fyrirtækja
Nokkuð.hefur.verið.rætt.um.þá.leið.sem.m .a ..hefur.verið.farin.í.Noregi,.að.setja.
kynjakvóta. í. stjórnum.skráðra. félaga ..Vera.
kann.að.slíkar.aðgerðir.sýnist.heillavænlegar.
í.fyrstu,.en.þegar.litið.er.á.heildarmyndina.
og.til.hugsanlegra.afleiðinga.er.hugmyndin.í.
besta.falli.fráleit ..Á.markaði.er.tilhneigingin.
sú.að.hæfustu.einstaklingarnir.sem.bjóðast.
í. ákveðið. starf. séu. ráðnir. til. þeirra. starfa ..
Þegar. hins. vegar. þarf. að. ráða. konu. til. að.
mæta. ákveðnum. kvótum. geta. fyrirtæki.
staðið. frammi. fyrir. því. að. þurfa. að. ráða.
minna. hæfa. einstaklinga. til. starfa .. Slíkt.
getur.haft.þau.samlegðaráhrif.að.hagnaður.
fyrirtækja. dregst. saman,. umsvif. þeirra.
minnka.og.að.lokum.þarf.að.draga.saman.
seglin. í. ráðningum .. Þegar. segja. þarf. upp.
starfsfólki. verða. konurnar. sem. ráðnar.
1-2007.indd 57 3/9/07 2:44:02 PM