Þjóðmál - 01.06.2007, Blaðsíða 39
Þjóðmál SUmAR 2007 37
út.að.þáttagerð.fyrir.sjónvarp.gerði.menn.
að. ósannindamönnum. ef. upp. kæmist.
að. einhver. þáttagerðarmaður. hefði. haft.
rangt. við. í.umfjöllun. sinni. eða. að.virðis-
aukaskattsvik. væru. til. merkis. um. að. það.
kerfi.gerði.heiðarlegt.fólk.að.þjófum .
Lítið. var. gefið. fyrir. þá. staðreynd. í.
þættinum. að. reglulega. eru. framkvæmd.
próf. á. heilindum. löndunarmanna. með.
handahófskenndum. athugunum. á. lönd-
unarupplýsingum .. Tölfræðileg. nálgun.
eftirlitsaðila.á.umfangi.svindls.við.löndun.
er. því. góð. og. skilar. marktækri. niður-
stöðu. ólíkt. þeim. ályktunum. sem. þátta-
stjórnendur.Kompáss.drógu.af.yfirlýsing-
um. manna. sem. hlotið. höfðu. dóm. fyrir.
glæpi.í.fiskveiðum .
Að. sögn. þáttarins. var. svindlið. slíkt.
að. aðilar. á. öllum. sviðum. útgerðarinnar.
áttu. að. taka. þátt. í. samhangandi. falsi. á.
gögnum.til.að.svindla.á.kvótakerfinu ..Það.
blasir. við. hverjum. þeim. sem. stuttlega.
hugsar. um. málið. og. kannar. gögn. þess.
að. útgerðarfyrirtæki,. sem. alls. eru. með.
yfir. 5 .000. starfsmenn. og. senda. árlega.
þúsundir.gáma.úr.landi,.eru.ekki.í.samráði.
við. sjómenn,. skipstjóra,. löndunarmenn,.
pökkunarmenn,.fragtmenn,.tollara,.flutn-
ingsfyrirtæki. og. innkaupastjóra. helstu.
stórmarkaða.Bretlands.um.að.horfa.fram.
hjá.því.að.gögn.séu.fölsuð .
Sjónhverfingar
Meintu. svindli. til. sannindamerkis.voru. sýndir. handskrifaðir. miðar. í.
miklu.magni.á.skjánum.til.þess.að.ná.fram.
þeirri. skynjun.að. fyrst.að.miðarnir.væru.
margir.væri. svindlið.mikið ..Sama.aðferð.
var.svo.notuð.þegar.fjallað.var.um.alla.þá.
30.heimildarmenn.sem.þátturinn.sagðist.
hafa. rætt. við. en. þar. kusu. stjórnendur.
að. sýna. skuggamynd. af. manni. sem.
margfaldast.upp.í.64.skuggamyndir.til.að.
ná.fram.þeirri.skynjun.að.heimildarmenn.
væru. mjög. margir .. Af. þeim. þúsundum.
starfsmanna. sem. starfa. í. og. við. útgerð.
þá. tókst. þættinum. að. hafa. uppi. á. 30.
mönnum.sem.stutt.gátu.tilgátu.þáttarins.
og.þar.af.enn.færri.sem.vildu.staðfesta.hið.
meinta.svindl.í.þættinum.sjálfum .
Glæpamenn.og.heimildarmenn
Athygli.vakti.að.í.þættinum.var.ekki.rætt.við. neinn. frá. helstu. útgerðarfélögum.
landsins.heldur.aðallega.rætt.við.menn.sem.
hlotið.höfðu.dóma.fyrir.lögbrot.í.tengslum.
við. fiskveiðar. eða. önnur. mál .. Núverandi.
skipstjóri.sem.rætt.var.við.í.þættinum.hafði.
hlotið. dóm. fyrir. svindl. í. kvótakerfinu ..
Fyrrverandi. skipstjóri. sem. vísað. var. til. í.
fréttatíma. daginn. eftir. að. þátturinn. var.
sýndur. hafði. hlotið. margvíslega. dóma.
fyrir. m .a .. fjárdrátt,. brot. á. lögum. um.
virðisaukaskatt. og. fyrir. að. halda. eftir.
staðgreiðsluskatti.launa ..Það.þarf.engan.að.
undra.að.þeir.sem.stundi.margvíslega.glæpi.
yfir.höfuð. skuli. stunda.glæpi. í.fiskveiðum.
og. í. raun.undarlegt.að. jafn.vönduðum.og.
hófsömum. fréttaskýringaþætti. og. Kompás.
hafi. af. handvömm. einni. saman. láðst. að.
nefna.þá.þær.staðreyndir .
Sannleikurinn.er.sagna.bestur
Útgerðarmenn. eru. í. miklum. meiri-hluta. heiðarlegir. menn. sem. komið.
hafa. fyrirtækjum. sínum. upp. af. heil-
indum,.dugnaði.og.elju ..Þeir.hafa.keypt.
aflaheimildir. sínar. og. eru. stöðugt. að.
auka. við. sig. eða. selja. frá. sér. heimildir.
eftir.því.sem.þurfa.þykir ..Stöðug.og.virk.
viðskipti. með. kvóta,. hátt. kvótaverð. og.
rekstrarafkoma.í.takt.við.kvótaeign.sannar.
einmitt. að.útgerðarmenn.eru.heiðarlegir.
en.taka.ekki.upp.glæpsamlega.hegðun.líkt.
og.haldið.er.fram.í.Kompás .