Saga - 2007, Qupperneq 25

tveir sér fræ› ing ar hing a› til lands, Christ i an Tofte mark, yf ir lækn ir
dönsku al manna varn anna, og Hans Holt er mann hers höf› ingi, yf ir -
ma› ur norsku al manna varn anna, Si vil for svar et. Bá› ir br‡ndu fyr ir
ís lensk um emb ætt is- og rá›a mönn um a› öfl ug ar al manna varn ir
væru brá› nau› syn leg ar og hér höf›u or› i› kafla skil á n‡j an leik.75
Ljóst var a› stjórn völd ætl u›u nú a› efla all an vi› bún a› í land inu
og í raun flurfti sú vinna a› hefj ast a› mestu frá grunni, eins og lesa
mátti milli lína í grein ar ger› um fleirra Holt er manns og Toftemarks.
Danski lækn ir inn ein beitti sér frek ar a› tækni leg um flátt um í sam -
bandi vi› um önn un slas a›ra en Holt er mann út bjó ít ar legri grein ar -
ger›. For send ur hans voru sk‡r ar:
Gera má rá› fyr ir, a› ef til styrj ald ar dreg ur ver›i hún al gjör.
Árás ir munu a› veru legu leyti ver›a ger› ar úr lofti, og bein -
ast bæ›i a› hern a› ar mann virkj um og ö›r um mann virkj um.
Lík leg skot mörk í upp hafi eru: A› set ur æ›stu stjórn valda,
flug vell ir, flota stö›v ar, stór for›a búr, mik il væg ar inn flutn -
ings hafn ir, sam göngu mi› stö›v ar og stór i›n a› ar hverfi. Einnig
er lík legt, a› óvin ur inn geri árás ir á stærri bæi og flétt b‡la sta›i,
í flví skyni a› hafa áhrif á mót stö›u afl íbú anna, og flannig
ney›a land i› til upp gjaf ar.
Gera má rá› fyr ir mik illi ey›i legg ingu og tor tím ingu
manns lífa af völd um fleirra árás ar vopna, sem til tæk eru í dag,
ef ekki eru ger› ar rá› staf an ir til vernd ar íbú un um.
fietta á eink um vi›, ef um notk un kjarn orku vopna er a›
ræ›a.76
Holt er mann sag›i jafn framt lík legt a› Sov ét menn myndu varpa
kjarn orku sprengj um á öll ríki Nor› ur landa og fjar læg› in veitti Ís -
lend ing um enga vernd.77 Féllust ís lensk ir rá›a menn á fless ar for -
send ur yr›u fleir flví líka a› grípa til a› ger›a. Sjálf ur skipti Holt er -
mann fleim í sjö flætti:
„ef kjarnorkusprengja spryngi …“ 25
kvæmda stjóra al manna varna í Nor egi, og Minn is bla› 13. nóv. 1961. Fund ir í
Ci vil for svars styrel sen í Stokk hólmi.
75 BsR. A. 21091. Fund ar ger›a bók loft varna nefnd ar Reykja vík ur. Fund ur me›
Holt er mann hers höf› ingja, 22. nóv. 1961, og Tofte mark lækni, 13. des. 1961.
76 Al fling is tí› indi 1961 A. Frum varp til laga um al manna varn ir. Fylgi skjal 3.
Álits ger› Holt er mann, hers höf› ingja, bls. 1039. Sjá einnig: Al fling is tí› indi 1961
A. Frum varp til laga um al manna varn ir. Fylgi skjal 4. Álits ger› C. Tofte mark,
bls. 1045–1055.
77 BsR. A. 21091. Fund ar ger›a bók loft varna nefnd ar Reykja vík ur. Fund ur me›
Holt er mann hers höf› ingja, 22. nóv. 1961.
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:32 PM Page 25