Fram - 19.04.1922, Blaðsíða 2

44
Nr. 13
bólgu. Hann dó í útlegð á eyjunni
Madeira. Konungssinnar í Ungverja-
landi hafa reynt að yfirlýsa kon-
ungdóini Ottó prins, en mishepnast.
Farþegaflugvélar 2 rákust á í þoku
milli London og París og fórust 6
manns. Er þetta fyrsta slysið á sain-
göngi^leið þessari í 2 ár.
De Valera hótar borgarastyrjöld
verði írski sáttmálinn sainþyktur og
skuli þá ástandið á írlandi ekki verða
betra en í Mexíkó.
Falkenheim, þýski herforinginn
er nýlátinn.
Nýjustu þingfregnir.
Fiskiveiðalögin.
Nefndin sem fjaílar um frumvarp-
ið í Eírideild, leggur til að frum-
varpið verði þar samþykt.
Fjárlögin
eru fyrir riokkiu komin til Neðri-
deildar aftur. Efrideild afgreiddi þau
með 110 þúsund króna tekjuhalla.
Pinglok.
Talað er um að þingi verði slitið
um miðja næstu viku.
Hafnarbryggjan.
Á bæjarstjórnarfundi sem haldinn
var hér 10. þ. mán. var með öll-
urn gr. atkv. (7) samþykt tillaga frá
hafnarnefnd um byggingu hafskipa-
bryggju á hafnarlóðinni, svo fram-
arlega að hægt sé að útvega lán
til fyrirtækisins. Hefur hafnarnefnd
áætlað lengd bryggjunnar nær 100
metra og að hún þá nái fram á 14
feta dýpi um stórstraumsfjöru. Að
áliti verkfræðings kostar bryggja
þessi bygð á kláfum fyltum grjóti,
20 feta breið, með 40 feta haus,
um 48 þúsund krónur. Er tilætlun-
in, ef lán fæst, að verkið verði boð-
ið út í sumar og byrjað á bygg-
ingunni á komandi hausti. Er svo
talað um að þessum hafnarbótum
reynum vér að koma upp hjálpar-
laust af hendi hins opinbera, enda
okkur í engan máta ofvaxið að
byggja þessa bryggju á eigin spýt-
ur. En um leið og við byggjum
bryggju þessa án hjálpar, er hún
ekki annað en spor í áttina til hinn-
ar fullkomnu hafnarbótahugmyndar,
sem hér var á döfiuni 1919, og
lýst var aftur hér í blaðinu fyrir
skemstu.
Fessi bryggja sem nú á að ráð-
ast í, mun að öllu sjálíráðu flýta
fyrir því að reynt verði að fara á
stúfana með hina hafnargjörðina,
með öldubrjót o. fl., og er þeim, er
þetta ritar, gleðiefni, að hafnarnefnd
og bæjarstjórn skyldi falla frá hug-
mynd sinni, þeirri í vetur, að byggja
svo innarlega á hinni ágætu liafn-
ar'.óð bryggju fyrir á annað hundr-
að þúsuud krónur, sem auðvitað
var eigi hægt að gjöra án tilstyrks
ríkissjóðs, og skjóta með því loku
fyrir að vér nokkurntírna seinna
FRA/4
fengjuin frekari styrk til hafnarbóta
hér. Með þessari nýjustu hugmynd
höfum vér aftur á móti óbundriar
hendtir, og getum strax sem oss
finst þar til vera hentugur tími lagt
út í sjálía hafnaigjörðina og þá
með fullkominni sanngirni mælú
til þess að verða til hennar styrktir
af opinberti fé.
ísfirðingar, sem hat'a í huga um-
íangsmikiar umbætur á höfninni,
hafa á þessu þingi fengið lof-
orð fyrir mikiili fjárupphæð tii hafn-
argjörðar trm leið og fé verði fyrir
hendi og þótt það geti dregist að
peníngar verði til í kassanum, þá
eru þeir þó komnir á stað. Ekki
skuium vér öfundast yfir því, að þeir
fái bætur á höfn sinni, miklu frem-
ur skulum vér gleðjast yfir því að
þeir hafa fengið málum sínum fram-
komið, þess hægri verður eftirleik-
urinn okkur.
Síldartollurinn.
Eftir að síðasta blað kom út frétt-
urn vér, að Sigurður H. Kvaran
alþ.maður er ekki einn flutnings-
maður frumvarpsins um lækkun á
síldartollinum, frumvarpið flytur með
honum alþ.maður Björn Kristjáns-
son.
Á borgarafundinum sem um er
getið hér annarstaðar var svohljóð-
andi tillaga borin upp :
Á fjöímennum borgarafundi sam-
þykkjum vér borgarar í Siglutirði,
að skora á hið háa alþingi að lækka
útflutningsgjald af síld niður í 1
krónu af tunnu þar sem ella er
hætta á, að innlendir síldarframleið-
endur neyðist til þess að veiða og
yerka síld utan landhelgi,
og var tillagan samþykt með 172
samhlj. atkvæðum, og send nokkr-
um þingmönnum tafarlaust.
Nýjustu fregnir af máli þessu eru
þær að flutningsmennirnir hafa kom-
ið að nefndaráliti sem kemur til um-
:æðu í Efrideild í dag. Hafa þeir
gjört miðlunartillögu um að tollur-
inn lækki niður í kr. 1.50 pr. tunnu,
og lög síðasta alþingis um eftirgjöf
á tolli falli niður.
Er álitin von um að svona nái
frumvarpið fram að ganga.
Ekki fisað saman.
í febrúarhefti Læknablaðsins þ. á.
segir læknisnemi einn við háskólann
eftirfarandi sögu:
Eg gengdi störfum fyrir héraðs-
lækni nokkra hríð. — Eitt sinn sem
oftai kom maður að sækja mig.
Kvað hann gamla konu á næsta bæ
við sig hafa dottið á stein og lík-
lega lærbrotnað. Bjó eg mig hið
skjótasta og lagði af stað. Eftir hér
um bil 3 stunda hraða reið komum
við á bæinn. Var það reisulega bygð-
ur bær. Baðstofan var björt og rúm-
góð. Hátt var upp í súðina og
strompur stóð upp úr mæni. Rúm-
in stóðu út við veggina. Brekán
lágu breidd yfir. Konur s^tu við tó-
skafp en karlar tveir unnu úrhross-
hári. Annar þeirra fléttaði reiptagl.
Vafði hann því um ’oita jafnóðum
sem iengdist. Hann tók bakföll þeg-
ar hann herti að þáttunum, og dró
elcki af sér þegar eg horfði á hann.
Hlýtt var í baðstofunni. Olíulampi
tneð stórum skermi brann í ntiðri
stofu, í einu horninu lágamla konan í
rúmi sínu. Hún varum nírættoggerði
öll fjósaverkin, og það sást á hönd-
unum, rokknum og bandhnyklunum
við rúmið hennar, að ekki hafði
hún seíið þar auðunt höndum. Eins,
og vant var hefði hún borið hey-
meisana frá heygarðinuni til fjóss-
ins, en skrjkaði fótur og féll á stein-
stétt við fjósdyrnar. Hún heyrði
bresta í lærinu við fallið, ogkvaðst
hafa fundið nokkuð mikið til. Hjálp-
laust staulaði hún þó til baðstofu,
all-langa leið, og til hvílu sinnar.
Fegar eg kom, hafði hún legið þar
hálfan dag og látið á litlu bera.
Við skoðun fanst lærleggur hægri
hrokkinn f sundur á ská, skamt of-
an við hné, og gengu brotendar á
misvíxl. Teygði eg nú úr fætinum,
lagaði brotið eins vel og auðið var,
og batt ull og spelkur við. Ekki
vildi hún láta svæfa sig. Hún brá
sér hvergi meðan þessu fór fram.
Mun hún þó hafa fundið allmikið
til. Fólkið spurði hvort henni
mundi batna aftur svo að hún
kæmist á fætur. Kerling varð fyrri
til svars. Kvaðst hún ekki vera
hrædd um að ekki kæmist hún á
fætur; þó að hún þyrfti að liggja
nokkuð lengi, gerði það ekkert til
ef einhver gæti gert fjósaverkin nógu
vel á nieðan. Eg spurði hana
um heilsufar hennar. Varhúnminn-
ugogskýrí svörum. Kvaðst hún al-
drei á æfinni hafa verið veik, ekki
einu sinni fengið mislingana, sem
hefðu þó margan harí leikið. Son-
ur hennar bjó rausnarbúi áþessuin
bæ. Eg gaf henni síðan ráð um
leguna. Batavonir þurfti eg ekki að
gefa henni, því að hún var miklu
vonbetri en eg.
Skömmu síðar sögðu mér sann-
orðir samtíðarmenn- þessarar konu
þessa sögu af búskapaárum hennar:
Hún bjó með karli sínum á hjá-
leigu, kotrassi í túninu á annari jörð.
Rau höfðust við í torfkofa. Rúmflct
stóð á torfgólfi, og var gryfja aftan
við rúmgaflinn. Bóndi fékk á haustin
mörg afsláttarhross frá eínaða fóik-
inu. Mátti hann eiga mötuna ef hann
skilaði aftur hánni. Hrossakjötið
geymdi hann í gryfjunni undir rúm-
gaflinum. Rau áttu ekki nema 2 ílát
í búinu, snældustokk og jjárnpott
lítinn. Pottinn notuðu þau bæði nótt
og dag, og bóndi át spönamatinn
úr snældustokknum. Pá þektust
eklci olíulampar. Ekki áttu þau grút-
arlampa, en þau tóku gulrófu, grófu
holu ofan í hana, lögðu kveik í,
heltu á hrossafloti og kveiktu svo
á. Pegar þau lögðust til svefns átu
þau rófuna og flotið sem eftir var.
Ekki er lengra síðan þau bjuggu
svona en um 40 ár.
Gefðu barni þínu lífíryggingu! Ef til
vill verður þaö einasíi arfurinn!
„Andvaka“
Seinna frétti eg að kerlingunni
hafði gróið lærbrotið. Ekki veit eg
hvort hún hefir tekið upp aftur
gegningarnar.
Víkan.
fíðin. Framan af Páskavikunni voru
kafaldshryðjur öðru hvoru og nokkur frost,
einkum á nóttum, en síðan á Páskuni hef-
ir hver dagurinn verið öðrum blíðari og
betri t. d. 13 st. hiti í gær.
S k i p af e r ðir. S.s. -Sirius kom hér á
föstudaginn langa, og fór aftur sama dag.
Með skipinu komu hingað utanlands frá:
Olafur Vilhjálmsson bókhaldari og bræð-
urnir Fery sem hér voru síðastl. smnarog
ætla nú að setja hér upp síldartunnuverk-
smiðju. Frá Reykjavík komu frú Svanlaug
Thorarensen og A C Sæby beykir. Með
skipinu tóku sér far héðan til útlanda, út-
gerðarmaður Ole Tynes, og Halldór Jón-
asson kaupmaður
S.s. »Goðafoss« kom hingað á páska-
dag. Með skipinu fóru héðan fii Reykja-
víkur, Ottó Jörgensen stöðvarstjóri og frú
hans, Sophus Arnason verzlunarstjóri, Jó-
sep Blöndal fyrv. póstafgr.rnaður og Qunn-
laugur Blöndal listmálari.
S.s. »Tordennkjöld« aukaskip Bergenska
félagsins væntanl. næstu daga frá Reykjavík.
S.s »Tango« kom hér í morgun til hinna
sam. ísl. verzlana.
Með »Sterling« síðast fór frú Guðrún
Björnsdóttir vestur í Húnavatnssýslu, ag
ætlar að dvelja þar fratn á sumarið.
Þorskveiði. Góður afli hefur fengist
á mótorbóta nú um páskana.
Útkoma blaðsins liefur dregist þetta
vegna pappírsleýsir. 2 biöð koma í næstu
viki), hið fyrra á þriðjtidag.
Ko n unglegiir hi rð sal i. Auk þeirra
sem taldir voru i síðasta blaði er útnefnd-
iir tóbakssalinn Teofani í London.
Umboðsmaður hans hér á landi er Pórður
Sveinsson kaupm. í Revkjavík.
Kvenníélagið - Vori" hefur gengist
fyrir því að æfðir hafa verið 2 smáleikir,
»Happið'. cftir Pál Jónsson og »Stundarhefð
Pernil!ii,« eftir Holberg. Býðtir félagið til
prófsýningar í kvöld, en nnnaðkvöld mtin
ákveðin alnienn sýning.
Fluglisí
framtíoarinnar.
(Grein þessi er tekin úr »The Strand
Magazine«, marzheftinu t fyrra. og er eftfr
Harry Harper, skrifara loftflutningafélags-
ins í Lundúnum).
Ftirðuveiíc þau, sem nú gerast i
loftinu, eru að eins í byrjun. Vér
erum eins og staddir á sjónarhæð
°g eygjum í fjarska uppgötvanir og
fyrirbrigði, sem munu yfirskyggja
og gera að engu, eða því sem næst,
alt það, sem enn hefir komið í Ijós-
Vér höfum þegar verið sjónar-
vottar að svo mörgu og merkilegu, en
vér höfum enn ekki séð helrning
þess, sem mun verða að sjá, og
furðuverk þau, sem í aðsígi cru,
munu verða miklu furðulegri en