Fram - 19.04.1922, Blaðsíða 3

Nr. 13
FRAM
45
þau, sem þegar eru komin til fram-
kvæmda. Enn sem komið er höfum
vér skoðað fluglistina sem afar
merkilega athöfn að vísu, en eigin-
lega sem óviðkomandi persónulegu
og dags daglegu lífi voru. En svo
verður það ekki íramvegis; vér látum
oss ekki nægja til lengdar að horfa
á aðra fljúga — vér förum að fljúga
sjálfir. Og að vissu leyti munum vér
lengja líf vort á þann hátt. Vér
munum fæiast stað úr stað með
þeim feikna hraða, að vér þurfum
meir en helmingi minni tíma til
ferðalaga og höfum þá þeim mun
meiri tíina til hvíldar, lesturs eða
annara starfa, eða ef vér verðum
eins framtakssamir og nú viljum
vér allir vera, þá getum vér notað
stundirnar, dagana og vikurnar, sem
oss græðast á þennan hátt, til þess
að auka’ víðsýni vort með því að
koma á staði og sjá hluti, sem oss
væri ómögulegt að fá að skoða á
hinni stuttu lífsleið vorri nema á þann
undarlega hátt að þjóta í loftinu
hundrað (enskar) mílur á klukkustund
Þetta mun fluglistin geta veitt þér
og mér og hverjum manni — þetta
og margt fleira. Flugmenn þeir, sem
nú leggja *loftvegi« milli Lundúna
og meginlauds og bráit munu leggja
loftvegi svo þúsundum mílna skift-
ir fram og aftur um Evrópu — þeir
sjá nú þegar fyrir ýms þau furðu-
verk vísindanna, sem framtíðin fel-
ur í skauti sér.
Tökum til dæmis þá aðdáanlegu
líst að þreyta kapp við þokuna og
stýra loftfarinu gegnum dimmviðri
og skýjabólstra. Rað er verið að
finna upp tæki. sein næstum má
segja að hafi manniegt hyggjuvit
og bæta loftfaranuin það upp, að
hann getur hvergi séð til leiðar þeg-
ar mjög dimt er í lofti. Eitt af mörgu,
sem honum ríður á að vita, er það,
hve liátt hann sé staddur yfir fleti
jarðar. Nú er verið að gera tilraun-
ir með uppbötvun eina — tæki, sem
eru svo næm, að þau sýná nák væm-
lega, hve uærri þau séu jörð eða
vatni. Með þeirn er lrægt að sýna
með ýnrislega litum rafijósum í
klefa stýrimanns, hve langt er til
jarðar — eiuliver viss litur táknar
svo og svo mörg þúsund fet yfir
jörð 0. s. frv. og breyia þá ljósin
lit eftir því t. d. sem loflíarið nálg-
ast jörðina. Með því að aðgæta,
hvaða litur lýsir þá og þá, getur
stýriinaður í einni svipan séð, hve
hátt hann er staddur, við skulum
segja frá loftstöð þeirri, sem hann
er að nálgast. Og þetta.er að eins
ein af þeim mörgu dásamlegu upp-
götvunum, sem loftfaranir eru að
brjóta heilann um.
Eitt hið mesta undur vorra tíma
er það, hversu loftförin eru að breyt-
ast að lögum til þess að geta orð
ið við kröfum manna sem reglulega
nothæf loftflutningatæki,
Menn krefjast þess, að geta kom-
ið loftflutningum áleiðis með sem
minstu véla afli og eldsneyti. Petta
er yfir höfuð sama sem, að loftfar-
ið vérður að byggja svo, að það
geri seni minsta mótstöðu gegn
sínum eigin ferðahraða um Ioftið.
Rannig er verið að hverfa frá tví-
vængjuðu vélunum, þ. e. a. s. vél-
um með tveim vængjum (plönum)
hvorum upp af öðrum og sam-
tengdum með strengjum og köðl-
um, en í þeirra stað hallast menn
nú fremur að vélum með einum
væng (monoplan) til þess að sleppa
við alla strengi og kaðla að utan-
verðu. Og nú vill flugvélasmiðuriun
þegar fara að stíga feti legnra en
þetta og sér í hugasér loftfarfram-
tíðarinnar að öllu leyti laust við
»skipskrokk« og »reiða« að utan-
ve'ðii til þess að hraðinn geti orð-
ið sem mestur. það er búist við,
að hin stóru loftför á loftleiðum
Evrópu verði eingöngu einn heijar-
ii'iikill vængur og lítið annað, með
alt, sem til heyrir — vélar, farþega,
skipshöfn og eldsneyti innan i sér
í staðinn fyrir utan á sér. Oert er
ráð fyrir að þessi heljarvængur,
(monoplan) verði 100 feta iangur
og 7 fet á þykt (hæð) um miðjuna.
Með þessu móti getur smiðurinn
komið öllum flutningnum fyrir, hvort
heldur eru vörur eða farþegar, inn-
an í þessum eina væng. Hann get-
ur komið þar fyrir farþegarúmi 10
til 11 áln. á lengd og nokkurra álna
breiðu með n'ægilegri hæð undir
loft. Enn fremur geta komist þar
fyrir véiar tii að hreyfa loftskrúfurn-
ar annaðhvort aftan eð? framan á
vængnum og rétt hjá vélunum verð-
ur í tilbót afgangs rúm handa véla-
meisturum til að gegna störfum
sínum. Pessi vængjuðu loftför munu
veita sinni eigin rás um loftið svo
litla mótstöðu, að búist er við að
þau, jafnvel stór farþegaloftför, geti
farið 200 mílur á klukkustund eða
meira, en það er sama seinhérum
bil einnar stundar ferð frá Lúndún-
um til Parísar!
Eitt furðuverkið, sem vér brátt
munum sjá hleypt af stokkunum,
er aðkomu —- og fráíarar pallur
loftskipa efst uppi á gríðarmiklum
járnturni.
Tilraunir, sem gérðar voru á laun
meðan á stríðinu stóð og síðan hef-
ir verið haldið áfram, hafa nú sýnt
þdð, að hinum stóru loftförum, eða
loft»línuskipum«, sem nú er verið
að byggja og ætluð eru til ferða
yfir Atlandshaf milli Evrópu og
Ameríku, þarf ekki að leggja í skýli
sín nema endur og sinnum, líkt og
háfskipum er lagt í skipakvíar.
Alla aðra tíma geta þau svifið í
lausu lofti, sínu rétta »elementi«, al-
veg á sama hátt og skip fljóla á
sjónum og tekið við og skilað af
sér farþegum og farangri á sérstök-
um loftstöðvum, er rísa hátt yfir
jörðu.
Útbúnaðui inn á þessum loftstöðv-
um og járnturnum, eins og menn
nú hafa hugsað sér hann, er afar
merkilegur. Og þess má geta, að
loftfara-ráðaneytið hefir í hyggju að
koma upp einni slíkri og fullkom-
inni stöð til reynslu við stöðina í
Howden.
Við skulum nú snöggvast hugsa
okkur, að við séum loftskipsfarþeg-
ar og séum að leggja upp frá Lon-
don í tveggja sólarhringa ferð til
New York, því þegar stóru og hrað-
skreiðu loftförin eru komin til sög-
unnar, þá ætti að vera hægt að
komast þá leið á þeim tíma. Regar
á loftstöðina er komið, göngum við
fyrst inn í glerþaktan forsal. Pví
næst göngum við inn í annan sal
og stígum þar í lyftivél, er flytur
okkur í einu vetfangi upp um
miðjan geysiháan og mjóan járn-
turn og upp í lítið herbergi. Par
stígum við úr lyftivélinni, göngum
upp stuttan stiga og komum þá á
pall, sem er efst uppi á turninum
eða járnsúlunni, sem lyftivélin hef-
ir borið okkur upp um. Ekki er
hætt við að við verðum lofthræddir
eða að okkur sunldi þrátt fyrir hæðina,
því að pallurinn er umgirtur háum
vegg og þak yfir honum, svo að
106
þeim á skinnabúlka í einu horninu og á hann lögðu þeir Dane,
sem nú var orðinn lænuiaus. Einbúinn gekk þá að skáp einum,
tók þar út brennivínsflösku og dreypti á Dane, en við það hrest-
ist hann svo, að hann raknaði brátt við aftur. Hann opnaði aug-
un og skimaði í kringum sig nieðan hann var að átta sig. Svo
reis hann upp á olboga og horfði fast á manninn, sem yfir hon-
um stóð, en á meðan stóð Gottfreð á öndinni og féll allur ketil
í eld þegar Dane loksins sagði og hristi höfuðið:
»Pað er ekki hann.« Að svo mæltu lagðist hann út af aftur
lokaði augunum og sofnaði.
Kofabúinn tók þetta óstint upp, vék sér að Gottfreð og sagði:
»Hvern fjandann meinar maðurinn og hverjir eruð þið ann-
ars, sem komið hingað til þess að gera mér ónæði?«
»Meiningin er sú,« sagði Gottfreð og benti á Dane, »að
eftir lýsingu þeirri, sem við höfðum fengið af yður, þá héldum
við, að þér væruð gamall vinur mannsins þarna og leituðum
yður því upp. Það virðist nú svo, sem okkur hafi skjátlast í
þessu, en þrátt fyrir það er eg hræddur um, að við neyðumst til
að biðja yður gistingar í nótt.«
Kofabúinn breytti nú strax um viðmót.
»Ykkur er velkomið alt, sem eg hefi á boðstólum«, sagði
hann, »en það er nú næsta lítið eins og við er að búast hér á
þessum slóðum.«
»Við þörfnumst eiginlega ekki annars en að fá að leggja
okkur einhverstaðar,« svaraði Gottfreð, »en að öðru leyti erum
við vel útbúnir.« Hann benti Jóa að taka upp úr mal þeirra og
bera á borð og bauð húsráðanda að borða með þeim.
1 Hann þakkaði þeim boðið og settust þeir svo að snæðingi.
Veitti Gottfreð honum nú betri eftirtekt en áður og fanst, þó
Undarlegt væri, hann einhvern veginn kannast við aií fas og
framkomu þessa inanns, andlitsfall hans, svip og limaburð. Ekki
gerði húsráðandi matnum mikil skil, enda kvaðst hann hafa mat-
íoa
Þeir náðu til Georgsvirkisins um nónbilið. Ekki voru þar
aðrar bygggingar en stórt hús, tvílyft, sem virkisstjórinn bjó í
og svo einn eða tveir kofar handa undirmönnum. Par fengu þeir
hinar beztu viðtökur. Herra Burke, vikisstjórinn, varð sárfeginn
að fá að tala við inenn, sem gátu sagt honum nýjungar utan úr
heimi og honuin lék talsverð forvitni á að viía, hverra erinda
þeir væru að fara um þessi öræíi og sögðu þeir honum hvernig
á ferðum þeirra stæði.
Hann kvaðst oft hafa heyrt veiðimenn geta um þennan ein-
búa, sem hefðisf við í kofa nokkrum nálægt Lonely Creek. Ann-
ars hélt hann, að það hefði einhvern tíma verið þar annar inað-
ur til og að sá maður væci áreiðanlega farinn burtu, en ekki vissi
hann hvert. Bauð hann svo þeim að gista hjá sér umnóttinaog
alla þá hjálp, sem liann gæti í té látið.
Peir þökkuðu honum sem bezt þessa velvild og sátu langt
fram á kvöld og hlustuðu á sögur þær, er hann hafði að segja
af æfintýrum sínum og afreksverkum, en fræddu hann að sínu
leyti um ýmsa viðburði utan úr heimi.
»Hér hlýtur að vera frámunalega einmanalegt,« sagði Dane
og fór kaldur hrollur um hann þegar hann horfði á hvítkalkaða
veggina og dúklaust gólfið.
»Pað hæfir mér bezt«, svaraði virkisstjóriun en bæði mál-
rómur hans og dapurlegt yfirbiagð báru þess vott, að hann lifði
þarna í iðrun og yfirbót sökum einhverra æskubreka. Peir Dane
og Gottfreð vorkendu honum, en það var auðfundið, að hann
hiiti ekki að fara að ræða einkamál sín við þá og gengu þeir
svo til hvílu.
Eiiglendingarriir voru ferðbúnir í býti morguninn eftir. Herra
Burke tók sinn eiginn sleða og fylgdi þeini það ef leiðinni, sem
hægt var að koma við hesti og sleða, en það sem þá var eftir,
eitthvað um 4- 5 mílur, var ekki hægt að komast nema fótgangandi.
Stigu þeir þá á þrúgurnar, sem Burke hafði lánað þeim og skildi