Helgarpósturinn - 24.03.1988, Blaðsíða 9

ITVOLDU
HVARERU
SUÐURNESJAMENN?
Það er athyglisvert, að Sameinað-
ir verktakar eru fyrirtæki einstakl-
inga og fyrirtækja af höfuðborgar-
svæðinu fyrst og fremst og þangað
rennur því arðurinn, þótt varnar-
liðsframkvæmdirnar séu eðlilega á
Suðurnesjum nær alfarið. Um 96%
hlutabréfa eru þannig í raun skráð á
einstaklinga og fyrirtæki á höfuð-
borgarsvæðinu, en hlutur Suður-
nesjamanna um 2,1%. Af 24 milljón-
unum hafa því aðeins um 500 þús-
und runnið til Suðurnesjamanna!
Þess má að lokum geta að upp úr
næstu mánaðamótum verður hald-
inn aðalfundur íslenskra aðalverk-
taka, lokaður fundur stjórnarmanna
þess og stjórnenda SV, Regins og
fulltrúa ríkisins.
ARDUR HINNA SIÓRU
Þeim 24 milljónum króna sem greiddar voru á aöalfundi Sameinadra
verktaka og Dverghamra sl. föstudag var deilt út í samrœmi viö eignar-
hlut viðkomandi í félögum þessum. Samkvœmt útreikningum HP út frá
upphœöum einstakra hluthafa má leiöa rök aö því aö arögreiöslur til
einstakra aöila hafi veriö svohljóöandi. Þar sem viö á er gengiö út frá
því aö aöild aö Dverghömrum skiptist hlutfallslega upp á sama hátt og
innan SY
Reginn (SÍS) ....
Félag vatnsvirkja hf.
Brú hf. (gjaldþrota) .
Goði hf..........
Stoð hf..........
Byggingamiöst. hf/TB
Iðnsamtök hf.....
Rafvirkjadeildin hf. .
Þorkell Ingibergsson
Ingólfur Finnbogason
Jón G. Halldórsson .
Jón Bergsteinsson .
Thor Ó. Thors.....
HrafnkeJI Ásgeirsson
Karvel Ögmundsson .
1.928.070 kr.
1.260.000 kr.
1.157.900 kr.
1.157.900 kr.
1.157.900 kr.
883.900 kr.
770.200 kr.
648.000 kr.
576.300 kr.
537.600 kr.
429.000 kr.
382.500 kr.
232.600 kr.
139.500 kr.
113.700 kr.
ERLEND YFIRSÝN
Friðaráætlun Arías er í
fullu fjöri í Nicaragua
Skjótt skipast veður í lofti í Mið-Ameríku. Undir síð-
ustu helgi sendi Reagan Bandaríkjaforseti á þriðja þús-
und manna einvalalið til Hondúras að styðja við bakið
á Kontrunum sínum, og Ortega, forseti nágrannaríkis-
ins Nicaragua, bað landa sína að vera viðbúna banda-
rískri innrás. Það sem af er þessari viku hafa svo full-
trúar stjórnar sandinista í Nicaragua og Kontra setið á
sáttafundi, og í fyrsta skipti þykjast nú báðir aðilar
eygja friðarhorfur.
EFTIR MAGNÚS TORFA ÓLAFSSON
í sex ár samfleytt hafa Kontrar
herjað á Nicaragua frá Hondúras
með tilstyrk bandarísku leyni-
þjónustunnar. Tilefni herhlaups
Bandaríkjamanna á þessar slóðir
var sigur hers Nicaragua á Kontra-
sveitum í norðurhéruðum lands-
ins. Flóttinn var rekinn inn í Hond-
úras, þar sem Kontrar hafa bæki-
stöðvar rétt handan við landa-
mærin. Kom sá kvittur upp í
Washington, að Nicaraguaher
veitti flýjandi Kontrum eftirför yfir
landamærin og gerði sig líklegan
til að ráðst á bækistöð þeirra ná-
lægt stað sem nefnist San Andrés
de Bocay. Fréttamaður New York
Times hefur eftir embættismanni
Bandaríkjastjórnar, að í þeirri
stöð geymi Kontrar helming
birgða sem þeir hafa yfir að ráða,
vopn, vistir og hverskonar búnað.
Missir þessara birgða væri mikið
áfall fyrir skæruiiðana, því nú er
komið hátt á annan mánuð frá því
Bandaríkjaþing felldi tillögu Reag-
ans um að veita til þeirra vopnum
og birgðum að verðmæti 36,2
milljónir dollara. Snemma á árinu
héldu talsmenn Kontra því fram,
að þeir hefðu komið 12.000 mönn-
um undir vopnum inn í Nicaragua
frá Hondúras. Hvað sem tölunni
líður unnu sveitir þeirra töluverð
hervirki í sveitaþorpum og námu-
bæjum, þangað til her Nicaragua
hóf tangarsókn gegn bælum
skæruliða í héraðinu Jinotega.
Kom í ljós að Kontrar standast
ekki sveitir Nicaraguahers sér-
þjálfaðar í að ráða niðurlögum
skæruliða.
Hondúrasstjórn bar í fyrstu til
baka fregnirnar frá Washington
um herhlaup frá Nicaragua inn í
landið, en loks tókst að kreista út
úr Azcona Hondúrasforseta
beiðni til Reagans um liðsinni. En
til að gera ekki bandarísku þjóð-
ina skelkaða við að hermenn
hennar væru að flækjast í frum-
skógahernað í Mið-Ameríku lýsti
Bandaríkjaforseti yfir að herafl-
inn, um 3.200 menn, yrði við æf-
ingar frá stöðvum fjarri átaka-
svæðinu við landamærin og ætl-
unin væri að hann yrði snúinn
heim innan hálfs mánaðar.
Talsmenn demókrata, stjórnar-
andstöðunnar á Bandaríkjaþingi,
voru ekki seinir á sér að gera því
skóna, að Reagan setti herflutn-
ingana í nánd við vígvöllinn á svið
í því skyni að reyna að þrýsta enn
einu sinni á þingheim að fallast á
stuðning við Kontra. Forsetinn
hefur komið saman hóp fimm
öldungadeildarmanna úr báðum
flokkum, til að leitast við að semja
tillögu um endurnýjun heimildar
til birgðasendinga til Kontra,
annaðhvort á vegum leyniþjón-
ustunnar CIA eða Bandaríkjahers.
Elliott Abrams, aðstoðarutanríkis-
ráðherra og helsti frumkvöðull
Kontrahernaðarins sem eftir er í
Bandaríkjastjórn, lét hafa eftir
sér, að svo væri nú gengið á birgð-
ir Kontra, að eftir hálfan mánuð
tækju þeir að svelta, sæi Banda-
ríkjaþing ekki aumur á skæru-
hernum.
Reagan og hans menn eru nú
öldungis upp á þingið komnir að
halda skaeruhernaði Kontra
áfram. Eftir Irans-Kontra-hneyksl-
ið er ekki viðlit fyrir þá að grípa á
ný til laumuspils og krókaleiða til
að fara á bak við þingið. Slíkt væri
ekki lengur framkvæmanlegt,
allra síst eftir að Lawrence Walsh,
sérlegur saksóknari í málinu, birti
í síðustu viku í Washington ákær-
ur á hendur uppvísum höfuðpaur-
um írans-Kontra-samsærisins.
Þar eru þeir North undirofursti
og Poindexter aðmíráll ásamt
vopnabröskurunum Richard Sec-
ord og Albert Hakim bornir marg-
víslegum sökum, bæði um brot
gegn stjórnsýslureglum, eyðilegg-
ingu sönnunargagna og margvís-
leg auðgunarbrot. Gætu sakargift-
ir bakað einstökum sakborning-
um frá 45 ára allt upp í 87 ára
fangelsisdóm.
Framtíð málstaðar Kontra getur
ekki talist sérlega björt, enda
sagði talsmaður stjórnmálasam-
taka útlaga sem utan um skæru-
sveitirnar hafa verið mynduð,
Adolfo Calero, á fréttamannafundi
í Miami í fyrri viku: „Enn einu
sinni hafa Bandaríkin skilið
bandamann eftir einn og yfirgef-
inn.“ Calero víkur hér að því, að í
Miami sé krökkt af útlögum frá
Kúbu, sem létu bandarísku leyni-
þjónustuna nota sig um skeið til að
herja á veldi Castro, en var svo
fleygt eins og notuðum leppum,
þegar vindátt breyttist í stjórnar-
skrifstofum í Washington.
Calero þessi er einmitt fyrir við-
ræðunefnd Kontra á friðarfundi
með sandinistum, þegar þetta er
ritað. Fyrir viðræðunefnd
Nicaraguastjórnar er Humberto
Ortega landvarnaráðherra, bróðir
Daniels Ortega forseta.
Bardögum í frumskóginum við
landamæri Nicaragua og Hondúr-
as var naumast lokið, þegar við-
ræðunefndir settust á rökstóla í
vörugeymsluskemmu í smábæn-
um Sapoa, skammt frá landamær-
um Nicaragua og Costa Rica. Samt
náðist á fyrstu mínútum gagn-
kvæmt samkomulag um vopnahlé
á meðan viðræðurnar stæðu.
Þetta er í fyrsta skipti sem fund-
ur til að reyna að stöðva ófriðinn
í Nicaragua er haldinn í nikarag-
önsku fandi, og sömuleiðis í fyrsta
skipti sem fulltrúar Kontra og
sandinista ræðast við milliliða-
laust.
Fyrstu fregnir af viðræðunum
bera með sér, að forusta sandinista
hefur nú tekið stefnumarkandi
ákvarðanir, skorið úr ágreiningi
sem ríkt hefur milli foringjanna
um hversu haldið skuli á málum í
viðleitni til að friða landið undir
verndarvæng friðaráætlunarinn-
ar, sem kennd er við Arías, forseta
Costa Rica. Harðlínumenn undir
íorustu Tomás Borges innanríkis-
ráðherra hafa ekki viljað um ann-
að ræða við Kontra í upphafi en
vopnahlé og sérstök svæði þeim til
vistar. Ortega-bræður og þeirra
sinnar hafa viljað ræða jöfnum
höndum hernaðarleg og pólitísk
viðfangsefni.
Nú er Ijóst að sjónarmið þeirra
bræðra hefur orðið ofan á í for-
ustuhópi sandinista. Humberto
Ortega bauð þegar á fyrri degi við-
ræðnanna í Sapoa fulltrúum
Kontra þátttöku í viðræðum sand-
inista við stjórnarandstöðuna í
höfuðborginni Managua. Þar náði
einmitt Ortega forseti samdægurs
samkomulagi við átta af fjórtán
stjórnarandstöðuflokkum, þá sem
teljast í miðju og til vinstri, um að-
gang stjórnarandstöðu að ríkisfjöl-
miðlum.
Hægri flokkarnir sex kusu að
bíða átekta eftir niðurstöðu við-
ræðnanna í Sapoa. Þar lét Calero
hafa eftir sér, að nú fyrst sæi hann
rofa til í friðarumleitunum. Eink-
um tóku fulltrúar Kontra vel til-
boði Humbertos Ortega um að
láta lausa fanga sem hnepptir hafa
verið í fangelsi fyrir stuðning við
þá, um leið og samkomulag hefur
náðst um varanlegt vopnahlé og
hversu Kontrar og þeirra sinnar
skuli taka sér framtíðarstöðu í
nikaragönsku samfélagi.
Viðræðum var ekki lokið í
Sapoa, þegar þessi orð voru fest á
blað, en þó er sýnt að andrúms-
loftið milli sandinista og Kontra er
breytt. Tíminn hleypur frá Calero
og mönnum hans, að óbreyttri af-
stöðu Bandaríkjaþings veikjast
Kontrasveitirnar því lengra sem
líður. Sandinistar eiga því einstakt
tækifæri að nota tímann til að
sýna umheiminum að þeim sé full
alvara að fara eftir Arías-áætlun-
inni við að friða landið. Enda við-
urkenna allir, að Nicaragua hefur
miðað miklu lengra að settu marki
en hinum ríkjunum sem áætlunin
tekur til, Guatemala, Hondúras og
E1 Salvador.
Reagan veitti Kontraforustunni kaffi í Hvíta húsinu í haust, en nú á útmánuðum er tekið að sneyðast um viðurgern-
ing af hans hálfu.
HELGARPÓSTURINN 9