Morgunblaðið - 12.05.1936, Blaðsíða 3

Þriðjudaginn 12. maí 1936.
MORGUNBLAÐIÐ
8
Hörmulegt slys
á enskum togara.
Stjórn Síldarverksmiöja
rikisins vikið frá meö
bráöabirgöalögum.
Tveir hásetar
biðabana.
Tveir hættu-
lega meiddii.
Azana
foi'seti Spánverja.
Thomas,
nýlenclnmálaráðherra Breta.
Hvað gerði
Alþingi?
Hækkaði slórlega úf
gjöldin og jók skulda<
byrði landsins.
§ljórnurfIokkarnir halda áfram
að svikfa ko§ningaloforðin.
’þá er þingið farið
* heim að þessu sinni.
Það sat 85 daga og sam-
þykti 55 lög.
þykti. Með þessum !<>arum á að
einoka alla vinnu ríkis og rík-
isstofnana, en bannað að bjóða
verkin út í frj^lsri samkepni.
Þá eru Jarðræktarlögin nýju
Enski togarinn Berk-
shire kom hingað til
Reykjavíkur um miðaft-
an í gærkvöldi með lík
tveggja skipverja, sem
farist höfðu af slysi, og
tvo menn aðra, meidda.
Þegar skipið Iagðist að hafn-
arbakkanúm hjá kolahegran-
um, fór frjettaritari Morgunbl.
um borð í skipið og ná|Si tali
af skipstjóranum.
Honum sagðist svo frá:
— Um kl. 1 í dag vorum við
að toga norðvestur af Reykja-
vík út á svonefndum Köntum.
Veður var gott, en stinnings-
kaldi á vestan, nokkur undir-
alda og talsverður sjór.
1 næsta drætti á undan höfð-
um við fengið talsvert mikinn
fisk, og voru menn að koma
aflanum frá sjer áður en næsti
dipáttur kæmi.
En meðan á aðgerðinni stóð
og við vorum að toga, vildi svo
til að afturvírarnir urðu fastir
og varð þá átakið svo mikið,
að þeir kiptu hnöllunum (poll-
ards) upp úr þilfarinu, og köst
uðust þá vírarnir til stjórn-
borða.
Fjórir af mönnum þeim, sem
voru að vinna á þilfarinu að
frágangi aflans úr fyrra drætti,
urðu fyrir vírunum. Rotuðust
tveir þeirra samstundis. Annar
var hásetinn Siniava frá
Grimsby. Hann lætur eftir sig
ekkju og 9 börn. Hinn var há-
setinn Steeles, ökvæntur, en átti
fyrir aldraðri móður að sjá í
Grimsby.
Undir eins og slysið varð
hjuggum vjer á botnvörpu-
strengina og sigldum beina leið
til Reykjavíkur.
Mennirnir, sem meiddust,
heita Gerrey og Watson. Voru
þeir fluttir í sjúkrahús til þess
að athuga meiðsli þeirra.
Morgunbl. átti litlu seinna
tal við Magnús Pjetursson bæj-
arlækni. Hafði hann skoðað
hina sködduðu menn, en sagði
að meiðsl þeirra væri ekki
hættuleg og mundu þeir bráð-
lega ná sjer aftur.
Þá sagði skipstjórinn á
Berkshire að slysið hefði borið
svo brátt að ekki hefði skift
neinum togum. Óhappið hefði
komið eins og elding, og ekkert
hefði verið hægt að gera til að
afstýra því, eða draga úr því.
—.——-—
„Merkustu lögin“.
Þingið samþykti mörg „merk
lög“ að þessu sinni, sagði for-
seti sameinaðs þings við þing-
lausnir. En hver þessi ,,merku
lög“ voru, gat forsetí ekki.
Aðalmálgagn ríkisstjórnar-
innar, Alþýðublaðið. reynir að
bæta úr þessu. Það nefnir nokk-
ur hinna „merkustu laga“, sem
þingið samþykti.
Það nefnir ríkisútgáfú skóla-
bóka. Þetta ér ný einokun, ékki
aðeins á sjálfum skólabókun-
um, heldur verður í 'skjóli þess-
ara laga reynt að koma á and-
legri einokun. Rauðu flokk-
arnir þykjast þurfa að hafa
strangara eftirlit með því, hvað
börnunum verði kent í skólun-
um. Það þarf að byrja í tíma,
að innblása þörnunum hina
„rjettu trú“.
Rauðu flokkarnir sóttu það
ákaflega fast á þinginu, að fá
prestum landsins fækkað stór-
kostlega, en tókst ekki að þessu
sinni. Þessi prestafækkun hefir
vafalaust staðið að einhverju
leyti í sambandi við hina ,rjettu
trú‘, sem nú á að fara að boða
í barnaskólum landsins.
Þá telur Alþýðublaðið lög um
landssmiðju meðal hinna
„merku laga“, er þingið sam-
í tölu hinna „merku laga“, að
dómi Alþýðublaðsins. Þetta eru
ný refsilög á bændur landsins.
Annar höfuðþáttur þessara laga
er um það, að Búnaðarfjelag
Islands og Búnaðarþingið skuli
gerð ómyndug. Hinn höfuðþátt-
urinn er um það, að refsa þeim
bændum, sem mest og best hafa
unnið að jarðabótum.Þetta er á-
reiðanlégá Ijótasta löggjöfin,
sern Alþingi hefir nokkru sinni
samþykt.
Nokkur fleiri lög nefnir Al-
þýðublaðið, en klykkir svo út
með þingskaparbreytingunni
og telur þau lög einna „merk-
ust“, enda miða þessi lög fyrst
og fremst að því, að efla ein-
ræðisstefnu þá, sem ríkt hefir
á Alþingi síðustu þingin.
Það er eftirtektarvert, að x
upptalningu Alþýðublaðsins á
hinum „merku lögum“, sem Al-
þingi samþykti, eru ekki nefnd
ein einustu lög, er snerta fjár-
málin og atvinnuvegi lands-
manna.
Skyldi þetta stafa af
gleymsku, eða þá hinu, að sam-
viskan sje ekki sem best? —
Vafalaust er það hin slærft^
samviska, sem þessu veldur.
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
Bráðabirgðalögin voru ákveðin
meðan þingið sat.
' i '
Sjómenn og útgerðarmenn
missa sína fulltrúa.
Samkvæmt áreiðanlegum heimildum, er Morg-
unblaðið hefir fengið, símaði ríkisstjórnin í
gær út bráðabirgðalög um breyting á
stjórn Síldarverksmiðja ríkisins.
Með þessum bráðabirgðalögum á að reka hina
þingkjörnu fulltrúa úr stjórn verksmiðjanna, en
atvinnumálaráðherra skipar menn í staðinn.
Þessi ákvörðun var tekin löngu áður en þingi sleit, en
stjórnin treysti sjer ekki til að koma lagabreytingu gegn
um þingið!
Er því hjer um að ræða fullkomið gerræði gegn Alþingi,
gerræði, sem á engan sinn líka í okkar þingsögu.
Þessi fáheyrða ráðstöfun
er gerð til þess að tryggja
völd Framsóknarflokksins
í verksmiðjunum, m. a. til
þess að hætta að kaupa
bræðslusíld fyrir fast-
ákveðið verð og fara að
greiða út á hana hluta af
áætlunarverði, eins og síld
areinkasalan gerði.
Þá á að koma Jóni Gunn-
arssyni afttir í fram-
kfaemdastjórastöðuna, þeg
ar ráðningartími Gisla
Halldórssonar er úti.
Sósíalistar stóðu lengi ákveð-
ið móti kröfum Framsóknar-
flokksins um aukin völd í verk-
smiðjunum. Þeir neituðu að
láta Jón Gunnarsson halda á-
fram. Þeir neituðu að taka Þor-
stein M. Jónsson á 12 þús. kr.
laun við hliðina á Gísla Hall-
dórssyni framkvstj. En þegar
kom fram í marsmánuð, stöðv-
aði Framsóknarflokkurinn af-
greiðslu skólabókaffumvarpsins
og fleiri merkra(!) mála Al-
þýðuflokksins, og hótaði sósí-
alistum loks að rjúfa þing og
stofna til nýrra kosninga, ef
þeir gengi ekki inn á breytingu
á stjórn verksmiðjanna.
Þá gáfu alþýðuhetjurnar sig.
Sigurður Einarsson og aðrir
„uppbótar“ þingmenn flokksins
voru hræddir um að missa þing-
sæti sín, ef til kosninga kæmi
og vildu alt til vinna, að fá
sem lengstan gálgafrest.
Ríkisstjórninni var það
ljóst, að hún hafði ekki ör-
uggan þingmemhluta til þess
að' koma breytingu á verk-
smiðjulögunum gegnum þingið.
Þessvegna var ákveðið á leyni-
fundi þ. 30. mars, að bíða þar
til þing væri slitið og gefa þá
út bráðabirgðalög til þess að
bola fulltrúum Sjálfstæðis-
manna úr verksmiðjustjórn-
inni.
Var ákveðið að gefa lög
þeSsi út fyrsta eða annan
virkan dag, eftir að þingi
væri slitið!
Daginn eftir þingslit, var
fulltrúum sósíalista í verk-
smiðjustjórninni, Jóni Sigurðs-
syni erindreka og Páli Þor-
björnssyni alþm., skipað að
segja af sjer umsvifalaúst. n‘
Og í gær, fyrsta virkan dag
eftir þingslit, símuðu svo lýð-
ræðishetjumar í ráðherrastól-
unum bráðabirgalögin tif‘ kon-
ungs, og er úrsögn þessara
tveggja þingkjörnu fulltrúa
færð sem ástæða fyrir hinni
aðkailandi lagabreytingu!
Ákveðið er að endurskipa
engan úr núv. stjóim rvjsrk-
smiðjanna, en hána skipa:
Sveinn Benediktsson, Jón Þórð-
ai’son, kosnir af þingflokki
Sjálfstæðismanna, Jón Sigurðs-
son og Pál Þorbjörnsson kosnir
af stjórnarflokkunum, ,og Þor-
móður Eyjólfssoa, skipaður af
atvinnumálaráðheKra. — Þing-
kjörnu mennirnir fjórir eru
kosnir af Alþingjlhtil áríjlpka
1937 og Þormóðurr iskipaður af
atvinnumálaráðherra til saraa
tíma.
Samkv. bráðabirg'ðalögunum
á atvinnumálaráðherra að
skipa alla stjórn verksmiðjanna
"jílOc
og skal hún skipuð þrem mönn-
um. Er ákveðið að Fipnur Jóns-
son leikari vei’ði formaður,.
hennar, í viðurkenningarskyni
fyrir stjórn hans á, Samvinnu-
fjelagi ísfirðinga og' Síld.ar-
einkasölunni sáluguý'Áuk^nans
verður Þorsteinn M. ‘Tonssbn
bóksali skiþaður í stjórnitíá,' en
hver hinn þriðji' verðui*, ’ínun
óráðið ennþá.1 ' ■ ■ •
Alþingi hafði ákveðið, að
völdin í stjórn Sílb’árvéfksmiðj-
anna yrði í höndum sjótnanna
og útgerðarmanna, énda el*u
það þessir aðiljar, sem hafá
hjer mestra hagsmuná að gæta.
Nú hefir ríkissf jórnin, meS
gerræðinu, svift þessá aðjilja
sínum fulltrúum og skipáð í
stjórnina Finn leikara og Þor-
stein M. Jónsson bóksala.
Hverjir eru þeir sjómenn eða
útgerðarmenn, sem bera traust
til þessara manna?