Heimskringla - 04.04.1934, Blaðsíða 1

XLVIII. ÁRGANGUR.
NÚMER 27.
WENNIPEG MTDVTKUDAGINN 4. APRÍL 1934
Ogreinilegar skýrslur
Pyrir nokkru lauk sambands-
stjórnin við að yfirskoða skýrsl-
ur frá hinum ýmsu fylkjum í
Canada, er sýna hvernig at-
vinnuleysisstyrk þeim er sam-
bandsstjórnin veitti, hefir verið
varið. Við yfirskoðunina kom
* ljós að skýrslurnar eru flestar
ógreinilegar og bera vott um
gamaldags .bókfærslu-aðferðir.
Ennfremur varð þess vart, að
sambandsstjóminni er nokkru
sinnum fært meira til skuldar,
^n vera ber, af kostnaðinum.
Eru skýrslur allra fylkjanna
toeð þessu marki brendar. í
New Brunswick, nemur hallinn
rúmum 8 þúsund dollurum og
sem fylkinu ber að greiða sam-
bandsstjóminni til baka. Nova-
VORIÐ ER KOMIÐ
Þó mennirnir viti ekkert um
það og verði að sækja vit sitt í
En út af þessu hefir gosið ;gæsirnar til þess að geta nokk-
upp talsvert veður um það, að ug um þag sagt, fullyrða nú
fylkin hafi misbrúkað atvinnu- dagblöðin að vorið sé komið.
leysis-fjárveitingamar, ekki að-| En betri sannanir en bæði það
eins sambandsstjórnarinnar, — sem gæsirnar og dagblöðin
heldur sínar eigin fjárveitingar segja um það> að vorið sé nú
og sveitanna og bæjanna. ekki fjarri, teljum vér hitt, að
Sjálfsagt má benda á dæmi síðast liðna viku voru hér allar
þess að ýmsir aðrir hafi haft' upphugsanlegar sortir af veðri:
hag af fjárveitingunum, en j snjóhríð, frost, þeyr og sunnan-
styrkþegar einir, en það vindur, rigning, útsynningsgari,
mál hefir ekki enn verið rann- sólskin og stafalogn, rykmóðu
sakað, svo um það er ekki til °S mistur. Þegar svona viðrar
neinnar hlítar kunnugt. jeinu og sömu vikuna, hlýtur
... . vorið að vera á næstú grösum.
Af þessu hafði Mackenzie t ________________
King, leiðtogi liberala fengið
eitthvert veður, frá yfirskoðun-J
armönnum, eða sambands-
stjórninni sjálfri, að fylkin væru!
SAMBANDSSTJÓRNIN OG
HVEITISALAN
Scotia segja yfirskoðunarmenn að reyna að koma meiru af at-
að til baka ætti að greiða um
42 þúsundir dollara. í Manitoba
Sambandsstjórnin lýsti því
valt á tvennu með 18 þúsundir,
€n á því var hægt síðar að gera
fullnægjandi grein til sambands-
stjórnar. Alberta-fylkis reikn-
ingurinn er sagður um 66 þús-
und dali of hár. 1 Quebec fylki
er skýrslan einnig mjög ófull-
nægjandi. Og svo eT um öll
hin fylkin, nema Prince Eldward
Island. Reikningur þess er hinn
eini er yfirskoðunarmenn gera
enga athugasemd við.
Sambandsstjórninni var kunn-
úgt um þetta fyrir nokkru og
hefir verið að jafna sakir sínar
við fylkin um það; er sagt að
sum hafi greitt sinn reiknings-
halla.
peg Grain Exchange. Það er
þar sem skórinn kreppir að
vegna þessa eftirlits stjórnar-
innar með hveitisölunni. Grain
Exchange hefir ekki haft hveit-
ið að leika sér með eins og
áðúr. Enda er þar nú sagt
hljótt og vita flestir, sem í
“hringinn” hafa þar komið,
hvað óeðlilegt það er. Auðvitað
getur það skoðast saklaust fyrir
þessa stjórnmálaflokka að
^anga í lið með kornkaupahéðn-
unum, en það getur samt verið
varasamt, er kosningar eru
nærri.
SEX DREPNIR í PÁSKAGILDI
Það skeði á lau'gardagskvöld-
ið fyrir páska í bænum Bremer-
ton í Wash. í Bandaríkjunum,
að sex manns er að veizlu sátu
í húsi, voru drepnir á hinn
hrottalegasta hátt.
Um það hvemig á þessu stóð,
eða hverjir eru valdir að því
vita menn ekkert. Það var ekki! =
vinnuleysis-kostnaðinum á sam- yfir s. 1. viku, að hún ætlaði á
bandsstjórnina, en vera bar, og komandi ári að hafa eftirlit
þannig stóð á hans yfirlýsingu með sölú hveitis eins og hún
í þinginu um að styrkurinn hefði gert undanfarin ár.
hefði verið misbrúkaður. Um Eins og kunnugt er, hefir Mr.
það vissi hann ekkert annað en John McFarland haft það starf
það sem stjórain ,gat frætt með höndum fyrir stjórnina og
hann. Og jafnvel þó skýrslur Hveitisamlag Canada, að reyna
fylkjanna séu ógreinilegar, er að koma skipulagi á heitisöl-
hvorki með því sagt, að þau una. Hefir sambandsstjórnin
hafi illa né vel með fé það far- orðið að ábyrgjast nokkurt lán
ið, er þau höfðu með höndum. í því sambandl. En kostað hefir
Um það skortir allar upplýsing- þetta hana- þó minna en ætla jiafj verjð framin til fjár En
ar ennþá og gerir þar til búið er mætti, þar sem taka varð yfir ; hvorj- veizlugestir .gerðú það.
að rannsaka það. Sé líklegt að afarmikið af heitiforða landsins' eða ræningja þorparar vita
Til kaupenda “Hkr.”
Vorið er komið og erfiðleika
mánuðir færast í hönd fyirr út-
gefendur blaðsins. Stór hluti
áskriftargjaldanna eru enn úti-
standandi aúk skulda frá um-
liðnum árum. Eru það því til-
mæli vor enn á ný, að þeir sem
ekki hafa sýnt nein skil, geri
nú sitt ýtrasta, til að greiða
eitthvað upp í skuldir sínar við
blaðið. Prentsmiðjan varð fyr-
ir því óhappi fyrir réttum 3
vikum síðan að ein aðal vélin
(hraðpressan) brotnaði, svo ílla
að eigi varð við hana gert. Var
því enginn kostur annar en að
fá nýja vél í staðinn og var það
sízt til léttis við útgáfu blaðs-
ins. Er nú stór skuld sem
blaðið þarf að svara upp í hina
nýju vél, og sem það treystir á
að áskrifendur hjálpi sér til að
greiða. Einn maður hér í bæ,
er hann frétti um óhapp blaðs-
ins, færði oss $100.00 að gjöf.
Auk þess sem hann sýndi með
þessú hinn mesta höfðingsskap,
sýndi hann einnig að hann lítur
svo á, sem útkoma íslenzku
blaðanna sé velferðarskilyrði
fyrir þjóðflokk vorn hér í álfu.
Fleiri mættu gjarna fara að
dæmi hans.
Blöðin mega ekki falla. —
Heimskringlu hefir aldrei legið
meir á liðsemd og skilvísi en
nú. Hún þarf að greiða $2,600
fyrir mánaðarlok, útistandandi
á hún í áskriftargjöldum yfir
$14,000.00. sem er alt of stór
upphæð að ætlast til að hún
geti liðið um í það endalausa,
Gerið nú yðar ýtrasta. Látið
eigi þurfa að biðja yður þess
oftar.
VIKING PRESS LTD.
fyr eu komið var fram á páska- Þó nema stuttan spöl, því svo rekið á fjörum vestan við Ólafs-
daginn, að þessa varð vart. imikill fólksfjöldi safnaðist utan . víkurenni. Skeytið var merkt
Á líkunum sást, að sumir um hann, að hann hélt réttast, nr. 78 frá vísindastofnun Yak-
höfðu verið skotnir, aðrir rot-'að hafa siS ekki tn sýuis á utsk. Sovjetlýðveldisins, og
aðir með hamri og enn aðrir
stungnir með hnífum.
Rænt hafði verið því fémæt-
asta úr húsinu, svo sem gull-
stássi, enda álitið að morðin
FÁLKAR SIGRA
sveitar- og fylkisstjórnir hafi til þess að hafa nokkurn hemil
illa með féð farið, liggur næst á verðfagi eða markaðinum. En
sveitarbúum og fylkisbúum, er tilraunin hefir samt sem áður
tvo þriðju fjársins lögðu fram, hepnast vel. Verð á hveiti hefir
að krefja þær sagna. werið jafnara. Sýndi Mr. Mc-
— ....farland fram á það, við rann-
íslenzku hockeyleikflokkarnir,
sem um bikar Þjóðræknisfélags-
ins keptu, reyndu með sér á
fimtudags og laugardagskvöld
s 1. viku í Olympic-skautaskál-
anum í Winnipeg. Leikflokk-
ar frá Glenboro og Gimli tóku
tátt í samkepninni, ásamt
þremúr hockeyflokkum úr Win-
nipeg, Fálkum, Pla-Mor og
Golden Eagle. Fóru leikar svo,
að Fálkar unnu bikarinn. Var
skemtun hin bezta að því að
horfa á þessa íslenku garpa
leika og er vonandi að slík
leiksamkepni sem þetta verði
haldin á hverju ári hér eftir og
flokkunum fjölgi sem þátt taka
í henni.
WINNIPEG OG STRÆTIS-
VAGNAFÉLAGIÐ
Verðið á kerfinú þykir bæn- sókn Stevens-nefndarinnar, að
um of hátt. Er haldið fram að eftirlitið með sölu hveitisins,
spónnýtt kerfi sé hægt að hafði gefið bóndanum um
kaupa á því verði. Sé því um hundrað miljón dollara í aðra
ofmikið beðið, af raffélaginu hönd á þremur árum. Virðist þagan verði hann framseldur,
fyrir sitt kerfi, sem mjög er því lítil ástæða til ,að leggja|og sendur til Bandaríkjanna.
sagt úr sér gengið. þetta starf niður nú, þar senvEr það meðal annars til marks
menn ekki.
INSULL f TYRKLANDI
Skipið “Maiotis” sem var að
flækjast með Samuel Insull inn-
anborðs, kom loks í höfn í
Tyrklandi s. 1. viku. Tók tyrk-
neska stjórnin hann þegar í sína
umsjá. Er nú ekki efi á, að
götunum. | hafði því verið kastað í sjó við
Hópur lögfræðinga frá Grikk- ' Síberíuströnd árið 1927.
landi var á leið til Tyrklands s. * * *
1. mánudag til að verja mál Kommúnistar á Akureyri
Insulls. gera aðsúg aS bæjarstjórn
Við fyrstu yfirheyrslu í Tyrk-
landi, hélt verjandi því framj að
Insull hefði hvorki framið hern-
aðar- eða pólitízkan-glæp, og
stjórnin á Tyrklandi gæti því
ekki framselt hann.
STÓR MÆLIR
um það, að stjórnin í Tyrklandi
brást við og undirskrifaði samn-
inga við Bandaríkin um að
framselja flóttamenn. Banda-
Winnipegbúar hafa illan bif- það er útláta lítið fyrir stjórn-
ur á meðferð þessa máls. Hvers- ina, en bóndanum mikill hagur.
vegna er verið að leita á náðirj Ýmsir hafa verið með óp og
þingsins með úrskurð í því? óhljóð út af þessu starfi sam-
Af sambandi fylkisstjórnarinnar bandsstjórnarinnar. Hafa ná- ríkin höfðu árið 1923 undirskrif-
og Winnipeg-raffélagsins fór lega allir andstæðingaflokkar' að samning um þetta, en það
ekkert gott orð úm tíma. Og hennar á sambandsþinginu, | hafði dregist fyrir Tyrkjum að
svo kemur blaðið Free Press fé- liberalar, bændasinnar og verka-! gera það þar til nú.
laginu og stjórainni til aðstoð- mannafulltrúar, bannsungið t úr skipinu varð að taka In-
ar og segir, að annaðhvort verði hana fyrir að halda þessu starfi;sull með valdi. Var farið með
að gefa félaginu upp skatt eða áfram.
að bærinn kaupi kerfið.
Á Sharpe-byggingunni á Carl-
ton og Hargrave strætum í
Winnipeg, hefir City Hydro-fé-
lagið nýlega reist einn hinn
stærsta hitamælir sem til er í
Canada. Eru töluraar uppljóm-
aðar á skífunni og vísirinn er
8 fet og 4 þuml á lengd. Sézt
því á hann lengar leiðir neðan
af götunni MæMr þessi er
mesta þarfa þing, einkum þegar
mönnum er kalt.
Á hinu virðast þessir hann í fyrstu á gistihús og naut
verndarar bændalýðsins ekki .hann þar alls frelsis annars en
Og fylkisstjórnin á að annast hafa áttað sig, að aðal andúðin þess, að lögreglan gætti hans.
þessi viðskifti, en bæjarbúar gegn þessu starfi kemur frá Hann gekk um og einu sinni fór
ekki, sem brúsann borga þó kornkaupahéðnunum í Winni- hann út úr gistihúsinu, en ekki
hvort sem um kaup á kerfinu er | ---- . —.......
að ræða, eða uppgjöf skattsins,
því bæjarbúar verða þá sama
sem að greiða hann fyrir félag-
ið.
Það er ekki útásetningarvert,
FRÁ ÍSLANDI
Á hljómleikum sem haldnir
voru síðast liðna viku í Winni-
peg, kom fram fiðluleikari, sem
svo mikill snillingur er í list
sinni, að undrún sætir. Svo
Ágreiningsmálið milli Winni-
pegborgar og Winnipeg raffé-
lagsins er nú komið fyrir fylkis-1 þð hagsmuna hluthafa Winni-
þingið í Manitoba. Þykir Það j peg_raffélagsins sé gætt. En
heldur fljótráðið að skjóta mál-, oneitanlegra væri viðkunnan-
inu til úrskurðar þingsins, með- legra> að það væri gert 4 ann_!
an nefnd frá hálfu Winnipeg- an h4tt en kostnað almenn-. . ^ v .
borgar hefir samnings-tilraunir, ings þesga bæjar og um leið> án einstakur er hann, að slíkir eru
á prjónunum við félagið og öll þegs að almenn mannréttindi:ekkl uppi nema emn á hverri
líkindi eru til að aðilar geti séu fótum troðin
sjálfir jafnað sínar sakir. j _________
Það sem í tillögum Winnipeg
raffélagsins felst, er að það sé
vegna fjárhagsörðugleika leyst
af hólmi með að greiða bænum
Yehudi Menuhin
BERTIL PRINS Nú
Sænsku prinsarnir virðast
'öld. Hann er enn drengur, að-
eins 16 ára að aldri, en hefir
s. 1. 10 ár verið talin í hópi
mestu heimssnillinga í fiðluspili.
Jafnvel sjö ára gamall, var hann
farinn að spila í fræg^im hljóm-
eignaskatt, eða að bærinn að ólmir í að giftast stúlkum af sveitum, svo sem í San Fran-
öðrum kosti kaupi strætis- borgara ættum. Bertil prins, cisco Symphony. Ekki bar á
vagna-kerfið og starfræki það. bróðir Sigvards prins, þess er j að hann væri í æsku neitt öðru
Verðið er 6 miljónir dollarar. j nýlega giftist ungfrú Erika vísi en aðrir jafnaldrar hans,
Ekki er í því talin orka, heldur Patzek, kvað nú vera kominn á nema í hljómlistinni. Þar átti
á bærinn að kaupa hana af fé-'fremsta hlunn með að giftast hann ekki og hefir ef til vill
laginu. Istúlku er Christina Brambeck aldrei átt neinn sinn líka. Hann
Verði þingið við því að sam- nefnist, og er dóttir kapteins í var aðeins níu mánaða, er hann
Styrkur til skálda
og listamanna
1. marz
Mentamálaráðið hefir úthlut-
að fé því, sem á fjárlögum 1934
er veitt til skálda og listamanna
Þessir fengu styrk:
Þórarinn Jónsson tónskáld
800 kr., Tómas Guðmundsson
skáld 700 kr., Axel Arnfjörð
tónlistamemi 500 kr., frú Gunn-
fríður Jónsdóttir myndhöggv
ari 500 kr., Höskuldur Bjöms-
son málari 500 kr., Jón Engil-
berts málari 500 kr., Karl Rún-
ólfsson tónskáld 500 kr., María
Markan söngkona 500 kr., Þor-
valdur Skúlason málari 500 kr.
* * *
Tófuvargur
gerir nú mjög vart við sig í
sveitum austan Mýrdalssands,
einkum í Skaftártungu og Út-
hann lært alt sem beztu hljóm-
leikakennarar á meginlandi
Ameríku gátu kent honum,
engu líkara en hann hefði kunn-
að það alt áður og þyrfti ekki
annað, en að æfa fingur og
ýmsar ytri reglur. Frá þeim
tíma og alt til þessa dags, hefir
hann ferðast um allan heim og
leikið einsöngva á fiðluna í
beztu symphony orkestrum og
hlotið þann dóm, að vera ekki síðu. Vita menn ógerla hvaðan
einungis mestur fiðluspilari sem j tófa hefir komið, nema ef kynni
uppi er, heldur einnig sá, er að vera utan af Landi eða Rang-
nokkru sinni hefir áður uppi j árvöllum. Hefir hún nokkuð bit-
verið. Hann var fæddur í San ið fé manna, en mest liefir þó
Francisco og nafn hans er Ye-(enn borið á slóða og troðning
hudi Menuhin (að líkindum ■ eftir dýrið. Hefir nú verið tek-
Gyðinga ættar, þrátt fyrir að j in upp eitrun alls staðar á þessu
þykkja tillögúna um skatt-und- sænska heraum.
anþágu, tapar bærinn við það
$300,000. Um kaup á kerfinu
er það að segja, að bænum
fór að bera talsvert skyn á söng.
En þegar Gustaf konungur Þriggja ára bað hann um að
frétti það til Frakklands, þar gefa sér fíólín og fjögra ára
sem hann var að skemta sér, er gamall byrjaði hann að nema.
kemur það mál algerlega við, | sagt að hann hafi í skyndi tek- En svo greitt gekk honum nám-
en ekki fylkisþinginu. Og raun- ið saman pjönkur sínar og farið ið, að um það leyti sem hann
ar má sama um skatt-undan- heim til Svíþjóðar til að sporna hafði náð vanalegum aldri til
þáguna segja.
jvið giftingú þessa frænda síns. að ganga í barnaskóla hafði
hann hefir ljóst hár og blá
augu). Sálarfræðingar eru að
spyrja sjálfa sig, hvort í honum
sé ekki endurborinn eða holdg-
aður andi einhverra heims-
meistaranna liðnú. Hljómlist-
ar-hæfileiki þessa unga manns,
er svo undrunarverður, að fyrir
því er ekki hægt að gera neina
grein.
svæði, sem menn ætla að komi
að haldi, því svo var fyrrum
að það eitt dugði, er tófu varð
útrýmt úr Skaftafellssýslum ná-
lægt aldamótum síðústu.
Flöskuskeyti frá Siberíu
Ólafsvík 6. marz
Flöskuskeyti fann Adolf Ás-
björasson frá Ólafsvík í gær,
Rvík. 7. marz.
í gær var haldinn bæjar-
stjórnarfundur á Akureyri. —
Kommúnistar fjölmentu þangað
og höfðu ærsl í frammi og hót-
anir við bæjarfulltrúana.
Síðan lokuðu þeir bæjarfull-
trúana inni í fundarsahvúm og
sleptu þeim ekki út fyr en eftir
tvær klukkustundir.
Ekki urðu fulltrúamir fyrir
neinum aðsúg þegar út kom, en
kommúnistar létu þá vita, að
þeim mundi velgt betur næst.
12,000 krónur hverfa úr
sjóði Landsbankaútbús-
ins við Klapparstíg.
Rvík. 3. marz
Svo sem kunnugt er hefir
Landsbankinn útbú á Klappar-
stíg 29 og veitir Ingvar Sigurðs-
son því forstöðu.
Peningar þeir, sem útbúið
hefir undir höndum, eru ekki
geymdir í útbúinu' á næturnar,
heldur eru þeir á hverju kvöldi
fluttir niður í Landsbankann og
geymdir þar í sérstökum pen-
ingaskáp, ásamt daglegum sjóði
aðalbankans, öðrum en sjóði
sparisjóðs, því gjaldkeri hans
hefir sérstakan skáp.
Þessi peningaskápur er í
kjallara Landsbankans. Lykla
að honum liafa, auk Ingvars
Sigurðssonar, þrír starfsmenn
(gjaldkerar) Landsbankans. —
Skápur þessi er þannig innrétt-
aður, að efst í honum er lokað
hólf, sem aðalféhirðir einn hefir
aðgang að. Þar undir eru tvö
opin hólf og í þeim geymdir
peningakassar, sem tveir aðrir
kjaldkerar bankans nota dag-
lega og hefir hvor gjaldkerinn
einn aðgang að sínúm kassa.
Ingvar Sigurðsson hefir svo sinn
sjóð geymdan í töskum þarna
inni í skápnum.
Kl. um 8 á miðvikudagskvöld
(28. f. m.) fór Ingvar með sjóð
sinn (rúml. 145 þús. kr. í seðl-
um) niður í Landsbanka. Ók
hann í bíl, eins og jafnan, er
hann var að flytja peningana á
milli. Sjóðinn hafði hann í
tveimur töskum, venjulegri
skjalamöþpu og lítilli hand-
tösku með tveimur læsingum.
Seðlarnir voru í innsiglúðum
umslögum í töskunum. I hand-
töskunni voru þrjú umslög með
seðlum, eitt með 50 þús., ann-
FrtL á 5 bto.