Þjóðviljinn - 10.05.1957, Blaðsíða 1

Föstudagur 10. maí 1957 — 22. árgangur — 104. tölubalð
Verður jarðhiti sem liggur dýpra enn 100
metra undir yfirborði jarðar þjóðnýttur?
Stjórnarfrumvarp um eignarétt og alhliSa hag-
nýtingu jarShitans liggur nú fyrir Alþingi
í stjórnarfrumvarpi, sem nú liggur fyrir Alþingi
er það ákvæði, að ríkið eigi allan rétt til umráða
og hagnýtingar jarðhita, sem liggur dýpra eða sótt-
ur er dýpra en 100 metra undir yfirborð jarðar. Þó
skal sá er tekið hefur jarðhita í notkun fyrir 1. janú-
ar 1957 hafa rétt til notkunar þess jarðhita áfram,
án sérstaks leyfis.
Ekki kosningar í \
Ungverjalandi
Kadar, forsætisráðherra Ungw-
verjalands, flutti ræðu á þing-
fundi í Búdapest í gær. Hanœ
fór þess á leit við þingið að þa®
frestaði þíngkosningunum ura
tvö ár, sem fram áttu að farai
í þessum mánuði. Þingið hefux:
samkvæmt stjórnarskránni heim-
ild til að framlengja kjörtíma-
bil sitt ef sérstakar ástæður ent'
fyrir hendi.
Gerðar voru allmiklar breyÉ-
ingar á ungversku stjórninni f.
gær, skipt um menn í nokkrum,
ráðherrastöðum, en einn ráð»
herrann, sem stjórnað hefur koia-
framleiðslunni, fór úr stjóminni.
Frumvarp til til laga um jarð-
hita er mikill lagabálkur í 9
köflum, 66 greinum, og gefa
kaflafyrirsagnir hugmynd um
efni þess.
1. kafli er „um rétt land-
eiganda til umráða og hag-
nýtingar jarðhita", 2. kafli „um
Sóttí konnr
barnsnauð til
Grænlands
Björn Pálsson fór til Grænlads
í gær til þess að sækja tvær
konur í barnsnauð. Hafði verið
leitað fyrsl til varnarliðsins en
það, átti enga flugvél er lent
gæti á skíðum, en varnariiðs-
flugvél fór með Birni tii aðstoð-
ar.
Þjóðviljinn fékk þær upplýs-
ingar bjá flúgumferðarstjóm á
Reykjavíkurflugvelli, á miðnætti
í nótt, að Björn hefði lagt af
stað frá Scoresbysundi ki. 9 í
gærkvöldi og ráðgerði að koma
til Reykjavikur kl. 1 s.l. nótt.
rétt ríkisins til rnnráða og hag-
nýtingar jarðhita", 3. kafli „um
leyfti til jarðborana og til hag-
nýtingar jarðhita úr borholum,
sem dýpri eru en 100 metrar,“
4. kafli „um hitaveitu til al-
menningsþarfa“, 5. kafli „um
jarðboranir ríkisins", 6. kafli
„um jarðhitaiðjuver ríkisins”, Nauðsyn nýrra laga-
7. kafli „um verndun jarðhita-
svæða, varúðarráðstafanir og
Nefndin hóf starf sitt með®*
því að safna að sér gögnum um
jarðhitamál og afla sér upplýs-
inga um löggjöf annarra landa,
bæði um. jarðhita, svo sem
Nýja-Sjáland, Italíu og Mexíkó,
og um námuréttindi, olíuyinnslu
og neyzluvatnsvinnslu í ýmsum
löndum. Naut nefndin aðstoðar
atvinnumálaráðuneytisins og
utanrikisráðuneytisins við út-
vegun þessara upplýsinga.
Nefndin hefur samið frum-
varp það um jarðhita ,sem hér
liggur fyrir. Fer greinargerð
nefndarinnar fyrir frumvarpinu
hér á eftir:
eftirlit,“ 8. kafli „um stjórn
jarðhitamála“ og 9. kafli „ýmis
ákvæði“.
ákvæða.
Frumvarp þetta að jarðhita-
Framhald á 3. siðu.
Ungur maöur hrapar fyrir
björg og bíður bana
Keflavík. Frá fréttaritara Þjóðviljans.
Það slys gerðist hér í gær að ungur verzlunarmaður,
Kristinn, sonur Sverris Júlíussonar útgerðarmanns, fétl
fyrir björg og beið bana.
Slys þetta gerðist laust eftir
hádegið. Var Kiástinn á gangi,
ásamt öðrum manni, úti á bergi,
sem kallað er. Mun hann hafa
gengið tæpt á bergbrúninni og
féll fram af og kom niður í
grjóturð fyrir neðan bergið.
Félagi Kristins gat gengið nið-
ur til hans. Fékk hann börn er
höfðu verið að leik úti á berg-
inu til að hlaupa til Keflavífc-
ur, sem er stutt, og fá hjáip.
Ekki var hægt að flytja Krist-
inn upp á bergbrúnina og var
fenginn trillubátur til að sækja
hann. Hann mun hafa veríð’
með lífsmarki þegar félagi hans
kom niður i fjöruna, en lézt
skömmu eftir að hann kom t
sjúkrahúsið í Keflavík.
í greinargerð frumvarpsins
er mikinn fróðleik að finna um
jarðhitamál. Um sjálft frum-
varpið, megina.triði þess og til-
gang, segir svo i athugasemd-
um. (Millifyrirsagnirnar eru
ekki í þingskjalinu):
„Hinn 30. nóvember 1954
skipaði þáverandi landbúnaðar-
ráðherra, Steingrímur Stein-
þórsson ,nefnd til þess að und-
irbúa löggjöf um jarðhita og
jarðhitarannsóknir. í nefndina
varu skipaðir Jakob Gíslason,
raforkumálastjóri, formaður,
Ólafur Jóhannesson, prófessor,
og Gunnar Böðvarsson, yfir-
verkfræðingur. Siðan kom forsætisráðherrar allra. sovét
Baldur Líndal, efnaverkfræð- lýðveidanna, framkvæmdastjór.
Nefnd skipuð ti! að ganga
frá tilfögum Krústjoffs
Ymsir fulltrúar vilja ganga lengra en
hann i oð dreifa stjórn iÓnaÓarlns
Æöstaráö Sovétríkjanna kaus í gær 50 manna nefnd' iðnaði sínum upp á eigin spýt
sem fjalla á um tillögur Krustjoffs, framkvæmdastjóra ur. Hann féllst hins vegar á
Kommúnistaflokksins, um endurskipulagningu iðnaðar-
ins og breytingatillögur sem komið hafa fram við þær.
1 nefnd þeirri eiga. m. a. sæti
ingur, til starfa i nefndinni.
Indlandi hýðst
efnahaos-
aðstoð úr niöríiuin áttum
Sovétríkin, Bretland, Tékkóslóvakía og
V-Þýzkaland byggja upp þungaiðnað þess
Fjögur ríki, tvö í Vestur-Evrópu og tvö í Austur-Ev-
rópu, keppast nú um aö veita Indverjum aðstoð við upp-
byggingu þungaiðnaðar þeirra.
Talsmáður stjórnarinnar í
Nýju Delhí skýrði frá því í gær,
að Indvérjar myndu fá aðstoð frá
Bretlandi, Sovétríkjunum, Vestur
Þýzkalandi og e. 1. v. Tékkósló-
vakíu við að koma upp þunga-
vélaiðnaði i landj sínu.
Flugslys á Spání
Farþegaflugvél sem var á.
leið frá Santiago á Norðvestur-
Spáni til Madrid hrapaði í gær
þegar hún átti eftir rúman
kílómetra að flugvellinum í
Madrid. Yfir 30 menn munu
hafa farizt með flugvélinni.
Búizt er við, að Sovétríkin
rnuni b.vggja fyrir þá verksmiðju
til framleiðslu á þungaiðnaðar-
vélum og námugraftarvélum,
Bretland muni leg'gja tii verk-
smiðju fil framieiðslu á bygging-
arstáli og stálplötuna, og ann-
aðhvort Bretland eða Vestur-
Þýzkalánd niuni byggja verk-
smiðju til fvamleiðs’lu á áhöld-
um þung'avélaiðnaðarins. Tékkó-
slóvakía sækir fa.st að fá að
hygg.i a m álms t eypu verksmiðj u,
en óvíst er hvert þessara f.iög-
urra ríkja muni bygg.ia tvö önn-
ur stáliðjuver.
ar Kommúnistaflokks Sovét-
ríkjanna, allir varaforsætisráð-
herrar þeirra og allir fulltrúar
í forsæti Æðstaráðsins. Krústj-
off var kjörinn formaður
nefndarinnar .
I>örf bre>4;ing
Fyrsti ræðumaðurinn á fundi
Æðstaráðsins í gær, en það var
þriðji dagurinn sem tillögur
Krústjoffs voru til umræðu,
var frá Tadsjikistan. Hann
Molasykur
lækkar
Ný sending af molasykri er
komin til landsins og verður
verð hennar kr. 6.90 kg.
Eins og kunnugt er hæltkáði
sykurverð hér í vetur vegna
verðhækkunar erlendis, en lief-
ur nú lækkað aftur á erlend-
um markaði. Verðlækkunin hér
er kr. 1,15 á kg„ eða úr kr.
8.05 i kr. 6.90.
sagði að tillögurnar væru bæði
þarfar og tímabærar og nefndi
ýmsar staðreyndir frá heima-
landi sínu þessu til sönnunar.
Hann benti á, að iðnaðar-
Nilíita Krústjoff
framleiðslan í Tadsjikistan
væri nú jafnmikil á 2y2 degi
og hún hefði verið á heilu ári
fyrir 30 ártim. Tadsjikistan
ætti nú næga. sérfræðinga á öll-
um sviðum, í landinu væru
40.000 menn sem. ldotið heíðu
æðri menntun. Það væri því
fullkomlega fært um að stjóraa
það atriði í tillögum Krústjoffs,
að nokkrar iðngreinar yrðu á-
fram undir stjórn ráðuneyta £
Moskva.
%,
Vilja meiri (jreifingu
Að sögn Moskvaú tvarpsins
var þetta ekki skoðun allra
ræðumanna í gær, Einn fulltrú-
anna frá Úkraínu vildi að öll
iðnaðarráðuneytin sem eru £
Moskva yrðu lögð niður og vald
þeirra fengið í hendur þeim 92
efnahagsráðum sem setja á upp
samkvæmt tillögunum. Nokkrir
aðrir fulltrúar tóku í sama
streng, en fulltrúar frá Kirgis-
íu, Eistlandi og Armeníu gagn-
rýndu önnur atriði í tillögun-
um.
Hin anðuga Síbería
Einn af fulltrúunum frá rúss-
neska lýðveldinu lagði einkum
áherzlu á nauðsyn þess að hin-
ar miklu auðlindir Síberíu j’rðu
nýttar og sagði engan vafa á
að það myndi miklu auðveld-
ara ef nýtingu þeirra væii
stjórnað af yfirvöldum á staðn-
um, heldur en ef sækja þyrfti
alla úrskurði til ráðuneytanna
í Moskva, Hann benti á að í
Síberíu væru um 85% af þekkt-
um kolabirgðum Sovétríkjanna
í jörðu og um 80% af þekktum
birgðum af öðnvm málmvun eu
jámi.