Þjóðviljinn - 05.09.1969, Blaðsíða 1

I
Föstudagur 5. september 1969 — 34. árgangur— 191. tölublað.
/ Þjóðviljanum á morgun og sunnudag
MEÐAL EFNIS scm Þjóðvilj-
inu birtir um helgina, á
morgun laugardag og sunnu-
dag, má nefna betta:
SAGT ER FRÁ npjíreisnar-
manninum Hermanni Mel-
ville, höfundi skáldsögunn-
ar frægu Moby Ðick; birt er
fyrsta greinin af J»rem um
flaggskip íslenzka verzlunar-
flotans og nefnist hún „Nýr
Gullfoss á miljarð?“; kvik-
myndaþátturinn fjallar um
þróun kvikmyndalisitarinnar
í heiminum sl. 10—15 ár;
fréttir frá Sovétríkjunum og
fleira er í skákþættinum;
„Það hcfur ekki gefið í dag“
er fyrirsögnin á frásögn um
Suðurnesjaferð; Óskastundin
flytur fjölbreytt efni fyrir
yngstu lesendurna; sagt er
í máli og myndum frá nýrri
revíu í Iðnó; birt viðtal við
Poul Engberg skólastjóra
lýðháskólans á Snoghöj í
Danmörku.
'TTHVAÐ fleira efni er í
helgarblöðunum, sem verða
tólf síður hvorn daginn.
■<s>-
Ho Che Minh: Hálfrar aldar
ferill byltingarmanns ■
Áburðarverksmiðjan i GufunesL
Hvernig er hægt að auka atvinnu?
Útboðsgögn eiga að liggja fyrir um miðjan sept. — áætlaður
kostnaður við framkvæmdir 220 milj. kr. - stórt hagsmunamál
bænda — gjaldeyrissparnaður - og veitti fjölmörgum atvinnu
□ Um miðjan þennan mánuð er að vænta um-
sagnar erlendra aðila um tæknilegan undirbúning
fyrir stækkun og breytingar á Áburðarverksmiðju
ríkisins í Gufunesi. Strax og þær umsagnir liggja
fyrir er unnt að hefjast handa við framkvæmdir
og er þetta eitt af fjölmörgum verkefnum sem
mætti ráðast í á næstunni og gæti veitt mörgum
iðnaðar- og verkamönnum á Reykjavíkursvæðinu
atVinnu í vetur.
. Áb ui’ð a rve rk sm iðan heCur frá
öndverðu aðeins fráonlei.tt - köfn-
unarefnisáburðinn „kjáma“, sem
Þing werzlunar-
manna hófst á
Akureyri í gær
Sjöunda þing Landssambands
íslenzkra verzlunarmanna var
sett s.d. í gær á Akureyri.
Þingið ■ sitja 60 : Mitrúáir frá
20 félöguim verzlunar- og • skrif-
stofuftóllks víðsvegar að ;a£ land-
inu, en nú muiiu félagsmenn
samtoandsifélaganna vera 5100
talsins.
Formaður LtV, Svernr Her-
mannsson. setti þingið í gær
með ræðu, en þingforseti var
kjörinn Krisitinn Guðlaiugsison
írá Ketflavóik.
Þingið er haildið í félagsheim-
ilánu Bjargi. Ráðgert er að því
ljúkii á miorgun, laugardaig.
bændur um allt land hafa ver-
ið tmjög óánægöir með. Liggja
til þess tvær ástæður. Sú fyrri
er að áburðurinn eir allt o£ ein-
hæfur fyrir íslenzkan jarðveg
eins og menn minnast frá kal-
sumirdnu mikia í fyrra og í öðru.
lagli er mijög erfitt að komaþess-
um áþurði á vegna þess hve
smá kornin eru.
Á bui'ðarverksmiðjan heáur á
undanförnum árum reynt að
bæta úr þessu með því að flytja
inn fosfat og kaií. Hafa þessar
áburðartegundir verið seldar í
sérstökum umbúðum til bænda
og þeiim yfirleitt ætlað aðbianda
óburðinn sjálfir. Hins vegar
hafa þessar tegundiir áiburðar
verið sikammtaðar til bændanna
— þó að bóndi hafi, pantað á-
kveöið. magn. a£ innflutfcu teg-
undunum hefur hann oftlegia
íenigið kjarnann í staðinn.
Lengi á döfinni
Það hefur verið á döfiinni í
mSrg' ár að breyta Áburðarverk-
smiðjunni þannig að íramjleiðala
hennair haefði botur ísienzkum
aðstæðum. Ævinlega hefiur
strandað á ýmsuim atriðum þar
ti.l í suimar er ný lög um Á-
burðarverfcsmiðjuna téku gildi
að talið var fært að hefjast
handa.
Breytingarnar yrðu einkum í
því fóiignar að komin stækkuðu
og auk þess yrðu fiósfait og kalí
blandað saman við köfnunarefn-
isáburðinn í vedksmiðjunni í
mismunandi hlutíöllumþannig að
þörfum bænda fyrir fjölbreyti-
legan. áburð yrði sem bezt fuii-
nsegt.
Með þeim bneytingurm sem
fyrirhugaöar eru á Ábúrðar-
verksimliðjunni má ennfiremur
gera ráð fyrir því að. ekki verði
nauðsynleigt lengur að flytjainn
amimióiníak uimfram eigin fram-
leiðslu verkamið.iunnar.
I»ríþættur ávinningur
Þannig er Ijóst að viið stækk-
un og breytingar á Áburðar-
verksmiðjunni í GuiBunesd yrði
þrílþættur ávinninigur. í fyrsta
lagi 'fenigju bændur bebri ogfjöl-
breyttari áburð, í öðru lagi spar-
aðist gjaideyrir og í þriðja lagi
skapaðist atvinnu við fraim-
kvæmdirnar. Á atvinnuleysiis-
tímum eins og nú virðast fara
í hönd ber stjórnarvö'Idum sér-
Sitök skylda til að auilia aitvinnu-
veitandi frámkvæimdiir. sem auk
þess eru jálkvæðar frá mörgum
öðrum sjónarhornum .séð.
Eins cg fyrr segir á áldt er-
lendra aðila á tæknilegum hilið-
um útboðisgaigna að liggja fyrir
í septemibenmánuði miðjutrp. Þá
strax ætti að vera unnt að bjóða
verkdð út og síðan að hefjast
handa við framkvæmdir í liaiust.
Þó .ætti strax ad vera dnnt , að
hefja byggingu á naudsynlegu
geymslúrými ' fyrir stækkaða
verksmiiðj'U.
Kostnaúur 220 milj.
Það er talið að fyrirhugaðar
breytingar og stækkun Áburð-
arverksmiðjunnar kosti uim 220
miljóniir kr.V þar af yrði erlend-
Framhald á 3. síðu
Sjá grein á opnu blaðsins í dag
Óskar Halldórsson hæstur í sumar með
um 1500 tonir seint í ágústmánuði
•k Það hefur verið erfitt að
fá fréttir af þeirrj fimm íslenzk-
um bátum sem hafa verið að
veiðum við Ameríkustrendur
undahfarna mánuði. Einn J»ess-
ara báta hefur verið þarna allt
að einu ári, sumir skemur. Þrjá
bátana á Eiiiar Sigurðsson riki
sem kvartar á sama tíma und-
an hráefnaskorti í frystihúsum
í Reykjavík.
~k En vegna l»ess hve fréttir
eru stopular þykir okkur rétt
að Mria liér stutta kafla úr
bréfi, sem einum blaðamanna
Þjóðviljans barst frá liáseta á
Óskari Halldórssyni nú nýver-
ið. Bréfið er dagsett 23.—24.
ágúst sl.
„Ég hef verið hér vdð síldiveið-
ar í. tvo mánuði og aflinn er
um það bíl 1200 tonn nú (banda-
rísk tonn — 800 kg. tonnið).
Veiðin er misjöfn og bezti affii
sem bátair h'afa fenigið fnam að
þessu er tæp 20<> tonn yfir nótt-
ina. Þess á milli eru svo diaiuð-
ir dagar eins og sjá má af því
að okkar bátur, Óskar HalMórs-
son, er sá aflahæsti. Hlutúrinn
núna er líklega 56:—60' þús. fer.
á hásetann“. • • \ "
Og hásetinn heldur
með bréfið daginn eftir:
áfram
„Síðan í gærmórgun hafa þau
tíðindi gerzt að við höfum fisk-
að tæp ^00 tonn eða það mesta
til þessa. En frá „sögulegu“
sjón'armiði er það þó ívið merk-
aira að ég er á leið til ekki
smaerri sfcaðar en New York
með lönd'unarskipinu Shinnecock
trl að fylgjast með vigtun veið-
innair, sem fram fer í verksmiðju
á Long Island“.