Þjóðviljinn - 13.08.1977, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 13. ágúst 1977
Málgagn sósíalisma,
verkalýðshreyfingar
og þjóðfrelsis.
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón meö sunnudagsblaði:
Arni Bergmann.
Auglýsingastjóri: (Jlfar Þormóösson
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Siöumúla 6. Simi 81333.
Prentun: Blaöaprent hf.
Einingarflokkur
vinstrimanna
Að undanförnu hafa átt sér stað miklar
sviptingar innan minnstu stjórnmála-
flokkanna, Alþýðuflokksins og Samtaka
frjálslyndra og vinstri manna. Ekki hefur
frést af þvi hversu margir eru um efsta
sæti á lista Alþýðuflokksins á Austurlandi
i prófkjöri, en annars má segja að fjöldi
frambjóðenda i hvert sæti prófkjörsins
standi i réttu hlutfalli við vonleysið. Þann-
ig eru þrir sagðir um efsta sætið i próf-
kjöri Alþýðuflokksins i Norðurlandi
eystra. Prófkjörsstrið Alþýðuflokksins
var til þess hugsað að efla flokkinn og
styrkja innviði hans, og veitir ekki af að
hressa þennan flokk við. En prófkjörs-
átökin hafa breyst i einsk. sjálfsmorðs-
áráttu, sem tekur á sig hrikalegar myndir
nú þegar, þó að enn sé hin raunverulega
„kosningabarátta” ekki hafin. Sá litli
styrkur sem Alþýðuflokkurinn gæti átt
sameinaður út á við fer i innra strið, þar
sem bræður berjast af heift og
mannvonsku. Er útilokað að segja fyrir
um hversu þeirri lotu lyktar, en fullljóst er
hverjum manni að Alþýðuflokkurinn
verður eitt flakandi sár eftir átökin, ef
hann hlýtur þá ekki verri og óumbreytan-
legri skaða af bröltinu. Alþýðuflokkurinn
verður þvi ekki til stórræðanna á næstu
mánuðum i þeirri örlagariku baráttu sem
i hönd fer við rikisstjórn auðstéttanna um
efnahagsmál og atvinnulegt forræði á
íslandi.
Ekki er þörf á þvi að fara mörgum orð-
um um Samtök frjálslyndra og vinstri-
manna; þau eru i rauninni þegar úr sög-
unni sem stjórnmálafl. Nokkrir liðsmenn
Samtakanna hafa gengið til liðs við
Alþýðubandalagið, enda eiga flestir sam-
takamenn samleið með Alþýðubandalag-
inu þegar pólitisk málefni eru rýnd ofan i
kjölinn. Nú er tveggja manna þingflokkur
Samtakanna klofinn i frumeiningar, og
innan Samtakanna á Vestfjörðum hefur
verið tekin ákvörðun um svokallað ,,sjálf-
stætt byggðaframboð” i næstu alþingis-
kosningum, en Magnús Torfi hótar mót-
framboði i nafni Samtakanna.Þegar tillit
er tekið til ástandsins innan Alþýðuflokks-
ins þar vestra er ljóst — hvað sem öðru
liður — að þessir tveir stjórnmálaflokkar
munu dansa á dauðamörkunum af býsna
miklum tilþrifum.
I siðustu kosningum studdu þúsundir
vinstrimanna Framsóknarflokkinn vegna
þess að flokksforystan lofaði áframhald-
andi vinstristjórn. Flokksforystan sveik
það loforð, og nú er Framsóknarflokknum
spáð fylgishruni sem vonlegt er. Má i
rauninni greina vonleysistóninn i leiður-
um Timans daglega, einkum þó eftir að
Þórarinn Þórarinsson hóf að skrifa þá
á nýjan leik. Æ fleirum er enda ljóst, eftir
stjórnarsamstarf Framsóknarflokksins
og Sjálfstæðisflokksins i þrjú ár, að
Framsóknarflokkurinn er ekki vinstri-
flokkur. Bendir allt til þess að Fram-
sóknarflokkurinn verði i stjórnarsam-
starfi með ihaldinu út kjörtimabilið, eða
lengur samfellt án kosninga en nokkru
sinni fyrr i sögu flokksins.
Þannig er annars vegar umhorfs þegar
vinstrimenn, félagshyggjumenn og verka-
lýðssinnar litast um i islenskum stjórn-
málum, en hins vegar stendur Alþýðu-
bandalagið. Alþýðubandalagið er i sókn.
Um það ber margt vitni. Alþýðubandalag-
ið er eini flokkurinn sem er liklegur til
þess af myndar- og skörungsskap að geta
tekist á við þau efnahagslegu og atvinnu-
legu vandamál sem við verður að glima á
íslandi á næstu árum og mánuðum. Al-
þýðubandalagið er eini flokkurinn sem er
nægilega heilsteyptur til þess að veita i-
haldinu mótspyrnu. í siðustu kosningum
bætti Alþýðubandalagið mjög verulega
fylgi sitt. Svo þarf enn að verða eftir 10
mánuði. Að þvi verður unnið þrotlaust.
Þar þurfa margir að leggja hönd á plóginn
—og þeir verða fleiri en nokkru sinni fyrr.
Málstaður verkalýðshreyfingar, sósial-
isma og þjóðfrelsis hefur aldrei átt jafn-
marga liðsmenn og um þessar mundir. ís-
lenskir launamenn þurfa að eignast flokk
sem er nægilega sterkur til að veita yfir-
gangsöflum afturhaldsins mótspyrnu. 1
verkfallsátökum undanfarinna ára hafa
launamenn sýnt óbilandi samstöðu, i bar-
áttunni gegn undansláttarstefnu i land-
helgismálinu hefur samstaðan verið ó-
hvikul. Þannig þarf alþýða Islands einnig
að eignast einingarsamtök i pólitiskum á-
tökum. Þau einingarsamtök eru þegar til i
Alþýðubandalaginu, en þau þurfa enn að
eflast að fjöldafylgi og styrk. — s.
Loka ber
Namibia.
Tvöfeldni
vestrœnna ríkja
Morgunblaðiö birti á fimmtu-
dag grein um Suður-Afrfku og
Namibiu eftir Jón Val Jensson. I
lok greinarinnar fjallar höfund-
urinn um afstöðu stórveldanna
til Namibiumálsins og um hugs-
anlegt frumkvæði islensku rik-
isstjórnarinnar:
„Vandamál Namibiu hefur
um árabil verið ákaflegá
viðkvæmt, en samt hefur
vestrænum rikjum haldist uppi
að standa i verslunarviöskipt-
um við hina ólögmætu stjórn.
Nú er hins vegar sérstakt tæki-
færi til að binda enda á þessi
ósæmilegu tengsl og einangra
S.-Afrikustjórn meö hafnbanni,
uns hún hverfur á brott frá
Namibiu. Vestrænum rikjum
mun ekki liðast sú tvöfeldni aö
styrkja S.-Afriku með viðskipt-
um eftir allar yfirlýsingarnar
um stuöning við baráttu
kúgaðra manna i Sovétrikjun-
um. Allsherjarþing Sameinuðu
þjóöanna er kjörinn vettvangur
til að bera fram tillögur um
algjört viöskiptabann á S,-
Afriku, til þess að hún láti
Namibiu lausa, og jafnframt
haröar vitur á hvert þaö riki,
sem brýtur þetta bann.”
Kærkomið
tilefni
Þá fjallar greinarhöfundur
um islenskt fumkvæði á
alþjóðavettvangi: ,,Hér er þvi
kærkomið tilefni til að sýna i
verki, að rikisstjórn Islands
skortir ekki kjark til að segja
meiningu sina um framferði
þeirra þjóða, sem ljá nýlendu-
stefnu S.-Afriku óbeinan stuðn-
ing. Þessi tillaga sendiherra
Islands hjá SÞ um algjört bann
á viðskipti við S.-Afriku væri
frumkvæði, sem eftir yrði tekið
og gæti haft hin farsælustu áhrif
vegna þess hve veik staða S.-
Afriku er nú þegar orðin i
Namibiumálinu.” Þá gagnrýnir
greinarhöfundur harölega að
vesturveldin — Bandarikin og
Bretland — hafa beitt neitunar-
valdi i öryggisráðinu til þess að
hindra vopnasölubann á S.-
Afriku.
Samkvæmt dagsetningu
greinarinnar i Mbl., er hún
skrifuð 13. april. Greinin er
góöra gjalda verð, en hún er til
marks um það einnig hversu illa
hefur tekist að koma þvi á
framfæri sem þrátt fyrir allt
hefur gerst i þessum efnum af
hálfu tslands á allsherjarþingi
Sameinuðu þjóðanna.
Eindreginn
stuðningur
islensku sendi-
nefndarinnar
Á siðasta allsherjarþingi tók
fulltrúi Islands i 4. nefnd —
nýlendumálanefnd — til máls
um Namibiumálið. 1 þeirri ræðu
kom meðal annars fram eftir-
farandi:
Islenska sendinefndin styöur
viðskiptabann og þó sérstaklega
algjört vopnasölubann á Suður-
Afriku. Nefndin lýsti þvi yfir aö
svo langt væri um liðið siðan til-
raunir hófust til þess að fá S.-
Afrikustjórn til að viðurkenna
yfirráðarétt Sameinuðu
þjóðanna yfir Namibiu aö þolin-
mæðin væri á þrotum; „þolin-
mæöin hættir að vera dyggð”
við slikar kringumstæður, sagöi
islenski fulltrúinn. Þess vegna
væri nauðsynlegt að kanna
hvort ekki væri rétt að gripa til
aðgerða skv. 7. kaflanum i sátt-
mála Sameinuöu þjóöanna, en
þar er gert ráö fyrir beitingu
herliðs af hálfu Sameinuðu
þjóðanna auk annarra ráöstaf-
ana. Þessi einaröa afstaða
islensku sendinefndarinnar á
siðasta allsherjarþingi Samein-
uöu þjóðanna vakti aö vonum
mikla athygli og ekki sist
fulltrúa SWAPO, frelsishreyf-
ingar Namibiu, sem sat sem
áheyrnarfulltrúi á fundi fjóröu
nefndar og hlýddi á ræöu
islenska fulltrúans.
ræðismanns-
skrifstofunni
Þannig hafa islendingar
þegar i orði lýst eindregnasta
stuðningi við frelsisbaráttu
Namibiu. Hins vegar hafa
islendingar ekki i verki gripið til
þeirra aðgerða sem unnt er. 1
forystugrein Þjóðviljans i vetur
var einmitt bent á úrræði i þess-
um efnum, þe. aö rikisstjórnin
loki tafarlaust ræðismanns-
skrifstofu Islands i Suður-
Afriku. Tilvist hennar er
hneyksli, og hún breytir orðum
fulltrúa Islands á allsherjar-
þinginu i hræsni.
Eldgosin og
veðráttan helstu
mengunarvaldar
hérlendis <
„Að lokum er þvi hægt að
segja að náttúrah sé langstærsti
mengunarvaldurinn á Islandi i
formi eldgosa og rofs vinda og
jökla, þar sem aftur á móti
mengun, sem stafar af iðnaði og
heimilishaldi, er tiltölulega
litil.”
Maðurinn sem mælir þessi
gáfulegu orð er Ragnar
Halldórsson, forstjóri ísals. Þau
birtust i siðasta tölublaði „Isal-
tiöinda” og eru samhljóða
niðurstöðu hans I erindi er hann
var látinn flytja á umhverfis-
verndarráðstefnu alþjóölegri sl.
vor. — s.