Austurland - 10.11.1967, Blaðsíða 4

4
t
AUSTURLAND
Neskaupstað, 10. nóvember 1967.
Hálfrar aldar ráðsljórn
1917 - 7. nóvember - 1967
Tveir ólíkir dagar
Hinn 9. nóvember ársins 1963
mun ganga inn í söguna sem einn
af farsælli dögum í íslenzkri
þjóðarsögu. Þann dag hörfaði ís-
lenzk rík:sstjórn úr óverjandi
sjálfskaparvíti. Undir forustu Ól-
afs Thors dró Viðreisnarstjórnin
til baka á Alþingi frumvarp til
laga um lögbindingu kaupgjalds
og verkfallsbann, sem fram hafði
verið lagt eftir stórfellda kjara-
skerðingu vegna verðbólgu fyrr
á sama ári. Þessi ríkisstjórn þótti
skárri og virðingarverðari fyrir
vikið, og júnísamkomulag ársins
1964 og sæmilegur friður á vinnu-
markaði síðan mega teijast ávext-
ir þeÚTa liughvarfa, sem uróu i
kolli stjórnmálamanna þessa nóv-
emberdaga.
En dagurinn í gær, 9. nóvem-
ber 1967, virðist ekki ætla að feta
í svipaða slóð á spjöldum ís-
landssögunnar. Ríkisstjórn Is-
lands, studd af sömu flokkum á
þingi og fyrir fjórum árum, að
þessu sinni undir forsæti Bjarna
Benediktssonar, hélt upp á dag-
inn með þvi að kasta hanzkanum
í andlit launþegasamtakanna með
þeirri óbilgirni og fólsku, sem
klaufum einum er lagið. Einstök
atiiði varðandi þær stuttorðu
viðræður, sem upp úr slitnaði í
gær, munu birtast í dagblöðum
Framh. á 3. slÖtx.
horfum og hafa verið og eru önn-
um kafnir v!ð sköpun þjóðfélags
sósíalismans.
Á keisaratímunum var alþýðan
menntunarsnauð, bjó í mjög lé-
legum húsakynnum, var örbjarga
og bjó við algert öryggisleysi.
Nú er alþýðumenntun í Sovét-
ríkjunum á mjög háu stigi og
æðri menntun með ágætum.
Húsakynni almennings hafa tek-
ið algjörum breytingum, lífskjör-
in eru góð og tryggingar hinar
fullkomnustu.
Á sviði vísinda og tækni standa
Sovétríkin í fremstu röð og vís-
indamenn þeirra hafa unnið af-
rek, sem allur heimurinn undrast
og dáist að.
Og svona mætti lengi telja.
Sovétríkin hafa ve’tt undirok-
uðum þjóðum og stéttum um all-
an heim ómetanlega aðstoð, bæði
be:nt og óbeint. Og þau eiga á-
reiðaÁega enn eftir að verða að
ómetan'egu liði í frelsisbaráttu
þeirra, sem enn búa við erlenda
og innlenda áþján.
Sovétríkin eru fyrsta ríkið í
heiminum, sem kom á sósíalísku
þjóðskipulagþ þar sem eignarétt-
ur einstaklinganna á framleiðslu-
tækjunum og jörðinni var afnum-
inn og það villimannlega fyrr-
komulag afmáð, að einn einstak-
lingur gæti lifað á því aö láta
aðra vinna fyr;r sig. Síðan hafa
mörg ríki tekið upp þjóðfélags-
hætti sósíalismans og að þvi mun
koma, að allt mannkyn býr við
það þjóðskipulag, enda er annað
þjóðskipulag ekki mönnum sæm-
andi.
Heimurinn er grár fyrir járnum
og styrjaldir geisa, þar sem þjóð-
irnar berjast fyrir frelsi sínu við
myrkravöld mannkynsins. Sam-
tímis því, sem Sovétríkin hafa
stutt frelsisbaráttuna, hafa þau
komið fram sem boðberi friðar-
Josep Stalin
valdamestur í 30 ár.
ins. Þorri manna hefur nú gert
sér Ijóst, að í Sovétríkjunum er
að finna þjóð, sem allt vill á sig
leggja til að varðveita heimsfrið-
inn, jafnframt því, sem hún er
við því búin að hrínda hverri
árás, sem gerð kann að verða á
land hennar.
Engum þeim, sem fylgzt hefur
með gangi alþjóðamála á undan-
förnum árum, dylst, að þar hafa
Sovétríkin lagt áherzlu á friðar-
málin og staðið í broddi fylking-
ar.
Að undanförnu hefur verið
mikið um dýrðir í Sovétríkjunum.
Þjóðin hefur minnzt byltingaraf-
mæl'sins og hyllt leiðtoga sína
lífs og liðna og þá fyrst og
fremst Lenin, sem var leiðtogi
þjcðarinnar á hinum erfiðu bylt-
ingarárum og átti meiri þátt í því
en nokkur einn maður annar, að
byltingin sigraði.
Róttæk og frjálshuga alþýða
heimsins samfagnar þjóðum Sov-
étríkjanna á þessum tímamótum
og vænt;r þess, að þær rnegi hér
eftir sem hingað til standa vörð
um hinn mikla arf byltingarinnar
og heimsfriðinn.
Víadhnir I. Lenin
heili byltingarinnar.
Fyrir 50 árum gerðust he:ms-
sögulegir atburðir austur í Rúss-
landi. Alþýða landsins varpaði af
sér aldalöngu oki og áþján yfir-
stéttarinnar og tók öll völd í land-
inu í sínar hendur.
Fáir atburðir — ef nokkrir —
á þessari öld, hafa haft jafn
djúpstæð áhrif á gang heimsmál-
anna sem rússneska byltingin. Þá
staðreynd viðurkenna all'r, hvaða
skoðun sem þeir annars hafa á
rússnesku verklýðsbyltingunni og
Sovétríkjunum.
ættismannalýð keTsaraveldisins.
En hún þurfti ekki aðeins að koll-
varpa auðvaldsskipulaginu, hún
varð líka að verja hið nýja ríki
fyrir gagnbylt'ngarherjum hinna
gömlu forréttindastétta og inn-
rásarherjum vestrænna lýðræðis-
ríkja, sem reyndu að endurreisa
hið keisaralega einræðisríki.
Borgarastyrjöldin leiddi af sér
miklar hörmungar fyrir þjóðina.
I kjölfar hennar kom hungurs-
neyð og allskonar óáran. En hinu
unga verklýðsríki tókst að sigrast
á erfiðleikunum, af því að fólkið
fann, að hin nýja skipan var í
samræmi við hagsmuni þess og
hugsjónir og var reiðubúið til að
fórna öllu til þess að verja ávinn-
ing sinn.
Öðru sinni máttu Sovétríkin
þola hörmungar af völdum hern-
aðaraðgerða, er þýzku nazistarnir
réðust á landið í síðári heims-
styrjöldinni og lögðu í auðn mörg
frjósömustu héruð Sovétríkjanna
og tortímdu milljónum mannslífa.
Sú eyðilegging varð auðvitað til
þess að tefja fyrir framsókn
þjóðar'nnar til betri lífskjara og
aukinnar menningar.
Það fer ekki hjá því, að marg-
vísleg mistök og afglöp hafa átt
sár stað við sköpun hins nýja
ríkis. Annað hefði verið óhugs-
and;. En sovézka þjóðin er nú
komin vel á veg með að yfirvinna
| þá barnasjúkdóma.
^ Sú alþýða, sem nú byggir Sov-
- étríkin, er önnur en sú, sem fram-
kvæmdi byltinguna. Mikill meiri-
hluti þegnanna þekkir ekki af eig-
in raun annað þjóðskipulag en
hið sósíalíska. Þeir eru frá önd-
verðu mótaðir af sósialískum við-
Sú alþýða, sem reis upp gegn
ómannlegri kúgun rússnesku yf-
irstéttarinnar, átti litlu að tapa,
en allt að vinna. Hún hafðí ekki
notið hinna frumstæðustu mann-
réttinda, kunni hvorki að lesa né
skrifa og átti sér ekki málungi
matar. Hún var í einu og öllu of-
urseld jarðeignaaðlinum og emb-
Leo Trotzki
skarpur penni; skipulagði
Iíauða herinn.