Fram - 03.07.1920, Blaðsíða 1

V
1 Nýkomið; ||
4$ Rúgmjöl, Sætsafí, Rjól
og Munntóbak.
vers!. Páls S. Dalmar. 2t*
w
;2£$PfýK
M ^
H Nýkomið;
<§l Karlmannsfataefni, Buxnaefni rönd-1§»
ótt, Karlmannabuxur tilbúnar. H”
n w
« versl. Sig. Sigurðssonar. ^
IV. ár. Siglufirði 3. júlí 1920. 27. blað.
Rafmagsmálið.
—oo—
Eins og menn muna kom snemma
í vor símskeyti frá Jóni verkfræðing
Poriákssyni og þá birt hér í blað-
inu, þess efnis, að hann legði til að
vér um óákveðinn tíma frestuðum
að hugsa til þess að koma upp
fyrirhugaðri raforkustöð inni í firð-
inuni, þar eð ógerningur væri að
gjöra nokkrar ábyggilegar áætlanir
um kostnað þess fyrirtækis á þess-
um óútreiknanlegu tímum, en jafn-
framt kveðst hann muni ráðleggja
okkur að koma upp hjálparstöð
rekinni með mótorafli til hjálpar
þeirri, sem vér þegar höfum og á-
ætlun yfir kostnað slíkrar stöðvar
muni hann senda bráðlega. Má lík-
lega þar um kenna tómlæti því, er
þessu máli var sýnt lengi fram eftir
af hálfu okkar Siglfirðinga, að altaf
var búist við áætlun þessari, sem
ekki er ennþá lringað korniri. Vér
vöknurn fyrst til meðvitundar um
að skjótt þurfi að bregða við, eigi
tiltækilegt að verða að koma hjálp-
arstöð þessari upp þegar á þessu
sumri, eða komandi hausti, þegar
tilboð kemur frá tveim mönnum á
Akureyri, hr. kaupm. Rögnv. Snorra-
syni og verkfræðing E. Jensen, um
að þeir skuli byggja fyrir okkur
hjálparstöð, sem geti tekið tii starfa
komandi haust, en til þess að því
verði komið í kring, verði þeir að
fá svar okkar við tilboðinu eftir 14
daga, en tilboðið undirskrifa þeir
18. f. m. og er því sá frestur út-
runninn, þessa dagana, eða í dag,
þó muni ólíklegt að áætlunin breyt-
ist þótt ákvörðun dragist lítið eitt
lengur. En allra hluta vegna mun
okkur hollara að draga ekki um of
að taka endanlega ákvörðun í inál-
inu, sér í lagi verði sá kostur tekinn,
að taka þessu tilboði.
Aðaldrættir tilboðs þeirra félaga
eru að þeir bjóðast til að setja upp
rafveitustöð fyrir Siglufjörð sem hér
segir: »Steinhús bygt úr r-steini,
50 hestafla Holeby Diselniotor, 36
kilovatta Dynamo 2x35 volt með
straumtöflu, alt þetta uppkomið og
kiárt til notkunar fyrir kr. 74,680,00
— sjötíu og fjögur þús. sex hundr-
i:ó og áttatíu krónur. Stöðin getur
verið uppsett og tilbúin til notkun-
ar fyrir 30. október svo framarlega
að ekkert ófyrirsjáanlegt komi fyrir.
Spennan er sú sania og nú er not-
uð við stöðina á Siglufirði og því
ekki annað en leiða þræði frá þess-
ari væntanlegu stöð á þá ljósþræði
sem næstir eru.« Pá gera þeir áætl-
un yfir kostnað og rekstur slíkrar
stöðvar og er eftir þeirri áætlun
olíueyðsla, smurning, tvistur, pöss-
un o. fl. hvern klukkutíma sem vél-
arnar gatiga í fullum gangi kr.
12,2972 sé gengið út frá að þær
starfi 1080 tíma á ári. Ress utan
eru svo rentur og afborganir af
stofnkostnaðinum sem er krónu-r
75,000,00 og reiknað með 8% vöxt-
um, og sé stöðin fullborguð á 10
árum, þurfi að greiða árlega krónur
11,400,00, eða tæp 12 þús. krónur,
og er þá gert fyririag fyrir árlegum
aðgerðum á vélum og vátryggingu.
Rafleiðslunefnd bæjarins tók til-
boð þetta til meðferðar á 2 fund-
um og lagði síðan álit sitt fyrir
bæjarstjórnarfund sem haldinn var
30. f. m. og telur nefndin í því
áiiti sínu: »rétt eftir atvikum að tek-
ið verði tilboði Rögnv. Snorrasonar
með þessum skilyrðum:
1. Að málið sé borið undir sain-
þykki Ijósnotenda auk bæjarstjórnar.
2. Að Jón Poriáksson verkfræð-
ingur verði ráðinn sem ráðanautur
bæjarins uiri þetta tiiboð og geri
samningsuppkast og að hann telji
hjálparsíöð þá sem í boði er svo
fullnægjandi að hann ráði til samþ.
3. Að nægilegt fé fáist og reynt
sé sem fyrst að útvega það.«
Samþykti bæjarstjórn þessar til-
lögur rafleiðslunefndar með þeirri
einu breytingu, að málið yrði ekki
einasta borið undir Ijósnotendur,
heldur einnig undir borgara bæjar-
ins, á almennum borgarafundi. Var
nú ákveðið að tveir fundir skyidu
haldnir, hinn fyrri með Ijósnotend-
um sem haldinn var í gærkvöldi og
svo alm. borgarafundur sem halda
skal á morgun, og þar tekin end-
anleg ákvörðun í málinu.
A fundi þessuin í gærkvöldi upp-
lýstist að verði hægt að koma upp
fullnægjandi, ábyggilegri hjálparstöð
fyrir þá uppliæð sem nefnd hefur
verið, eða nál. kr. 75,000,00, fer
rekstur, hirðing, vextir, afborganir
og annar kostnaður, við báðar stöðv-
aruar, þá gömlu og hina nýju, ekki
fram úr 30 þúsundum og 100 kr.
árlega, sé gerí ráð fyrir 2000 Ijós-
tímum, sem hæfilegt þykir að reikna
Ijóstíma hér í Siglufirði. Er þá reikn-
að með að vaínsstöðin gamla notist
jafnmarga tíma og síðasta Ijósár,
sem öllum er vitanlegt að er hið
bágasta sem yfir okkur hefir komið
síðan stöðin tók til starfa. En þetta
síðastl. ljósár lýsti hún okkur samt
717 klukkustundir eða rúml. þriðj-
ung Ijóstímabilsins, er því óhætt að
reikna með þvf að hin nýja stöð
þurfi aldrei að ganga meir en tæpa
1300 tíma árlega. Með þeirri orku
er stöðvarnar veita má hæglega selja
1600 16 kerta Ijós og virðist því
mega fuliyrða, án nokkurra gyllinga,
að verðið þurfi ekki að fara fram
úr 20 krónum fyrir 16 kerta ijósið,
yfir árið, setn gefur þá í tekjur kr.
32,000,00 og standist þessi áætlun
rafljósanefndar, er þetta mjög ódýrt
Ijós, eftir því sem aðrir kaupstaðir
hérlendir verða að greiða fyrir ljós-
meti.
Tii samanburðar me geta þess
að áður en olía hækkaði í verði í
vetur var rafmagnsstraumur á Ak-
ureyri og í Reykjavík seldur á 1,50
pr. kílovatt, sem er sama og 1000
kertaljós í eina klukkustund, en tneð
þessari áætlun rafljósanefndar yrði
kílovattið á tæpa 62 aura (617a) eða
meira en helmingi lægra. í?ó kaupa
tnenti heldur kíiovattið á 1,50 ann-
arsstaðar heldur en að brenna olíu.
Sem dæmi upp á hvað olíubrensla
er dýrari með því verði sem nú.er
á olíu, er útreiknað og prófað að
t. d. 14 !ínufolíulampi brennir í 10
klukkutíma olíu fyrir 48 aura en 14
kerta rafljós, sem einnig ber betri
birtu, kostar með því verði sem hér
er áætlað, nefnil. 20 kr. 16 kerta
ljósið fr. árið, S3/4 eyr/r \ lOtíma,
olían meir en finunfalt dýrari, og
ekki er hitagildi olíuljóssins svo
miklu meira að til mála geti komið
að það geti þolað samanburð þess
vegna, undir þeim skilyrðum sem
við eigum að búa, Eti vió stönd-
um svo sérstaklega vel að vígi,
vegna þess að við eigum gamla
ljósverkið, sem nú er orðið mjög
ódýrt. Oatula stöðin hefur fram-
leitt rúm 1600 16 kerta ljós, en þó
hafa ekkl nærri allir sem viljað hafa
getað fengið ljós. Svo ólíklegt er,
að þegar nú í dag verður gengið
milli Ijósnotenda, samkvæmt tillögu
Guðr. Björnsdóttur sem samþykt
vat á fundinum í gærkvöldi, til þess
að fé hjá þeim pantanir á því ljós-
magni er þeir vildu hafa, fari Ijós-
gjaldið ekki fram úr 20 krónum —
fáist ekki pantanir fyrir þessum 1600
ljósutn, halda mætti fremur að pantanir
kæmu fyrir rniklu meiru, samkvæmt
eftirspurninni undanfarið.
Ekki skulu menn með þessum
línum eggjaðir til að samþykkja það
að hjálparstöð verði hér reist, en
að eins bent á að vel er athugun-
arvert áður en því er hafnað, af
hverjum einstakling, hvort hann
treystist að komast af tneð Ijóshald
s tt ódýrar en hér er kostur á gefinn.
Pví hvernig setn fer með afkomu
hér í Siglufirði hin næstu árin, þurf-
um vér, sem hér búum, altaf að
brenna ljósi, og þá mikið vafa-
mál hvort vér á annan hátt
getum aflað oss þess ódýrara,
geti rafljósanefnd tryggt okkur
Ijós fyrir þetta verð sem hún nú á-
ætlar. Auðvitað getur hún ekki á-
ætlað verðið tiema til eins árs í
senn, vegna síbreytilegs olíuverðs,
en nú er reiknað tneð því hæsta
verði á olíu sem þekst hefur og er
vonandi að fretnur megi gjöra ráð
fyrir verðfalli á henni, en hækkun
hér eftir, en verðfalls á olíu gætir
strax, því olían er stór póstur í
rekstri stöðvarinnar.
Eins og útlitið er mun hið erfið-
asta við þetta vera að útvega pen-
inga til fyrirtækisins, og getur allt
strandað á því að það muni ekki
takast, en við slíku er ekki hægt að
gjöra.
Vordagur.
—00—
-Geislandi skæra sól! Láttu geisla
þína flæða yíir þetta land og yfir
þessa þjóð. *
Vektu náttúruna svo að hún ylmi
og skarti af blómum. Vektu alt úr
vetrardvalanum og vermdu það sem
er kalt og frosið í okkar eígin hjört-
um.
Láttu kærleiksstraumana örvfast
innra hjá okkur. Kondu vexti i þá
éins og vorlækina og láttu þástreyma
fram eins og þá; í gegnum bygð
og óbygðir, yfir berg og sanda. ,
Vektu roða á föinuðum kinnum.
Vektu vonir í syrgjandi hjörtum og
efabföndnum hugum.
Brosandi blys dagsins! Lýstu yfir
haf og strönd og lýstu yfir vegi og
stigi, þar sem mennirnir og dýrin
eru á ferð.
Rektu myrkur fáfræðinnar á dyr
en leiddu okkur öll í Ijós þekking-
arinnar, fegurðarinnar og sannleik-
arts.
Sól!