Fram - 10.06.1922, Blaðsíða 1

I
\
Agæt
görfuð skinn
frá Bergi Einarssyni sútara í
Reykjavík fást í verslun
St. B. Kristjánssonar.
ick*.
Selskinn,
Lambskirin og Æðardún
kaupir
Páll S. Dalmar.
VI. ár. Siglufirði 10. júní 1922. 21. blað.
Mannskaðinn mikli í
krossmessugarðinum.
Yér höfum í atlra lengstu !ög
reynt að halda í þá von, að eitt-
hvað mundi fréttast til skipa þeirra
sem vöntuðu eftir krossmessugarð-
inn; en nú er ekki lengur hægt að
dyljast þess, að algerlega vonlaust
mun nú vera um, að þau komi fram.
Sem betur fer, þá er það sjald-
an að Ægir höggvi jafnstórt og til-
finnanlegt skarð í fylkingu íslensku
sjómannanna eins og í þetta sinn,
og hér á norðurlandi hefir jafnmikið
manntjón og í vor, eigi komið fyrir
nú síðasta mannsaldur og sárin
sem hin hörmulegu slys á þessu
vori hafa veitt, eru svo stór og
djúprætt, að þau verða að vonum
lengi að gróa.
Það hefir verið skamt á milli
stórra og sorglegra tíðinda á sjón-
um í vor; — fyrstfórst »Talisman«
sem kunnugt er 25. mars með 12
mönnum, og nú í garðinum 13. og
14. maí farast 5 skip með samtals
55 mönnum.
Skip þau sem þá hafa farist eru
þessi: i
1. Vélbáturinn »Samson« héðan
frá Siglufirði eign Porst. Pétursson-
ar hér. — Á honum hafa farist 7
menn eins og getið var í næstsein-
asta blaði, en þeir voru:
Formaður bátsins, hinn al-
kunni sjósóknari Oddur Jóhannsson
frá Engidal, og síðar um langt skeið
bóndi á Siglunesi. — Oddur var af
hinni nafnkunnu Dalaætt; sonarson-
ur Porvaldar ríka á Dalabæ. —
Hafa þeir langfeðgar verið viður-
kendir sjósóknarar og aflagarpar og
hinir mestu atorkumenn í hvívetna,
var Oddur enginn ættleri, — og
talinn drengur hinn besti af öllum
þeim er nokkur kynni höfðu af hon-
um.
Við fráfall Odds er stórt skarð
höggvið eigi aðeins í flokk sjómanna
vorra, þar sem hann ætíð þótti
standa fremstur í fylkingunni, held-
ur og í flokk bænda hér, því Odd-
ur var þar einnig í fremstu röð.
Oddur var 55 ára að aldri, en hraust-
ur og heilsugóður, enda þrekmað-
ur hinn mesti, Hann hafði mist
konu sína fyrir allmörgum árum og
bjó með börnum sínum sem öll eru
uppkomin.
Guðlaugur Jósefsson fóstursonur
Odds, mannvænlegur unglingspiltur
var með fóstra sínum. Er með láti
hans mikill harmur kveðinn að föð-
urnum aldurhnignum og blindum.
Ólafur Sigurgeirsson bakari, ætt-
aður úr Eyjafirði, — mesti dugnað-
ar og atgervismaður og á besta
aldri. Hann lætur eftir sig konu og
tvo sonu.
Ólafur Ásgrímsson frá Kambi, læt-
ur eftir sig konu og 1 barn.
Sigurður Gunnarsson, — lætur
eftir sig konu og 3 börn.
Bjarni Gíslason, lætur eftir sig
unnustu og 2 börn.
Bæringur Ásgrímsson, ógiftur.
Allir voru menn þessir efnilegir
og rnestu dugnaðarmenn, og allirá
besta aldri að formanninum undan-
teknum.
2. Vélskipið »Aldan« frá Akureyri
eign Guðm. Péturssonar kaupm.
þar og bróðir pQrsteins. —
Peir bræður þrír, hafa nú í vor
mist sitt skipið hvor, — öll óvá-
trygð. Má geta nærri hve mikið
efnalegt tjón það er þeim, þótt létt
verði slíkt á metum móts við mann-
tjónið.
Á Öldunni hafa farist 16 menn;
þaraf 1 héðan úr bænum, — Berg-
ur Sigurðsson skipstjóri ogkennari
sem var stýrimaður á skipinu, —
maður á besta aldri, ágæta vel að
sér gjör til sálar og iíkama og hinn
besti drengur. Er að honum hinn
mesti mannskaði. — Hann lætur
eftir sig konu og 1 barn.
Að þeim tveimur mönnum með-
töldum sem fórust héðan á »Talis-
man« eru það því 10 menn héðan
úr sveitinni sem druknað hafa í vor.
Með Öldunni fórust 4 menn af
Höfðaströnd; -— Haraldur, sonur
Ólafs kaupm. Jenssonar í Hofsós
16 eða 17áragamall; — Barði Jóns-
son frá Grafargerði, kynjaður héð-
an úr Siglufirði, — Jón Vilmundar-
son og Ásmundur Einarsson, báðir
frá Hofsós. — Allir ungir, um og
innan við tvítugs aldur og allir mestu
efnismenn.'— Einnig 2 menn úr
Ólafsfirði. Aðrir skipverjar munu
hafa verið úr Eyjafirði.
Priðja skipið hér frá norðurlandi
sem farist hefir í krossmessugarð-
inum, er seglskipið »Mariann« frá
Akureyri, — eign Höepfners versl-
unar þar. — Á >Mariann« voru 12
menn, — allir úr Fljótum eins og
getið var um í næstseinasta blaði.
— Peir voru þessir: Skipstj. Jóharin
Jónsson (Dagssonar) frá Syðstamói;
— orðinn gamall maður, en var um
langa æfi taiinn fremstur sjósókn-
ari og aflamaður í Fljótum og besta
skytta. —
Jóhann var drengur hinn besti;
— gestrisipn og glaðvær, — greið-
ugur og hjálpfús, og var hverjum
manni því betur til hans sem hann
kyntist honum meir. Hann lætur
eftir sig konu og uppkomin fóstur-
börn, en sjálfur var hann barnlaus.
Styrim. Jón Stefánsson fra Mós-
skógum, mesti dugnaðar og efnis-
maður, rúmt tvítugur. -- Ógiftur
og barnlaus.
Guðvarður Jónsson frá Reykjar-
hóli á Bökkum, ungur og ógiftur
dugnaðarmaður.
Eiríkur Guðmundsson frá Lauga-
landi unglingsmaður ógiftur.
Björn Jónsson frá Teigum; —
dugnaðarmaður. — Lætur eftir sig
konu og 6 börn hvert öðru yngra.
Guðbrandur Jónsson fráNeskoti;
— aldraður; — lætur eftir sig konu
og uppkomin börn.
Bræður tveir, Anton og Björgvin
Sigmundssynir frá Vestarahóli; báð-
ir ungir efnis og dugnaðarmenn, ó-
giftir, en stoðir og styrkur föður
þeirra sem er orðinn aldraður og
heilsuveill. Hann hefir nú á tveim-
ur árum mist þrjá fullorðna og efni-
lega syni í sjóinn og er það stórt
sár.
Jón Guðmundsson frá Syðstamói,
unglingspiltur læpt tvítugur.
Jón Jónsson frá Skeiði, frá konu
og 5 börnur öllum innan ferming-
ar.
Stefán Benediktsson bóndi frá
Berghyl, — frá konu og 8 börnum;
— þaraf eru tvær stúlkur fermdar,
en hið yngsta fárra vikna gamalt.
Snorri Jónsson frá Illugastöðum
lætur efHr sig konu og 2 börn ung,
svo og aldraða móóur.
3 hinir síðasttöldu voru úr Holls-
hrepp en hinii 9 úr Vesturfljótum.
Alt voru þetta, að þeim Jóhanhi
og Guðbrandi undanskyldum, menn
á besta aldii, og allir voru þeir hin-
ir mestu dugnaðarmenn. — Má nærri
fara um það hvílik blóðtaka þetta
er fyrir ekki stærri sveit enn Fljót-
inn eru, að eiga þessum fríða og
fjölmenna hóp á bak að sjá, eins
og hins, hvilÍK sorg að grúfir yfir
heimilinum þar og annarstaðar, þar
sem ástvinunum og styrkustu mátt-
arstoðunum hefir verið kippt í burtu
nieð skiptöpum þessum.
Pað er þó eigi eins mikið fyrst í
stað, sem áhrifa þannig lagaðra voða-
atburða gætir fyrir sveitir þær er
mennina missa, eins og eftir á —
eftir nokkur ár. —
Líftrygging ríkissjóðs 1500 kr. að
viðb. 100 kr. á hvert barn skilgetið
og 200 kr. til óskilgetinna barna, ver
allra fyrstu árásum örbirgðarinnar
dyrnar, og hjálpfýsi góðra manna
hjálpar til.
Hvorutveggja þessi hjálp rénar og
hættir þegar frá líður, og þá auk-
ast vandræðin. En það er ekki hið
skaðlegasta; hitt er verra þar sem
margmennur barnahópur er, að það
bandið er brostið sem traustast hélt
öllu saman. Fjölskyldan verður oft
eins og stýrihlaust flak sem rekur
fyrir sjó og vindi, — en þökk og
heiður sé hverri þeirri konu og móð-
ur sein í svoleiðis kringuinstæðum
hefír það þrek, andlegt og líkamlegt,
að taka stjórntaumanr í sínar hönd-
ur og stýra örugg fram hjáboðun-
um og blindskerjunum.
Auk þess hafa í sama garðinum
farist tvö skip fiá vesturlandinu, vél-
báturinn »Hvessingur« frá Hníísdal
við ísafjörð með 9 mönnum; — tor-
maóur bans var Porleifur bróðir
Porsteins hreppstjóraí Haganesvík,
— og vélskipið »Skírnir« frá Súg-
andafirði ineð 11 mönnum.
Af afdrifum skipa þessara allra,
vita menn ekkert að segja. — Pað
hefir, þrátt fyrir mikla leit, eigi orð-
ið vait við neiit úrneinu þeirra stm
bent geti til þess hvar eða hvernig
þau hafi farist. — »Samson« hefir
að lLihdum legið við hákarl. —
»Mariann« og »Aldan« voru hjá hin-
um fiskiskipunum við Horn þegar
# bylurinn skall á, enn það vaið með
mjög skjótri svipan. »Sæunn« frá
Akureyri sigldi hjá »Öldunni« á
laugaidagsnótllna einhverstaðar fyr-
ir vestan Horn, og er það hið síð-
asta sem maður veit í því efni.
Oss verður ósjálfrátt að spyrja:
Eru engar orsakir til þessara stór-
slysa, þær er mennirnir geta gjört
að? Er það ekki hugsanlegt að hinni
lögskipuðu skoðun skipanna sé að
einhverju leyti ábótavant?
Pað er síður en svo að vér vilj-
um drótta því að skoðunarmönn-
um skipanna, að þeir v i 1 j a n d i
vanræki nokkuð í þessu efpi, en
eru þeir allir starfi sínu vaxnir?
Pað þarf meira enn miðlungs sjó-
mann til þess að geta við fljótt álit
úrskurðað hvað dugi úti á hafi í
stórsjó og oiviðri, og landkrabbain-