Vísir - 08.12.1931, Blaðsíða 2

V í S 1 R
Verulega falleg, mislit, snúin
Jolakerti
fást hjá okkup.-Verdið mjög lágt
Litið hús óskast tii kaups i
Sker jafirði.
Tilboð, er tilgreini verð, út-
borgun, slærð og legu iiússins,
sendist til afgr. Vísis fyrir 12.
þ. m., merkt:
„Skerjafjörðut".
Símskeyti
Paris, 7. des.
United Press. FH.
f
Sendiför frestað.
•För frakknesku nefndarinn- í
ar, sem fara átti til London til
þess að ræða influtningstolla-
mál við bresku stjórnina, hefir
verið frestað, þar sem breskir
ráðherrar hafa látið ákveðið i
Ijós í ræðum, sem Jieir héldu í
gær og fyrradag, að eigi gæti
komið til mála að nokkurir
samningar verði gerðir um
tollamál að svo stöddu.
London, 7. des.
United Press. FB.
Hymans kominn til London.
Hymans, utanrikisinálaráð-
lierra Belgíu, kom liingað í
gær, til þess að ræða innflutn-
ingstollamál við bresku stjórn-
ina.
London, 8. des.
United Press. FB.
Gengi sterlingspunds.
Gengi sterlingspunds miðað viö
dollar, er viðskifti hófust, 3.27J/2,
en 3.2554, er viðskiftum lauk.
New York: Gengi sterlings-
punds $ 3.24J4, er viðskifti hófust,
en $ 3.35er viöskiftum lauk.
Washington, 8. des.
' United Press. FB.
Þingsetning í Wasliington.
LjóSjiing Bandaríkjanna varsett
á hádegi og er ætlað aS jiingsetn-
ing jiessi muni lengur í minnum
höfð en nokkur önnur síðan heirns-
styrjöldinni lauk. Fleiri jnngmenn
voru viðstaddir jnngsetningu en
nokkur dæmi er til áður í sögu
pingsifts eða 433. — John Gamer,
demokrat frá Texas, var kosinn
íorseti fulltrúadeildar Jijóöþings-
ins.
SlidareiDkasalan
lögð niður.
—a—
Landstjómin hefir ákveðið að
gefa út bráðabirgðalög, sem
nema úr gildi lögin um síldar-
einkasöluna, og munu þau
verða birt á morgun.
Almennnr fnndur
um síldareinkasöluna var liald-
inn í gærkveldi i Varðarhúsinu.
Húsið var fult út úr dyrum en
fjöldi varð frá að hverfa. —-
Fmmmælandi yar Sveinn
Benediktsson, en auk lians tóku
þessir til máls: Ingvar Guð-
jónsson, Óskar Halldórsson, Ól-
afur Thors og Jens Pálsson
form. sjómannaféiagsins i
Hafnarfirði. Enginn af einka-
söluforráðamönnunum sótti
fundinn, þó að sérstaklega væri
á þá skorað.
Þessar tillögur voru sam-
þyktar, I og II í einu hljóði, en
m með öllum atkvæðuin gegn
sex.
1. Alniennur fundur um Síld-
areinkasölu Islands, haldinn i
Revkjavík mánudaginn 7. des-
ember 1931, lýsir hér með
megnustu óánægju sinni yfir
stjóm, starfsháttum og afkomu
Síldáreinkasölunnar, frá þvi
fyrsta að hún var lögleidd.
2. Fundurinn krefst þess af
rikisstjóminni, að hún nú þegar
skipí þriggja manna nefnd til
þess að framkvæma gagngerða
; endurskoðun á allri reiknings-
; færslu ogframkvæmdumEinka-
j sölunnar frá byrjun, og skal sú
; nefnd leggja álit sitt fyrir næsta
þing, enda séu a. m. k. tveir
nefndarmanna löggiltir opin-
lierir endurskoðendur.
3. Þar sem fullsannað er og
viðurkent, að Einkasalan nú
þegar er raunvemlega gjald-
þrota, þá skorar fundurinn á
ríkisstjómina að híutast til um,
að Einkasalan verði nú þegar af-
numin, og bú hennar tekið til
skiftameðferðar.
Heyltjavík:
og önnur sveitarfélög.
-—o—
Eg hefi séð jiess getið í blöð-
um, að „önnur sveitarfélög“
skuldi bæjarsjóði Reykjavíkur
um eða yfir 200 þúsund krónur,
fyrir styrliveitingar til jiurfa-
manna, sem þeim ber að ann-
ast. — Þessu er víst þannig var-
ið, að annara sveita fólk hefir
rekið upp á sker eða komist í
fjárþrot hér í Reykjavík, og
bæjarsjóður orðið að hlaupa
undir baggann í bili gegn lög-
skyldu og væntanlegu endur-
gjaldi síðar frá lilutaðeigandi
sveitarfélögum.
F ra m færslus vei ti r þurfa-
mannanna virðast hafa reynst
tregar til að standa í skilum við
bæjarsjóð og er það mjög
slæmt. Forráðamenn hreppsfé-
laganna hljóta þó að vita, að
Þeiin ber skylda til, að sjá
þurfalinguin sinum farborða og
mælir engin sanngimi með því,
að Jicir sé losaðir við ]>á skyldu.
Þess hefir ekki verið getið, að
j bæjarsjóður Reykjavíkur væri
! skúídugur orðinn við önnur
j hreppsfélög af sömu ástæðu
j Þ- e- Þeirri ástæðu, að Jiurfa-
f menn heðan hafi verið stvrktir
annarsstaðar og bærmn tregð-
ast við að borga: og verður
því að líta svo á, sem hér sé
um beinan áhalla að ræða. —
Það hefir lengi verið skoðun
margra manna utan liöfuðstað-
arius, að Reykvíkingar væri
ekki of góðir til að bera hita og
þunga dagsins. Hefir kveðið svo
ramt að Jiessu, að sumum hefir
Jiótt alveg sjálfsagt, að Reykja-
vík stæði opin öllum Jiurfa-
mönnum landsins og æli önn
fyrir þeim á sinn kostnað. Sér-
staklega liefir skoðun Jiessi
magnast, siðan er æfintýramenn
Jieir, sem nú liafa siglt öllu i
strand, komust til valda. Þeir
hafa eitrað og sýkt alt Jijóðlif-
ið og reynt að telja landslýðn-
um trú um, að Reykjavík væri
eitt hið versla spillingarbæli, en
Jiað mætti hún eiga, að þar flyti
alt í peningum. Væri því sjálf-
sagt, að reyna að notfæra sér
sem best pyngjur bæjarbúa. Þar
væri hver maður öðrum ríkari
og um að gera að plokka þá
og reyta. Svo hörmulegt værí á-
standið og s]>illingin mögnuð,
að jafnvel borgarstjórinn sjálf-
úr hikaðí ekki við að stela einni
miljón króna af fé bæjarins, ef
svo bæri undir. Gerast J>eir eink-
um stórtækír í aðdróttunum
sinum og glæpa-áburði, er mik-
ið þykir við liggja, t. d. fvrir
kosningar. Fer J>á á stúfana
hver framsóknar-skjóðan af
annari og þvkir sá mestur mað-
urinn; sem mestu getur logið.
En eg ætlaði ekki að leysa
niður um stjómina að Jiessu
sinni. Það verður væntanlega
gert siðar. Eg ætlaði sérstaklega
að minnast á hinar gifurlegu
skuldir annara sveitarfélaga við
bæjarsjóð Reykjavíkur.
Mér finst óverjandi, að }>ess-
ar skuldir skuli hafa verið látn-
ar safnast. Það ætti að vera
nokkurn veginn sjálfsagt, að
slík viðskifti sveitarfélaga væri
jöfmið árlega. Bæjarsjóður
Reykjavíkur getur ekki verið
og má ekki vera hanki annara
sveitarfélaga. Hann hefir vissu-
lega nóg með sig og sína. Og
þess vegna verður hann nú taf-
arlaust að innheimta fé J>að,
sem hann á lijá öðritm hrepj>s-
félögum.
Mér mun verða svarað því, að
slík innheimta sé ekki fram-
kvæmanleg sem stendur.
Sveitarfélöginliafi enga peninga
handbæra. — Það getur verið
rétt að einhvcrju leyti. En ekki
J>arf greiðslutregðan að stafa af
fjárþröng einni saman.Stjórnar-
flokkurinn liefir unnið að því
leynt og ljóst árurn saman, að
æsa landslýðinn gegn Reykvik-
ingum og einn árangur }>ess
verknaðar getur verið sá, að
Innar ýmsu sveitarstjórnir sé
orðnar samdauna lærifeðrum
stjórnarliðsins og telji alveg
-sjálfsagt, að niðast á Reykjavík
í öllum greinum. Það dregur
hver dám af sinum sessunaut
og Tímavísdómurinn er lærður
og kendur á flestum sveitalieim-
ilum, J>ó að ýmsir misvitrir
menn hér kunni að halda, að J>ví
sé ekki J>annig varið.
Eg vildi nú leyfa inér að
sjiyrjast fyrir um það, livað
gerl hafi verið af bæjarins
liálfu, til þess að ná inn J>eim
200 }>úsund krónum, sem bær-
inn á lijá öðrum sveitarfélög-
um. Satt að segja býst eg nú
ekki við, að neitt hafi verið gert,
nema J>að, að lilutaðeigandi
svéitarstjómum hafi verið til-
kynt skuldarupphæðin og ef til
vill óskað eftir greiðslu við
hentugleika. En slík innheimta
vill stundum reynast gagnslítil.
Teofani
er ordid
1,25 á boröiö.
Sveitarstjómunum verður að
skiljast, að þeim sé skylt að
standa í skilum. Og þær verða
að greiða skuldir sínar við
bæjarsjóð, hvort sem þeim er
}>að ljúft eða leitt. Reykjavík
þarf á öllu sinu að halda. Borg-
arar höfuðstaðarins vilja að
bæjarsjóður standi í skilum við
alla lánardrohia sína, og þeir
krefjast þess, að horfið verði
frá þeirri venju, sem virðist
hafa ríkt að undanfömu, að
önnur sveitarfélög hafi þurfa-
menn sína hér „i seli“, án alls
endurgjalds.
Borgari.
Vlðskifti
Tlð Ölaf Friðriksson.
—s—
Allir kannast viö hina frægu
ierö, sem farin var á síöastliönu
vori til Grænlands, meS flugvél, til
þess aö reyna aö bjarga, eða
iijálpa ensku rannsóknarmönnun-
um, sem taldir voru í lífsháska
)>ar upp á jöklunum. Var varöskip- j
iö Óöinn fengiö til aö flytja flug-
vélina vestur, ásamt fluginönnum
og formanni Flugfélagsins, dr.
Alexander Jóhannessyni. En auk
Jiessara manna haföi Ólafur Frið-
riksson, fyrir Alþýöublaöiö feng-
iS leyfi hjá útgeröarstjóranum, til
]>ess aö senda fréttaritara meö
skipinu. Er það ætlun mín, aö
j>essi beiöni Ólafs hafi mjög ver-
iö sprottin af þvi aö hann vissi, aö
Morgunblaöiö haföi fengið dr.
Alexander til aö láta Jiaö fá öll
fréttaskeyti, er hann sendi um
ferðalagið.
Fréttaritari Aljiýöublaösins er
ungur. maöur og framgjarn
og mun honum hafa þótt,
sem feröin væri vænleg til frama
og auögert aö hljóta af henni
lieimsfrægö, enda sendi hann blaði
sínu niörg skeyti og stór, ]>ar sem
hann deildi mjög hart á fararstjór-
r,nn, dr. Alexander, og skýröi frá
ýmsum ósköpum í sambandi við
íeröina. Varö dr. Alexander vit-
anlega að senda blaöi sínu enn þá
lengri skeyti, en áður nefndur, til
]>ess aö verja sig fyrir áburði hans.
Er skemst frá því aö segja aö
skeytareikningar dr. Alexanders
námu urn kr. 700,00, en fréttaritara
Alþýöublaðsins um kr. 350,00.
Afhenti loftskeytamaöurinn á
Óöni mér reikningana, en eg fékk
þá aftur gjaldkeranum hér á skrif-
stofunni, til innheimtu hjá viö-
komandi dagblöðum. Lét Morg-
unblaðiö þegar senda eftir sínum
reikninguni og greiða þá aö fullu,
en reikningar Alþýöublaösins
voru ekki greiddir, en um þaö
var mér ókunnugt, þar til snennna
í haust, aö eg sá ]>á meöal annara
ógreiddra reikninga og spurði eg
hvernig á því stæði. Ságði gjald-
l.erinn mér þá, að Ólafur Friö-
riksson heföí ekki viljaö greiöa
þá og sagt aö eitthvert erlent blaö
ætti aö gera það.
Hringdi eg þá þegar til bæj-
arsímastjórans og spuröi hann
um álit hans á þessu. Gaf.
hann mér ]>ær upplýsingar,
aö þar sem ]>etta væru skeyti frá
skipi væri enginn blaðaskeytaaf-
sláttur aí þeim og vegna þess að
]>au væru öll stíluð til Alþýðu-
blaðsins í Rvík væri það vafalaust
réttur aöili að greiöa þá.
Eftir þetta hringdi eg til Ólafs
Friðrikssonar og spurði hann m»
)>aö hvort senda mætti meö reikn-
■ ingana niður á afgreiðsluna en hanp
brást hinn versti viö og sagði a$
Daily Herald ætti að borga þá.
Sagöi eg honum þá álit mitt una
]jaö, áö eins og Alþýðublaðið hefði
verið milliliður, aö því að biðja
lyrir fréttaritarann, eins ætti þaö
að vera milliliður að því að greitSfi
reikningana fyrir skeytin, sem
hann hefði sent og að mér virtigt
ekki ástæða til, að skeytakostn-
aður þessi yröi gegnum viðskifta-
réikning skipsins við Landsiip-
ann, látinn lenda á rekstri þess.
Sagöi eg enn fremur, að mér
fyndist ekki viðeigandi af hon-
uin (Ólafi) aö nota nokkur stór-
yröi út af }>essu. Æstist Ólaftw
svo við þetta, að hann helti yfir
mig hinum mestu ókvæðisorðum;
svo sem: ;,Hvaö á þessi helvítis
asnagangur aö þýða. Haldiö þér
kjafti. Fariö þér úr simanum og
skammist yðar. Farið þér til and-
skotans“. Þannig kvaddi ritstjór-
inn og hringdi af.
Eftir þetta skrifaðiegAlþbl.bréf
undir nafni útgerðarinnar og bað
um svar tafarlaust, hvort reikn-
ingarnir yrðu greiddir þar. Dag-
inn eftir hringdi svo Sigurður af-
greiðslumaður blaðsins til mín.
Er Sigurður greindur maður og
kurteis og var auðheyrt að hon-
um leiddist ruddaskapur ritstjór-
ans og jafnframt, aö hann skildi,
að blaöinu bar aö greiöa skeytá-
kostnaðinn, en ekki skipinw.
Xvaðst hann þó ekki mega greiða
reikningana, án samþykktar Ólafs.
Varö siðan sá endir á um reiku-
ingana, eftir margra daga bægsla-
gang í Ólafi og bónarveg til lands-
simastj. að Landssíminu tæki þá
og reyndi aö fá hið umrædda er-
lenda blað, til að greiða ]>á. Vjrt-
ist frá Skipaútgerðarinnar hálfh
engin ástæða til að bíða þanníg
eftir greiðslunni, en þó var þetta
samþykt eins og gerist, frekar tíi
að forðast illindi í almcnnum við-
skiftum. Er greiöslan samt ekki
komin enn og er því óvíst, nerna
innheimtunni ljúki meö málssókn.
Eg hafði, áöur en framan greiut
viðtal við Ólaf Friðriksson átti sér
staö, verið kaupandi Alþýöublaös-
ins, en tre^tist nú ekki lengur að
halda því áfram og skrifaði því
afgreiðslunni uppsögn mína, þar
sem eg skýrði ljóslega frá ástæð-
unni. Og meö því að mér rann til
rifja eyrnd ]>ess flokks, sem hefði
slikan ritstjóra, skrifaði eg jafn-
framt Jóni BaldvinssJ^ii formanni
Alþýöuflokksins og skýrði honuna
frá framkomu Ólafs. Sagöi eg, aS
mér fyndist flokkurinn ekki stand-
ast viö það aö hafa sem aðalrit-
stjóra mann, sem ekki kynni aÞ
mennustu mannasiöi og auk þeas
væri það almannarómur að Ólafur
væri að eyðileggja Alþýðublaðið,
sem stjórnmálablað. F.n }>ó að Jóa
gerði ekki, út af tilmælum ínínum,
neinar þær ráðstafanir gaguvart
Ólafi, sem vert væri. sagðist eg