Morgunblaðið - 01.03.1980, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 1. MARZ 1980
17
Baltasar við eitt þeirra verka sem á sýninKunni verða.
l.jÓMn. Al. K.M.
Baltasar og Pétur
Behrens sýna á
Kjarvalsstöðum
BALTASAR ok Pótur Behrens
opna málverkasýninjíar á Kjar-
valsstöðum í dag. laugardaKÍnn
1. mars. kl. 14. Sýningarnar
verða báðar opnar til 1G. mars
n.k.
A sýningu Baltasars verða 43—
44 myndir, sumar úr einkaeign.
Myndirnar eru allar málaðar á
síðustu 12—14 mánuðum. Þrjú ár
eru nú liðin síðan Baltasar hélt
síðustu málverkasýningu sína en
ár er frá síðustu grafíksýningu
listamannsins.
„Það sem er mest áberandi á
þessari sýningu eru verk sem ég
hef unnið eftir ljóðum," sagði
Baltasar í samtali við blaðamann
Mbl.
„A sýningunni eru einnig
myndaraðir, t.d. um fanga, og
nokkrar pólitískar myndir. Það
má því segja að ég hafi hér lagt út
á nýjar brautir auk þess sem inn á
milli má sjá myndefni sem ég hef
fengist við áður, svo sem hesta- og
landslagsmyndir. Þær tengja sýn-
inguna sarnan."
Baltasar undirbýr nú grafíksýn-
ingu sem haldin verður í Þýska-
landi í apríl, en auk hans taka þátt
í sýningunni þeir Leifur Breið-
fjörð og Einar Hákonarson.
Pétur Behrens er þýskur að
uppruna en fluttist til Islands árið
1962 og gerðist íslenskur ríkis-
borgari. Pétur hefur m.a. kennt
við Myndlista- og handíðaskóla
íslands og Myndlistaskólann í
Reykjavík. Hann leggur nú stund
á frjálsa myndlist. Viðfangsefnin
á þessari sýningu eru öll sótt í
umhverfið í Flóanum, þorpin við
ströndina og hestamennsku. Á
sýningunni eru um 45 verk, teikn-
ingar, grafík, vatnslita- og olíu-
myndir, málaðar á síðast liðnum
tveimur árum. Pétur Behrens
sýndi í fyrsta sinn myndir sínar á
Selfossi 1976 og er þetta því önnur
einkasýning hans á íslandi.
Pétur Behrens ásamt einni mynda sinna.
^Br spurt og svarad
I Lesendaþjonusta MORGUNBLAÐSINSI
Hér á eftir fara fyrstu spurningarn-
ar og svörin við þeim, sem lesendur
Mbl. hafa beint til þáttarins Spurt og
svarað, — lesendaþjónustu Mbl. varð-
andi skattamál. Af gefnu tilefni skal
það tekið fram að þessi þjónusta er
fólgin í því að lesendur hringja spurn-
ingarnar inn í síma 10100 kl. 14.00 —
15.00 frá mánudegi til föstudags og
síðan er svara leitað og þau birt í
blaðinu.
Björg-
unarlaun
Ásdis Jónasdóttir, Hagamel
44, Rvk, spurði hvernig telja
ætti fram björgunarlaun til sjó-
manna skv. nýju skattalögunum.
Hvergi virðist vera tekin afstaða
til þessa atriðis, — sbr. gömlu
skattalögin.
Svar: Björgunarlaun, eins og
önnur starfstengd laun eru að
fullu skattskyld og teljast í lið T
1 „ í framtali. Enginn frádráttur
er sérstaklega leyfilegur vegna
þessara tekna fremur en frá
öðrum launum. Skattstjóra er
heimilt að leyfa dreifingu á
skattlagningu björgunarlauna
sem áhafnir skipa, annarra en
björgunarskipa, hljóta á fleiri en
eitt ár.
Innistæður á
ávísanareikning
Helga Weishappel, Vestur-
götu 52, spurði hvort og þá
hvernig gefa ætti upp innstæður
á ávísanareikningum á skatta-
framtalið.
Svar: Innstæður á ávísana-
reikningum eins og aðrar inni-
stæður í bönkum, sparisjóðum
og innlánsdeildum samvinnufé-
laga, ber að telja fram í lið E 5 í
framtali, vexti á árinu í vaxta-
dálk og innstæðu í árslok, þ.m.t.
óhafðir vextir í dálkinn „Fjár-
hæð með vöxtum". Heildarvextir
og heildareign skv. lið E 5 færast
síðan á þann veg sem greinir á
framtalseyðublaðinu.
• •
Ororkulíf-
eyrir barna
Runólfur Runólfsson, Heið-
vangi 34, Hafnarfirði, spurði
um hvar og hvernig telja bæri
fram örorkulífeyri barna.
Svar: Skv. lögum unt almanna-
tryggingar virðist ekki um að
ræða örorkulífeyrisgreiðslur til
barna. Rétt til örorkulífeyris
eiga þeir menn sem eru á
aldrinum 16—17 ára. Örorku-
styrk mun hins vegar heimilt að
greiða vegna bæklunar eða van-
þroska barns innan 16 ára ald-
urs. Þessi örorkustyrkur er
tengdur foreldri (um) eða for-
ráðanda barnsins og telst með
tekjum þess (eða þeirra) sem
rétturinn er tengdur.
Tekjur
barna o.fl.
Ólafur Jónsson, Háaleitis-
braut 81, spurði í fyrsta lagi
hvort telja beri fram tekjur
barna undir 16 ára aldri sem
annast blaðadreifingu, — áður
hafi ekki borið að gera það. í
öðru lagi hvort engin upphækk-
un vegna vísitölu komi á hús-
næðislán frá eldri tíð, t.d. í
E-flokki, sem hafa engan stuðul.
í þriðja lagi hvað varðar val
framteljenda á frádráttarreglu,
— eru framteljendur bundnir til
frambúðar af vali sínu við gerð
skattframtals 1980, — þ.e. gildir
sú ákvörðun til frambúðar fyrir
viðkomandi einstakling við gerð
skattframtala næstu ára. í
fjórða lagi vildi Ólafur fá nánari
skýringar hvað varðar 35. dálk, í
T.3, frádráttarlið A, á bls. 2 á
skattframtali. Hver væru hugs-
anlega laun skv. 5. tl. A-liðar 30.
gr. laganna? í fimmta lági ef
eiginkona tekur engin laun eða á
séreignir, — er þá nauðsynlegt
að fylla O út í hvern dálk á bls. 3
utan persónulegra upplýsinga og
svo undirskriftar eiginkonu? -•
Svör: Fyrsta spurning:
Allar launatekjur barna undir
16 ára aldri ber að telja fram á
skattframtali barns, þ.m.t.
greiðslur fyrir að annast blaða-
dreifingu.
Önnur spurning:
Eins og fram kemur í upplýs-
ingum um verðgildi lána Hús-
næðismálastofnunar ríkisins
sem fylgdu leiðbeiningum ríkis-
skattstjóra ber kvittun fyrir
lánum eldri en frá 1974 og merkt
lánaflokki E (eða öðrum bókstaf
framar í stafrófinu) með sér
raunverulegar eftirstöðvar láns-
ins í árslok 1979 og er skráð á
kvittuninni í reit sem merktur er
„eftirstöðvar án vísitölu“. Upp-
hækkun höfuðstóls vegna vísi-
tölu (verðbóta) kemur því ekki
til vegna þessara lána. Vísitölu-
ákvæðum þessara lána var
breytt með lögum nr. 72/1972.
Þriðja spurning:
Val á frádráttarreglu er bund-
in við skattframtal hvers ein-
staks árs. Ákvörðun um val í
skattframtali 1980 gildir ekki til
frambúðar, val skal ákvarðað við
gerð skattframtals hvert ein-
stakt ár.
Fjórða spurning:
Hér er um að ræða launatekj-
ur sem greiddar eru embættis-
mönnum, fulltrúum og öðrum
starfsmönnum sem starfa hjá
alþjóðastofnunum eða ríkja-
samtökum, enda sé kveðið á um
skattfrelsið í samningum sem
Island er aðili að. Launatekjur
þessar eins og aðrar launatekjur
ber að telja til tekna í lið T 1 og
með í samtölu í reit 21, en til
frádráttar í reit 35.
Fimmta spurning:
Hafi eiginkonan (sama gildir
um eiginmanninn) engar tekjur
og engan rétt til frádráttar ber
ekki að fylla út neina reiti, ekki
einu sinni með 0, á þriðju síðu
(eða annarri síðu) framtals. Per-
sónulegar upplýsingar þurfa
fram að koma eftir því sem við á
og í öllum tilvikum ber báðum
hjóna að undirrita framtalið.
Fötlun og
atvinnu-
starfsemi
Vilmundur Jónsson, Háholti
9, Akranesi spurði hvort maður,
sem fallið hefur út af hinum
almenna vinnumarkaði t.d.
vegna fötlunar og til þess að
starfa við eitthvað rekur eigið
fyrirtæki, t.d. bílaverkstæði í
eigin bílskúr, njóti einhverra
skattívilnana, ef vottorð sér-
fræðings fylgir um fötlun og
takmarkaða starfsgetu.
Svar: Af spurningunni verður
ekki annað ráðið en að fyrir-
spyrjandi hafi með höndum at-
vinnurekstur. Honum ber því að
gera efnahags- og rekstrarreikn-
ing vegna þessa rekstrar. Hon-
um ber einnig að reikna sér laun
(endurgjald) við eigin atvinnu-
rekstur (sem dragast frá sem
rekstrarútgjöld við ákvörðun
hreinna tekna af atvinnurekstr-
inum), sbr. reit 24 á framtals-
eyðublaði. Laun þessi (endur-
gjald) skulu ekki reiknuð lægri
en þau hefðu orðið ef starfið
væri innt af hendi fyrir óskyldan
eða ótengdan aðila. Þessa laun-
afjárhæð ber framteljanda sjálf-
um að meta. Ef um er að ræða
sérstakar aðstæður sem hafa
áhrif á þetta mat að mati
framteljanda, svo sem aldur og
heilsa, ber að koma upplýsingum
þar um á framfæri við skattyf-
irvöld. Rétt væri hjá fyrirspyrj-
anda að láta vottorð sérfræðings
fylgja um fötlun hans og tak-
markaða starfsgetu. Enn fremur
má benda fyrirspyrjanda á að
hann getur sótt um ívilnun í
tekjuskatti sínum ef veikindi
hans hafa skert gjaldþol hans
verulega.
Fyrning
bifreiða
Jón Sturlaugsson, Skúlagötu
58, spurði varðandi auglýsingu
um skattamat ríkisskattstjóra í
Lögbirtingarblaðinu frá 8.
febrúar s.l., lið nr. 3.4.0. — 1.
mgr. um árlega fyrningu bif-
reiða og annarra ökutækja, —
hvort villa hafi slæðst inn í þann
lið, ef mið væri tekið af fyrri
skýringum í þessu efni. Ef þessi
liður væri rétt orðaður, hvernig
bæri þá að túlka hann.
Svar: Hér er ekki um villu að
ræða í skattmatinu. Ljóst er af
matsreglunum að hámark árs-
fyrningar bifreiðar er 385.000
kr., án tillits til kaupverðs
(stofnverðs) bifreiðarinnar. Af
öðrum ökutækjum en bifreiðum
er hámark ársfyrningar 10% af
kaupverði (stofnverði) þeirra.
Fyrning ökutækis þ.m.t. bifreið-
ar, sem notað er hluta úr ári
reiknast hlutfallslega.
Spariskírteini
Kjartan Helgason, nnr.
9639—9642 spurði varðandi
spariskírteini ríkissjóðs, —
hvort þau væru framtalsskyld
eða ekki. Á skírteinunum, sem
undirrituð væru af fjármálaráð-
herra, stæði að þau væru undan-
þegin skattskyldu. En á skatt-
framtali virtist vera gert ráð
fyrir að þau væru talin fram til
skatts.
Svar: Spariskírteini ríkissjóðs
eru framtalsskyld í lið E 5 á
framtali. Verðbréf þessi ber að
telja til eignar á nafnverði að
viðbættum áföllnum vöxtum og
verðbótum á höfuðstól. Upplýs-
ingar um verðgildi spariskírt-
eina ríkissjóðs til eignar í árslok
1979 fylgdu leiðbeiningum ríkis-
skattstjóra. Hvort og að hve
miklu leyti þessar eignir geta að
lokum orðið skattfrjálsar ræðst
af skuldastöðu framteljanda um
áramót sbr. liðinn. „Ákvörðun
eignarskattsstofns" á fjórðu síðu
framtalseyðublaðsins. Vaxta-
tekjur, þ.m.t. verðbætur á höfuð-
stól og vexti spariskírteina
ríkissjóðs, ber ekki að telja fram
sem vaxtatekjur í lið E 5 fyrr en
þær fást greiddar, annað hvort
við innlausn eða sölu spariskírt-
eina.
Vaxtatekjur, þ.m.t. verðbætur
á höfuðstól og vexti af innleyst-
um eða seldum spariskírteinum
ríkissjóðs á árinu 1979, ber að
tilgreina að fullu í vaxtadálk
liðar E 5 á framtali en innan
sviga og skulu ekki teljast með í
samtölu vaxtatekna í reit 12.
Þessar vaxtatekjur eru skilyrð-
islaust skattfrjálsar.