Morgunblaðið - 06.08.1981, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 6. ÁGÚST 1981
29
Giovanni Spadolini, leiðtogi ítalska Repúblikana-
flokksins, hefur tekiö viö sæti forsætisráðherra í
samsteypustjórn Kristilegra demókrata, Sósíalista-
flokksins og annarra minni flokka og þar meö rofiö 35 ára
samfellda einokun Kristilegra demókrata á þessu
embætti. Repúblikanar hafa ekki veriö atkvæöamiklir í
ítölskum stjórnmálum og staöiö í skugga stóru flokkanna
þriggja. Ástæöuna fyrir því aö Spadolini kemst upp á
toppinn nú má rekja til p-2-hneykslisins, en fyrirrennari
hans í forsætisráöherrastóli, Arnaldo Forlani, neyddist til
þess aó segja af sér eftir að komst upp um aóild hans aö
leynifélagi frímúrara.
aö öðrum kosti veröi gtslanir
Irflátnir.
Craxi valdamikill
Áöur en Spadolini haföi tekist
aö mynda stjórn haföi athyglin
beinst aö Sósíalistaflokknum og
formanni hans, Bettino Craxi, en
rétt um þetta leyti vann Sósíal-
istaflokkurinn umtalsveröan sig-
ur í sveitarstjórnarkosningum á
ítalíu. Flokkurinn jók fylgi sitt úr
10% í 13,7%. Leiötogi flokksins,
ættiö var nú veitt Spadolini í staö
kristilegs demókrata.
Craxi hefur tvisvar sinnum
veriö undirrótin aö því aö forsæt-
isráöherrar Kristilegra demó-
krata hafa orðið aö segja af sér.
í hvert skipti og gengið hefur
veriö til samstarfs á ný hefur
hann komiö fram meö meiri
kröfur. Nú síöast kom hann því til
leiðar aö formaöur Repúþiikana-
flokksins varö forsætisráöherra,
og nú þegar þessi hefö hefur
veriö rofin, má búast viö aö hann
Spadoli forsætisráðherra:
Kristilegir demókratar
missa forsætisráðherraembættió
eftir 35 ára valdaskeið
Spadolini, sem er 56 ára
gamall, var ekki kjörinn á þing
Italíu fyrr en 1972. Þá fyrst hóf
hann veruleg afskipti af ítölskum
stjórnmálum, en hann er sagn-
fræöingur aö mennt og hefur
m.a. skrifaö bækur um sögu
páfastóls og stjórnmál á ítalíu.
Hann lauk prófi frá háskólanum í
Flórens meö ágætiseinkunn, en
sérgrein hans er 19. öldin. Hann
starfaöi lengi sem ritstjóri. Áriö
1955 tók hann aö sér ritstjórn
blaösins „II Resto del Carlino"
sem gefiö er út í Bologna og
undir stjórn hans jókst áskrif-
endafjöldi blaðsins um helming
og þaö öölaöist lesendahóp um
alla ítalíu. Hann geröist ritstjóri
„Correra della Sera“, sem gefiö
er út í Milano áriö 1968 og efldist
blaöiö mjög meöan hann var
ritstjóri þess.
Flokkur Spadolinis, Repúblik-
anaflokkurinn, hlaut 3% atkvæöa
í kosningunum 1979 svo aö hann
er ekki í aöstööu til þess aö
halda fram stefnu, sem sam-
starfsflokkar hans geta ekki fall-
ist á*
Myndun stjórnar gekk tiltölu-
lega fljótt fyrir sig. Ráöherralisti
Spadolinis var aö miklu leyti
svipaöur fráfarandi stjórn. Engar
breytingar voru gerðar í innanrík-
is-, utanríkis-, fjármála- eöa
varnarmálaráöuneytinu. Til þess
aö gera alla samstarfsflokkana
ánægöa, gat hann ekki fækkaö
ráðherrunum eins og hann haföi
vonaö.
Á fyrsta degi sínum í embætti
tókst Spadolini aö koma í veg
fyrir aö vinnudeilur blossuðu upp
milli launamanna og stjórnenda
verksmiðja, en eitt af stefnu-
skráratriöum flokks hans er aö
gert veröi varanlegt samkomulag
milli aðila vinnumarkaöarins svo
aö leysa megi efnahagsvanda
ítalíu.
Veröbólgan á ítaiíu er komin
yfir 20% og efnahagsvandinn
veröur stærsta vandamáliö sem
stjórn Spadolinis þarf aö takast á
viö. Eitt af stefnuatriöum repú-
blikana er aö draga fyrir dóm-
stóla þátttakendur í p-2-hneyksl-
inu og reyna að uppræta spill-
ingu í ítölsku stjórnmálaiífi.
Baráttan gegn hryðjuverka-
samtökum heldur einnig áfram.
Einmitt nú halda Rauöu herdeild-
irnar fjórum mönnum föngnum
og krefjast þess aö yfirlýsingar
frá þeim veröi birtar í fjölmiölum,
Craxi heldur upp á kosninna-
sigur flokks sins.
Craxi, hefur á síöustu tímum ekki
duliö löngun sína til aö komast í
forsætisráöherrastól og honum
hefur verið mikiö í mun að rjúfa
samfellt valdaskeiö Kristilegra
demókrata, sem átt hafa forsæt-
isráöherra landsins allt frá lokum
síöari heimsstyrjaldar. Þaö var
aö miklu leyti fyrir þrýsting frá
Craxi aö forsætisráöherraemb-
geri næst kröfur til þess aö veröa
sjálfur forsætisráöherra. Sumir
spá þvt þess vegna aö stjórn
Spadoiinis veröi ekki langltf,
heldur sé hún aöeins „til bráöa-
birgöa" þar til Craxi stígi skrefiö
til fulls.
En til þess aö Craxi geti stigiö
skrefiö til fulls veröur flokkur
hans, Sósíalistaflokkurinn, aö
halda áfram aö safna aö sér fylgi.
Craxi gerir sér vonir um aö fylgi
haldi áfram aö sópast að flokkn-
um líkt og geröist í Frakklandi,
þar sem Mitterrand vann stóran
sigur. Eftir því sem tímar líöa
minnka þó líkur á aö sú bylgja
hafi áhrif á ítalíu. Ýmsir spá því
að Kommúnistaflokkurinn, sem
missti talsvert fylgi í síöustu
kosningum eins og Kristilegir
demókratar, muni reyna aö nýta
sér þessa sveiflu og jafnvel losa
sig viö leníníska minnihlutann í
flokknum, til þess aö auövelda
þaö. Þá er jafnvel taliö aö
sameining kommúnista og sósí-
Spadolini greinir frétta-
mönnum frá skipan rikisstjórn-
ar sinnar.
alista veröi gerleg, en þessir
flokkar hafa lengi haft horn í síöu
hvors annars á ítalíu eins og
víöar.
Ef af sameiningu veröur gæti
oröiö aö vænta verulegra breyt-
inga á stjórnmálum á Italíu eftir
áralangt samstarf núverandi
stjórnarflokka.
Úr The Economist og L’Expres
Það er heldur rólegt yfir
sumartímann hér á Fróni i hinu
svokallaða menningarlífi. Helst
að eitthvað gerist í myndlistinni.
Þó er hér menningarstarf innt af
hendi á sviði kvikmyndalistar og
leiklistar hina björtu sumar-
mánuði. Starfsemi sem helst er
auglýst í lobbíum hótela. Hér er
átt við Ferðaleikhúsið Fríkirkju-
vegi og kvikmyndasýningarnar í
húsi Osvalds Knudsens í Hellu-
sundi. Ég hef stundum velt því
Kvlkmyndlr
eftir ÓLAF M.
JÓHANNESSON
fífldirfsku er hann beinir mynd-
auganu svo til ofan í það eldhaf
sem íslensk jörð eys á góðum
gosdegi.
Auðvitað eru til fjölmargar
kvikmyndir sem sýna íslenskt
gos, en mér finnst myndir
Ósvalds Knudsens einhvernveg-
inn öðruvísi. Andstaeður ljóss og
skugga eru skarpari og miskunn-
arlaus nánd hamfaranna er slík
að maður finnur hitann. En
ósvaldur filmaði ekki eingöngu
Kvikmyndir Osvalds Knudsen
Þar sem útlendingum er gefin innsýn
í sérstæði íslenskrar náttúru
fyrir mér, hvers vegna er svo
hljótt um þetta menningarstarf,
sem að því er virðist fer alveg
framhjá menningarvitum dag-
blaðanna. Er það vegna þess að
menn líta á starfsemina sem
einn lið í „ferðamannabíssness-
inurn"? Er ennþá þessi hugsun-
arháttur hér ríkjandi að gestir
sögueyjarinnar skuli fara sem
hraðast yfir og helst halda sig
við rúturnar og Edduhótelin. I
viðtali hér í blaðinu fyrir
skömmu við Bretagne-búa kom
það fram að ekki svo mikið sem
einn af þeim íslendingum sem
hann hitti á hringferð sinni
„brosti" eða sagði „halló“.
Ég held að það sé ómetanleg
reynsla fyrir útlending, sem vill
kynnast sérkennum íslenskrar
náttúru, að sjá kvikmyndir
Ósvalds Knudsens. Við búum á
eldvirkri jörð þar sem hvenær
sem er getur spýst upp glóandi
hrauneðja eða steikjandi heitt
vatn. Ósvaldur Knudsen virtist
skynja þessa sérstæðni íslenskr-
Ósvaldur Knudsen
ar náttúru af meiri næmni en
aðrir menn. Virðist mér oft í
myndum hans gæta næstum
eld og eimyrju, mynd hans
„Heyrið vella á heiðum hveri“
fjallar eins og nafnið gefur til
kynna um hveravirkni. I þessari
mynd gætir sömu nálægðar við
viðfangsefnið og í öðrum mynd-
um Ósvalds, að vísu mætti stytta
sumar senur en hinn seiðandi
tónn sem tónlist Magnúsar
Blöndals Jóhannssonar ljær
myndefninu réttlætir að nokkru
hina hægu framvindu.
Ég hafði gaman af að líta
þarna inn i Hellusundinu. Þar
svífur andi meistarans yfir vötn-
unum, og ýmsir munir í sýn-
ingarsalnum minna á Ósvald likt
og myndir Höskúldar Björnsson-
ar í kaffistofunni í Hveragerði.
Á stöðum sem þessum ríkir viss
innileiki og virðing fyrir hinu
gengna. Þar mætir á lifandi hátt
fortíðin nútíðinni. Frá Hellu-
sundi sést niður í Hljómskála-
garð, en þangað er einmitt ferð-
inni heitið næst, til móts við
Ferðaleikhúsið.
Ennþá rýkur úr Heklu
TALSVERÐUR gufumokkur er
enn yfir Heklu og sást hann mjög
greinilega um verzlunarmanna-
helgina. Veltu ýmsir þvi fyrir sér
hvort Hekla vaeri aftur að byrja
að gjósa. en að sögn Sigurðar
Þórarinssonar jarðfræðings hef-
ur alltaf rokið eitthvað úr Ileklu
frá því að siðustu eldsumbrot
voru þar i april siðastliðnum.
„Hekla er svo heit ennþá, að hún
heldur áfram að rjúka eitthvað.
Hér er um að ræða vatnsgufu, en
ekki mun hafa fallið nein aska frá
því hún gaus í ágúst í fyrra. Hins
vegar fer það mjög eftir veðri
hvernig gufumökkurinn sést, en
mest áberandi er hann í björtu
veðri.
Ég tel ekkert benda til þess að
Hekla sé að fara að gjósa á nýjan
leik, en þó er auövitað aldrei hægt
að fullyrða neitt um slíka hluti,“
sagði Sigurður Þórarinsson.
Mótorhjól og bíll í árekstri:
Tvennt kastaðist 50 m
en er lítið slasað
TVENNT slasaðist á fimmtu-
dagskvöld þegar bifreið og mót-
orhjól skullu saman skammt frá
Grindavik, en ekki er talið að
meiðslin séu alvarlegs eðlis.
Slysið varð með þeim hætti að
bifreið var á leið til Grindavíkur
og hugðist ökumaður bifreiðarinn-
ar stöðva hana og færa sig yfir á
vinstri akrein. í þann mund sem
hann beygði yfir á vinstri vegar-
helminginn bar að mótorhjól á
mikilli ferð og skipti það engum
togum að hjólið skall á vinstri hlið
bifreiðarinnar, en ökumaður mót-
orhjólsins hugðist taka fram úr
bifreiðinni. Ökumaður hjólsins og
farþegi hans köstuðust um fimm-
tíu metra vegalengd frá áreksturs-
stað, en ekki taldi lögreglan í
Grindavík að fólkið hefði slasast
alvarlega.
Mótorhjólið er gjörónýtt eftir
áreksturinn og bíllinn mikið
skemmdur, en hann var óökufær
eftir áreksturinn. Ástæða þess að
ökumaður og farþegi hjólsins slös-
uðust ekki meira en raunin varð,
er talin sú, samkvæmt upplýsing-
. um lögreglunnar í Grindavík, að
fólkið kastaðist eftir vegkantin-
um, en hann er grasi gróinn og því
tiltölulega mjúkur viðkomu.
Leiðrétting
í FRÉTT í Morgunblaðinu nýlega,
þar sem skýrt var frá nýju nafni á
þéttbýli í Fellahreppi, var sagt, að
Fellahreppur væri í Norður-Þing-
eyjarsýslu. Þar átti að sjálfsögðu
að standa Norður-Múlasýsla. Leið-
réttist þetta hér með.