Morgunblaðið - 04.12.1981, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. DESEMBER 1981 29
Alfreð Clausen
Minningarorð
Fæddur 7. maí 1918.
Dáinn 26. nóvember 1981.
Mér er ljúft að minnast Alfreðs
Clausens, mágs míns og frænda,
og þó er mér vandi á höndum. For-
eldrar hans voru Steinunn Ey-
vindsdóttir og Areboe Clausen.
Alfreð átti sín bernskuspor í skjóli
móðurömmu sinnar, Maríu Jóns-
dóttur. Ef til vill segir „Ömmu-
bæn“ sem hann hefur hrifið
áheyrendur með, meira en orð fá
lýst. Alfreð er landskunnur fyrir
sinn fagra söng og fer ég ekki nán-
ar út í að segja frá því.
Alfreð kynntist ég fyrst fyrir 25
árum, er hann giftist systur
minni, Huldu Stefánsdóttur. Það
hefur alltaf verið náið samband á
milli okkar.
Alfreð var málari að atvinnu og
meistari í þeirri iðn, einnig málaði
hann myndir sér til ánægju, því
hann var mjög listfengur, þó slíkt
hafi ekki komið fyrir almenn-
ingssjónir.
Síðastliðið sumar kom í ljós að
Alfreð var haldinn alvarlegum
sjúkdómi, gekkst hann undir erf-
iða læknismeðhöndlun, sem því
miður bar ekki tilætlaðan árang-
ur. Þó leyndist ef til vill smá von-
arneisti um bata, sá neisti sem
gefur lífinu gildi.
Ég veit að Hulda systir mín hef-
ur misst mikið því þau voru sam-
hent. Hulda annaðist hann af mik-
illi alúð í veikindum hans. Alfreð
flutti með sér sérstakan andblæ,
hann var þægilegur maður, aldrei
hef ég heyrt hann segja styggðar-
yrði um nokkurn mann. Alfreð
naut heimilis síns og hafði ánægju
af að prýða það, sem var eitt af
hans síðustu verkum áður en
kraftar hans þrutu. Einn morgun-
inn sat ég hjá honum, meðan
Hulda fór til vinnu. Var það síð-
asta sinn sem ég kvaddi hann. Við
fjölskylda mín þökkum góð kynni
við Alfreð. Það er eitthvað tóm-
legt til að hugsa, að eiga ekki eftir
að njóta nærveru Huldu og Al-
freðs sameiginlega. Ef til vill
verður það síðar?
Hulda og Alfreð áttu eina dótt-
ur, Ragnheiði, sem nýlega hefur
stofnað heimili ásamt eiginmanni
á Selfossi. Áður var Alfreð giftur
Kristínu Engilbertsdóttur, sem er
látin. Alls átti Alfreð 7 börn.
Huldu systur minni og öllum
nánum ættingjum Alfreðs, bið ég
blessunar Guðs um leið og ég
vitna í ljóðlínur Steingríms
Thorsteinssonar:
Ei vitkasl sá, er aldrei verdur hryggur.
Ilvert viskubarn á sorgarbrjóstum lijjgur.
Á sorgar hafsbotni sannleiks perlan skín
þann sjóinn mátt því kafa ef hún skal verda þín.
Ellen Svava Stefánsdóttir.
Snemma á þessu ári ræddum
við Alfreð Clausen um hugsanlega
endurútgáfu á lögum þeim, sem
hann söng inn á plötur fyrr á ár-
um.
Fyrir þremur vikum heimsótti
ég Alfreð án þess að vita, að frá
því að við hittumst fyrr á árinu,
hafði sjúkdómurinn, sem dró hann
til dauða, búið um sig.
Ég rétti honum fyrsta eintakið
af endurútgáfu-plötunni og mun
líkletga seint gleyma því, sem
hann sagði, um leið og hann
renndi augunum yfir lagalistann:
„Svavar, kannski batnar mér
núna“. En aðeins viku síðar sofan-
aði hann svefninum langa.
Alfreð Clausen varð landskunn-
ur fyrir söng sinn á hljómplötum
upp úr 1950. Þá hafði hann þegar í
nokkur ár sungið með danshljóm-
sveitum, en það varð ekki fyrr en
með útgáfu á íslenzkum dægur-
plötum upp úr 1950 að Alfreð og
margir aðrir söngvarar urðu
kunnir og vinsælir um land allt,
því plöturnar heyrðust á hverju
einasta heimili í landinu fyrir
milligöngu útvarpsins.
Söngur Alfreðs átti engann sinn
líka. Textaframburður var sérlega
skýr, en það var fyrst og fremst
röddin sjálf, sem aflaði Alfreð
vinsælda. Slík raddfegurð er fá-
gæt, en um leið dýrmæt.
Mýkt raddarinnar var svo und-
urfalleg og það svið, sem hún lá á
svo heppilegt, að einstakt má telj-
ast.
Þessi fallega rödd þekktist ætíð
í útvarpinu, þó aðeins einn eða
tveir tónar hefðu verið sungnir —
rödd Alfreðs var ólík öllum öðrum
röddum.
Það er aðeins á nokkurra ára-
tuga fresti að fram koma menn,
sem hljóta slíka rödd í náðargjöf.
Brautryðjendum íslenzkrar
dægurtónlistar fækkar, þó saga
hennar hafi raunverulega ekki
hafist fyrr en um 1950. Horfnir
eru lagasmiðirnir góðu Svavar
Benediktsson, Freymóður Jó-
hannsson og Steingrímur Sigfús-
son. Horfinn er hljómlistarmaður-
inn, sem átti hvað stærstan þátt í
því, að færa hin íslenzku lög í rétt-
an búning til flutnings á hljóm-
plötum, Jan Morávek. Nú hverfur
sá, sem söng sig inn í hjörtu þjóð-
arinnar með þessum fallegu ís-
lenzku lögum og með sinni
ógleymanlegu rödd, Alfreðs Claus-
en.
Svavar Gests
Minning:
Jón Eyjólfur Jóhannes
son frá Fagradal
Fæddur 9. aprfl 1906
Dáinn 5. október 1981
Kveðja frá barnabörnum
Þann 5. október sl. lést á sjúkra-
húsinu á Egilsstöðum afi okkar,
Jón Eyjólfur Jóhannesson, eftir
veikindi, sem hann átti við að
stríða.
Nú, þegar afi er horfinn yfir
móðuna miklu, minnumst við hans
fyrst og fremst sem góðs afa, er
veitti okkur í ríkum mæli af þeirri
miklu góðvild og nærgætni, sem
honum var í blóð borin.
Afi fæddist 9. apríl 1906 í Víði-
dal á Hólsfjöllum, sonur hjónanna
Kristínar Jóhannsdóttur frá Götu
í Landssveit og Jóhannesar Eyj-
ólfssonar frá Fagraneskoti í Aðal-
dal og var hann næstelstur fjög-
urra systkina. Fjögurra ára gam-
all fluttist hann með foreldrum
sínum að Fagradal á Hólsfjöllum
og ólst þar upp. Á uppvaxtarárum
afa þurftu allir, bæði ungir sem
aldnir, að leggja hönd á plóginn,
því mörg voru verkin, sem vinna
þurfti. Sum þeirra verka, er hann
innti af hendi kornungur, þekkjast
nú ekki lengur, eins og hjáseta (en
það var að gæta kvíaánna á milli
mjaltatíma), og að fara með hey-
bandshestana af engjunum og
heim á tún, og þurfti hann þá að
leysa baggana og taka niður af
klakknum, sem var talsvert erfitt
fyrir lítinn dreng. Stundum sagði
afi okkur frá þessu, þó honum hafi
ekki þótt mikið til um. Hann var
ekki þannig gerður, að tala mikið
um eigin verk né flíka tilfinning-
um sínum. Fagradalsheimilið var
söngelskt heimili og hafði afi mjög
gaman af söng, þó sérstaklega
kórsöng.
Afi giftist ömmu okkar, Jó-
hönnu Arnfríði Jónsdóttur frá
Möðrudal, þann 19. júlí 1930 og
hófu þau búskap í sveit og bjuggu
lengst af á Hólsfjöllum. Árið 1963
fluttu þau til Reykjavíkur og
bjuggu á Lindargötu 61 upp frá
því. Þau eignuðust átta börn,
barnabörnin eru tuttugu og átta
og barnabarnabörnin fjögur.
Síðustu fimmtán árin, sem afi
og amma bjuggu í Möðrudal, hafði
hann póstferðir á veturna niður í
Skinnastað í Axarfirði og síðar í
Mývatnssveit. Voru þetta erfiðar
ferðir. Oft fór hann á hestum, en
stundum gangandi. Bar hann þá
póstinn á hakinu eða dró hann á
sleða. En leiðin yfir Hólssand er
löng og ströng um hávetur, þegar
hríðarbyljir geisa, en í þannig veð-
rum lenti afi oft á þessum ferðum
og þá reyndi mikið á gagnkvæmt
traust manns og hests. Stundum
þurfti hann að treysta á ratvísi
hests síns, þegar ekki var hægt að
skynja nein kennileiti. Komu þá í
ljós þeir eiginleikar hans, skap-
stillingin og æðruleysið. Mikið
yndi hafði afi af hestum sínum og
fór vel með þá, enda treysti hann
þeim fyrir lífi sínu ef á reyndi,
eins og hann segir sjálfur í viðtali,
sem var við hann í tímaritinu
Hesturinn okkar. Þar segir hann
frá því, er hann sundhleypti yfir
Jökulsá á Fjöllum, og þakkar þar
hestinum sínum að allt fór vel.
Margar voru ferðir okkar til afa
og ömmu á Lindargötu og aldrei
mátti fara aftur án þess að vera
búinn að fá eitthvað gott í munn-
inn, klapp á kollinn og hlýleg orð.
En ferðum okkar á Lindargötu 61
fækkar ekki, þó afi sé horfinn
sjónum okkar, því amma býr þar
enn, og minningin um afa lifir.
„F»r þú í fridi,
fridur jfuds þig blessi,
hafdu þökk fyrir allt «>u allt."