Morgunblaðið - 18.10.1983, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. OKTÓBER 1983
39
Minning:
Þorgeir Magnússon
frá Villingavatni
eitt var hreint ótrúlegt. Dýravinur
var hún einnig mikill, og oft gam-
an að sjá hana leika sér við
stærstu tegund af Labrador-
hundum og af þýsku Shepherd-
kyni, og stjórnaði hún þeim eins
og herforingi því það var eins og
þeir skildu hana betur en þá full-
orðnu.
Spurningar Helgu frænku voru
á þann veg að ekki fór fram hjá
neinum að þarna var á ferðinni
barn með gróða greind og athygl-
isgáfu. Pabbi sagði okkur að síð-
asta ævikveldið sem hún var hjá
okkur hefði hún spurt. Afi, hvað
er mannssál? Hvað er hundssál?
Mamma hennar sagði að nú yrði
afi að gefa fullkomið svar. Afa
vafðist tunga um tönn og sagði að
allir hefðu sál, en mismunandi þó.
En þá sagði barnið, af hverju? En
því gat afi ekki svarað. Algóður
Guð, við trúum að nú sé Helga
frænka umvafin kærleika þínum
og umhyggju ættingja sinna sem
hjá þér eru þegar.
Við biðjum góðan Guð að blessa
og styrkja Eddu Birnu systur og
Pál í þeirra sorg. Afa og ömmur og
frænkurnar á Lambastöðum.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þðkk fyrir allt og allt.
Frændur og vinir,
Halldór og Björn.
Dag hvern streyma að okkur
fréttir af slysum og óhöppum víðs
vegar að. Þær berast svo ótt að við
höfum vart tíma til að láta þær
dvelja fyrir okkur nema örskots
stund. En skyndilega og án fyrir-
vara er hið fjarlæga í nánd. Lítil
telpa er hrifin burt á einu augna-
bliki úr faðmi ástvina sinna sem
standa höggdofa og ráðþrota eftir.
Á hugann leitar spurningin: „Af
hverju hún, svo ung og hraust?"
Vegir Guðs eru okkur mönnunum
órannsakanlegir og óskiljanlegir.
Mér eru ofarlega í huga hin stuttu
og góðu kynni við Helgu litlu. Síð-
asta kvöld lífs síns var hún sem
oftar á heimili mínu með móður
sinni. Ég minnist hennar sem eðli-
legrar og tápmikillar telpu. Hún
hafði um margt að spyrja sem
fyrir augu og eyru bar. Það síðasta
sem við ræddum um var fyrirhug-
aður flutningur þeirra mæðgna til
Kaupmannahafnar vegna starfs
móðurinnar í utanríkisþjónust-
unni. Tilhlökkun og kvíði toguðust
á í huga barnsins en greinilega var
reynt að undirbúa hana sem best.
En hún er farin í aðra og lengri
för. Þá för sem allir fara fyrr eða
síðar. Helgu er sárt saknað af
okkur sem þekktum hana en sár-
astur harmur er kveðinn að eftir-
lifandi foreldrum og öðru vensla-
fólki. Þeim votta ég mína dýpstu
samúð og bið algóðan Guð að
styrkja þau á stund sorgarinnar.
Kristín Alfreðsdóttir
Enginn má sköpum renna. Lítil,
saklaus stúlka er dáin. Lítill gló-
kollur, sólargeisli í lffi ástvina,
aufúsugestur hvar sem hún kom.
Hún var hrifin á brott, engill
dauðans laut niður að henni, þar
sem hún undi sér við leik. Kallið
var komið.
Helga litla var óvenju bráð-
þroska barn. Hún flýtti sér að
verða fullorðin og til að stytta sér
leið spurði hún í þaula um allt
milli himins og jarðar. Mörg til-
svör hennar voru ógleymanleg og
skapgerðareinkenni hennar svo
skýr og mótuð, að undrum sætti
að hægt væri að bera slíka per-
sónu eftir fjögurra ára ævi. Helga
hlaut margt í vöggugjöf og átti
góða að. Líf hennar var áfalla-
laust, hún fékk allt sem hún
óskaði sér og lifði í sátt og sam-
lyndi við allt og alla.
Mikill harmur er kveðinn að
foreldrum hennar, öfum og ömm-
um. „Maður skal eftir mann lifa,“
segir í Egils sögu. Sorgin má ekki
buga ástvini Helgu litlu, því líf
hennar var of gott og fagurt til að
dauði hennar megi buga þá er
hana lifa. Líf hennar er hvatning
til fegurra mannlífs, sorgin eftir
lát hennar hvatning til dáða.
Guð lætur engan þjást til einsk-
is. ítalska þjóðskáldið Dante
Aleghieri samdi þessar fögru ljóð-
línur, sem veitt hafa kynslóðum
syrgjenda huggun:
JÉg er ekki dáin; um bústað þó ég breyti,
ég bý í þér og lifi, sem manst mig enn og
[grætnr.
Sál min, sú þú unnir, saman þinni er
[runnin.”
Við, samstarfsmenn Eddu Birnu
Kristjánsdóttur I utanríkisráðu-
neytinu, sendum henni og öðrum
ástvinum Helgu litlu innilegar
samúðarkveðjur okkar.
Sigríöur Snævarr
Helga Pálsdóttir var rétt að
byrja að kanna og skilja heiminn.
Til þess hafði hún óvenjulega orku
og framtakssemi á svo ungum
aldri. Sú meðfædda tilhneiging og
viðleitni til þekkingar og reynslu
varð henni að aldurtila. Aldrei eru
vegir almættisins eins myrkir og
gáta lífsins eins torráðin og á slik-
um stundum. Efasemdir og spurn-
ingar verða stórar og áleitnar, og
enginn getur svarað svo fullnægj-
andi sé. En eitt er víst, að ekki
tjóir að sakast við neinn, hvorki
menn né máttarvöld, því að ekkert
er tryggt eða öruggt í þessum
heimi, allra sízt ýmisleg mann-
anna verk.
Það hefur dregið ský fyrir sólu á
Lambastöðum um sinn. Lítiil,
kvikur og skær sólargeisli er ekki
lengur hér, þar og alls staðar á
fallegu heimili afa og ömmu. En
öll él birtir upp um síðir, og vissu-
lega mun aftur skína sól í hug-
skoti vinanna þar og annarra ást-
vina. Og hvar sem þeir verða
staddir undir geislaflóði sólar,
verður alltaf einn þeirra hlýrri og
bjartari en hinir, ljúfsár en dýr-
mætur, — geislinn hennar.
Helga Pálsdóttir var óvenju
þroskuð lítil stúlka, björt og tær.
Hún gengur nú á guðs vegum upp-
litsdjörf og hvergi smeyk og kann-
ar nýjan heim og tryggari.
Hún hefur meðferðis það vega-
nesti að heiman, sem aldrei mun
ganga til þurrðar.
Blessuð sé minning hennar.
Sigríður og Stefán Hilmarsson.
Ekki ímynda ég mér, að hægt sé
að rita nokkur þau orð, sem hugg-
að geta. Þau orð eru ekki til.
Mig langar að senda ykkur öll-
um á Lambastöðum, Eddu og öðr-
um aðstandendum, mínar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
„Eins og lítið gras,
sem lifir í skauti þínu
nokkra sólheita
sumardaga,
og fellur að nýju
í faðm þinn
á hinum fyrsta
frostdegi haustsins.“
(Steinn Steinarr)
Sigrún Jónsdóttir
Sum börn eru hæglát og fyrir-
ferðarlítil, en það verður hins veg-
ar ekki sagt um vinkonu okkar,
Helpi litlu Páls. Það fór yfirleitt
ekki fram hjá nokkrum manni
þegar hún var annarsvegar. Hún
var stór eftir aldri, kotroskin og
nokkuð stjórnsöm. Hún naut sín
vel á mannamótum, fyrr en varði
hafði hún dregið að sér athygli
allra og I sviðsljósinu naut hún sín
best. Hún átti auðvelt með að um-
gangast fullorðið fólk, gekk beint
til verks, og hafði oftast erindi
sem erfiði.
Hjá ömmu á Lambó dvaldi hún
oft og iðulega, og áttu þær nöfnur
margt fleira saman en nafnið. Þar
lék sú stutta ávallt aðalhlutverkið
með mismunandi tilbrigðum, eftir
því sem tilefni gafst til.
Hún var ekki gömul þegar hún
uppgötvaði hversu leiðitamar við
föðursystur hennar gátum verið.
Þar sem við erum fjórar systurn-
ar, þá þurfti sína aðferðina við
hverja, sem Helga litla kunni full
skil á. Oft var slíku hugviti beitt,
að mótbárur okkar urðu að engu.
Við systurnar munum ætíð
minnast þeirra gleðistunda sem
við áttum með Helgu litlu Páls og
þannig mun hún ætíð verða greypt
í huga okkar.
Vigga, Helga stóra,
Habbý og Halla.
í dag, þriðjudag, verður jarð-
sunginn frá þjóðkirkjunni í Hafn-
arfirði, Þorgeir Magnússon, fyrr-
verandi bóndi og oddviti frá Vill-
ingavatni, Langeyrarvegi 14 í
Hafnarfirði, en hann lést þann 8.
október sl.
Þorgeir Magnússon var fæddur
á Villingavatni í Grafningi, 27.
mars 18%. Foreldrar hans voru
hjónin Magnús Magnússon, bóndi
og hreppsnefndarmaður frá Vill-
ingavatni, og Þjóðbjörg Þórðar-
dóttir frá Núpum í Ölfusi. Þau
bjuggu á Villingavatni frá 1887 til
1925. Foreldrar Magnúsar voru
hjónin Magnús Gíslason, bóndi og
hreppstjóri, og Anna Þórðardóttir
frá ölfusvatni, sem bjuggu á Vill-
ingavatni frá 1850 til 1887. Magn-
ús var sonur Gísla Gíslasonar,
sem einnig var bóndi og hrepp-
stjóri á Villingavatni frá 1804 til
1850, en Gísli faðir hans var ætt-
aður frá Ásgarði í Grímsnesi.
Þorgeir átti eina systur, önnu,
sem enn er á lífi. Maður hennar
var Þorgeir Þórðarson, sem nú er
látinn, fyrrum bóndi á Þorgeirs-
stöðum við Hafnarfjörð.
Þorgeir tók við búi foreldra
sinna árið 1925 og bjó á Villinga-
vatni til ársins 1948, er hann brá
búi, af heilsufarsástæðum, og
flutti til Hafnarfjarðar. Foreldrar
hans dvöldu í skjóli hans til
dauðadags, faðir hans andaðist
1947, en móðir hans tveimur árum
síðar.
Þorgeir var greindur vel, fljótur
að átta sig á mönnum og málefn-
um og mikill félagshyggjumaður.
Mörg opinber störf hafði hann á
hendi fyrir sveit sína, sem hann
leysti af hendi með sóma. Hann
var oddviti Grafningshrepps frá
1938 til 1949, formaður Búnaðarfé-
lags Grafningshrepps frá 1934 til
1949, safnaðarfulltrúi frá 1936 til
1949 og umboðsmaður Brunabóta-
félags Islands í Grafningshreppi
frá 1938 til 1949.
Þorgeir var mjög hagur bæði á
tré og járn. Segja má að allar
smíðar hafi leikið i höndum hans.
Á búskaparárum sínum á Vill-
ingavatni smíðaði hann t.d. spuna-
vél og vefstól, sem hvort tveggja
var notað með góðum árangri í
áratugi á heimili hans. Einnig
smíðaði hann árabáta þá sem
hann notaði við netaveiðar, bæði á
Þingvallavatni og á Úlfljótsvatni
og er einn báta hans til enn I dag í
góðu gildi. Þá smíðaði hann
hnakka, aktýgi, amboð og margt
fleira til heimilisins, sem of langt
væri upp að telja. Hann hýsti jörð
sína allvel, auk þess sem hann
bætti hana með túnasléttun og
áveituframkvæmdum.
Eftir að Þorgeir flutti til Hafn-
arfjarðar var hann við ýmis störf
á meðan heilsan leyfði. Þar kynnt-
ist hann eftirlifandi konu sinni,
Steinunni Eiríksdóttur frá Berg-
hyl í Hrunamannahreppi. Þau
gengu I hjónaband árið 1953. Var
það mikið gæfuspor fyrir bæði.
Þau voru mjög samhent og sam-
fylgd þeirra einkenndist af hlýhug
og virðingu hvors í annars garð.
Sem unglingur var ég í sveit á
sumrin á Villingavatni í búskap-
artíð Þorgeirs. Frá þeim tíma á ég
mjög góðar minningar. Heimili
Þorgeirs og foreldra hans á Vill-
ingavatni var rómað fyrir mynd-
arskap og gestrisni. Sami heimil-
isbragur var á heimili Þorgeirs og
hans ágætu konu í Hafnarfirði og
átti ég þar margar ánægjustundir.
Ég og fjölskylda mín sendum
Steinunni innilegar samúðar-
kveðjur.
Með Þorgeiri Magnússyni er
genginn góður drengur. Blessuð sé
minning hans.
Gísli Teitsson
Hann fylgir endurminningum
mínum eins langt aftur og þær ná.
Fullorðinn, hæglátur, hógvær og
viðræðugóður. Frændi eins og þeir
gerast bestir.
Framan af ævi minni og langt
fram eftir ævi sinni var hann ein-
hleypur, kom hann því oft og iðu-
lega á heimili foreldra minna.
7. nóvember 1953 gerðist það
hinsvegar að Geiri, eins og við
systkinin kölluðum hann, kvænt-
ist Steinunni Eiríksdóttur. Það
varð mesta gæfuspor hans í lífinu
er leiðir þeirra lágu saman.
í tæp 30 ár hefur hún annast
hann af stakri kostgæfni, það var
gaman að sjá og heyra hvílíka um-
hyggju þau báru jafnan hvort
fyrir öðru, af því gætu margir
lært.
Geiri var aldrei reglulega
heilsuhraustur og átti því ekki
hægt með að stunda erfiðisvinnu,
mun það að nokkru hafa ráðið
ákvörðun hans að selja Villinga-
vatn í Grafningi, föðurleifð sína,
og flytja suður árið 1949.
Grúskari var hann og hagleiks-
smiður hinn mesti þó ómenntaður
væri á því sviði, það eru líka ófáar
bækurnar sem hann batt inn á ár-
um áður fyrir ýmsa aðila.
Ættfræðigrúsk var honum mjög
hugleikið og ég minnist þess þegar
við systkinin festum ráð okkar, þá
var alveg sjálfsagt að tilkynna
Geira nöfn og ættir makanna og
seinna þegar fjölgaði í litlu fjöl-
skyldunum færði hann það sam-
viskusamlega inn.
Hrædd er ég um að það vefjist
fyrir okkur að halda starfi hans
áfram. Ættartölu sína (og þá
okkar) hafði hann rakið á þriðju
öld til baka. Þó söknuður fylli sinn
um stund, þá fann ég er ég heim-
sótti hann á sjúkrahúsið tæpri
viku fyrir andlát hans að hann var
orðinn þreyttur, „orðinn óttalegur
larfur" eins og hann sagði sjálfur.
Því ættum við að vera þakklát
fyrir að hann þurfi ekki að liggja
rúmfastur nema nokkrar vikur og
var að mestu laus við þjáningar.
Við erum líka svo rík að eiga full-
vissuna um að þó að leiðir skilji
um hríð liggja þær saman á ný.
Sidda
Þorgeir Magnússon frá Vill-
ingavatni, Langeyrarvegi 14,
Hafnarfirði, andaðist 8. þ.m. 87
ára að aldri. Hann var fæddur 27.
mars 18% á Villingavatni 1 Grafn-
ingi, sonur hjónanna Magnúsar
Magnússonar bónda þar og Þjóð-
bjargar Þórðardóttur. Tvö börn
þeirra hjóna komust upp og er
systir Þorgeirs á lífi. Föðurætt
Þorgeirs hafði búið á Villinga-
vatni í marga ættliði. Þorgeir tók
við búi á Villingavatni árið 1925
og bjó þar ásamt móður sinni til
ársins 1948, en brá þá búi af
heilsufarsástæðum þeirra beggja
og fluttist hann með móður sinni
til Hafnarfjarðar. Þar keypti
hann neðri hæð hússins að Lang-
eyrarvegi 14 og átti þar heima síð-
an. Móðir Þorgeirs lést nokkrum
mánuðum eftir að þau fluttu til
Hafnarfjarðar.
Þorgeir kvongaðist 7. nóvember
1953 Steinunni Eiríksdóttur frá
Berghyl í Hrunamannahreppi og
lifir hún mann sinn.
Meðan Þorgeir bjó á Villinga-
vatni gegndi hann ýmsum trúnað-
arstörfum fyrir byggðarlag sitt.
Hann var oddviti Grafnings-
hrepps 1938 til 1949, form. búnað-
arfélagsins þar 1936—1949, safn-
aðarfulltrúi 1936—1949 og um-
boðsmaður Brunabótafélags ís-
lands 1938 til 1949. öllum þessum
störfum gegndi Þorgeir af alúð og
trúmennsku þar til hann sagði af
sér, er hann flutti burtu úr byggð-
arlaginu.
Eins og almennt var á uppvaxt-
arárum Þorgeirs naut hann ekki
menntunar frekar en aðrir. En
hann var þeim kostum búinn að
geta tileinkað sér þá þekkingu
huga og handar, sem hægt var að
afla í skóla lífsins. Hann gerði sér
góða grein fyrir málefnum á
hverjum tíma og naut trausts
samferðamanna sinna. Hann var
hagur vel og smiðaði jafnan og
gerði við það sem þurfti. M.a.
smíðaði hann 24 þráða spunavél,
vefstól o.fl. Eftir að Þorgeir flutt-
ist til Hafnarfjarðar vann hann
við viðgerðir húsa og nýsmíði og
hann stækkaði húsið að Langeyr-
arvegi 14. Á síðari árum batt hann
inn bækur fyrir sig og kunningja
sína.
Þorgeir fylgdist vel með og sitt-
hvað skrifaði hann niður. Hann
hafði gaman af að rekja ættir og
sína ætt átti hann allt frá 12. öld.
Stóðu að honum sterkir stofnar.
Það var ekki fyrr en nú siðustu
árin, að ég kynntist þeim Þorgeiri
og Steinunni nokkuð náið. Dóttir
mín eignaðist efri hæð hússins að
Langeyrarvegi 14. Sambýlið við
þau hjón bæði hefur verið með af-
brigðum gott. Breytingar voru
gerðar á húsnæðinu bæði úti og
inni. Olli það margs konar ónæði
og óþægindum en aldrei var kvart-
að heldur samfagnað hverjum
áfanga sem náðist. Er það mikil
uppörvun fyrir ungt fólk að mæta
slíku viðmóti eldri kynslóðar.
Þorgeir átti við vanheilsu að
búa hin síðari ár. En ekki lét hann
bugast, lífsviljinn og lífsþróttur-
inn var mikill. Hann naut líka
sérlega góðrar umönnunnar konu
sinnar, sem var vakin og sofin i
umhugsuninni um að honum liði
sem best og hjúkraði honum af
alúð og dugnaði, þegar þess þurfti
með. Með Þorgeiri er gengin einn
þeirra manna, sem tilheyrðu alda-
mótakynslóðinni. Einn þeirra
mörgu manna, sem unnu störf sín
af dugnaði og trúmennsku. Einn
þeirra manna, sem urðu að sækja
menntun sína í skóla lífsins, þar
sem beita varð hyggjuviti huga og
handar til þess að sjá fyrir sér og
sínum og þoka málum fram. E.t.v.
finnst okkur sumt þetta gamla fá-
nýtt miðað við umhverfi okkar og
möguleika í dag, en við ættum þó
ekki að gleyma því að vegurinn,
sem við göngum, var varðaður af
þessu fólki og af þeim leiðar-
merkjum megum við ekki missa
sjónar eigi framtíðin að vera björt
og gæfurík. Þorgeir var einn hinna
traustu manna, vinur vina sinna
og raungóður, þegar á reyndi.
Við kveðjum góðan dreng og
biðjum honum blessunar á nýjum
vegum og flytjum konu hans og
ættingjum innilegar samúðar-
kveðjur.
Páll V. Daníelsson
Birting
afmœlis- og
minningar-
greina
ATHYGLI skal vakin á því, að
afmælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með góð-
um fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast á í miðviku-
dagsblaði, að berast í síðasta lagi
fyrir hádegi á mánudag og hlið-
stætt með greinar aðra daga. I
minningargreinum skal hinn
látni ekki ávarpaður. Þess skal
einnig getið, af marggefnu til-
efni, að frumort Ijóð um hinn
látna eru ekki birt á minningar-
orðasíðum Morgunblaðsins.
Handrit þurfa að vera vélrituð og
með góðu línubili.