Morgunblaðið - 29.09.1990, Blaðsíða 8

Morgunblaðið - 29.09.1990, Blaðsíða 8
8 B MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. SEPTEMBER 1990 ÞAÐ ER ALLTAF GLÍMAN VIÐ RÝMIÐ Hann var einn í sínum árgangi í skúlptúrdeild, fékk því tæki- færi til ad vinna með Jóni Gunn- ari Árnasyni, og lærði margt af honum. Hélt þá til Þýska- lands, lærði að horfa á heiminn og nýta sér það sem til fellur; ekkert er heilagt, og svo kom hann heim; fór að kenna við Myndlista- og handíðaskólann, varð formaður Myndhöggvara- félagsins. Nú hefur hann hreinsað sig af óviðkomandi áhrifum og sýnir á Kjarvals- stöðum verk með sterkan og ákveðinn hugmyndafræðilegan bakgrunn; bakvið stálhringi, vatnsslöngur og Iínurit eru hugmyndir sem heimspeking- urinn Heidegger hjálpaði til við að móta. Hvað er Kristinn E. Hrafnsson að fara með skúlpt- úrum sínum? r Eglít á mig sem hefðbundinn myndhöggvara, því lögmál skúlptúrsins breytast ekki; það er alltaf glíman við rýmið,“ segir Kristinn. „Auk þess legg ég mikla áherslu á fagurfræði- leg gildi, þau skipta ennþá mjög miklu máli, því ef form og hug- mynd mynda ekki eina heild þá kemstverkið ekki til skila.“ Jón Gunnar tók þig undir sinn vemdarvæng. „Já, þegar ég vann lokaverkefni mitt í Myndlista- og handíðaskólan- um varMn Gunnar einkakennari minn. Ég var aðstoðarmaður hans í mörg ár, það var mjög gaman, hann var hvetjandi og hjálplegur, við Máruðum að vinna saman tveimur dögum áður en hann dó. Þegar ég var í Munchen var hann mjög elskulegur: hann safnaði nú aldrei peningum, en var samt að gauka einhveiju að manni, hundrað mörkum eða slíku. Hann mundi sjáJfur hvemig það var að vera fátækur námsmaður frá því hann var í London. Og hugmyndafræðilega hefur Jón Gunnar haft mest áhrif á mig af öllum kennurum. Hugmyndir hans, eins og um orku og kraft, falla vel að minni hugsun, sem og vinnubrögðim, verk verður að standast hugmyndafræðilega." Svo þú hefur erft ýmsar hug- myndir frá conceptistunum. „Já, því þótt ég líti ekki á mig sem slíkan, þá kenndi mestmegnis conceptfólk í skólanum á tímabili, og svo umgekkst égþað mikið. En ég vinn ekki í þeim anda, hjá mér er þetta miklu meiri hefðbundinn skúlptúr. í Munchen var ég'með prófessor sem heitir Paolozzi, hann var einn af upphafsmönnum poplistarinnar. Við vorum skemmtilega ólíkir; í hans verkum er mikil óreiða, mikið að sjá, mikið af öllu, og það gekk ekki saman við minn hugsunarhátt þvíég er alltaf að tálga, sver mig meira í ætt við minimal hugsun. En hann opnaði fyrir mér þann skilning að umhverfíð er eitt mynd- listarverk og að maður eigi hik- laust að stela þaðan hveiju sem er; jafnvel úr listaverkum annarra! Þetta er svo myndrænn heimur. Ég er svo að afmarka mig núna, — segir Kristinn E. Hrafnsson um lögmál skúlptúrsins og sýningu sina á Kjarvalsstöúum Kristinn E. Hrafnsson fyrir framan verk sitt Tímabil. áður var ég alæta í efnistökum, nú tek ég út það sem hentar mínum hugmyndum og er að finna sjálfan mig. Skóli er skóli og þar eiga menn að taka allt inn í sig, svo á að henda út óþarfa og geyma það sem máli skiptirþegar náminu lýk- ur.“ Komstu heim til að vinna á með- an þú varst við nám í Þýskalandi? „Já, því ég vann alltaf best heima. Hér fylltist ég orku og vinnugleði, allt gekk betur. Uti var eins og ég væri bundinn niður. Manni líður nú alltaf best í því umhverfí sem maður elst upp í. Úti var ýmislegt að geijast í mér en svo var eins og mjöðurinn væri tilbúinn þegar heim kom.“ Segðu mér frá þessari sýningu. „Hér eru einungis tveir hlutir sem ég gerði úti, því þar fékkst ég við svo ósamstæð verk. Ég er smám saman að binda mig við meginþemu, hér eru það orkan, tíminn og rýmið. Þijú verkanna eru tileinkuð heimspekingnum Heidegger. „Heidegger á þetta skilið. Hann sökkti sér niður í vandamál lista- manna, og kver hans um listina og rýmið var mér opinberun. Hann kryfur rýmishugtakið; rýmið er ekkert fyrr en við gefum því merk- ingu, sýningarsalurinn hefði enga merkingu ef ekki væri list í honum. Verkin sem ég tileinka Heidegger eru til að skapa rými, þau tákna ekkert annað en að vera þarna, þetta er næstum því mælanleg list; það ertalað um ákveðið rúmtak skúlptúrs, innra rýmið er efnis- kennt en ytra rýmið er óskilgrein- anlegt, það fer alveg eftir njótand- anum. Allir hlutir hafa sína merk- ingu og ég fór að leita að ákveðnum hlutum með ákveðna merkingu fyr- ir okkur, tökum garðslöngu til dæmis. Hún hefur það hlutverk að flytja vatn, og fyrir mér er hún jafn mikill hlutgervingur vatns og vatnið sjálft. Eins er með rör; þetta eru bara leiðslur, framleiddar til að flytja vatn.“ Svo notarðu mælistengur. „Það er nokuð sem kom í fram- haldi af pælingum mínum í Heid- egger. Það eru til staðir sem við erum búin að gefa ákveðna merk- ingu, eins og Atlantshafshryggur- inn sem er það sem hann er, og eins er með Kröflu og Sogið til dæmis.í rauninni er náttúran orðin mælieining hjá okkur, við um- göngumst hana bara út frá því hvernig við getum nýtt okkur hana. Við mælum hana upp og nýtum hana á mjög ákveðinn hátt, því miður oft neikvæðan. Sjálfur er ég þó mjög hrifinn af vatnsorkunni, og um hana fjallar „gosbrunnur- inn“ sem kemur fyrir framan Borg- arleikhúsið. En vatn er mjög erfítt að forma; slöngur og rör fínnast mér vera einu efnin sem geta tákn- að það. Um leið er þögn og spegill í vatni, og ég reyndi að nota sem flestar birtingarmyndir efnisins, en það er síbreytilegt. Það er ekki hægt að gefa því aðra náttúru en það hefur.“ Það er mikið af járni. „Já, ég hef alltaf unnið í járn og er hrifinn af því. Þyngdir hafa Morgunblaðið/Emar Falur mér alltaf þótt heillandi. Að skynja þyngd í verki lætur mann fínna til einhverskonar smæðar, og umfjöll- unarefnið hér er líka þess eðlis: orka og tími. Þetta eru hlutir sem hafa mikla þyngd í okkar lífi. Eins er með sannleikann. Listin er svo alltaf að einhveiju leyti hlutgerving af sannleikanum. En hvemig er hægt að efnisgera sannleikann í listaverkinu, og hver er hann þessi sannleikur? Þetta eru áleitnar spurningar." Hvað tekur svo við þegar sýning- unni á þessum hlutgerðu hugleið- ingum lýkur? „Það eru næg verkefni framund- an. Við myndhöggvarar þurfum senn að fara út á Korpúlfsstöðum, og þurfum að finna nýtt húsnæði. Svo þarf að fara að ganga frá verk- inu við Borgarleikhúsið, og ég þarf að gera tillögu að verki fyrir Olafs- ijörð. Þá má ekki gleyma að ég tek þátt í samsýningu á næsta ári og held einnig einkasyningu í Stokk- hólmi. Það er alltaf nóg að gera.“ Viðtal/Einar Falur Ingólfsson

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.