Alþýðublaðið - 21.06.1963, Blaðsíða 11

MINNING
Sumargistihús
Steinunnar Hafstað, í Kvennaskólanum á
‘Blönduósi er tekið til starfa.
STEINUNN HAFSTAÐ.
Sundnámskeið
Sundnámskeið fyrir konur og börn verður
'i
25/6—20/7. í Sundlaugum Reykjavíkur.
SUNDLAUGAR REYKJAVÍKUR.
Björn Bragi Magnússon
prentari
lðjar félag verksmiðjufólks.
Félagsfundur
verður haldinn laugardaginn 22. júní 1963,
kl. 2 e. h. í Iðnó.
Dagskrá:
Samningarnir.
Sýnið skírteini við innganginn.
Stjóm Iðju, félags verksmiðjufólks,
Reykjavík.
Fæddur G. marz 1940
Dáinn 15. maí 1963.
Yndi manns er eins og brothætt
gler
og örlögin sá steinn er brýtur það.
Þetta sagði sautján, átján ára
unglingur, þannig veit skáldið án
þess að vita. Skáldið spáir og
veit í rauninni elcki, hvað hann
er að tala um — og veit það þó.
Er þetía einhvers konar draum
gáfa, sem dregur myndir í orðum.
Björn Bragi var sextán ára, þeg
ar hann gaf út sín fyrstu ljóð í
litlu kveri og kailaði það ,,Hófa-j
tak“. Nafnið sjálft er létt og skáld
legt, fallegt nafn á ljóðabók, þann
ig var líka margt af kvæðum henn
ar.
Þetta borgarbarn hafði náð
merkilegu valdi yfir stu/51amáLi
og hrynjanda 'islenzjsjrar tungu.
Þar eru falleg kvæði. Þess gætir
að vísu, að skáldið er ungt, en feg
urð æskunnar þessi heiði blær
kemur þar fram.
Svo segir hann,
Stjörnur blika í bláum geimi
brot af mínum innra heimi
um þær alla ævi mig dreymi
unaðsstjörnuljós
Þegar allt er vorsól vafið
vaknar þú við geislatrafið
en þegar sól er sezt í hafið
sindra stjörnuljós.
• Það sést að hann átti strax á mót
um bernzku og æsku þann söng
í ljóði sem einkennir skáld og þá
skyggni á lífið og umheimian.
Þess hefði mátt vænta, að ungi fák
urinn með léttu hófatökin ætti
fyrir sér lang skeið og skarpa
sprettí. Næst kom bókin Dögg í
grasi.
Fákurinn hefur numið staðar
úti í vornótt, og þar er dögg á grasi
menn búi í sama landi og í sömu
borg, búa engir tveir í sama heimi
innra séð. Allur efnisheimur er
séður og skynjaður frá hugheimi.
Það er hugarsýn hvers og eins,
sem ræðum miklu um það, hvernig
umhverfið birtist, hvort það er
fullt lífs og lita, eða grátt lífsnautt
litfátt og nöturleg.
Einnig skiptir sami heimur lit
við sorg eða gleði, líkt og veður-
breyta honum. Stundum getur ver
ið erfitt að greina hvað af jörð
inni er í rauninni hugarheimur og
hvað ekki. Maður horfir með að
mjög vel hugsað og margt skemmti
lega skoðað. Hann hefði mátt fá
meira af hlýrri uppörvun hjá rit
dómurum. Eitt skáld gaf honum
góðan dóm og annað yngri skáld
særði honn óþarflega. Björn kann
að hafa verið of bráðlátur með
aðra bók sína. Hann hefðu þurft
að losna betur undan áhlrifum
eldri skálda.
En honum lá á, það varð að hraða
því að koma kvæðunum út, sem bet
ur fer gerði hann það.
Svo sjálfstæður er hann þrátt
fyrir æsku sína að gott er að ljóð
in hans voru lögð af stað.
Ef honum hefði verið betri gaum
ur gefinn, licfði það örvað hann
til dáða. En því miður virðist það
oft vera svo um ritdóma að það
er hendingu háð, hver uppörvun
fær.
Oft eru kvæði kölluð ijóðperlur
eða gimsteinar, sem að augljóst er
að hafa ekki neitt gildi frá neinni
hlið séð, og önnur betri ekki nefnd
Þá þykir ekki lengur stætt á því
að nota það sérkenni íslenzkrar
tungu að hafa stuðlað mál. Ganga
enn ung skáld svo langt í því að
rífa niður það stuðlaberg, að þau
eira jafnvel ekki beztu skáldum
liðins tíma.
Þessi upplausn og vafasama mat
á Ijóðum geta gert ungu skáldi
erfitt fyrir á ýmsan veg.
Ég hafði þá trú að Björn Bragi
myndi brjótast í gegnum allar
torfærur, þar sem hann hafði fylli
lega náð valdi á sínum eigin styrk
leika, því að skáldæð hans var
dáun og væntumþykju á gamal- j tvímælalaus.
kunnugt umhverfi annar lítur iHann var einnig gáfaður almennt
Lokað vegna sumarleyía
Verksmiðj a okkar, skrifstofa og vöruafgreiðsla
út minntist ég þess hvað mig lang
aði til að spá því um hann, þegar
ég sá hann þá hann var tveggja
ára barn, að hann myndi verða
skáld. Því að augu hans voru svo
skýr og stór og falleg. Þau voru
dökk og skyggn og djúpur ljómi
(verða lokaðar vegna sumarleyfa frá 6. júlí til 1^0^ Taríhugsað tu þess að
það augum ókunnleika og tóm
leika Hvar verða skil hjá þeim
tveim á efnis- og hugarsmíði?
Hvernig var sá heimur, sem
Bjöm Bragi sá?
Nú sjáum við aðeins brot af hans
innra heimi í ljóðum hans, þess
vegna langar mig til að taka nokkr
Þegar fyrstu ljóðin hans komu ar línur af þeim fram, því að þær
29. júlí og fellur niður öll sala og afgreiðsla á
framleiðsluvörum okkar þann tíma.
Efnagerð Reykjavíkur h.f.
SÍLDARSTÚLKUR SÍLDARSTÚLKUR
Viljum ráða síldarstúlkur nú þegar til Söltunarstöðvanna
Sunnu, Siglufirði og Sunnuvers, Seyðisfirði.
Fólk verður flutt milli söltunarstöðvanna eftir því sem síld
ln veiðist.
Kauptrygging — Frítt húsnæði — Fríar ferðir.
Upplýsingar í skrifstofu
ísbjarnarins, Hafnarhvoli. Sími 11574.
þannig talaði aðeins gamalt fólk
um fagúreygð börn.
Ég þóttist þá of ung, til þess að
fara með kerlingarbækur. Eins og
nokkur maður sæi það á augum því vil ég nú heldur vitna í eitt
barna, hvað í þeim bjó.. Ég þorði hvað meira af bundnum ljóðum
ekki að segja það, ef hann skyldi og verður þá fyrir mér kvæðið
munu lýsa honum bezt.
Allt líf mitt
hef ég leitað þín gleði,
en aldrei íundið þig.
Aðeins eitt andartak
hefur ásýnd þín birzt mér
þegar sorg mín varð til.
Þetta er auðvitað stundarstemmn
ing. En séð hef ég hrósað meira
sem síður skyldi. Það er sjald-
gæft að lesa órímuð ljóð hjá Braga
Um nótt, í síðari bók hans
Sýnilega mynd frá löngu liðnu
sumri í bernsku. í þv( eru þessar
vísur.
svo ekki einu sinni verða læs á
|ljóð. Því að margir kunna að lesa
og eru greindir, þó ekki séu þeir
llæsir á Ijóð.
I Svo varð ég af þeim heiðri að
hafa spáð því um hann þegar það Nóttin vefur fjöllin sér í fang
kom fram, að hann var ekki ein-Ifljótsins augu döggvuð tárum brosa
ungis ljóðelskur, heldur hörpubarn Þögnin svæfir þreyttan íerðalang
'Áskriftarsíminn er 1490? í
og skáld.
Var eitthvað til í þessu þegar til
kom, sem gamla fólkið sagði um
speglun sálarinnar og augu sem
lýstu því, hvað með barninu bjó.
Hver veit nema að rétt væri
að veita siíku ævinlega athygli.
Var þetta ekki brot af þessum innra
heimi og segir ekki minning ástvin
anna „um þau alla ævi mig dreymi
un aðsst j örnul j ós“.
Mikil spurning er hvoru hærra
ber hugarheim eða efnisheim og
|mun ýmist vera. Eitt er víst, þótt
sem þráði hvíld í
dalsins gráa
mosa
Hröðum vængjum haustið svífur að
hljóðar bylgjur leika að skel í
sandi
Hvað er yndislegra en einmitt það,
að eiga slíka dýrð í föðurlandi.
Hann hefur ást á landi sínu, hann
elskaði tungu þess. Hann átti það
skaplyndi er skáldi mætti að
gagni verða.
Mér þykir margt af kvæðum hans
og gkemmtilegur í viðræðum.
Því skrifa ég um þennan þátt
hans mest eða aleina, að þetta,
var hans yndi. Hann lifði í heimi
skáldsins og sá sinn sjónhring það
an, ýmist ljósan eða myrkan.
Ég horfði á strauminn stríða
um stóran farveg líða.
Þá fann ég fljótið bíða
ég fann þess sterka mátt.
i
Og seinna verður sagan mín
sjálfsagt einnig fljótsins
og stóra gráa grjótsins.
Einkennilegt hve hann kemur
oft að því i kvæðum sínum. Ljóðin
hans með söng fljótsins og lækjar
nið, hafa í sér persónulegan mátt.
Tveir vinir gengu saman á fögru
vorkvöldi og horfa yfir sundin.
Það er æskuleg mynd, eins og
ljóð hans höfðu æskunnar blæ.
Tveggja vina fylgd, hin síðasta
ganga.
Ekki vil ég tala um þá djúpu
harma, sem dauðinn hefur hér vald
ið. „Reyrstór sem rósir vænar,
reiknar hann sem fánýtt“ Sárt eru
syrgðar þær vonir, sem þeir ungu
hafa vakið. Það er skaði lands
og þjóðar að missa góða drengi
í blóma lífsins.
Margir segja að minningarnar
hugsi.
Mér hefur alltaf sýnst þær vera
uppspretta táranna. Einnig segja
menn, Tíminn læknar.
Mér finnst minning vera óháð
tíma, þannig að það liðna getur
verið nálægt, þótt löngu horfið <-é.
Guð einn kemur með græðslu
undir vængjum sínum, umvefur
minningar og upphefur tímann.
Rósa B. Blöndals
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 21. júní 1963