Dagur - 28.11.1962, Blaðsíða 8

8
I
Karlakórinn
Geysir á Akureyri 40 ára
IRÍKISLÁNTAKAN 240 MILLJ. I
Afmælishljómleikar haldnir þrjá næstu daga
KARLAKÓRINN GEYSIR er
40 ára um þessar mundir og
heldur upp á afmælið með sam
söng í Borgarbíó fimmtudags-,
föstudags- og laugardagskvöld
næstkomandi.
Aldur kórsins miðast við 1.
samsöng' hans, sem var 1. des-
ember 1922, en hann var stofn-
aður upp úr tveim kvartettum,
Mjölni og Braga, sem störfuðu
hér í bæ kringum 1920. Talið er
að Magnús heitinn Einarsson
organisti hafi átt uppástunguna
að nafninu „Geysir.“
Ingimundur Árnason var ráð
inn söngstjóri Geysis þegar í
upphafi og hafði stjórnina á
hendi nærri óslitið til 1952, að
Árni sonur hans, sem stjórnað
hefur kórnum síðan, tók við.
Þeir Benedikt Elfar og Sveinn
Bjarman voru söngstjórar
skamman tíma hvor, en Sveinn
var, meðan hans naut við, aðal
maður kórsins við þýðingu söng
texta. Þóttu þýðingar hans jafn
an mjög góðar.
Á þessum fjögurra áratuga
starfsferli sínum hefur Geysir
jafnan verið talinn með fremstu
karlakórum landsins. Haldnir
hafa verið ótal samsöngvar inn
anbæjar og utan, svo og tvíveg-
is farin söngför til Norðurlanda.
í fyrra skiptið í samstarfi við
Fóstbræður.
Á Alþingishátíðinni á Þing-
völlum 1930 söng kórinn við
góðan orðstýr. Geysir mun jafn
an hafa verið þáttakandi í
söngmótum Landssambands ísl.
karlakóra og Sambands norð-
lenzkra karlakóra „Heklu.“
MAÐUR SLASAST
í FYRRAKVÖLD slasaðist
Snorri Guðmundsson starfsmað
ur á Gefjunni. Lenti hann með
hendi í kembivél og missti tvo
fingur og særðist bæði og marð
ist þar að auki.
Enh fremur er góður Geysis-
söngúr til á plötum.
Kabarettskemmtanir og söng
leikir hafa líka verið meðal
verkefna Geysis og er upp-
færslá á „Alt Heidelberg“ þar
merkast.
Fyrstu stjórn kórsins skip-
uðu: Þorsteinn Þorsteinsson frá
Lóni, form., Einar J. Reynis og
Þorsteinn Thorlacius. Þorsteinn
heitinn frá Lóni mun lengst
allra hafa verið formaður kórs-
ins, en næst honum Hermann
Stefónsson. Núverandi formað-
ur er Kári Johansen, en auk
hans eru í stjórn séra Birgir
Snæbjörnsson, Gunnl. P. Krist-
insson, Sigurður Svanbergsson
og Hermann Stefánsson.
Elsti starfandi kórfélagi er
Oddur Kristjánsson, en hann er
HAUSTMÓTI Skákfélags Ak-
ureyrar er nú lokið. í meistara-
flokki og I. flokki, er kepptu
sameiginlega, sigraði Halldór
Jónsson með yfirburðum, vann
allar skákii1, er hann tefldi, og
hlaut því 5 vinninga. Margeir
Steingrímsson og Jón Björgvins
son unnu 3 Vz skák hvor, Ólafur
Kristjánsson hlaut 2 vinninga,
Friðgeir Sigurbjörnson 1 og
Haukur Jónson engan.
í II. flokki varð Snorri Sigfús-
son hæstur með 4 vinninga.
Annar varð Tryggvi Pálsson
Skákfélagið mun hugsa til
frekari athafna á næstunni, svo
sem fjöltefliskvöldi n. k. fimmtu
dág, þar sem sigurvegarinn í
Haustmótinu, Halldór Jónsson,
þreytir keppni við stóran hóp
nú um áttrætt og mun hafa
sungið síðan um aldamót. Odd-
ur var með í hinni frægu söng-
för söngfélagsins Heklu til Nor-
egs 1905.
Hluti afmælissöngskrárinnar
verður helgaður gömlum lögum
sem kórinn hefur sungið og
syngja þá með nokkrir af stofn
endum kórsins, þeir Bjarni
Hóseasson, Páll Jónatansson,
Pétur Þorvaldsson, Sigurður O.
Björnsson og Zophonías Árna-
son, enn auk þeirra munu um
30 gamlir kórfélagar syngja
með í þessum hluta söngskrár-
innar.
Einsöngvari með Geysi að
þessu sinni verður Jóhann
Konráðsson og undirleikari Þór
gunnur Ingimundardóttir.
Feðgarnir, Ingimundur og
Árni, munu stjórna kórnum til
skiptis. □
skákmanna. Gert er ráð fyrir,
að Friðrik Ólafsson stórmeist-
ari komi hingað í byrjun des-
ember og þreyti hér og í ná-
grenninu fjölskákir. Þá er hrað-
skákmót áætlað milli jóla og
nýjárs og Skákþing Norðlend-
inga 25. janúar n. k„ en það
mun fara fram hér á Akureyri.
| SLYSAHÆTTA |
HEIMATILBÚNAR sprengjur
og aðfengnar er nú í tízku með-
al unglinga að sprengja bæði ut
an húss og innan, jafnvel í skól-
unum. Sprengjur þessar geta
verið hinar hættulegustu og
þarf að koma í veg fyrir notkun
þeirra. □
ÞAU tíðindi gerðust á Alþingi
föstudaginn 16. þ. m„ að útbýtt
var frá ríkisstjórninni og sam-
dægurs tekið til umræðu frum-
varp um 240 millj. kr. ríkislán-
töku í Bretlandi. Sagt er, að lán
þetta eigi að bjóða út þar í landi
um næstu mánaðarmót.
í frv. er svo að orði komizt,
að lánsfé þessu skuli „einkum
varið til að efla útflutningsiðn-
að, til hafnargerða, raforkufram
kvæmda og annarra fram-
kvæmda, sem stuðla að aukn-
iiigu þjóðarframleiðslunnar. og
gjaldeyrisöflun“, þetta er rúmt
orðalag og óákveðnara en venja
er til, þegar Alþingi heimilar
lántökur erlendis. En úr þessu
er bætt á öðrum stað í frv„ því
að þar segir, að ríkisstjórnin
ákveði skiptingu lánsfjárins
milli einstakra framkvæmda.
Ýmsum þykir óviðkunnan-
legt, að ríkisstjórnin skuli ekki
leggja tillögur sínar um skipt-
ingu lánsfjárins fyrir Alþingi.
Ekki ættu þær að vera neitt
leyndarmál, og eðlilegra virðist,
að Alþingi, en ekki ríkisstjórn-
in taki slíka ákvörðun. En þetta
hefur orðið til þess, að gaman-
samir menn í Reykjavík eru
farnir að kalla hið fyrirhugaða
innar, enda eru Alþingiskosning
ar á næsta vori.
Aðrir segja, að ríkisstjórnin
sé söm við sig. Hún sé búin að
verja allmiklum útlendum pen-
ingum til vegagerðar á Reykja-
nesi — sem að vísu er góð og
gagnleg framkvæmd — án þess
að hafa til þess heimild Alþing-
is. En það tiltæki er nú farið að
vekja forvitni í öðrum lands-
hlutum.
Framsóknarmenn hafa jafnan
verið þeirrar skoðunar, að skyn
samlegt geti verið og stundum
sjálfsagt, að afla erlends láns-
fjár, ef unnt er, til gagnlegra
framkvæmda hér á landi, sem
líklegar eru til að efla fram-
leiðsluna og þjóðax-búskapinn.
Vinstri stjórnin tók allmikið af
slíkum lánum og það hafa fleiri
stjórnir gert þjóðinni til hags-
bóta. En um það leyti, sem „við-
reysnin“ var á döfinni um ára-
mótin 1959—60, brá svo við, að
„viðreisnai'menn“, með Ólaf
Thoi-s í broddi fylkingai', fóru
að kalla þessi lán „eyðsluskuld-
ir“ og sögðu, að þau væru að
tefla fjái-hagslegu sjálfstæði
þjóðai'innar í voða! Þessi
kenning, svo gáfuleg sem hún
er, var einn af hoi’nsteinum
viði’eisnarinnar.
En nú þegar höllin er að
hi-ynja, þykir víst ekki miklu
máli skipta með hornstein þess,
hver hann var eða hvar.
Víðsvegar um land munu
menn fylgjast með því, hvex-nig
hinu nýja brezka láni vei’ður
varið. 240 milljónir eru að vísu
ekki nema sem svarar rúml.
tíunda hluta af árlegum útborg-
unum ríkissjóðs eins og þær
eru ráðgerðar á fjórða ái’i „við-
En allmiklu má
þó til vegar koma með þeirri
upphæð ef henni er rétt ráð-
stafað. Hér í blaðinu hefur ný-
lega verið í'itað um hina miklu
fjárþöi-f hafnanna á Norðui’-
landi, og á ýmsum öðrum svið-
um er hér svipaða sögu að
segja. Ef varið væri fé til raf-
væðingar af þessu láni, ætti það
ekki að gleymast sem eftir er af
noi'ðlenzkum framkvæmdum á
10-ára áætlun rafveitna rikisins.
(Fi’amhald á blaðsíðu 4).
Halldór mátaði alla
lán Kosningalán ríkisstjórnar- reisnarinnar.'
65 AR
f GÆR voru liðin 65 ár síðan
komið var með fyrstu ullarpok-
ana til vinnslu í hinum nýju tó-
vinnuvélum á Akureyri, sem
urðu upphaf hins mikla og að
ýmsu leyti eins hins merkasta
iðnreksturs á íslandi og allir
kannast við undir nafninu Ull-
arverksmiðjan Gefjun.
BEHIÐ UM LEYFI
TIL BRENNUHALDS
DRENGIR eru þegar farnir að
undirbúa áramótabrennur. Til
þess að hafa brennur þarf leyfi
lögi’eglunnar, sem mun auðfeng
ið. Meðal drengja eru til
„skemmdaverkamenn". Þeir
kveiktu í góðum efniviði ný-
lega, er aðrir höfðu safnað í
væntanlega bx’ennu. Þurfti að-
stoð slökkviliðs til að ráða nið-
urlögum eldsins. □
RAFLÍNA LOGÐ UM
HEGRANES
Frostastöðum, 24. nóv. Vinnu-
flokkur frá Rafveitum ríkisins,
sem áður vann í Lýtingsstaða-
hi-eppi, hefur nú flutt sig út í
Hegranes og er byrjaður að
sétja uþp háspennulínu þar.
í Hegranesi höfðu þrír bæir
áður fengið í-afmagn, Utanverðu
nes, Helluland og Keflavík, en
15 býli bíða þess að rafmagn
vei’ði leitt til þeirra. Áætlað
var, að þessum framkvæmdum
yrði lokið fyrir tveim árum, og
voru því margir orðnir lang-
eygðir eftir línunni.
Þá má geta þess, að eitt býli
í Akrahreppi, Stokkhólmi, sem
er vestan Héraðsvatna, fær einn
ig x-afmagn að þessu sinni.
Stokkhólmi hefur vei’ið í eyði
undanfarin ár, en nú hefur gull
smiður í Reykjavík, Halldór
Sigurðsson, keypt jörðina, reist
þár íbúðarhús, gert fleiri fram
kvæmdir og hafið þar búskap.
f Skagafii'ði mun lítið sem
ekkert vera búið að gefa sauð-
fé, enn sem komið er.
Frá Höfðakaupstað
Ilöfðakaupstað, 21. nóv. Bai-na-
og unglingaskólinn var settur
4 okt, s 1. í skólanum ei-u rúm-
ir 150 nemendur. Til viðbótar
við skyldunámið er hér við skól
ann 3. bekkur miðskóla með
landsprófi. Sex kennarar starfa
hér við skólann, þar af 3 með
kennarapi’ófi.
Fólki fer hér fjölgandi. At-
vinna er hér góð og vantar held
ur fólk.
Síld var hér lítil í sumar.
Tvær söltunarstöðvar voru hér
í sumar til móttöku síldai’, en
sama og engin síld fékkst til
söltunar. Nokkuð fékkst af
beitusíld til fi’ystingar og
bræðslusíld. Sett voru upp soð-
kjai'natæki í síldai'vex'ksmiðj-
una, svo mjölið, sem var unnið,
er miklu betra og verðmeira, en
áður var, sérstaklega er það
betra til fóðrunar alls búpen-
ings, enda allt selt hér innan-
lands.
S. 1. sumar var fi'ekar kalt,
sérstaklega síðai'i hluti heyskap
artímans. Var það orsök þess,
að há spi'att mjög lítið oð hey-
skapur því miklu minni en
venjulega. Sauðfé hefur senni-
lega fækkað hér í kauptúninu í
haust. Slátrað var um 7000
dilkum og tæpum 1000 fullorðn-
um kindum. Meðal kx'oppþungi
dilka varð 13,6 kg„ aðeins meiri
en haustið 1961, en þá var hann
13,5 kg. Sauðfjárræktarfélag
stai'far hér í kauptúninu með
góðum árangri. Meðfei’ð fjár er
hér séi-lega góð. 75—80% ánna
í félaginu eru tvílembdar og
meðal kroppþpngi dilka innan
félagsins er frá 15—16 kg. Tví-
lembingar eru fast að því eins
vænir og einlembingar.
Fiskveiðar eru nú stundaðar
af sjö bátum, þar af eru fjórir
stórir og þrír minni. Afli var
frekar ti’egur í okt. en betri nú,
það sem af er nóv. allt að tvö
til átta tonn í róðri. Meira afl-
ast af ýsu nú en áður.
Fimm bátar leggja afla sinn
upp hjá hraðfrystihúsi kaupfél-
agsins, en tveir bátar leggja upp
hjá hraðfi'ystihúsi Hólanes hf.
Fiskur hjá kaupfélaginu er ein-
göngu unninn til útflutnings á
Bandai'íkjamai’kað, og skreið.
Vinnsla er dýr. Fiskui inn frek-
ar smár og miklir ormar.
Byggingai'vinna er hér nokk-
ur. Fólki fjölgar og menn verða
að byggja, þrátt fyrir ört vax-
andi og óviðráðanlegan bygg-
ingarkostnað og örðugleika á
efnisútvegun, þegar ekki eru
nógir peningar til greiðslu, en
engin lán fást fyrr en vissum
áföngum er lokið. Guðmundur
Lárusson trésmíðameistari rek-
ur hér trésmíðaverkstæði og
stendur fyrir byggingu fjögurra
íbúðarhúsa, sem nú eru bráðum
fokheld. Félagsheimili var gert
fokhelt í haust, nokkrum hús-
um er verið að ljúka og öðrum
vérið að byi’ja á t. d. steypa
grunna. Páll Jónsson.