Þjóðviljinn - 14.09.1948, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 14. september 1948
PJOÐVILJiNN
J■i/fflmÆMMS
SaiyvtlstoÍM
{ktmdðistíg 10
Símí «119.
Andlita- og handsnyrting, fóta
aðgerðir )pate cuse) o. fl. er
lítur aé heilbrigðu og fögru
útliti.
ANNA HI£I.GA»ÖTTrR
og rétt
Framhald af 5. síðu.
Ei»gn«i Olalssou hssstaréttar-
iðgmaður og löggiltur eadur-
ekoðandi, Voaarstræti 12.. Simi
5989
BiivefCarafilaffnir
Ari Guðinunclssoa. Sissni
Hvert'iagStu 94.
6oe;
F a s e i g n i s
Ef f>é* þui íið að kaupe eð»
seija fasteign, bi)a eða s.rip, h.->
talið fvist, ;a okhur. Vtðíals
tími » -5 allf- /irka daga A öðr
um tinta eftir sa**komuíagi
Faateignasöiumiðotöðíit
r.œkjargötu 10 B, 3ím 65».
EGC
Jagiega n.v ogg soðm c,g hré
‘Xaffissian HafnarstwH 1.6.
Löfjíræðingar
Ák; Jnkobsscn og Kristja'
ESríksaou, Si.ppparst.ig
h*e. - - Simi 1-15S
UHartnshur
Ktuucc' hremar ullartusk,;;
Baldursgötu SO
Húsg%sí - karlmamiaföí
Kaupum óg gei'jura aý og notiV
hósgöpa, {í arlmannaföt og
.nartrt i’leira. tííekjuns — hodö
c/rKJ r.sif Ar.iNN'
Námskeið K. B.
á Iþróttavellinum í dag fei
fram eftirfarandi keppni;
DRENGIR:
10 ára og yngri 50 m. hlaup
langstökk, hástökk.
11 og 12 ára: 60 m. hlaup. ha-
stökk, Kringlukast.
Frjálsíþróttanefnd K. R
Bolvíkingafélagið
í Reykjavík
hefur skemmtifund að I’öðli
annað kvöld kl. 8.
1. Framsóknarvist —og verði.
2. Sagt frá Bohmgarvíkurför.
3. DANS.
Byrjað verður sAundvísIega.
STJÓRNIN
var mjög naumt skömmtuð eða
fékkst ekki og um aðrar sam-
bærilegar vörur var ekki að
ræða, var þetta látið koma,
fram sem hækkun á vísitöl-
unni. Til frekara öryggis var
þeirri reglu fylgt, að skipti á
vörum mssttu ekki undir nein-
um kringumstæðum leiða til
lækkunar vísitölunnar. Af hálfu
atvinnurekejida mun ekki ’.iafa
skort kröfur um, að „lagfær-
ingar" af ööm tagi væru gerð-
ar á víaitölunni, en undan s!Íli-
um kröfum var ekki Iátið. Ár-
ið 1943 var að \mdangenginni
ítarlegri fræðilegri rannsókn
horfið inn á nýja braut við út-
reikning vísitölunnar. í st.að
þess, að ítarleg búreikningaat-
hugun sé framkvæmd á 10 ára
fresti, fara nú slíkar athugan-
ir fram jafnt og þétt. Með til-
liti til þessara athuguna er
vísitölugrundvöllurinn endur-
skoðaður árlega, og fer sú end
urskoðun fram í desember.
Með þessu móti verður vísital-
an svokölluð „keðjuvísitala",
hún segir til um það, hvernig
framfærslukostnaðurinn hefur
breytzt frá því í desember næsta
ár á undan. Með þessu móti
er sú hætta úr sögunni, að vísi-
tölugrundvöllurinn verði úrelt-
ur, breyting á vörutegundum
veldur heldur eklci miklum erf-
iðleikum. Mikil alúð er sýnd
við að safna sem réttustum
upplýsingum um verðlag, og
fara slíkar athuganir fram
tvisvar í mánuði á þeim vörum,
er sýna tíðar verðsveiflm-. Upp
lýsingum um verð er safnað af
sérstökum trúnaðarmönaum,
er einnig af'.a sér upplýsinga
um framboð einstakra vöruteg
unda. Þeirri reglu er stöðugt
fylgt að láta vöruskort koma
fram sem hækkun í vísitölunni.
Þannig hœkkaði t. d. desember-
vísitalan árið 1946 um 3 stig
vegna skorts á algengum og ó
dýrum vefne ðarvörum. Skekkj
ur liliðstæðar þeim fimm höf-
uðskekkjmn íslenzku vísitöl-
unnar, s:ra ræddar voru
í fyrri grcin minni eru með
öllu óþekktar f sænsku vísitöl-
unni. Þess rná t. d. geta, að
í sænsku vísitölunni er reiknað
meo meða'.t"1! ívrir húsaieigu
í gömlum og nýbyggðum ibúð-
arhúsum. Þaó sem ég tel rink-
um athvglis . ert í sambandi við
útreikning hinnar sænsku vísi-
tölu og sérstaka ástæðu til að
gefa gaum hér á landi, er notk-
un „keðjuvísitölunnar", þ. e.
a. s. hin árlega endurskoðun
vísitölugrundvallarins, og hveni
ig tillit er tekið í vísitölunni
til skömmtunar og vöruþurrð-
ar. Hið síðastnefnda er nú orð-
ið mjög aðkallandi vandamál í
sambandi við vísitöluútreikning
hér á landi, og er enn ei.i áf
þeim ástæðum, er gera núver-
andi vítitöluútreikning hæpinn.
enda þótt þessu atriði hafi ekki
■verið gerð sérstök skil í fyrri
grein miími.
1 þessu sambandi er einnig
vert að benda á, að við út-
reikning vísitölu þeirrar, er á-
kvörðun um verð iandbúnaðar-
afurða hér á landi byggist á,
er þegar farið að nota sams-
,J konar aðferð. Grundvöllurinn
er þar endurskoðaour árlega.
Óhætt mim að telja, að vísi-
töluútreikningur standi nu
hvergi á hærra stigi en í Banda
ríkjunum. Þær merkilegu nýj-
ungar, sem þar hafa rutt sér
til rúms era aðallega tvær.
Önnur þessara nýjunga er sú,,
að hœtt er að byggja grundcöll
vísitölunnar á raunverulegri
neyzlu eins og hún kemur
fram í búreikningum. í stao
þess hefur veið búin til á-
kveðin útgjaldaáætlun, ;<em
miðuð er við að hægt sé að
uppfylla ákveðnar heilsufræði
legar og þjóðfélagslegar kröf-
ur. Mjög er vandað tii þessar-
ar áætlunar, sem samin er með
aðstoð ýmissa sérfræðinga.
Þessi áætlun er miðuð við lífs-
Reykjavik", geta mánuð eftir
mánuð hátíðlega sent frá sér
vísitölu, sem þau vita, að er
röng og úrelt og í rauninni ekk-
ert annað en markleysa. Eg get
heldur eltki skilið, hverníg rík-
isstjórn þessa lands getur ímynd
að sér, að vöxtur dýrtíðarinnar
sé stöðvaður, bara ef þessi
ranga vísitala hangii- í 320. Sé
ríkisstjórnin ekki svona skyni
skroppin, á ég bágt með að
skilja hvemig liún getur imynd
að sér, að hægt sé að telja al-
menningi trú uin aðra eins endi-
leysu. Eg held, að það hljóti að
vera bezt fyrir alla aðila, sem
hér eiga hlut að máli, latmþega,
atvinnurekendur og stjórnar-
völd landsins, að til séu á hverj
um tíma sem gleggstar og áreið
anlegastar upplýsingar um
framfærslukostnaðinn og breyt-
ingar hans. Séu slíkar upplýs-
ingar ekki fyrir hendi, hljóta
allar umræður um dýrtíðar- og
launamál að svífa í lausu lofti,
enginn mælikvarði er.þá til, sem
hægt sé að dæma eftir ráðstaf-
anir á þessum sviðum, enginn
grundvöllur fyrir hendi til að
finna neina þá iausn þessara
itiiKHuttimiitiniituutmimnttuiir
S tálkur
helzt vanar
saumaskap óskast
strax í ákvæðisv’.nmj,
Verksmiðjan
SKlRNIR
Nökkvavogi 39. Sími 6293.
niiiiKiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimsimmimiiii
kjör, sem eru talsvert betri en mála, er byggð sé á skynsemi
lægst laimuðu stéttirnar hafa °S Þekkingu, allar gáttir opn-
náð. Með rannsóknum á neyzl- aðar f>'rir ábyrgðarlausum á-
unni má siðan komast að raun roðri
um, að hve miklu leyti hin
raunverulega neyzla nær þvi
takmarki, sem vísitöluáætlunin
setur. Eg tel ekki tímabært að
svo stöddu að sníða framfærslu
vísitöluna hér á landi eftir þess
ari fyrirmynd, en búast má við,
að vísitöluútreikningar muni i
framtiðinni meir og meir færasi.
í þetta hoi-f. Hin nýungin er aú,
að í stað hinnar þunglamalegu
og erfiðu búreikningaaðferðar
eru neyzlurannsóknir látnar
fara fram með viðtölum. Hús-
mæðumar, og aðrir fjölskyldu-
meðlimir eftir þörfum, eru í við-
tölum látnir gefa upplýsingar
um ir akaup á matvörum og svip
uðum vörum síðustu viku, og
á vefnaðarvörum, skóm og þvi
um líku yfir lengra tímabil.
vanalega heilt ár. Með þessu
móti er hægt að ná til miklu
fleiri fjölskyldna, úrtakið verð
ur réttara og rannsóknin tekur
miklú skemmri tíma. Sænska
rikisþingio hefur nýlega að
frumkva.oi fjármálaráðherrans,
Wigforss veitt fé til að fram- j
kvæma tvær slíkar rannsóknir
á þessu og næsta ári. Eg tel
þessa aðferð hafa mjög mikla
kosti umfra.vn hinai’ eldi’i að- i
ferðir, og sc sérstök ástæða til
þess, ar hún verði reynd hér á
landi í sambandi við væntanlega
endurskoðun vísitölunnar.
Niðurlagsorð
Eg verð að játa það, að ég
ég á mjög erfitt með að skilja
sjónarmið þeirra manna, er ekki
vilja með neinu móti leiðrétta
•skekkjur vísitölunnar og revna
að finna viðunandi vísitölu-
grundvöll. Mér er líka með öllu
óskiljanlegt hvernig þau yfir-
völd, er samkvæmt lögum ber
skylda til að reikna út „vísitöl-
fyrir framfærslukostnað í
og blekkingastarfsemi
Ætli sannleikurinn sé ekki
sagna beztur ó þessu sviði semi^
og á öðrum.
framkiðsk
Framh. af 8. síðu.
gerðir úr efnivörum þessum —
beygt — brasáð — samþlásið
— sorfið — gijábrennt. Reið-
hjólin eru síðan sett saman
ásamt hlutum þeim, sem flytja.
þarf inn fullunna. Andvirði
þeirra hluta reiðhjólsins, sem
framleiddir vefða hér með góð
um árangri ,nema ca. af and
virði lrjólsins.
Bragi Ólafsson, véláverkfræð
ingur, sonur Ólafs Magnússon-
ar eiganda Fálkans, vann aðal-
lega að undirbúningi framleiðsl
unnar. Gerði fyrirtækið á stríðs
árunum nokkrar tilraunir með
slika framleiðslu undir umsjón
hans. Voin smíðuð um 3000 stk.
og þykja þau fyllílega standast
samiuiburð við erlend imiflutt
reiðh jól, bæði hvað útlit og gæði
snertir.
Svar Fjárhagsráðs við til-
boði Fálkans h.f. hefur ekki
borizt enn, en fastlega má
vænta þess að Fjárhagsráð og
önlnu' innflutningsyfirvöld gefi
máli þessu gaum og meti að
veröleikum viðleitni þeirra fyr
irtækja, sem ryðja nýjar braut
ir til framleiðslu á nauðsynja-
vörum, sem landsmenn að öðr-
um kosti hefðu ekki eða að
að mjög litlu leyti, færi á að
veita sér.
Móðir mín
KNGEBlttBG KÖMBðTTIR
frá' Helgadal Mosfellssveit
andaðist 12. þessa. mánaðar.
Fyrir hönd systkyna miima
Haukur Jónsson.
Maðurinn minn
HÉÐINN VALDIMÆRSS0N
forstjóri
andaðist í Landsspítalanum 12. september.
Guðrún Pálsdóttir.
Innileg þökk fyrir auðsvnda samúð við andlát
og jarðarför mannsins míns
ERLENDAR ERLENDSS0NAR
byggingarmeistíi ra
F. h. bama tengdabarna og bamabama.
LUja Bjamadóttir.
Jarðarför móður okkar og tengdamóðtu’
INGIBJARGAR ZAKARiASDÖTTUR
fer fram fi’á Fríkirkjunni 'fimmtudaginn 16. sept.
n. k. og hefst með húskveðju frá heimili hennar
Bergi, Þingholtsstræti 29A kl. 1. e. h.
Böra og tengdabörn.