Þjóðviljinn - 05.05.1976, Blaðsíða 8

8 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 5. mai 1976
Viðtal
við finnsku listakonuna
Terttu Jurvakainen
Litadýrö haustsins og
vélvæðing mannlífsins
Finnskur listamaöur, Terttu
Jurvakainen sýnir um þessar
mundir verk sin á Kjarvals-
stöðum. Þetta er ung kona, fædd
i Muhos i norður-Finnlandi. Hún
hefur áður verið með 17 sýn-
ingar I heimalandi sinu, en þar
að auki hefur hún sýnt verk sin i
Köln 1971, Leverkusen 1971,
Worms 1972, Weinheim 1972 og i
Stokkhóimi 1975. Þar að auki
hefur hún tekið þátt i sam-
sýningum bæði i heimalandi
sinu og erlendis.
Hér er um að ræða oliumál-
verk af ýsmum stærðum, máluð
í sterkum litum. En einkenn-
andi fyrir þessi verk er h ve hinir
sterku litir ná sér vel, og þá sér-
staklega ihinum stærri verkum.
Litameðhöndlun er mjög djörf,
en mjög eðlileg. Það er ekki
hægt að segja að hér sé um að
ræða neina einkennandi finnska
málaralist. Finnar nota yfirleitt
liti á mjög varfayinn hátt. En
segja má aðTerttu Jurvakainen
noti hina sterku liti af mikilli
hæfni. Abstraktmyndir hennar
eru jarðbundnar og hún dvelur
við haustið. I haustinu sér hún
ekki neitt neikvætt, ekki hina
deyjandi náttúru, heldur eina
samfellda litadýrö.
Hvers vegna lagðir þú upp I
sýningarferð alla leið til Is-
lands?
Ég hef alltaf haft mikinn
áhuga á Islandi, lesið allt um
land og þjóð sem ég hef getað
komist yfir. Þetta land er öðru-
visi en önnur lönd, og segja má
aðhin suðrænulönd Evrópuhafi
liðið mikið af hinni taumlausu
ferðamennsku siðari ára. Svo
var það að Karl Tryggvason,
Islendingur sem er búsettur i
Uleáborg, nálægt heimahéraði
minu, heimsótti mig ásamt
konu sinni, til þess að kaupa
verk eftir mig. Þá barst Island i
tal og við fórum að ræða mögu-
leika á þvi að setja upp sýningu
hér á Islandi. Hann benti mér á
Kjarvalsstaði og ég sendi þeim
linu. Eftir að þeir höfðu litið á
sýnishom af verkum minum og
boðið mér sýningartima, þá
varð það úr að ég kom, eigin-
lega án þess að gera mér
almennilega grein fyrir þeim
kostnaði sem svona för er
samfara.
Sóttir þú um efnahagsaðstoð i
þessu sambandi?
Já, ég gerði það, og ég treysti
iraun alvegá það. Ég er þeirrar
skoðunar aö sýning listaverka
sé um leiö kynning á landi minu
og þjóð, og þvi ætti áhugi að
vera fyrir hendi hjá finnskum
menningarstofnunum. Ég sótti
um styrk frá sex aðilum, en ég
hef engan stuðning fengið til
þessa. Frá sumum aðilum hef
ég sótt um efnahagsaðstoð
tvisvar. Þessi viðbrögð eru
vissulega nokkuð niðurdrepandi
ef hugsað er til þess hvað það
kostar að setja upp svona
sýningu langt að heiman.
Hefur þú orðið fyrir von-
brigðum með ferðina?
Ég hef orðið fyrir vonbrigðum
gagnvart finnskum aðilum, og
mér finnst ég hafa sætt harðri
meðferð af þeirra hálfu. En mér
hefur veriö mjög vingjarnlega
tekið hér.
Ég er einnig mjög glöð yfir að
hafa komið hingað. Island er
miklu störkostlegra land en
TW/VtAni-tFJé
r
Blómamynd á sýningu Terttu Jurvakainen
Listakonan við eitt verka sinna
I 1 : í I Á
1 v :#**■ í -W'- I í ' 'T y
I I ' í f, ' M
ég haföi gert mér I hugar-
lund. Ég minnist þess þegar ég
var að koma og sá landið úr
lofti, snæviþakið. Snjórinn lá
yfir landinu eins og hvitt silfur.
En svo rigndi á flugvellinum.
Náttúran hér er alveg stór-
kostleg. Andstæðurnar i henni
koma svo skýrt fram. An and-
stæðna er lifið ekki fullkomið.
Hvaða augum litur þú á þróun
okkar menningar i dag?
Ég er mjög svartsýn og
áhyggjufull, sé litið jákvætt. Ég
hef svipaða skoðun á umhverf-
inu og Nietzche hafði á slnum
tima i si'nuumhverfi. Andleg sál
vestrænnar menningar er i upp-
lausn. Þetta sést best i tækni-
þróuninni. Hún er hröð, kemst á
hátt stig, en maðurinn nær þvi
ekki að fylgja henni eftir, hann
fylgist ekki með. Það er ekki
hægt að þróa manninn á sama
hátt og vélar og framleiðslu-
tæki. Fólkið safnar i kringum
sig glysiogglingri.Þaðmá likja
þessu við krabbamein i menn-
ingunni, sem bæði eyðir henni
og manninum sjálfum. Þær vit-
leysur sem gerðar eru uppgötv-
ast oftast of seint og þá er litið
hægt að gera til þess að bæta úr
skák. Þetta er eins og óstöðv-
andi straumur sem rifur allt
með sér. Þetta vestræna tækni-
þjóðfélag eyðir mannlegu gildi á
mjög ákveðinn hátt, án þess aö
gefa li'finu nýtt gildi.
Borgþór S. Kjærnested
Æðarfuglinn verður illa úti vegna grásleppuveiða
Ein af orsökum þess að
æðarvarp hefur minnkað
—segir Finnur
Guðmunds-
son fugla-
, fræðingur
Samfara stóraukinni sókn i
grásleppuna drepst æðarfugl i
fjörum landsins i siauknum
mæli. Hrognkelsanetin eru lögð
á þeim slóðum, sem fuglinn
heldur sig mest á, og I hvert net
koma oft 5—10 eða jafnvel fleiri
fuglar. Æðarfuglinn er alfriðað-
ur en engu aö siður mun hann
vera skotinn i töluverðum mæli
rétt fyrir utan landsteinana auk
þess sem hann drepst með áður-
nefndum hætti. Stranglega er
bannaö að nýta þannig drepinn
fugl á nokkurn hátt, hvorki til
manneldis eða annarra hluta.
— Þetta er ein af ástæðunum
fyrir þvi að æðarvarp hefur
minnkað hér á landi. Þetta hef-
ur versnað stöðugt siðustu árin
og þá aðallega eftir að grá-
sleppugognin komust i svona
háttverð. Hrognkelsaveiðar eru
stundaðar i miklu meiri mæli en
hér áður fyrr og i stað þess að
áður var mest veitt af grásleppu
til heimilisnotkunar eru núna
lagðar stórar netatrossur og
fiskurinn settur á almennan
markað.
Aðspurður sagði Finnur Guð-
mundsson að alltaf væru ein-
hver brögð á þvi að æðarfugls-
veiðar væru kærðar til lögregl-
unnar. Finnist hins vegar lif-
andi æðarfugl i netum ber skil-
yrðislaust að greiða hann úr og
sleppa honum en dauða æðar-
fugla má ekki nýta á nokkurn
hátt. Eru þessi lög sett til þess
aö fyrirbyggja það að net séu
lögð beinlinis fyrir æðarfugiinn
einan. —gsp
Finnur Guðmundsson