Þjóðviljinn - 25.04.1981, Blaðsíða 28

DWÐVIUINN
Helgin 25.-26. april 1981
nafn
vrikunnar
Eyþór
Einarsson
formaður
Ná ttúru verndaráðs
Hátt á annaS hundrað
manns sátu i vikunni fjórða
Náttúruverndarþing lslands.
Þingið stóð i þrjá daga og
samþykkti fjölda ályktana
auk þess sem kjörið var nýtt
Náttúruverndarráð til
þriggja ára. Formaður
Náttiíruverndarráös, Eyþór
Einarsson, grasaf ræðingur,
er nafn vikunnar að þessu
sinni og hann var fyrst
spurður hvers virði sllk þing
væru.
Ég tel þau býsna mikils
virði, sagði Eyþór. Auk þess
aö kjósa nytt Náttúru-
verndarráð, ræða stöðu
náttilruverndar og marka
stefnu til næstu þriggja ára,
þá hittast menn og bera
saman bækur slnar, en það
er ekki oift að allur þessi
hópur sem vinnur að
náttUruvernd fær slikt
tækifæri. Þá gefst tilefni til
þess að vekja athygli á þeim
málum sem markverðust
eru, náttUruvernd á greiðari
aðgang að fjölmiðlum og nær
þvi betur til almennings. En
þaö er ekki bara mikilváegt
að vekja athygli almenn-
ings á einstaka málum, held-
ur einnig ráöamanna. A
þinginu áttu m.a. sæti
fulltrUar allra stjórnmála-
flokkanna og þeir voru mjög
áhugasamir, og ég sá ekki
betur en þeir skrifuðu niður
ýmsa punkta, vonandi sér til
minnis um það sem þeim
þótti athyglisvert.
— Hver er staða nátttíru-
verndar ná?
Það er ekki nokkur vafi að
mikið hefur áunnist á þeim
tíuárum, sem liðin eru siðan
ný lög um náttúruvernd voru
sett. Það er miklu auðveld-
ara að koma náttUruvernd-
arsjónarmiðum á framfæri
og það er betur á okkur
hlustað þó ekki sé það nóg
ennþá. Ahugi almennings er
lika allur annar en hann var
fyrir um tiu árum og i mörg-
um tilfellum hafa stofnanir
sem sjá um verklegar fram-
kvæmdir sjálfar tekið upp
þau vinnubrögð að taka tillit
til náttúrunnar, þannig að
ráðið þarf ekki alltaf að vera
að skipta sér af hlutunum.
— Þaö er sem sé 'margt
óunnið?
Já, þaö er engin ástæða til
að kvarta undan verkefna-
skorti. Það er frekar aö
maður óttist, að Náttúru-
verndarráö komist ekki yfir
verkefnin, bæði vegna tima-
skorts, en einnig vegna
skorts á fjármagni og að-
stöðu. ;
— Hver var merkasta
niðurstaða þingsins?
Þvi er ekki að leyna að
nokkrar tillögur voru þarna
merkari en aörar. Hæst ber
kannski frumvarp til nýrra
náttúruverndarlaga, sem við
munum leggja fyrir
menntamálaráðherra þegar
búið er aö fara yfir þær
ábendingar sem við það
bárust á þinginu. — AI.
Aðalsimi Þjóðviljans er 81333 kl. 9-20 mánudag tii föstudags. Utan þess tima er hægt að ná I blaðamenn og aðra starfsmenn blaðsins I þessum simum: Ritstjórn 81382,81482 og 81527, umbrot 181285. ljósmyndir 81257. Laugardaga kl. 9-12 er hægt aö ná I af- greiðslu blaösins i sima 81663. Blaöaprent hefur sima 81348 og eru blaðamenn þar á vakt öll kvöld. Aðalsími 81333 Kvöldsími 81348 Helgarsími afgreiðslu 81663
x.
Vegfarendur, sem leið hafa
átt um Vesturgötu undanfarnar
vikur, hafa ekki komist hjá að
sjá fullkomin stakkaskipti sem
orðið hafa á einu gömlu húsi við
götuna. Það er á suðvesturhorni
Ægisgötu og Vesturgötu. Flestir
Reykvikingar þekkja vel þetta
hús. Þar var iengi verslun frá
Silla og Valda og þá var þetta
gamla timburhús múrhúðað
með flennistórum verslunar-
giuggum, allt grátt á að lita, og
hlutföll úr iagi færð. Nú er búið
að rifa múrinn utan af þvi,
kiæða það með timbri, setja
fallega sexrúðuglugga f það svo
að það er óþekkjanlegt frá þvi
sem var. Eigandi hússins er
Þorsteinn Jónsson, forstöðu-
maður Listasafns alþýðu, og
hann hefur staðið fyrir þessari
byltu. Viö mæitum okkur mót
við hann i húsinu til að forvitn-
ast dálitiö um þessar fram-
kvæmdir.
— Hvað geturðu sagt um for-
tið þessa húss?
— HUsið er nákvæmlega 100
ára á þessu ári, var reist árið
1881 af Hendrik Siemsen versl-
unarmanni en hann lést reyndar
ári eftir að það var byggt, Síðan
(Jtlit hússins er nú orðið nákvæmlega eins og það var I upphafi fyrir 100 árum (Ijósm.: gel).
Stakkaskipti
á gömlu húsi
bjó fjölskylda hans um langan
aldur i húsinu. Dóttir hans,
Caroline Siemsen giftist Ottó N.
Þorlákssyni og þau bjuggu hér.
Sögufrægt er húsiö einkum fyrir
það að hér var haldinn undir-
búningsfundur að stofnun Al-
þýðusambands íslands en Ottó
var einmitt fyrsti forseti þess.
Það er á margan hátt nátengt
upphafi róttækrar verkalýðs-
hreyfingar og i þvi voru haldnir
sellufundir sem Hendrik Ottós-
son var potturinn og pannan f.
— Nú hefur þú gjörbreytt hús-
inu. Er það með þessu fært til
upprunalegs útlits?
— Já, húsið er svotil nákvæm-
lega eins og það leit út upphaf-
lega að ytra borði. Ég geröi
kaupsamning um húsið I janúar
1980 og lét þá teikna það eins og
ég áleit að það hefði litiö Ut en
var á höttunum eftir gömlum
ljósmyndum af húsinu sem erf-
itt var að finna. Sem betur fer
hóf ég ekki framkvæmdir strax
þvi að ári siöar eða núna I
janúar rak á fjörur minar
gamla ljósmynd frá því um
aldamót sem danski læknirinn
Christian Schierbeck tók af hús-
inu. Þáð varð til þess að ég gat
endurgert nákvæmlega ytra út-
lit hússins. Þegar við svo rifum
múrhúöunina og veggfóörið
kom i ljós gamla veggjaskipan-
in og gluggagerðin.
— Það hefur náttúrulega
verið búiö að breyta húsinu
mikið I timans rás?
— Þvi var fyrst breytt veru-
lega árið 1916. Þá var sett upp
kaffistofa I NV-horninu sem
gamlir Vesturbæingar þekkja.
Þar réði rikjum Guðmundur I
Fjólu og seldi Fjólu-Is. Uppi á
lofti var svo rekin súkku-
laðigerðin Fjóla. Þegar við
vorum að rifa innan úr húsinu
komu I ljós minjar frá henni svo
á Vesturgötu
sem gamlir merkimiðar. Upp úr
1930 eignuðust þeir Silli og Valdi
húsið og fengu þá leyfi til að
setja á það flennistóra versl-
unarglugga og á striösárunum
var húsið forskalað eða múr-
húðað eins og var I tisku þá.
— Var ekki húsið orðið nær
ónýtt af fúa?
— Vatn hefur lekið niður með
verslunargluggunum á austur-
og norðurhliðinni og svo ræki-
lega hefur húsið verið múr-
húðað að þetta vatn hefur ekki
komist I burtu. Burðarstoðir og
fótstykki á þessum hliðum voru
þvi gersamlega étnar i sundur
og raunar voru það einungis
dyrakarmar úr eik sem héldu
húsinu þar uppi. Ef eitthvað
hefði verið hróflað við þeim
hefði húsið hrunið. Hinar hliö-
arnar voru hins vegar heilar
og risið var einnig alveg heilt.
— Er þá ekki kostnaðurinn við
endurbygginguna álika og að
reisa nýtt hús?
— Nei, alls ekki. Það dýrasta
var að klæða allt húsið að utan,
setja I þaö nýja glugga og
endurnýja þessar tvær hliðar
sem voru ónýtar. Einnig þarf
nýja innréttingu á hæðinni. Þá
veröur reist dálitil viðbygging
bak við húsið og verönd. Ég býst
við aö kostnaðurinn við endur-
bygginguna ásamt kaupverði
hússins muni að lokum verða
nálægt 50 miljónum gamalla
króna. Það þætti ekki mikiö
miöað við nýtt einbýlishús.
— Hvað er húsið stórt?
— Hæðin er 60 fermetrar og
ég reikna með aö I risinu sem er
mjög rúmgott og stórt séu 50
fermetrar nýtanlegir. Þá er
einnig góður kjallari undir hús-
inu. Viðbyggingin verður 10—12
fermetrar. Það má alltaf reikna
með 150 fermetrum i allt.
— Þú ert búinn að vera með
smiði hér lengi i fastri vinnu.
— Já, tvo smiði alveg frá þvi i
janúar. Þeir heita Jón Agústs-
son og Siguröur Eiriksson. Þeir
eru mjög áhugasamir og eiga
Þorsteinn: Heildarkostnaöurinn
verður iiklega um 50 miljónir
gkr.
sinn þátt I þvi hve vel hefur tek-
ist til og hversu handbragðið er
gott. Þeir eiga það jafnvel til aö
lita inn i fritimum sinum til að
sjá hvort ég sjálfur hafi eitthvað
veriö að gera, svo spenntir eru
þeir.
— Ætlarðu að reyna að færa
húsið til upprunalegrar gerðar
að innanverðu lika?
— Já, eftir bestu getu. Þú sérð
þverbitana i loftinu og svo ætla
ég að setja brjóstþil i stofunum
niðri. Þá hef ég Utvegað mér tvo
gamla kakkelofna sem ég ætla
að tengja við skorsteininn, hafa
annan niðri og hinn uppi i vinnu-
herberginu minu. Það getur
veriö notalegt að láta kolaeld
snarka á siðkvöldum.
— Hvenær flyturðu inn?
— Ég geri ráð fyrir að geta
flutt inn eftir næstu mánaða-
mót. Ef hér hefði verið um nýtt
einbýlishús að ræða væri ég
varla kominn lengra miðaö við
sama byggingatima en að
steypa grunninn.
— GFr
Svona leit húsið út þegar Silli og Valdi versiuðu I þvi. Berið þetta
saman við myndina tíl hliöar.
Endurnýjun hússins á horninu ýtir undir að varðveitt verði götu
mynd Vesturgötu, sem er enn heillegþrátt fyrir nokkur skemmdar
verk. (Ljósm.: gel).