Þjóðviljinn - 26.01.1990, Blaðsíða 9

Maður
og um-
hverfi
Tolli sýnir að
Kjarvalsstöðum
Þessar myndir eru sprottnar
upp af minni cinstaklingsbundnu
reynslu sem íslendingur í því um-
hverfi sem við öll þekkjum: sjáv-
arplássinu, á sjónum, í frystihús-
inu. Ég tók þessa stefnu í mál-
verkinu strax þegar ég var á
skólanum í Vestur-Berlín á árun-
um 1983-85. Ég vildi vinna út frá
mínum eigin forsendum sem ein-
staklingur.
Það er Tolli sem talar. Öðru
nafni Þorlákur Kristinsson. Hann
opnar stóra sýningu á Kjarvals-
stöðum um helgina. Og hann
heldur áfram:
-Ég efast um að ég hefði tekið
þessa afstöðu ef ég hefði ekki far-
ið til Berlínar og séð verk ungu
málaranna þar: styrkur þeirra
fólst frekar í sterkri sjálfsímynd
og ríkri tilfinningu fyrir tímanum
og umhverfinu en einhverri fag-
urfræðilegri spekúlasjón.
Annars hlaut ég mitt mynd-
listarlega uppeldi hjá Ragnari í
Smára og föður mínum, sem rak
rammaverkstæði. Ég held að mín
kynslóð hafi fengið sitt myndlist-
aruppeldi í gegnum eftirprentan-
ir sem Helgafell lét gera af ís-
lenskri myndlist. Þegar maður
hugsar til barnaskólaáranna, þá
er það sem stendur eftir í minn-
ingunni línóleumdúkurinn á gólf-
inu, lýsiskannan sem þeir helltu
úr ofaní okkur og myndirnar eftir
Mugg, Þorvald og Jón Stefánsson
Tolli með einu verka sinna: Frelsun fiskanna. Ljósm. Kristinn.
á veggjunum. Að ógleymdri
Fjallamjólk Kjarvals. Þetta
fylgdi manni síðan hvar sem mað-
ur kom í opinberar byggingar og
víðar, og sat einhvers staðar inní
manni, hvort sem okkur líkaði
betur eða ver.
Svo þegar ég var orðinn 13-14
ára fór ég að sjá eftirprentanir
eftir Picasso, Modigliani, Van
Gogh og fleiri innan um alla sæt-
súpuna á rammaverkstæðinu hjá
pabba. Þá hugsaði ég um Picasso:
nú, já, hann málar eins og Þor-
valdur þessi. Annars gerði maður
engan greinarmun á svokallaðri
æðri myndlist og öðru myndlist-
arkyns á þessum árum.
En leið mín til myndlistarinnar
er ekki vitsmunalegt ferðalag,
heldur er þetta eins konar leikur,
sem tekur þig heljartökum og
vinnur úr þeim áhrifum sem safn-
ast hafa fyrir innra með þér.
Ef litið er á þessa sýningu í
heild, þá má segja að hún fjalli
um mann og umhverfi. Sjóinn,
fiskinn og sjávarplássið. Ég hef
fengið þetta í skrokkinn eins og
þúsundir íslendinga. Það má líka
segja að hvað sem allri tækni og
tölvuvæddum Evrópubanda-
lögum líður, þá er og verður afla-
brestur spurning um líf og dauða
hér á íslandi.
Hin beina lífsreynsla er hráefn-
isöflun í myndina eins og upp-
skerutíminn fyrir vínbóndann.
Vínið þarf að gerjast og lagerast
til þess að verða gott. Því lengra
sem frá líður finnst mér þessi
reynsla verða safaríkara efni í
myndlist. Maður fær skarpari sýn
á efnið með tímanum. í rauninni
eru þetta smásögur úr eigin lífi
settar upp í táknmál myndlistar-
innar. Það er hin rétta blanda í
mínu bruggi.
Sýning Tolla verður opnuð á
laugardag kl. 15. Á sunnudags-
kvöld kl. 20.30 býður Tolli til
kvöldvöku með vinum og kunn-
ingjum að Kjarvalsstöðum. Þar
verður úrvalssveit skemmti-
krafta: Megas, Bubbi, Sigfús
Bjartmarsson, Einar Már Guð-
mundsson, Sigrún Hjálmtýsdótt-
ir og Anna Guðný Guðmunds-
dóttir.
-ólg
Föstudagur 26. janúar 1990. NÝTT HELGARBLAÐ — SÍÐA 9