Helgarpósturinn - 11.05.1995, Blaðsíða 9

Gu R 1 ITIvIaI 1995
Pað eru fleiri
en Borgar-
leikhúsið
og Flugfélagið Loftur
sem ætla að berjast á
sumarleikhúsmark-
Steingrímur Hermannsson gerði Gunnlaug M. Sig-
mundsson að forstjóra Þróunarfélagsins, sem stofnaði
Kögun hf. Fyrirtækið átti að seljast á almennum markaði
en Gunnlaugur og fjölskylda urðu með stærstu hluthöf-
um. Hann er framkvæmdastjóri og þau hjónin eru pró-
kúruhafar í fyrirtæki sem skilar miklum arði og hagnaði.
Gunnlaugur M. Sigmunds-
son, nýkjörinn þingmaður
Framsóknarflokksins á Vest-
fjörðum, er gagnrýndur
harkalega á Vestfjörðum
fyrir stofnun og starfsemi
Kögunar sem sett var á
stofn í tíð hans sem for-
stjóri Þróunarfélagsins.
búnaðarfyrirtœki hafi viljað vera
£ sterkari og því hafi alltaf verið
næg eftirspum eftir bréfunum?
„Það er ljóst að það hefur verið
eftirmarkaður með bréf og þessir
aðilar eru orðnir stórir af því að
þeir hafa borið sig eftir því að
kaupa hjá Pétri og Páli. Eg hef
aldrei keypt eitt einasta bréf af
Þróunarfélaginu.“
Hvað á Kögun stóran hlut f sjálfu
sér?
„1.603.508 krónur af 7,5 milljón-
um eða um 21 prósent."
Vigfús gagnrýnir einnig að félag-
ið kaupi þessi bréf á genginu 4 og
afskrifi þau?
„Það er bara rugl í manni sem
ekki skilur bissness. Félagið er
búið að kaupa þessi bréf og ann-
að hvort selur það þau eða færir
þau niður.“
En þegar hlutaféð er fœrt úr 20
milljónum í 10?
„Það er bara hlutafé sem aldrei
er innheimt. Það var samþykkt
með heimild allt að 20 milijónum
en 10 milljónir voru skráðar sem
óinnheimt hlutafé. Samkvæmt
lögum þarf það að greiðast innan
ákveðins tíma og það bara fellur
niður. Raunverulega hefur aldrei
farið inn í bækur félagsins hlutafé
fyrir meira en 10 milljónir.“
En hverjir eiga Eftirlaunasjóð-
inn?
„Menn eignast stök í honum
eftir því hvenær menn byrja að
vinna og hvaða kaup þeir hafa.
Þeir borga í hann ákveðið hlutfall
af kaupi og eignast stök í honum."
Vigfús segir þennan sjóð kom-
inn nánast í eigu einnar fjöl-
skyldu?
„Það er eitthvert rugl. Menn
borga bara hlutfall af kaupinu
sínu inn í hann og það eru allir
starfsmenn inni í honum nema
ég. Það eru 18 starfsmenn sem
S borga inn í hann. Ég og konan
mín störfum í fyrirtækinu og hún
er lægst launaði starfsmaður fyr-
irtækisins.“ ■
I • 9s!9S f£í XÁ-i ,0í0V 8ðc iMicí
Atti að seljast á
almennum markaði.
Gunnlaugur M. Sigmundsson, ný-
kjörinn þingmaður Framsóknar-
flokksins á Vestfjörðum, varð
forstjóri Þróunarfélags íslands í
ráðherratíð Steingríms Hermanns-
sonar. Þróunarfélagið stofnaði
Kögun hf. til viðhalds og þróun-
ar á ratsjárkerfi hersins og var
Gunnlaugur forstjóri Kögunar og
Þróunarfélagsins samhliða. Hlut
Þróunarfélagsins átti að selja á
almennum markaði en var að
mestu yfirtekinn af Kögun. Gunn-
laugur og fjölskylda eru nú með
stærstu eigendum félagsins sem
skilar miklum hagnaði og arði
sem fullyrt er að eigi eftir að auk-
ast til muna. Hann er fram-
kvæmdastjóri félagsins og pró-
kúruhafar eru hann og eiginkon-
an, Sigríður G. Sigurbjörnsdóttir.
Þetta hefur verið gagnrýnt
harkalega, ekki síst af Vigfúsi
Geirdal í Vestfirska fréttablaðinu.
VHDHALD OC REKST-
UR RATSJARKERFIS
Eftir að farið var að endurnýja
ratsjárkerfi hersins varð fljótlega
ljóst að kerfið yrði tengt saman í
einni stjórnstöð með mjög full-
komnum og dýrum hugbúnaði.
Innlend hugbúnaðarfyrirtæki
sýndu verkinu áhuga og þreif-
uðu fyrir sér um verkefni við
þróun og síðar viðhaldi þessa
stjórnbúnaðar. Svo fór að utan-
ríkisráðherra fól Þróunarfélagi
íslands að beita sér fyrir stofnun
hlutafélags um þetta verkefni.
„Tilgangur félagsins er að ann-
ast viðhald og rekstur þess hug-
búnaðar, sem notaður verður
við IADS-ratsjárkerfið, sem er lið-
ur í varnarkerfi íslands og allur
naðusynlegur rekstur í því sam-
bandi,“ eins og segir í stofn-
samningi Kögunar.
Þróunarfélagið boðaði til
stofnfundar Kögunar hf. þann
29. desember 1988. Hlutafé var
ákveðið 20 milljónir króna og
hafði það allt safnast á stofn-
fundinum samkvæmt fundar-
gerð stofnfundar. Þróunarfélagið
átti samkvæmt því 14,2 milljónir
króna eða um 71 prósent og Fé-
lag íslenskra iðnrekenda var
með 600 þúsund eða 3 prósent.
Aðrir hluthafar máttu mest eiga
140 þúsund í félaginu eða 0,7
prósent og voru 37 aðilar sem
það gerðu.
SKILYRÐI AD SEUAÁ
ALMEniNUIVI MARKAÐI
Því var margoft lýst yfir að Þró-
unarfélagið ætti ekki að eiga Kög-
un til langframa og það skyldi selt
smám saman á almennum mark-
aði. í fundargerð stofnfundar er
haft eftir Ólafi Davíðssyni, þá fram-
kvæmdastjóra iðnrekenda og
fundarstjóra á stofnfundi, að
„ætlunin væri að leita til fleiri að-
ila um að gerast hluthafar í félag-
inu. Sá háttur yrði hafður á að
Þróunarfélag íslands seldi frá sér
hluti í 0,7 prósenta skömmtum."
Jón Baldvin Hannibalsson lýsti
sömu skoðunum á þingi og fleiri
sem komu að málinu.
Sjálfur sagði Gunnlaugur í við-
tali við Morgunblaðið þann 26.
apríl 1990 að þeir þyrftu að selja
bréfin á almennum hlutabréfa-
markaði. „Þróunarfélagið tók að
sér að ábyrgjast að lágmarks
hlutafjár yrði aflað. Síðan er
samningur í gildi milli Þrónarfé-
lagsins og utanríkisráðuneytisins
um hvernig beri að gera Kögun
að almenningshlutafélagi í áföng-
um, þó þannig að fyrirtækið
ábyrgist að það verði hæft til að
taka við þróun og viðhaldi ís-
lenska loftvarnakerfisins á árun-
um 1994-1995. Þegar því er náð er
sú kvöð á í samningum að við
seljum öll hlutabréf fyrirtækisins
á almennum hlutabréfamarkaði.
Jafnframt er okkur skylt að
tryggja að mikil dreifing verði á
sölu hlutabréfanna.“
Hlutabréf Þróunarfélagsins
voru hins vegar hvorki seld í 0,7
prósenta skömmtum eins og seg-
ir í stofnfundagerð né voru þau
seld á almennum hlutabréfa-
markaði, nema að mjög litlu leyti.
HLIJTUR
ÞROUIUARFELAGSIIMS
Þrátt fyrir að í fundargerð
stofnfundar segi að allt að 20
milljóna króna hlutafélagsins
hefði þegar safnast, segir Gunn-
laugur að í raun hafi aðeins verið
um 10 milljónir að ræða. Af þeim
10 milljónum segir hann að Þró-
unarfélagið hafi átt 71 prósent.
Hlutur Þróunarfélagsins var
seldur í tveimur áföngum. Fyrst
lækkaði hlutur þess niður í 51
prósent og segir Gunnlaugur að
þau bréf hafi verið seld á almenn-
um markaði. í seinni áfanganum
voru svo þessi 51 prósent seld til
Kögunar sjálfs og Eftirlaunasjóðs
starfsmanna á genginu fjórum.
Kögun keypti 4,1 milljón á nafn-
virði • og Eftirlaunasjóðurinn þá
væntanlega 1 milljón á nafnvirði.
Hlutafé í Kögun er nú komið
niður í 7,5 milljónir. 10 milljónir
virðast aldrei hafa verið greiddar
og síðan var ákveðið að afskrifa
2,5 milljónir af því hlutafé sem
Kögun keypti í sjálfu sér frá Þró-
unarsjóðnum. í bréfi stjórnar til
Hlutafélagaskrár segir: „Á hlut-
hafafundi í Kögun hf. 15. júlí 1994,
var tekin ákvörðun um að lækka
hlutafé félagsins um 10.000.000
kr. Á aðalfundi Kögunar hf., 28.
febrúar 1994, var jafnframt tekin
ákvörðun um að lækka hlutafé fé-
lagsins um 2.500.000 kr. eiris og
tilkynnt var til Hlutafélagaskrár í
mars 1994. Lækkunin verður í
báðum tilvikum færð á móti eigin
hlutabréfum sem félagið hefur
eignast. Eftir lækkunina verður
hlutafé félagsins 7.500.000 kr.“
GÓDUR HAGIUADUR
OG ARÐUR AF KOGUIU
Þrátt fyrir gott gengi fyrirtæk-
isins ségir Gunnfaugur að menn
hafi lækkað hlutaféð þar sem
fyrirtækið væri ekki nógu þrosk-
að til að teljast markaðsvara.
„Erfitt var talið að selja allt
hlutaféð á almennum markaði
vegna óvissu um framtíðarhorf-
ur félagsins og því ákveðið að
lækka það,“ segir í upplýsingum
Talnakönnunar.
Hins vegar virðist hafa verið
eftirspurn eftir hlutum í fyrir-
tækjunum sem skilar góðum
arði. Veltan hefur aukist jafnt og
þétt úr um 10 milljónum árið
1990 í 160 milljónir króna á síð-
asta ári. Hagnaður hefur verið
um og yfir 10 milljónir árlega og
10 til 15 prósenta arður hefur
verið greiddur út árlega. Það lít-
ur því mjög vel út með rekstur
félagsins og líklegt að eigendur
þess eigi eftir að hagnast vel á
vexti og viðgangi Kögunar. Full-
yrt er að fyrirtækið muni hagn-
ast mjög vel í framtíðinni.
UPPGAIUGURJ
TID STEIIUGRIMS
Gunnlaugur Magnús Sig-
mundsson er 46 ára gamall við-
skiptafræðingur frá HÍ. Hann
hefur starfað í Framsóknar-
flokknum frá unga aldri. Eftir
nám starfaði hann undir Halldóri
E. Sigurðssyni í fjármálaráðu-
neytinu en starfaði síðan í tvö
ár hjá Alþjóðabankanum. í for-
sætisráðherratíð Steingríms Her-
mannssonar varð hann forstjóri
Framkvæmdastofnunar ríkisins
1985 og forstjóri Þróunarfélags
íslands 1986 en Steingrímur
beitti sér fyrir stofnun þess og
það heyrði beint undir forsætis-
ráðuneytið. Gunnlaugur varð
síðan forstjóri Kögunar 1988 og
var jafnframt forstjóri Þróunar-
félagsins til aprílloka 1993.
Gunnlaugur var svo kjörinn
þingmaður Framsóknarflokks-
ins á Vestfjörðum í nýliðnum
kosningum.
PÁtMI JÓNASSON

aðnum því Kaffileik-
húsið ætlar einnig að
vera með undir yfir-
skriftinni Sumarhroll-
vekja Kaffileikhúss-
ins. Þótt nafnið gefi
annað til kynna er
hér ekkert verið að
„apa“ eftir Lofti með
Rocky Horror Pict-
ure Show. Heldur er
hér um að ræða leik-
ritið Herbergi Ver-
oniku eftir Iru Levin
en hún samdi meðal
annars handritið að
hinni þekktu kvik-
mynd POLANSKIS Ro-
semary’s Baby. Sýn-
ingin er sett upp í
tengslum við Sögu-
og menningarhátíð í
gamla vesturbænum
sem haldin verður
dagana 20 til 28 maí.
En sýningar munu
halda áfram í sumar
eftir að hátíðinni lýk-
ur. Það eru feðginin
Rúrik Haraldsson og
Ragnhildur Rúriks-
dóttir sem fara með
hlutverk í sýning-
unni. En dóttir þessa
stórleikara þykir
hafa alla burði til
þess að feta í fótspor
föður síns. Aðrir sem
leika í sýningunni eru
Þóra Friðriksdóttir
og Gunnlaugur
Helgason sem er
best þekktur úr út-
varpsþáttunum Tveir
með öllu á Bylgjunni,
sem segja má að sé
undanfari Górillunn-
ar á Aðalstöðinni að
vinsældum. Leik-
stjóri er Þórunn SlG-
URÐARDÓTTIR...
'
_____
WM
---- *