Lesbók Morgunblaðsins - 10.08.1958, Blaðsíða 1
28. tb.l
i>í>it
JHíwra&iMigins
Sunnudagur 10. ágúst 1958
XXXIII. árg
Sf. Brendan kom til íslands
og hitti þar írskan einsetumann árið 548
FYRIR nokkrum árum (1945)
kom út á ensku bók, sem nefnist
„Brendan the Navigator“ og er
eftir írskan fræðimann, dr. George
A. Little. í ritdómi um þessa bók
í svissnesku tímariti segir Georg
Holtker:
„Það er sannarlega leiðinlegt ef
þessi bók skyldi fara fram hjá
vísindamönnum utan írlands. Höf-
undur hennar er enginn annar en
forseti „Old Dublin Society“ og
félagi í mörgum vísindafélögum.
Hann er nafnfrægur sagnfræðing-
ur og fornfræðingur. Hann er
ótrúlega vel að sér í bókmenntum
írlands og annarra Norðurálfu-
þjóða, og sérstaklega er hann þaul-
kunnugur öllum heimildum við-
víkjandi þessari sögu. — — St.
Brendan, „verndari sjómanna“
írskur munkur og trúboði í Bret-
landi, sem stofnaði mörg klaustur
og varð fyrsti biskup í Clonfert,
er söguhetjan í einhverjum út-
breiddustu sögnum frá miðöld-
um.------Nú hefir höfundur þess-
arar bókar tekið sögurnar um sjó-
ferðir Brendans til meðferðar og
rannsakar aragrúa af allskonar
heimildum, rannsakar kirkjuskjöl
og aðrar heimildir þessu viðvíkj-
andi, rannsakar þjóðsagnir, notar
siglingafræði nútímans til þess að
skýra frásagnir þeirra tíma, og
fornfræðina til þess að lýsa skipa-
smíðum á þeim tímum Hann legg-
ur sérstaka áherzlu á að athuga
sálarlíf írskra munka um þær
mundir, er þeir vegna fyllstu sjálfs
-afneitunar, lögðu í hættuleg ferða-
lög sem þjónar Krists, en vildu
svo ekkert segja frá þeim, til þess
að þeir skyldu vera ókunnir
meðal samtíðar sinnar og um alla
framtíð".
oooOooo
AÐ SVO mæltu er bezt að athuga
hvað dr. Little segir um undirbún-
ing að fyrstu sjóferð Brendans:
Brendan og féiagar hans tóku nú
til skipasmíðar. Þeir lögðu kjölinn
að skipinu í klettavík nokkurri
undir Diadche-fjalli. (Þar má enn
líta rústir af bænhúsi. og enn er
víkin kennd við Brendan og kölluð
Brendans-vík). Þetta var stór
„curragh“ því að hann varð að
bera 14 menn og vistir þeirra.
Máttarviðirnir og böndin voru úr
víði og tágafléttur á milli. Síðan
var þessi grind þakin með þreföldu
lagi af' barkarsútuðum skinnum.
Samskeyti húðanna voru þéttuð
með trjákvoðu og tjargað yfir.
Smjör höfðu þeir með sér til þess
að bera á skinnin svo að þau væri
alltaf vatnsheld, og svo höfðu þeir
með sér til vara næg skinn til þess
að þekja bátinn tvisvar sinnum.
Segl höfðu þeir. Það hefir sennÞ
lega verið hið þríhyrnda segl, sem