Morgunblaðið - 21.09.2002, Blaðsíða 1

221. TBL. 90. ÁRG. LAUGARDAGUR 21. SEPTEMBER 2002 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 21. SEPTEMBER 2002
EINKASKRIFSTOFUR Yassers
Arafats, leiðtoga Palestínumanna,
eru það eina, sem eftir er af höf-
uðstöðvum palestínsku heima-
stjórnarinnar í Ramallah á Vest-
urbakkanum. Gengu ísraelskir
hermenn hart fram í því í gær og
fyrrinótt að sprengja upp öll önnur
hús, eins og sjá má á myndinni, auk
þess að grafa djúpan skurð við að-
setur Arafats. Þá voru tuttugu Pal-
estínumenn handteknir í gærkvöldi
sem gáfu sig fram við ísraelska her-
menn fyrir utan höfuðstöðvarnar.
Einn helsti ráðgjafi Arafats sagði
í gær, að líf hans væri í mikilli
hættu en varnarmálaráðherra Ísr-
aels sagði, að honum yrði hvorki
gert mein né rekinn úr landi, aðeins
einangraður.
Ísraelar umkringdu höfuðstöðvar
Arafats í fyrrakvöld eftir að Palest-
ínumaður hafði sprengt sjálfan sig í
loft upp í strætisvagni í Tel Aviv.
Sex biðu bana og um 60 manns slös-
uðust. Handtóku Ísraelar strax 23
Palestínumenn og síðan aðra 20,
sem voru með Arafat. Særðust tveir
lífvarða Arafats og ísraelsk leyni-
skytta skaut einn til bana.
Binyamin Ben Eliezer, varn-
armálaráðherra Ísraels, sagði, að
Arafat væri engin hætta búin en
hins vegar hefði verið ákveðið að
einangra hann. Ekki er ljóst hve
lengi umsátrið um Arafat mun
standa að þessu sinni en það stóð í
34 daga í mars og apríl og einnig í
nokkurn tíma í júní.
Reuters
Höfuð-
stöðvar
Arafats
í rúst
GEORGE W. Bush Bandaríkjafor-
seti kynnti í gær með formlegum
hætti nýja herfræðikenningu sína
um réttmæti hernaðarárása í for-
varnarskyni á spennu- og hættu-
tímum. Þar er horfið í veigamiklum
atriðum frá „fælingarstefnunni“
svonefndu sem varð til á fimmta
áratug síðustu aldar og mótaði ut-
anríkis- og varnarstefnu Banda-
ríkjanna allt kalda stríðið.
„Bandaríkin geta ekki lengur
byggt stefnu sína á því fyrst og
fremst að bregðast við [atburðum á
alþjóðasviðinu] eins og við höfum
gert fram að þessu,“ segir Bush í 33
síðna stefnumótunarplaggi sínu,
sem gert var opinbert í gær. „Við
getum ekki leyft óvinum okkar að
hafa frumkvæðið.“
Getur þetta þýtt, að sögn forset-
ans, að grípa þurfi til aðgerða gegn
ríkjum eins og Írak, jafnvel þó að
samtök á borð við Sameinuðu þjóð-
irnar treysti sér ekki til að aðhafast
nokkuð. „Þó að Bandaríkin muni
ávallt leggja áherslu á að tryggja
stuðning alþjóðasamfélagsins,
munum við ekki hika við að efna, ef
nauðsyn krefur, einhliða til aðgerða
að fyrra bragði og neyta þannig
réttarins til að verja land okkar.“
„Fæling“ dugir ekki til
Segir í skjalinu, sem Bush þarf
nú að leggja fyrir Bandaríkjaþing,
að við breyttar aðstæður í heims-
málum sé útilokað að fæla þá frá
aðgerðum, þ.e. hryðjuverkum, sem
„hata Bandaríkin og allt það sem
þau standa fyrir“. „Óvinir okkar á
árum áður þörfnuðust þróttmikils
herafla og öflugs iðnaðar til að geta
ógnað Bandaríkjunum,“ segir
Bush. „Í dag getur fámennur hópur
skuggalegra einstaklinga hins veg-
ar valdið öngþveiti og miklum þján-
ingum í landi okkar án þess að það
kosti meira en sem samsvarar
kaupverði eins skriðdreka.“
Er ennfremur brugðist við gagn-
rýni á þá lund að Bandaríkin sýni
ítrekað yfirgang á alþjóðavett-
vangi. „Við munum ekki nota mátt
okkar einfaldlega til að tryggja
stöðu okkar,“ segir Bush. „Þvert á
móti munum við reyna að skapa
stöðugleika [í heiminum] sem
byggist á mannréttindum og frelsi
einstaklinga.“
Bandaríkjaforseti kynnir herfræðikenningu sína
Réttmæti „forvarn-
araðgerða“ áréttað
Washington. AP.
GERHARD Schröder, kanslari
Þýskalands, bað George W. Bush
Bandaríkjaforseta í gær afsökunar á
ummælum sem höfð voru eftir dóms-
málaráðherra landsins í fyrradag en
þar var Bush líkt við Adolf Hitler.
Sagði Schröder í bréfi til Bush að ráð-
herrann, Herta Däubler-Gmelin,
hefði fullvissað sig um að hún hefði
ekki látið þau ummæli falla sem henni
væru eignuð. „Ég get lofað því að líki
einhver forseta Bandaríkjanna við
glæpamann á sá hinn sami ekki heima
í ríkisstjórn minni,“ sagði Schröder.
Málið hefur valdið miklum titringi í
aðdraganda þingkosninga sem fara
fram í Þýskalandi á morgun. Á fundi
með blaðamönnum síðdegis í gær hélt
Däubler-Gmelin hins vegar fram sak-
leysi sínu og vísaði öllum kröfum um
afsögn sína á bug.
Tvísýnar kosningar
Þýska blaðið Schwäbisches Tag-
blatt hafði í fyrradag fullyrt að Däubl-
er-Gmelin hefði sagt á fundi með iðn-
verkamönnum að Bush vildi með
umræðu um árás á Írak draga athygli
frá vandamálunum heimafyrir. „Það
er oft gert. Jafnvel Hitler gerði það,“
hafði blaðið eftir ráðherranum.
„Hneykslanlegt og óskiljanlegt,“
sagði Ari Fleischer, talsmaður
Bandaríkjaforseta, um þessi meintu
ummæli Däubler-Gmelin og bætti við
að Bush hefði reiðst mjög. Þá mun
Colin Powell, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, hafa hringt í Joschka
Fischer, þýskan starfsbróður sinn, til
að lýsa hneykslan sinni.
Samkvæmt nýrri skoðanakönnun,
sem birt var í gær, hafa Jafnaðar-
menn örlítið forskot á kosninga-
bandalag kristilegu flokkanna CDU/
CSU. Mælist fylgi hinna fyrrnefndu
38,5% til 39,5%, en fylgi hinna síðar-
nefndu 37-38%.
Schröder
biður Bush
afsökunar
Berlín. AFP.

Kosningabarátta/24
Titringur í Þýskalandi
DAGBLAÐIÐ Adalat, sem Sap-
armurat Niyazov, forseti Túrkmen-
istan, stofnaði, lagði í gær til að
spilavítum í landinu yrði lokað og í
þeirra stað opnaðar stofur þar sem
fólk gæti fræðst um kenningar for-
setans.
„Við heitum á eigendur spilavíta
að loka þessum gleðihúsum,“ skrif-
ar leiðarahöfundur Adalat undir
fyrirsögninni Viðskipti Satans
munu hrynja. Segir einnig í grein-
inni að spilavíti séu andstæð menn-
ingu Túrkmena og þau sæki venju-
lega ríkir karlmenn í fylgd lauslátra
kvenna. Loks er lagt til að opnaðir
verði lestrarsalir í stað spilavítanna,
þar sem fólk geti komið og lesið
Rukhname, kver eftir forsetann þar
sem Túrkmenum er sagt hvernig
þeir eigi að hugsa og haga sér.
Rukhname er skyldulesning í öllum
skólum landsins.
Niyazov er einráður í Túrkmen-
istan og ræður yfir flestum fjölmiðl-
um í landinu. Hann vill láta kalla sig
Turkmenbashi eða Hinn mikla föð-
ur allra Túrkmena. Í fyrra lét hann
loka einu óperunni í landinu og
einnig balletthúsi þar sem þau sam-
ræmdust ekki „hugarfari“ þjóðar-
innar.
Musteri um fræði forsetans
Túrkmenar vilja
auka visku sína