Heimilistíminn - 08.09.1977, Blaðsíða 14

Joan Crawford, ein af frægustu kvik-
myndaleik konum siöustu ára, iézt fyrir
nokkru af hjartabiiun. Hán kom fyrst
fram opinberiega fyrir rámum fimmtfu
árum, og vann sig upp úr þvi aö vera kór-
stúlka i aö fá Oskarsverölaunin, sem eru
einhver mesta viöurkenning, sem kvik-
myndaieikari getur fengiö.
Bandarikjamenn uröu fyrir miklu
áfalli, þegar frá þvi var skýrt i sjónvarpi
fyrir nokkru.aö JoanCrawford væri látin,
og heföi hún látizt úr hjartabilun. í mörg
hefur hún veriö svo þýöingarmikill hluti i
bandarisku kvikmyndalifi, aö mörgum
fannst hún i raun og veru næstum ódauö-
leg.
Hennarrétta nafn varLucille Le Sueur,
og hún fæddist i San Antonio i Texas áriö
1908. Foreldrar hennar skildu, þegar hún
var nokkurra vikna gömul, og ólst hún
siöan upp hjá moöur sinni. Bernska henn-
ar var erfiöur timi. Hún var m jög ung aö
árum, og enn i skóla, þegar hún varö aö
leita sér vinnu sem framreiöslustúlka, til
þess aö sjá sjálfri sér farboröa.
Hún byrjaöi feril sinn sem kórstúlka f
Kansas City, ekki tvitug aö aldri. Hún
dansaöi siöan viöa, t.d. í Chicago og
Detroit, og einmitt þar sá leikhússtjórinn
J.J. Shubert hana og réöhana til aö koma
fram i Broadway-sýningunni á „Saklausu
augun.”
Hvort sem augu Joan Crawford voru
sakleysisleg eöa ekki þá er þaö staöreynd,
aö þau voru mjög þýöingarmikil og áttu
eftiraöafla henniaödáenda. Þvi erhaldiö
fram, aö hún hafi eitt sinn gengizt undir
uppskurö til þess eins aö láta stækka þau,
og gera þau eftirtektarveröari. Hvaö sem
ööru liöur þá uröu þessi stóru augu, og
stóri munnurinn, sem hún málaöi venju-
lega nokkuö áberandi, eins konar „vöru-
merki hennar”.
Joan Crawford haföi aöeins komiö fram
i fimm mánuöi á Broadway þegar hinir
háu herrar hjá Metro-Goldwyn-Mayer
sáu hana og komu þvi til leiöar, aö hún
fékk aö leika i reynslu kvikmynd. Fyrst
kom hún svo fram i þögulli kvikmynd
„Pretty Ladies”, og um sama leyti skipti
hún um nafn og valdi sér leikaranafniö
Joan Crawford. Henni féll ekki vel viö
þetta nafn og átti mjög erfittmeöaö venja
sig viö þaö.
1 upphafi voru þaö aöallega hinir
fallegu fætur hennar, sem uröu til þess aö
henni voru fengin smáhlutverk i kvik-
myndum. Fyrsta stóra hlutverkiö, sem
hún fékk var i kvikmyndinni Okkar dans-
andi dætur, áriö 1928. Þá haföi kórstúlkan
fyrrverandi dansaö sig fram 1 fremstu röö
og var aö veröa vinsæl.
Eftir þvi sem árin liöu voru henni falin
áhrifameiri og betri hlutverk í kvikmynd-
unum, og hún vann sig hægt og bltandi
upp á stjörnuhimininn. A árunum frá 1930
til 1950 var hún ein hæstlaunaöasta kvik-
myndaleikkona I Hollywood. Áriö 1945
hlauthún Óskarsverölaun fyrir leik sinn I
kvikmyndinni Mildred Pierce.
1 erföaskrá sinni ánafnaöi Joan
ákveöna upphæö Brandeis háskólanum.
Auk þess fengu tviburarnir Cathy og
Cynthia, sem hún haföi ættleitt 77 þúsund
dollara hvor, en hins vegar fengu börnin
Christopher og Christina, sem hún einnig
ættleiddi ekki eina einustu krónu. Þau
haföi hún ekki séö I mörg ár áöur en hún
lézt, en hins vegar komu þau aö jaröarför
fóstru sinnar. í erföaskránni segir Joan
Crawford aö þau fái ekki eitt einasta sent
„og þau vita sjálf hvers vegna,”
JoanCrawford var f jórgift. Fyrsti maö-
ur hennar var Douglas Fairbanks jr. Síð-
an giftist hún kvikmyndaleikurunum
Franchot Tone og Philip Terry, en bæöi
þessi hjónabönd entust aöeins skamma
hrlö. Sjálf sagöi hún, aö hamingjusam-
asta hjónaband hennar heföi veriö þaö
fjóröa, en fjóröi eiginmaöurinn var Pepsi-
Cola-forstjórinn Alfred Steel. Hann iézt
áriö 1959 eftir aö þau höföu verið gif11 þrjú
ár.
Joan Crawford lék i um þaö bil 80 kvik-
myndum á leikaraferli sinum. 1 Holly-
wood var hún mikiö umtöluö kona. Einu
sinni var kvikmyndajöfurinn Jack Warn-
erbeöinn um að skýra oröiö „kvikmynda-
stjarna.” Hann svaraöi þá, aö þaö gæti
hann auðveldlega gert meö tveimur orö-
um: ,,Joan Crawford.” (Þ.fb)
14