Fréttablaðið - 30.12.2008, Blaðsíða 20

30. DESEMBER 2008 ÞRIÐJUDAGUR2 ● fréttablaðið ● áramót
Fyrsta áramótaskaup sjón-
varpsins, flutt á gamlárskvöld
1966, er ekki til á spólu. Andrés
Indriðason dagskrárgerðar-
maður á hins vegar handritið
enda var hann höfundur þess
að hluta, upptökustjóri og
hafði umsjón með skaupinu
ásamt Steindóri Hjörleifssyni.
„Þetta var nýtt fyrir öllum. Sjón-
varpið var bara búið að starfa í
þrjá mánuði því það hóf útsend-
ingar 30. september 1966,“ byrj-
ar Andrés þegar hann er beðinn
að rifja upp fyrsta skaupið. Hann
segir það hafa verið með öðru sniði
en seinni tíma skaup sem tekin
eru upp í bútum. „Það var bara til
eitt myndbandstæki fyrir upptök-
ur í myndverinu og var þeim ann-
mörkum háð að ekki var hægt að
klippa í því. Þess vegna urðu upp-
tökur að fara fram í einu rennsli.
Ef einhver mismælti sig eða endir-
inn var ekki á réttum tíma varð að
byrja upp á nýtt. Spólurnar voru
dýrar, í sparnaðarskyni voru þær
notaðar aftur og aftur og ekki öllu
efni haldið til haga,“ segir hann og
lýsir síðan skaupinu, bæði eftir
handriti og minni.
„Umgjörðin var torg og á því
miðju var bensíntankur, leikinn
af Jóni Júlíussyni leikara sem
tók virkan þátt í gríninu. Steindór
Hjörleifsson var kynnir og spjall-
aði við gesti, hann var á þess-
um tíma dagskrárstjóri lista- og
skemmtideildar og þjóðþekktur
leikari.
Heiti þáttarins, Áramótaskaup,
kemur þarna fyrir í fyrsta skipti
og bensíntankurinn spyr Steindór
í upphafi hvort það sé ekki prent-
villa og eigi að vera „Áramóta-
staup“. Steindór útskýrir að orðið
skaup sé gamalt í málinu og merki
skop og háð og sýnir það svart á
hvítu í orðabókinni. Nú er orðið
áramótaskaup komið inn í orða-
bókina yfir þennan þátt sem er
kannski sá eini í víðri veröld sem
heil þjóð fylgist með.“
Andrés heldur áfram að telja
upp gesti skaupsins. „Leikararn-
ir Arnar Jónsson og Margrét Guð-
mundsdóttir sungu lög úr leikrit-
um og Bessi Bjarnason eitt um
imbakassann. Ómar Ragnars-
son kom inn á torgið í einum af
sínum örbílum og tók lagið. Konan
hans, Helga Jóhannsdóttir, kom
líka og þau hjónin fengu blóm
því þau áttu brúðkaupsafmæli
þetta kvöld. Ómar var ekki orð-
inn starfsmaður sjónvarpsins þá
en það voru hins vegar Sigurður
Sigurðsson íþróttafréttamaður og
Magnús Bjarnfreðsson fréttamað-
ur sem komu fram í dulargervum
og spiluðu saman á fiðlu og píanó.
Þóttust vera pólskir tónsnillingar
en upp um þá komst. Fleiri starfs-
menn sjónvarpsins komu við sögu
með ýmsum hætti og einnig nem-
endur úr leiklistarskóla Leikfé-
lags Reykjavíkur sem tóku undir
í söng.“
Á þessum tíma segir Andrés
áramótaræður hafa verið til siðs
og enginn hafi þótt hæfari Ör-
lygi Sigurðssyni listmálara til að
ávarpa þjóðina á þessum tíma-
mótum enda hafi hann gert það í
bundnu máli.
„Þá á ég eftir að nefna tvennt,“
segir Andrés. „Annál ársins í spé-
spegli sem var fluttur með teikn-
ingum eftir Ragnar Lár og út-
hlutun sjónvarpstækja sem eig-
endur sjónvarpsverslana gáfu
sjúkrahúsum. Guðrún S. Birgis-
dóttir, sem nú er þekktur flautu-
leikari, annaðist útdráttinn. Hún
hafði áður komið fram í Stund-
inni okkar á jólunum og frumflutt
Ég sá mömmu kyssa jólasvein við
texta Hinriks Bjarnasonar.“
Útsendingarsvæði sjónvarps-
ins á þessum tíma var takmarkað
við höfuðborgarsvæðið og næsta
nágrenni svo þjóðin gat ekki öll
horft á skaupið að sögn Andrésar.
„En þeir sem fengu notið þess
skemmtu sér vel.“ - gun
Þeir sem sáu fyrsta skaup-
ið skemmtu sér hið besta
Nokkur sjúkrahús fengu sjónvarspstæki að gjöf og dregið var um hvert þau skyldu fara. Um það sáu Guðrún S. Birgisdóttir, Bessi
og Steindór. Verslunareigendur, sjónvarpsstarfsmenn og nemendur leiklistarskóla Leikfélags Reykjavíkur fylgjast með.
LJÓSMYNDARI/BJARNLEIFUR BJARNLEIFSSON
Sigurður Sigurðsson og Magnús Bjarnfreðsson þóttust vera pólskir tónsnillingar. Á
bak við má greina Þórunni Sigurðardóttur, Kristínu Ólafsdóttur, Hrönn Steingríms-
dóttur og Guðmund Magnússon meðal annarra. LJÓSMYNDARI/BJARNLEIFUR BJARNLEIFSSON
„Þetta var nýtt fyrir öllum,“ segir Andrés
Indriðason sem hafði umsjón með fyrsta
áramótaskaupinu ásamt Steindóri Hjör-
leifssyni og var höfundur handritsins að
hluta. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR
REYKJAVÍK
Stórar brennur:
Við Ægisíðu. Kveikt kl. 20.30.
Í Geirsnefi. Kveikt kl. 20.30.
Í Gufunesi. Kveikt kl. 20.30.
Við Rauðavatn. Kveikt kl. 20.30.
Litlar brennur:
Í Suðurhlíðum neðan við
Fossvogskirkjugarð.
Kveikt kl. 20.30.
Við Suðurfell í Breiðholti.
Kveikt kl. 20.30.
Við Kléberg á Kjalarnesi.
Kveikt kl. 20.30.
Í Skerjafirði gegnt
Skildinganesi 48–52.
Kveikt kl. 21.
ÁLFTANES
Á Bökkum við Tröð.
Kveikt kl. 20.30.
KÓPAVOGUR
Smárahvammur, Dalsmári.
Kveikt kl. 20.30.
Fyrirhugað hringtorg við Þing-
mannaleið, Gulaþing og Boðaþing.
Kveikt kl. 20.
GARÐABÆR
Sjávargrund, við Arnarnesvog.
Kveikt kl. 21.
HAFNARFJÖRÐUR
Við Tjarnarvelli á Ásvöllum.
Kveikt kl. 20.
MOSFELLSBÆR
Við Ullarnesbrekkur.
Kveikt kl. 20.
SELTJARNARNES
Á Valhúsahæð. Kveikt kl. 21.
Áramótabrennur á
höfuðborgarsvæðinu
Ólöf Snæhólm Baldursdóttir vill hvetja fólk til að nota öryggisgleraugu. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Björgunarsveitirnar bjóða nú upp
á nýjung í skottertum, Banka-
tertu, Víkingatertu, Stjórnmála-
tertu og Íslandstertu.
„Terturnar eru myndskreytt-
ar af Halldóri Bjarnasyni með
myndum af bankamönnum, ís-
lenskum útrásarvíkingum og
stjórnmálamönnum,“ útskýr-
ir Ólöf Snæhólm Baldursdótt-
ir, upplýsinga- og kynningarfull-
trúi Landsbjargar, og hvetur fólk
til að nota hlífðargleraugu við
sprengingarnar.
Flugeldasalan stendur undir
allt að 90 prósentum af rekstrar-
kostnaði björgunarsveita lands-
ins við bíla og annan búnað, auk
þjálfunar og æfinga björgunar-
sveitarfólks sem er tilbúið þegar
kallið berst, allan sólarhringinn
allan ársins hring. Ólöf er bjart-
sýn á söluna þetta árið.
„Við finnum ekkert fyrir sam-
drætti enn þá. Aftur á móti finn-
um við fyrir miklum velvilja fólks
og trúum því að fólk vilji skemmta
sér um áramótin og styrkja björg-
unarsveitirnar í leiðinni.“
Ólöf segir Landsbjörg flytja inn
vandaða og örugga flugelda og
er jafnframt eini flugeldasalinn
sem beitir sér fyrir forvörnum en
Landsbjörg gefur þetta árið 27.000
börnum öryggisgleraugu í sam-
vinnu við Blindrafélagið.
Sölustaðir björgunarsveitanna
eru 112 talsins um allt land og opnir
til klukkan 16 á morgun, gamlárs-
dag. - rat
Ríkisstjórnin sprengd
Almenningi gefst sjaldgæft tækifæri til
að sprengja ríkisstjórnina um áramótin.
MYND/LANDSBJÖRG