Samvinnan - 01.03.1958, Blaðsíða 4

Guðni Þórðarson, blaðamaður, mun skrifa í Samvinnuna nokkra þætti af ferð sinni til
Grikklands og Tyrklands. Fyrsti bátturinn birtist hér og fjallar um dvöl hans
Tumar Bláu moskunnar bera við himin.
Myndin er tekin úr hliði á borgarmúr.
Þegar fyrstu geislar áleitinnar
morgunsólar skína yfir Sæviðarsund
vaknar Islendingur í Istanbul. Þá er
ekki lengi til setu boðið. Engin hinna
fornu heimsborga orkar eins sterkt á
Islending og einmitt Mikligarður.
Ævintýraþrá og eftirvænting rekur
okkur á fornar slóðir Væringjanna,
þar sem norræn saga og íslenzk gerð-
ist með fjarlægum menningarþjóðum
fyrir þúsund árum síðan.
Af nokkrum dögum í Miklagarði
verður sá minnisstæðastur, sem varið
var beinlínis til þess að leita á fornar
slóðir Væringja, með Heimskringlu
Snorra og aðrar gamlar frásagnir sem
leiðarljós og leiðsögubók í hendi.
Við sjáum í Heimskringlu margt
um Miklagarð og lönd þar eystra.
Flest af því kemur einkennilega vel
heim við staðreyndir, þannig að hið
átta hundruð ára gamla heimildarrit
er furðulega nákvæm leiðsögubók um
landslag og byggingar, sem stóðu þá
og standa sumar enn.
Á slóðum Væringia
í Miklagarði
Keisarinn í Miklagarði og
Sigurðtur Jórsalafari.
Þegar Sigurður konungur Jórsala-
fari sigldi inn til Miklagarðs á lang-
ferð sinni frá Jórsalalandi, kom hann
þangað yfir Miðjarðarhaf og Marm-
arahaf og hafði viðkomu á Kýpur og
Grikklandi. Segir í Heimskringlu, að
þá er hann sigldi nær landi, sá hann
borgina, sem þá var voldug höfuð-
borg hins byzantiska heimsveldis.
„Þar eru allt á land upp borgir og
kastalar og þorp, svo að hvergi slítur.“
Þá sá af landi í bug allra seglanna, og
bar hvergi í mllli, svo sem einn garð-
ur væri. Allt fólk stóð úti, það er sjá
mátti siglingu Sigurðar konungs.
Keisarinn í Miklagarði hafði spurt til
ferða hins norræna herkonungs og
manna hans. Lét hann ljúka upp við-
hafnarhliðinu á múrum borgarinnar,
sem kallað er Gullvarta í Heims-
kringlu. Það hlið má enn sjá á hinum
forna borgarmúr. Heitir það á tyrk-
nesku Altinkapu, eða hinar gullnu
dyr.
Ekki er úr vegi, að íslendingur í
pílagrímsferð á slóðum Væringja í
Istanbul hefji göngu sína inn í gamla
borgarhlutann, einmitt um þetta
sama hlið og Sigurður Jórsalafari hélt
um fyrir nær því þúsund árum síðan.
Keisarinn tók með viðhöfn á móti
Sigurði, því um þetta hlið fór hann
sjálfur ríðandi til borgarinnar, þá er
hann hafði verið lengi brott frá
Miklagarði og unnið góða sigra. Til að
fagna hinum norrænu mönnum lét
keisari breiða pell um öll stræti borg-
arinnar, frá „Gullvörtu til Laka-
tjarna.“ „Þar eru keisarahallir hinar
ágætustu,“ eins og í Heimskringlu
segir.
Nú á tímum getur íslendingur varla
gengið inn í Miklagarð um Gullvörtu
með þeim hofmóði og mikilmennsku,
sem Sigurður konungur viðhafði.
Hann mælti til manna sinna, að þeir
skyldu ríða drambsamlega í borgina
og láta sér lítt um finnast alla ný-
breytni, er þeir sáu, og þóttist Snorri
karl í Reykholti hafa haft spumir af
því, að svo hafi þeir gert.
Börn í Miklagarði. Sum þeirra gætu ver-
ið frá Islandi hvað útlitið snertir,
en önnur hafa sterkan Austurlandasvip.
4 SAMVINNAN