Búfræðingurinn - 01.01.1936, Blaðsíða 52

Búfræðingurinn - 01.01.1936, Blaðsíða 52
48 Vatnshrútur. Eftir Ásgeir L. Jónsson. Vatnshrútur er einfalcLasta,handhægasta og tiltölulega ódýrasta sjálfvirka lyftivélin,til að lyfta litlu vatnsmagni um all mikla hæð. Hann gengur fyrir vatnsafli»og er notaður,l)ar sem staðhættir leyfa,til að lyfta neysluvatni neðan úr vatnsbóli og u££ í íbúðar- hús og peningshús. Her verður ekki farið inn ú þá braut að lýsa vatnshrútnum,gerð hans eða lögmáli því,er hann byggist á,en gefnar skulu nokkrar leið- beiningar um,hvernig vatnshrútnum skal komið fýrir og hverjar kröfur verða gerðar til þeirra. Til þess að vatnshrútur sé starfhæfur,þarfs 1. Minnst íins metra halla niður,frá yfirborði vatnsbóls. 2. Nægjanlegt vatnsmagn,bæði til að drífa hrútinn og til heimilisþarfa. En hrúturinn skilar aðeins nokkrurn hluta af ]pví vatni,sem í gegn um hann fer. Hvað sá hluti er stór,fer eftir hlutfallinu milli fallhæðar (= h) aðfærslupípunnar,sem flytur vatnið frá vatns- bólinu til hrútsins og stighæðar (= H) þrýstileiðslunnar,sem flytur vatnið frá hrútnum upp í vatnsjpró hússins. Þannig er talið,að ef hlutfallið H : h er 2 4 6 8 lo þá skili hrúturinn 4o % 18 % 11 % 7 % 4 % af vatni því, sem til hans fellur,upp í vatnsþró. Það er algerlega rangt.þegar því er haldið fram (smbr. rit- gerð í 22. árg. Búnaðarritsins, "Vatnsleiðsla á heimilum” og smbr* þeim upplýsingum,sem gefnar eru í sumum verslunum,er selja vatns- hrúta),að hrúturinn geti ekki 1-yft vatninu hærra en svarar 7-faldri fallhæðinni (H s h = 7),og að hann skili yfirleitt ekki nema um lo% af J)ví vatnsmagni,sem honum berst. Sannleikurinn er sá,að þegar hæðarhlutfallið H ; h er = 7,þá skilar hrúturinn '/lo hluta af vatn- inu. Hitt er annað mál,að með tilliti til endingar og notorku hrúts- ins,er æskilegt,að hæðarhlutfallið sé ekki stærra en 1 s 8. Hlut- fallið H s h = 3 til 4 er mjög æskilegt. í ýmsum sveitum landsins eru vatnshrútar í notkun. Eg hefi séð suma þeirra,og um þá er það ,að segja,undantekningarlaust,að fyrirkomulagi þeirra er að meira eða minna leyti ábótavant. Mætti af því ráða,að landið eigi fáum mönnum á að skipa,er kunni vel að setja niður vatnshrút. Þessir venjulegu gallar virðast ekki stór- vægilegir,og í flestum tilfellum kostar ekki stór fé að bæta úr þeim,en þeir draga oft verulega úr notorku hrútsins. Hér verður þessum ágöllum ekki lýst sérstaklega,en hins vegar sagt frá þeim J
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98

x

Búfræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Búfræðingurinn
https://timarit.is/publication/696

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.