Morgunblaðið - 19.03.2009, Qupperneq 40

40 MenningFRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. MARS 2009
Í TILEFNI sjötugsafmælis
Atla Heimis Sveinssonar í
fyrra efnir Sinfóníuhjómsveit
Íslands til afmælistónleika í
kvöld sem helgaðir eru tónlist
hans.
Á tónleikunum hljóma tvö af
hans merkustu hljómsveit-
arverkum frá fyrri tíð og auk
þess verður frumflutt glæný og
spennandi sinfónía.
Melkorka Ólafsdóttir flautu-
leikari mun leika einleik í Flautukonsertinum sem
er frá árinu 1975 og er eitt frægasta verk Atla
Heimis. Svissneski hljómsveitarstjórinn Baldur
Brönnimann kemur til landsins til að stjórna tón-
leikunum sem hefjast kl. 19.30 í Háskólabíói.
Tónlist
Afmælistónleikar
Atla Heimis í kvöld
Atli Heimir
Sveinsson
Eftir Einar Fal Ingólfsson
efi@mbl.is
„JÚ, svona líður mér stundum and-
spænis hefðinni,“ viðurkenndi
myndlistarmaðurinn Jeannette Cas-
tioni þar sem við horfðum á litlar
ljósmyndaðar mannverur sem hún
hafði stillt upp fyrir framan tákn-
mynd fornrar menningarlegrar arf-
leifðar. Hún sagðist velta því fyrir
sér hvort fólk gæti notið þessarar
arfleifðar og skynjað hana á per-
sónulegan hátt, en ekki sem upphaf-
ið farg sem gæti lagst ofan á einstak-
lingana.
Castioni er tólfti listamaðurinn í
sýningaröð D-salar Hafnarhússins
sem helguð er ungum listamönnum
og verður sýning hennar þar opnuð
klukkan 17 í dag.
Castioni ólst upp í Verónu á Ítalíu
en býr og starfar í Reykjavík. Hún
útskrifaðist frá Listaháskóla Íslands
árið 2006.
Sýningin nefnist Hver er hræddur
við hvern og er innsetning þar sem
listamaðurinn lítur yfir svið ímynd-
aðs sambræðings menningarheima
og þröngvar stafrænum rétttrúnaði
samtímans inn í einhvers konar
menningarlegt óminni.
Einstaklingar andspænis fargi
„Ég tek menningarlegar ímyndir
sem við lifum við og velti þeim fyrir
mér,“ sagði Castioni en hún var önn-
um kafin við uppsetningu sýning-
arinnar í gær. Í miðjum D-salnum
hefur hún komið fyrir stórri en lágri
borðplötu og úr götum á henni ber-
ast raddir frægra manna úr fortíð-
inni. „Þeir eru að tala um það sem
þeir gera. Sumt er jákvætt, öðru
gátu þeir breytt en sumt gekk ekki.
Áhorfandinn þarf að beygja sig og
setja eyrað að götunum til að hlusta.
Þessir frægu menn verða ef til vill
mannlegri fyrir vikið,“ sagði hún.
Þetta eru raddir listamanna – Dali
er að tala um skeggið á sér – og
stjórnmálamanna.
Í afkima úr salnum má sjá mynd-
band á skjá. Þar birtist venjulegt
fólk úr núinu og stillir sér upp í pós-
ur; endurgerir frægar höggmyndir
frá barokktímanum.
„Ég velti fyrir mér hvað við erum
sem einstaklingar gagnvart fargi
þeirrar miklu menningar sem er á
bak við okkur öll. Ég valdi barokk-
skúlptúra því þar reyndu menn að
sameina fegurðina og lífið.“
Sýningarstjóri er Yean Fee Quay.
 Jeannette Castioni sýnir í D-sal Hafnarhússins  Raddir, fólk og barokkvísanir
Sameinuðu fegurðina og lífið
Morgunblaðið/Einar Falur
Jeannette Castioni Listamaðurinn í D-Salnum með mannverur sínar að
baki. „Svona líður mér stundum andspænis hefðinni,“ segir hún.
PARALLAX,
sem þýða má sem
sýndarhliðrun,
er heiti sýningar
myndlist-
armannsins El-
ínar Hansdóttur
sem verður opn-
uð í Hafnarhús-
inu klukkan 17 í
dag. Er sýningin
hluti sýningaraðar Hafnarhússins
þar sem leitast er við að afmá
mörkin milli safns og samfélags.
Þetta er fyrsta sýning Elínar í
Listasafni Reykjavíkur en hún á að
baki merkilegan feril þó að ung sé
að árum. Margir minnast verks
hennar í Listasafni Íslands á síðustu
Listahátíð, þar sem gestir gengu
um afar langan gang í einum saln-
um. Þá hefur Elín sýnt víða á meg-
inlandi Evrópu síðustu misserin og
talsvert hefur verið fjallað um verk
hennar í erlendum listmiðlum.
Elín býður áhorfendum í óvissu-
för um sýningarsal jarðhæðarinnar
í Hafnarhúsinu, þar sem þeir geta
velt fyrir sér spurningum á borð
við: Hvað gerist ef sýningarrýmið
er strokað út? Hvað gerist ef her-
bergi sem þú heldur að þú sért í er
allt annað herbergi? Hvernig get-
um við talað um tiltekið sjónarhorn
þegar slíkur punktur er jafn af-
stæður og raun ber vitni? Og að
lokum: Til hvers að setja framhlið á
hús sem afhjúpast sem blekking um
leið og maður tekur eitt skref til
hliðar?
Parallax
Elínar
Elín Hansdóttir
Fólk kom með gjafir
sem það hafði fengið
frá bönkunum sínum og lána-
stofnunum. 42
»
Í STOKKHÓLMI hafa verið kynnt-
ar fimm vinningstillögur í Slussen-
verkefninu svokallaða, þar sem ætl-
unin er að leysa af hólmi brýr, um-
ferðarslaufur, göng og skipastiga í
miðborginni. Þótt ekki hafi enn verið
tilkynnt hver tillagnanna verði fyrir
valinu segir gagnrýnandi The New
York Times, Nicolai Ouroussoff, að
þær séu afar áhugaverðar og þjóni
borgurunum.
Segir Ouroussoff að tillögurnar
séu eins konar skyndimyndir af
samtímalegum hugmyndum um
borgarskipulag. Hönnun stjörnu-
arkitektsins Jeans Nouvels (sem átti
„hóls“-hugmyndina um Tónlistar-
húsið í Reykjavík) fái menn til að
súpa hveljur, fólk klóri sér í höfðinu
yfir hugmyndum annarrar stjörnu,
Norman Foster, og þá séu þarna
áhugaverðar tillögur eftir heima-
menn sem séu lítt þekktir á alþjóð-
legum vettvangi. Mesti akkurinn við
samkeppnina sé hins vegar sá, segir
Ouroussoff, hve langt stjórnvöld í
mörgum Evrópulöndum eru
reiðubúin að ganga í að takast á við
skipulagsslys úr fortíðinni. Í þessum
fimm tillögum sé reynt að blása lífi í
svæði sem módernisminn og borg-
arskipuleggjendur eftirstríðsáranna
hafi óvart rænt frjómagninu.
Slussen-svæðið var skipulagt og
byggt á fjórða áratugnum og segir
gagnrýnandinn það vera fyrirtaks
fulltrúa fyrir módernískt skipulag
sem þarf á stórvirkri endurgerð að
halda.
Hverfi í Stokk-
hólmi endurskapað
Ein tillagan Sænski arkitektinn
Gert Wingardh vísar til hugmynda
Haussmanns baróns um æðakerfi
Parísarborgar.
Nýstárlegt
skipulag
FJÓRTÁN rit-
höfundar frá tólf
löndum eru til-
nefndir til hinna
alþjóðlegu Man
Booker-
bókmenntaverð-
launa í ár.
Rithöfundarnir
eru: Peter Carey,
Evan S. Connell,
Mahasweta Devi,
EL Doctorow, James Kelman, Mar-
io Vargas Llosa, Arnošt Lustig,
Alice Munro, VS Naipaul, Joyce Ca-
rol Oates, Antonio Tabucchi, Ngugi
Wa Thiong’O, Dubravka Ugresic og
Ludmila Ulitskaya.
Verðlaunin sem hljóða upp á
60,000 pund eru veitt á tveggja ára
fresti og geta fallið í skaut hverjum
þeim rithöfundi sem sent hefur frá
sér verk á enskri tungu eða í enskri
þýðingu. Hin hefðbundnu Booker-
verðlaun eru einungis veitt rithöf-
undum innan breska samveldisins.
Tveir af þeim sem tilnefndir eru í
ár hafa áður unnið til verðlaunanna;
James Kelman og Peter Carey sem
hefur unnið þau tvisvar.
Sigurvegarinn verður tilkynntur í
maí en verðlaunin verða afhent í Du-
blin 25. júní í sumar.
Stuttlisti
Man Booker
Peter Carey
Á TÓNLEIKUM Jazzklúbbs-
ins Múlans í kvöld koma fram
tvær hljómsveitir, Tríó Sunnu
Gunnlaugs og Kvartett Leifs
Gunnarssonar.
Tríó Sunnu leikur útsetn-
ingar Sunnu á íslenskum þjóð-
lögum í bland við frumsamið
efni meðlima.
Kvartett Leifs leikur lög
hljómsveitarstjórans ásamt
þekktum sem óþekktum djass-
perlum og gætir þar ýmissa stíla.
Tónleikar Múlans fara nú fram í nýjum sal í
kjallaranum á Café Cultura, Hverfisgötu 18, og
hefjast þeir kl. 21. Aðgangseyrir er 2.000 kr.,
1.000 kr. fyrir nemendur.
Tónlist
Sunna og Leifur
leika á Múlanum
Leifur
Gunnarsson
FÉLAGAR í Kór Bústaða-
kirkju halda einsöngstónleika
í kvöld klukkan 20. Á efnis-
skránni eru aríur og dúettar
úr þekktum óratoríum. Þeir
sem koma fram eru: Jóhanna
Þórhallsdóttir, Margrét H.
Kristjánsdóttir, Nathalía
Halldórsdóttir, Sæberg Sig-
urðsson, Agnes Kristjóns-
dóttir, Gréta Valdimarsdóttir,
Guðrún J. Jónsdóttir, Hlín
Leifsdóttir, Ólöf G. Ásbjörnsdóttir, Sigurlaug
Arnardóttir, Þorsteinn F. Sigurðsson, Steinunn
Sigurðardóttir og Agnes Þorsteinsdóttir.
Undirleikur er í höndum Renötu Ivan, org-
anista Bústaðakirkju. Ókeypis aðgangur.
Tónlist
Einsöngstónleikar
kórs Bústaðakirkju
Renáta Iván
píanóleikari.
AÐALHEIÐUR Guðmundsdóttir aðjúnkt mun
fjalla um góðæri og kreppu eins og þetta birtist í
Völsunga sögu á rannsóknarkvöldi Félags ís-
lenskra fræða í kvöld. Fyrirlesturinn fer fram í
húsi Sögufélagsins við Fischersund og hefst kl. 20.
„Það er oft verið að spyrja okkur íslenskufræð-
ingana hvaða erindi fornaldarsögurnar eigi við
nútímann og ég ákvað því að tengja erindið við
ástand heimsins í dag, það er efnahagsástandið,“
segir Aðalheiður. „Við munum sjá að það er ekk-
ert nýtt undir sólinni og græðgin, hvort heldur í
dag eða fyrir þúsundum ára, kollsteypir jafnt
mönnum sem heilu ríkjunum.“
Teygir anga sína um alla Evrópu
Völsunga saga hefur verið vinsælust af fornald-
arsögum Norðurlanda en efnið teygir anga sína
um alla Evrópu. Aðalheiður, sem vinnur nú að bók
um fornaldasögur Norðurlanda ætlar m.a. að
skoða hvernig óskyldir atburðir, og jafnvel alls
óskyldar sögulegar persónur, urðu með tímanum
nátengdar sem þátttakendur í sömu atburðarás.
Hringrás sögunnar
Leiðtogar þriggja þjóða, Búrgunda, Franka og
Húna, eru leiddir saman en allir tengjast þeir í
gegnum græðgina eftir gullinu. Allir stuðluðu þeir
að velferðartímabili þjóða sinna; gæfan varð þeim
hins vegar fallvölt, og leitin eftir sífellt meiri yf-
irráðum, völdum og auði felldi þá að lokum.
Breyskleiki sá sem hefur umturnað hagkerfum
nútímans olli líka falli þessara manna.
„Skjótfenginn gróði leiðir alltaf til ógæfu og
hefur alltaf gert,“ segir Aðalheiður. „Sagan end-
urtekur sig. Leiðtogar þjóðanna þriggja áttu í
stanslausum átökum og atburðarásin tengist í
gegnum þessa kæfandi græðgi eftir gulli. Það er
límið að mínu viti. Við sjáum hvernig stigvaxandi
ásælni í auð og völd fellir menn að lokum – þá sem
nú. Þegar græðgisvitundin er sem mest þá spyr
enginn að leikslokum, enginn hlustar. Hún tekur
öll völd. “
arnart@mbl.is
Græðgin er alltaf söm við sig
Breyskur Atli Húnakonungur réð ekki við
græðgina fremur en aðrir.
Um góðæri og kreppu í
Völsungasögu