Vera - 01.02.1985, Blaðsíða 27

Ljósmynd: Gyöa
„ekki eru þaö
sem
draga“
r\
Skólamál voru mikið rædd
manna á meðal í haust og þá
einkum kjaramál kennara. Vera
fór á fund Bryndísar Guð-
mundsdóttur kennara og rœddi
við hana um starfið og launa-
kjör kennara.
Bryndís kennir hálfa kennslu í
Engidalsskóla í Hafnarfirði, en
það er smábarnaskóli með nem-
endur frá 6 ára til 10 ára. Hún
hefur kennt síðan árið 1964 og
eftir 20 ára starf hefur hún kom-
ist í 20. launaflokk 3. þrep, þar
sem laun eru nú, eftir síðustu
hœkkun 23.765 kr. á mánuði
fyrir fulla kennslu. Byrjunar-
laun eru 18.682 kr. á mánuði.
V.____________)
launin,
Afhverju er kennsla svona illa launuð?
„Kennsla er eitt af þeim störfum þ?r
sem árangur vinnunnar kemur ekki í Ijós
fyrr en síðar. Þetta er mikið ábyrgðarstarf
en er ekki metið sem skyldi til launa. Það
er frekar að starf sé metið til hærri launa
þegar árangur er sýnilegur strax. i þessu
starfi ber kennarinn ábyrgð á því að ein-
staklingnum líði vel, aö hann komist til
aukins þroska og læri að tileinka sér ýmsa
færni. Börnin búa að þvi sem þau læra í
skólanum. Umönnun barna er ekki álitin
merkilegt starf og þaö þykir ekki ástæða
að borga því fólki vel, sem hefur hana með
höndum. Óánægður og illa launaður
kennari leggur ekki alúð við starfið á með-
an ánægður kennari hefur góð áhrif.”
Hvaða augum heldur þú að foreldrar
líti á starf kennarans?
„Alltof margir foreldrar eru áhugalitlir
um skólastarfið. Fólk gerir sér ekki grein
fyrir því við hvaða aðstæður skólinn starf-
ar. Námsgagnastofnun er fjársvelt og þar-
af leiðandi hafa kennarar þurft að leggja á
sig aukavinnu við námsgagnagerð, t.d. við
að útbúa aukaverkefni. Það má kannski
segja að skólinn hafi ekki staðið sig sem
skyldi við að upplýsa foreldra um þessa
hliö mála, en ég veit dæmi þess að fólk
hafi ekki haft hugmynd um þessi kröppu
kjör Námsgagnastofnunnar. Stór hluti for-
eldra lítur á skólann sem gæslustofnun,
einkum hvað varðar smábarnaskóla.
Flestir foreldrar vinna úti báðir og börnin
eru oft ein þegar skólanum lýkur. Skólinn
er meira og minna orðinn að uppeldis-
stofnun, hann hefur tekið við af heimilinu.
í mörgum tilfellum er kennarinn eina full-
orðna manneskjan sem börnin hafa sam-
skipti við allan daginn. Foreldrar og kenn-
arar eiga að vinna meira saman að upp-
eldishlutverkinu en nú er. Foreldrafélög
hafa fundað um agamál t.d. og myndbönd
og foreldrar hafa sýnt þessu alltof lítinn
áhuga. Þeir virðast ekki álita að þetta komi
þeim neitt við. Það er þó alltaf ákveðinn
kjarni sem kemur, en alls ekki nógu marg-
ir.”
Við ræddum uppsagnir grunnskóla-
kennara. Af hverju telur þú að þátttaka
grunnskólakennara hafi verið svona lé-
leg. Er það vegna þess að meiri hluti
þeirra er konur?
„Meirihluti grunnskólakennara eru kon-
ur, og margar þeirra byggja ekki afkomu
sína af þessu starfi. En ég held að þær hafi
ekki brugðist. Fólk hélt því strax fram að
það væru húsmæður í hálfu starfi sem
hefðu skorast undan merkjum, en það eru
dæmi þess að þær sögðu 100% upp. Ég
held að þeir kennarar sem ekki sögðu upp,
hafi veriö þeir sem eiga stutt I eftirlaun,
fólk sem var á leiö i launuð leyfi og ein-
stæðar mæður, sem hreinlega sjá ekki
fram á að geta dregið fram lífið ef þær
missa vinnuna. Mér finnst að yfirlýsingarn-
ar, þegar kannaður var hugur kennara í
sambandi við fjöldauppsagnir til að þrýsta
á yfirvöld um bætt launakjör, hefðu átt að
vera bindandi svo meira mark væri á þeim
takandi. Ég varð fyrir vonbrigðum með úr-
slitin og fannst að þarna hefðu kennarar
brugðist hver öðrum.
Konur í hálfu starfi skipta sér oft of lítið
af kjarabaráttunni vegna þess aö þær
byggja ekki afkomu sína af starfinu. Þeir
sem velja sér kennslu að framtíðarstarfi
hljóta að gera þaö eingöngu ánægjunnar
vegna, eöa af hugsjón ekki eru þaö launin
sem draga.”
Eitthvað sem þú vilt taka fram aö lok-
um Bryndís?
„Starf kennarans er vanmetið, það er
mikil og oft erfið vinna að kenna yngstu
börnunum. Þaö krefst mikils undirbúnings
og kennslan er krefjandi meðan á henni
stendur. Því yngri sem börnin eru því meiri
er ábyrgð kennarans, yngstu börnin eru
eins og leir sem þú getur mótað aö vild
þinni. Ef ráðamenn gerðu sér grein fyrir
hvaðviðerum með í höndunum, hverseöl-
is þetta starf er, hlytu þeir að beita sér fyrir
því að starf kennarans yrði betur launaö,
svo gott fólk héldist í stéttinni. Eins og mál-
um kennara er háttaö í dag finnst mér ég
vera lítilsvirt og vanmetin sem einstakling-
ur.”
Gyða
27