Prentarinn - 01.09.1995, Blaðsíða 10

Gamalt vín á nýjum
belgjum
Páll Svansson
Eins og flestir vita hefur síöan
haustið 1993 verið í gangi til-
raunanám í bókagerðargrein-
um. Erþar um að ræða verk-
efni sem Féiag bókagerðar-
manna, Samtök iðnaðarins,
Prenttæknistofnun, Iðnskólinn
í Reykjavík og Menntamála-
ráðuneytið standa að. Ástæða
þess að farið er út í tilraun af
þessu tagi er líklega orðin sí-
gild þegar breytingar á verk-
námskerfi eiga sér stað:
Atvinnulífið telurnema sem
útskrifaðir eru afskólanum
ekki nógu hæfa til að takast á
við raunveruleika hins
almenna prentfyrirtækis. Erþá
bæði átt við vinnubrögð, hraða
og hæfni en einnig þekkingu á
þeim forritum, tækjum og að-
ferðum sem tækniöldin lóðsar
til okkará hverju ári. Petta er
einnig forsenda þess að
Prenttæknistofnun varð til og
hliðstæðar eftirmenntunar-
stofnanir innan annarra
iðngreina.
Helsta breyting sem orðið hefur á bókagerðar-
greinum með tilkomu nýja kerfisins er að nú er
aðeins ein leið fær gegnum námið en áður var
hægt að fara tvær leiðir: Starfsþjálfunarleiðina
og meistarasamningsleiðina. Sú yfirskrift sem
nýja kerfið hefur hlotið er Víxlverkun skóla og
atvinnulífs og minnir í fljótu bragði á gamla
meistarakerfið þar sem nemi er einhverja mán-
. uði á vinnustað og þess á milli í skóla. Fagleg-
um áföngum hafa verið gefin ný nöfn og nýir
áfangar teknir inn, fyrirlestrar og heimsóknir í
fyrirtæki skipa stóran sess, ekki síst til að gera
nemendur sjálfstæða í upplýsingasöfnun og
heimildaöflun. Aukin áhersla hefur verið lögð
á hópvinnu og samstarf í verkefnavinnslu til að
auka hæfni í samvinnu þegar út á vinnumark-
aðinn er komið.
Nýlega las ég grein í blaðinu Dansk grafia
sem er gefið út af danska bókagerðarsamband-
inu. Var þar verið að fjalla um innreið marg-
miðlunartækni í danska tækni- og iðnskóla.
Námskeið vom í fullum gangi og innan hönn-
unar- og grafískra deilda hafði verið fjárfest í
nýjum búnaði og aukinni menntun kennara og
leiðbeinenda.
Þetta vakti óskipta athygli mína og þegar ég
fór að hugsa málið nánar skaut önnur spuming
upp kollinum: Hver tæki ákvörðun um að færa
slíkar nýjungar inní námið hérlendis og ef við
þyrftum að bíða þess að í nokkur ár væri marg-
miðlunartækni og hönnun heimasíðna á Inter-
netinu að síast inn í prentfyrirtæki á íslandi og
þar af leiðandi enn lengra þangað til að þetta
yrði fastur áfangi í náminu, væm þá ekki for-
sendur þess að breyta námskerfinu orðnar
mjög vafasamar? Því að ósjálfrátt finnst manni
það öfugsnúið að sá aðili sem veitir fagmennt-
un fyrir heila iðngrein skuli vera síðastur að til-
einka sér nýjungar í faginu. Hér áður fyrr og
enn þann dag í dag hafa menn farið utan til
náms og valdið breytingum með vitneskju
sinni þegar heim var komið. Og vafalaust gera
sumir atvinnurekendur í prentiðnaði sér í hug-
arlund að nemimr í nýja kerfinu komi stútfullur
af vitneskju um tækninýjungar og aðferðir sem
hann hefur lært í skólanum. Þama skilur á milli
höfuðatriða. Skólinn er nefnilega engan veginn
í stakk búinn fjárhagslega til að geta veitt góða
starfsmenntun. Nemar sem útskrifuðust fyrir
10 árum sæju engar stórbreytingar ef þeir skoð-
uðu sig um í Bókiðnadeild Iðnskólans í Reykja-
vík. Það er orðið of dýrt að reka verknáms-
deildir miðað við það fjármagn sem skólinn fær
úthlutað og undanfarin ár hefur hlutfall bók-
námsnemenda í Iðnskólanum stóraukist að því
marki, að í dag em iðnnemar orðnir í minni-
hluta. Það er vítaverð þróun að rekstrargrund-
völlur Iðnskólans í Reykjavík skuli nú vera
hlekkjaður niður með stórauknu vægi bók-
námsnemenda og skólinn hálft í hvoru að
breytast í almenna deild fyrir framhaldsskóla-
nema.
Danirnir virðast einfaldlega segja við sjálfa
sig: Þetta er komið til að vera, þetta er sniðugt,
þetta verða nemarnir að læra og það á þeim
tímapunkti þegar hin nýja tækni heldur innreið
sína en ekki eftir á. Hvaða aðili það er hér á
landi sem gæti tekið slíka ákvörðun veit ég
ekki. Hann virðist ekki vera til.
Það sem gerist hins vegar í atvinnulífinu er
að fjölmörg smáfyrirtæki spretta upp hér og
þar og bjóða þjónustu sína til að hanna hitt og
þetta fyrir þig á intemetinu. Og sá faglegi
grunnur sem ætti að standa á bak við slíka
hönnun er í fæstum tilvikum til staðar. Prent-
tæknistofnun hefur nú riðið á vað nýjunganna
og auglýsir námskeið í haust í leit upplýsinga á
Vefnum og í hönnun heimasíðna. Vildi ég sjá
slíka ákvörðun einnig tekna inn í nám bóka-
gerðarnema og um leið að sköailegar fjárhags-
legar ákvarðanir séu teknar varðandi aðbúnað í
Bókiðnadeild Iðnskólans í Reykjavík því að í of
mörg ár hafa nemendur og kennarar einir séð
um að kvarta.
10 PRENTARINN 3/95