Tímarit Máls og menningar - 01.11.1938, Blaðsíða 12

samstarfi við listmálara eða Bandalag íslenzkra listamanna tæki
upp baráttu fyrir þessu máli, ef liið opinbera eða Reykjavíkur-
bær draga það lengi enn að hefjast þar handa.
Iíristinn E. Andrésson.
Bréf frá félagsmönnum til Máls og menningar.
Sumarið 1937 bárust mér á skotspónum þau tíðindi, að verið
væri að undirbúa stofnun nýs bókmenntafélags. Þetta vakti undir-
eins athygli mína. Að vísu vissi ég engin deili á þessari stofn-
un í fyrstu, en liafði það þó óljóst á tilfinningunni, að hér væri
um merka nýjung að ræða. Svo í septembermánuði, síðastiið-
ið ár, kom ég snögga ferð til Reykjavíkur. í glugga „Heims-
kringlu" sá ég þá auglýsingu frá félaginu Máli og menningu, um
áforln jiess og hin óviðjafnanlegu kostakjör, sem það bauð fé-
lögum sinum að njóta. Ástæður leyfðu mér ekki að ganga í fé-
lagið þá, en ég ákvað þá strax að ganga í það síðar. Svo liðu
nokkrar vikur, og ég dvaldi austur i fábreytni sveitalifsins, við
hin daglegu störf fólksins. En svo, eitt kyrlátt haustkvöld, kom
ég aftur til bæjarins. Fyrsta verk mitt var að bregða mér inn
i „Heimskringlu", Laugaveg 38, og innrita mig þar í félagið.
Mér fannst, þegar ég fór út aftur, að ég liafa unnið einhvern
glæsilegan sigur. Þarna var einmitt margra ára draumur að ræt-
ast: að geta eignazt góðar bækur með þeim kjörum, sem við-
ráðanleg voru, mitt i fátækt almennings.
Og byrjunin var strax glæsileg. „Vatnajökull", „Rauðir penn-
ar“, tvær stórar, eigulegar bækur. Þær báðar líkuðu mér ágæt-
lega. „Vatnajökull" lýsir frábærlega vel hinum risavöxnu öfl-
um, sem maðurinn á oft við að striða, hér heima á íslandi.
„Rauðir pennar“ eru einnig mjög læsilegir á sína visu.
Síðan liður fram í byrjun marz þ. á. Þá kemur „Móðirin" eftir
Gorki. Ég hafði búizt við henni góðri, en aldrei gert mér hana
í hugarlund jafn hrífandi fagra og glæsilega. Ég hika ekki við
að segja, að það er sú bezta skáldsaga, sem ég hef lesið, og
ég bið i tilhlökkun eftir framhaldi hennar næsta ár. Ég held,
að menn geti lesið hana sér til unaðs og gagns, hverja skoðun
svo sem þeir kunna að hafa á deilumálum þjóðfélagsins. Ég
hef nú þegar lesið hana oft. Hún er ávallt jafn hrífandi, og
þó er hún svo einföld, svo sönn, mitt i fjölbreyttni sinni. Ég
held, að enginn geti gleymt þeim anda kærleikans, sem streymir
gegnum bókina alla, heldur haldi áfram að þrá þá fegurð, sem
ÍO