Lögmannablaðið - 01.06.2005, Blaðsíða 6

Það hefur væntanlega ekki fariðframhjá lögmönnum að undanfarin
misseri hefur fjölmiðlaumfjöllun um
lögreglurannsóknir og meðferð einka-
og sakamála fyrir dómstólum aukist
verulega. Við skoðun greinarhöfundar
á fjölmiðlaumfjöllun um dómsmál í
febrúar- og marsmánuði 2005 verður
ekki ráðið hvaða mælikvarða er miðað
við þegar ákveðið er að taka einstakt
mál til umfjöllunar. Enginn hlutlægur
mælikvarði af hálfu blaðamanna virð-
ist vera til um hvað er fréttnæmt og
eigi þannig erindi fyrir sjónir almennings. Ekki
verður heldur ráðið að hlutleysis sé gætt í
umfjöllun fjölmiðla né að hugað sé að því að fjöl-
miðlaumfjöllun um opinber mál á rannsóknarstigi
geti skaðað rannsóknina og þar með almannahags-
muni áður en frétt er birt. Vissulega sker DV sig
úr í umfjöllun sinni þar sem allt virðist leyfilegt
(sé a.m.k. litið til umfjöllunar fjölmiðilsins í
febrúar og mars 2005). Aðrir fjölmiðlar virðast
stundum taka upp stíl DV í „fréttaflutningi“ eða
taka sér til fyrirmyndar fyrirsagnir DV í breyttri
mynd. Sem dæmi má nefna var því haldið fram í
sjónvarpsfréttum RÚV í maí sl. að sakamönnum
væri mismunað en fréttin byggðist á viðtali við
lögmann í ákveðnu máli varðandi gæsluvarð-
haldsúrskurð héraðsdóms vegna umbjóðanda lög-
mannsins. Hvergi í umræddri frétt var
tekið fram hvaða önnur sjónarmið
gætu búið að baki niðurstöðunni.
Daginn eftir frétt RÚV af þessari
meintri „mismunun sakamanna“ var
svo umræddur gæsluvarðhaldsúr-
skurður héraðsdóms staðfestur af
Hæstarétti
Áhugi og ágangur fjölmiðla á
dómsmálum hlýtur að vekja spurn-
ingar meðal lögmanna hvert þeirra
hlutverk sé í þeim tilvikum og hvaða
skyldur þeir bera. Codex Ethicus
LMFÍ fela í sér ítarlegar siðareglur sem lög-
mönnum ber að hafa í huga og eiga að kunna. Í
siðareglunum er þannig að finna reglur og
ákveðnar leiðbeiningar um hverjar séu skyldur
lögmanna. Sé hins vegar litið til hlutverks lög-
manna gagnvart fjölmiðlaumfjöllun eru siðareglur
okkar fáorðar og veita litla sem enga vísbendingu
um hvernig bregðast eigi við því ástandi sem nú
blasir við okkur lögmönnum gagnvart slíkri um-
fjöllun. Fyrir utan vísbendingar frá siðareglum
okkar, sérstaklega 5. gr. Codex Ethicus um um-
fjöllun einstaks máls, þá hafa fæstir lögmenn
þekkingu eða þjálfun þegar kemur að umfjöllun
fjölmiðla um einstök mál. Augljóst er að hér þarf
úr að bæta. Þannig þurfa lögmenn í einhverjum
tilvikum að koma fram í fjölmiðlum til þess að
gæta hagsmuna umbjóðenda sinna svo sjónarmið
þeirra komist rétt til skila.
6 2 / 2 0 0 5
Eru lögmenn fjölmiðlafulltrúar?
Guðrún Björg
Birgisdóttir
hdl.
» Ég lagði fram kæru fyrir umbjóðanda minn hjá
lögreglu rétt fyrir hádegi. Klukkutíma síðar var sú
kæra komin til fjölmiðla og hluti kærunnar birtist
orðrétt í kvöldfréttum. Umbjóðandi minn hafði á
þeim tíma ekki fengið afrit af kærunni.
Lögmaður
» Ég var í aðalmeðferð í opinberu máli um daginn í
héraðsdómi Reykjavíkur. Það var lokað þinghald en
hurðin inn í þingsal var opin þar sem við vorum að
bíða eftir saksóknara. Skyndilega kom blaðaljós-
myndari í gættina og tók myndir. Síðan hljóp hann í
burtu á harðaspretti.
Lögmaður