Iðjuþjálfinn - 01.05.2006, Blaðsíða 10
Samkvæmt rannsókn greinarhöfundar á vi›horfum íslenskra i›juþjálfa til fag og menntamála
(Elín Ebba Ásmundsdóttir, 1999, 2000)
kom í ljós a› 70% i›juþjálfa haf›i
áhuga á a› sérskipulög›u námi til
B.Sc. grá›u yr›i komi› á laggirnar.
Sextíu prósent þeirra sem ekki höf›u
hloti› B.Sc. grá›u í sínu grunnnámi
höf›u áhuga á a› stunda slíkt nám,
ef þa› yr›i í bo›i. Áttatíu i›juþjálfar
svöru›u spurningarlistanum um
vi›horf íslenskra i›juþjálfa til fag og
menntamála, sem var 92% svarhlutfall
og í þeim hópi voru 55 einstaklingar
me› diplómanám a› baki.
Hausti› 2003 bau› Háskólinn á
Akureyri upp á sérskipulagt B.Sc. nám
og skrá›u sig strax 51 i›juþjálfi í námi›
(Kristjana Fenger og Gu›rún Pálmadótt
ir, 2004). Ef áætlanir standast munu
86% af upphaflega hópnum ná a› ljúka
náminu. Þrjátíu og tveir útskrifu›ust
vori› 2005 og reikna› er me› a› 12
útskrifist vori› 2006.
Greinarhöfundur kenndi hluta af
einum áfanga í sérskipulag›a B.Sc.
náminu hausti› 2003 sem nefndist Þjón
usta i›juþjálfa ÞJI0105F. Eitt verkefni
nemanna var a› svara 20 spurningum
sem vi›komu i›juþjálfafaginu. Bókin
Professional Development and Ref
lective Practice eftir Elisabeth Anne
Kinsella var notu› sem hugmyndaau›gi
vi› ger› spurninganna (Kinsella,
2000). Þa› voru 47 nemar af 51 sem
svöru›u spurningunum. Í svörunum
var samankominn mikill fró›leikur
sem snerti alla stéttina og gögnin voru
ígildi rannsóknargagna. Því var fengi›
leyfi nemanna til a› halda svörunum og
vinna úr þeim til birtingar í I›juþjálfan
um, fagbla›i I›juþjálfafélags Íslands.
Allir nemarnir voru kvenkyns og því
ver›ur tala› um nemana í kvenkyni.
Notu› ver›a bæ›i or›in i›juþjálfar og
nemar í textanum. A›eins ver›ur ger›
grein fyrir hluta af spurningunum sem
nemarnir fengu. Í ni›urstö›unum geta
tvær spurningar e›a fleiri hafa veri›
settar saman. Spurningarnar eru ekki
settar fram í þeirra rö› sem nemarnir
fengu þær.
Eigindlegar rannsóknara›fer›ir
voru nota›ar til a› l‡sa reynslu og
sko›unum nemanna á faglegum
málefnum (Creswell, 1998; Taylor
og Bogdan, 1998). Þær spurningar
sem hægt var a› flokka eftir þema,
voru unnar á svipa›an hátt og
í könnun greinarhöfundar á me›al
skjólstæ›inga í starfsendurhæfingu
(Elín Ebba Ásmundsdóttir, 2004). Í
þeirri könnun voru spurningar nota›ar
úr einu matstæki faglíkansins um i›ju
mannsins (Kielhofner, 2002), „The
Worker Role Interview“ (Velozo, Kiel
hofner & Fisher, 1998), þ‡tt á íslensku
sem „Vi›tal um starfshlutverk“. Þar
voru svör flokku› í fjögur þemu eftir
því hvort þau tengdust líkunum á því
a› skjólstæ›ingar skilu›u sér aftur út
á vinnumarka›inn. Me› þessa reynslu
í farteskinu var lesi› yfir öll svör
nemanna til a› ná fram mest ríkjandi
þemum og athuga hve stórt hlutfall þau
hef›u mi›a› vi› heildarsvörun.
Samantekt frá svörum
nemanna
Þær spurningar sem nemarnir fengu
tengdust faglegum málefnum og þeim
sjálfum. Þær þurftu a› sko›a sjálfa sig sem
fagmenn á gagnr‡nan hátt, umhverfi›
sitt og skjólstæ›ingsvinnuna.
Af hverju valdir þú i›juþjálfastarfi› og
hafa væntingar þínar sta›ist?
A›alforsenda þess a› velja
i›juþjálfun sem fag, var áhugi nemanna
á a› starfa me› fólki, láta gott af sér lei›a
e›a a› fullnægja hjálparþörfinni. „Ég
n Elín Ebba Ásmundsdóttir,
lektor vi› HA og forstö›ui›juþjálfi ge›svi›s
Landspítala Háskólasjúkrahúss.
10 n I‹JUÞJÁLFINN 1 / 2006
I›juþjálfar – sko›anir og reynsla
nema í sérskipulög›u B.Sc. námi
n Fimmtíu og einn i›juþjálfi
me› diplómanám a› baki hófu
sérskipulagt B.Sc. nám hausti›
2003 vi› Háskólann á Akureyri.
í einum áfanganum svöru›u 47
nemar 20 spurningum var›andi
fagleg málefni. eigindlegar
rannsóknara›fer›ir voru nota›ar
til a› vinna úr svörunum. Nemarnir
ger›u m.a. grein fyrir af hverju þær
hef›u vali› i›juþjálfafagi›, fari› í
sérskipulagt B.Sc. nám, hvernig
þær útsk‡r›u i›juþjálfun og hvort
fagi› væri pólitískt e›a ekki.
Togstreituefni í daglegu starfi voru
könnu› sem og marka›setning
fagsins.
n í svörum nemanna kom m.a. fram
a› þær væru ánæg›ar í starfi, og
a› mestu vonbrig›i þeirra í starfi
tengdust þeirri stö›ugu baráttu
a› sanna gildi sitt. I›juþjálfar
töldu sig skipta sköpum fyrir fagi›
í tengslum vi› frumkvö›lastarf,
þróun þjónustunnar og a› vera
gó›ar fyrirmyndir. Fagleg þróun
i›juþjálfafagsins hefur veri› mikil
sí›ustu árin. Félagi› er 30 ára og
margir félagsmenn tilbúnir til frekari
landvinninga í marka›smálum
stéttarinnar.
n LykILORÐ
I›juþjálfar, vi›horf, reynsla,
fag- og menntamál.