Þjóðmál - 01.03.2015, Blaðsíða 41
40 ÞJÓÐMÁL VOR 2015
Jón.Þ ..Þór
Fimmtíu.ár.frá
andláti.Winstons
Churchills
Ævi.Winstons.Churchill.(1874–1965).var. samfellt. og. stórbrotið. ævintýri ..
Hann. fæddist. þegar. fjórðungur. lifði. af.
19 .. öldinni,. varð. allra. karla. elstur,. eins.
og. stundum. er. sagt,. tók. þátt. í. mörgum.
sögulegustu.og.frægustu.atburðum.20 ..aldar.
og.stóð.þá. tíðum.í.eldlínunni ..Hann.varð.
ungur.þekktur.í.heimalandi.sínu.fyrir.ritstörf.
sín.og.stjórnmálaafskipti.og.um.fertugsaldur.
var. hann. kominn. í. hóp. þekktustu. stjórn-
málamanna. á. Vesturlöndum .. Hann. var.
löngum. umdeildur. og. urðu. óneitanlega.
á. mörg. mistök. um. dagana. en. var. einnig.
öðrum. hugkvæmari. og. skarpskyggnari. og.
varaði. við. yfirvofandi. hættu. á. uppgangi.
þýskra. nasista. löngu. áður. en. aðrir. áttuðu.
sig.á.henni.eða.vildu.gefa.henni.gaum .
Þegar.Churchill.gegndi.embætti.forsætis-
ráðherra. í. Bretlandi. á. árum. seinni. heims-
styrjaldar.ávann.hann.sér.traust.og.aðdáun.
landa.sinna.og.fólks.um.víða.veröld ..Hann.
var.alla.ævi.eindreginn.heimsvaldasinni.en.
á. fyrstu. árunum. eftir. stríð. reyndist. hann.
flestum. vestrænum. stjórnmálamönnum.
fram.sýnni. er. hann. varaði. við. hættunni. á.
kom.andi.úlfúð.risaveldanna.og.því.sem.við.
köllum. kalda. stríðið,. en. reyndi. jafnframt.
að.stuðla.eftir.mætti.að.sáttum.og.einingu.
þjóða.í.Vestur-Evrópu ..Þar.byggði.hann.á.
langri. reynslu. og. djúpstæðri. þekkingu. og.
mun. á. engan. hallað. þótt. hann. sé. talinn.
einn.allra.merkasti.og.áhugaverðasti.stjórn-
málaskörungur.20 ..aldar ..Um.það.ber.hinn.
mikli. fjöldi. ritverka. sem. um. hann. hafa.
verið.samin.gleggst.vitni.og.þá.ekki.síður.sú.
staðreynd.að.enn.í.dag,.hálfri.öld.eftir.andlát.
hans,.keppast.fræðimenn.víða.um.heim.við.
að.skrifa.um.hann.bækur.og.greinar .
En.Winston.Churchill.var.ekki.einungis.
stjórnmálamaður. í. þrengsta. skilningi. þess.
orðs ..Hann.var.ekki.síður.þekktur,.áhrifa-.
og.afkastamikill.rithöfundur,.skrifaði.fjölda.
bóka.og.enn.fleiri.blaða-.og.tímaritsgreinar ..
Bækur. hans. fjölluðu. flestar. um. söguleg.
efni. og. honum. var. tamast. að. skrifa. um.
atburði,. sem. hann. hafði. sjálfur. tekið. þátt.
í.og.upplifað,.og.um.forfeður.sína ..Bækur.
hans. eru. að. sönnu. misjafnar. að. gæðum.
en.margar.þeirra.hafa.enn.umtalsvert.vægi.
sem. sagnfræðirit.og. allar.munu.þær.halda.
gildi.sínu.sem.bókmenntaverk.um.ókomin.
ár .. Churchill. átti. létt. með. að. skrifa. og.