Heimskringla - 27.05.1915, Blaðsíða 4

BLS. 4
HEIMSKRI N C. L A
WINNIPEG, 27. MAÍ 1015.
Heimskringla
(Stofnuð 1SS6)
Kemur út á hverjum fimtudegl.
Útgefendur og eigendur:
THE VIKING PRESS, LTD.
Verð blatJslns f Canada og
Bandaríkjunum $2.00 úm árib
(fyrirfram borgab)
Sent til íslands $2.00 (fyrirfram
borgab)
Allar borganir sendist rábs-
manni blabsins. Póst et5a banka
ávísanir stýlist til The Viking
Press, Ltd.
Ritstjóri:
M. J. SKAPTASON
Rábsmat5ur:
H. B. SKAPTASON
Skrifstofa.
’?•} 'ihírhfuolíf Mrtri. Winnliirc
Box 3171 TalHfral Garry 4110
Nýlunda.
“Aldrei hefir það vísi fyrir koni-
ið fyrrri en nú, að konur íslenzkar
hafi iagt sig niður við svo lítilfjör-
legt og heimskulegt uppátæki, að
læra hússtjórnarstörf (household
economics)". — Þetta getum vér
hugsað oss, að margur maðurinn,
karl og kona, kunni að hugsa og
segja, og þó þeir eða þær helzt, sem
ekkert vita, hvað Household Eco-
nomics eða Iioinestic Science er, og
hafa þá skoðun, að þetta sé vitleysa
ein, algjörlega óþörf og skaðleg, rétt
einsog að þvo sér áður en menn fara
að matast.
ins. Og svo eru menn veikir si og
æ, hljóðandi og veinandi yfir sínu
mikla mótlæti og hinum þunga
krossi, sem guð almáttugur hafi
|)eim á herðar lagt, en sjá ekki, að
þeirra eigin flónska veldur. Þarna
er nokkuð jafnt á komið með þeim,
sem klæðast perli og purpura og
hinum, sem striga og görmum búast.
Menn eru ókuniiugir jiessari vél;
I inenn ryðja i hana í tryllingi og
i hugsa uin það eitt, að láta hana vera
fulla, stútfulla. En hvað hinir ýmsu
partar hennar jiurfi sér til viður-
halds, eða hvað sé henni hið sama
sem dynamit katlinum, — fljót- eða
seindrepandi eitur, sem valdi sjálf-
um þeim daglega slítandi og skep-
andi kvala og síðar dauða, liingu
fyrir tíma fram, — það vita menn
ekki. Menn lifa upp á slump, og láta
kylfu ráða kasti, en ekki vit eða
þekkingu.
En nú er hún komin hingað, ald-
an menningarinnar i þessu. liún
hefir víst komið að sunnan yfir lín-
una. Það er margt, sem kemur það-
an til vor, enda eru þetta nýjar
bygðir hér. Og vér urðum þess var-
ir ]>ar syðra fyrir nokkrum árum,
og nú heyrðum vér að hún sé óðum
að færast yfir landið. Það er farið
að kenna Domeslic Science í öllum
hinum betri skólum. Stúdeiitar og
prófessorar fara um landið og flytja
fyrirlestra í hverri borg um þessi
efni, til að vekja fólkið og fræða
það og fá það til að hugsa og nema.
Það er inargt, sem Household
Economics kennir, eða hússtjórnar-
fræði á íslenzku, og er j)að þó mjög
ófullkomið orð. Hún kennir sparn-
að og hagnýtni í matarmeðferð og
búskap innanhúss. Hún kennir um
efnin, sem maðurinn þarf að nærast
á; um efnin, sem líkaminn sainan-
stendur af; um efnin, sem eru í hin-
um mörgu og margvislegu fæðuteg-
undum, og hvernig bezt sé að mat-
reiða þau, og hvað mikið maðurinn
þurfi af hverju einu. Hún kennir,
hvaða efni manninum séu skaðleg
og hver ekki; hver séu heilsusamleg
og nauðsynleg og hentug fyrir lík-
aiuann. Hún kennir og getur sýnt,
að það er ekki það sama, á hverju
maðurinn nærist, eða hvernig nær-
ingarefnin séu meðhöndluð. Hver
eínasti maður getur af fávizku sinni
og illri meðferð kastað á glæ meiri
eða minni hluta efna sinna að ó-
þörfu; hann getur eyðilagt heilsu
sína og þeirra, sem hann hefir ráð
fyrir, með heimsku sinni, vankunn-
áttu og stundum þráa eða tortrygni;
stundum fyrir það, að hann er auð-
trúa, og trúir flestu þvi, sem logið
er, en fiestu af þvi, sem satt er. Þvi
að hvað svo sem menn prédika og
afprédika, þá er líf 99 manna af 100
bygt á trú; þeir vita ekki og þekkja
ekki, — ekki einu sinni um hina
daglegu hluti, sem þeir af fáfræði
og hugsunarleysi halda að jieir
þekki og viti út í æsar. Þeir munu
á fingrum teljandi, sem þekkja efn-
in, sem líkaminn er bygður af; enn
þá færri þekkja efnin í hinum ýmsu
fæðutegundum; cnnjiá færri, hvern-
ig líkaminn fer að vinna að þessum
efnum, sem í hann eru tind, til ])ess
að þau breytisi og verði að holdi,
beinum, æðum, blóði heila, taugum,
lifur og lungum, nýrum og kyrtlum,
húð og ?iári, og öllum hinuni ótal-
mörgu, margbreytilegu og ólíku
pörtum, sem hver eiginlega er ríki
út af fyrir sig, með sérstökuin lög-
um, sérstakri byggingu og sérstökum
ætlunarverkum. Þarna Jiarf svo og
svo mikið af vissum efnum fyrir
hvert þessara ríkja. — Já! Hversu
margir eru þeir nú, sem geta sagt,
að þeir kunni góða grein á öllu
þessu? Komið þið, vinir mínir, með
hann eða hana og eg skal með virð-
ingu taka ofan hattinn og setjast að
fótum hans eða hennar, fús til að
læra!
Líkama mannsins er likt varið og
vél einni. Menn þurfa að kinda
hana. Ef J)ú lætur í hana hið rétta
eldsneyti, |)á vinnur hún. En ictlir
J)ú að hafa vatn i stað olíu, eða mold
eða sand i stað kola |)á vinnur hún
ekki; og setjir J)ú dynamit eða önn-
ur sprengiefni i kolin, J)á sprengir
þú vélina. En þetta er það, sem
menn gjöra með sinn eigin líkama.
Menn setja dynamit og allan djöful-
skap í sinn eigin likama af flónsku
sinni, og seigdrepandi eitur, sem
eyðileggur einn eða annan af þess-
um mörgu pörtum eða ríkjuin manns
Þetta hefir orðið nokkuð langt, en
vér ætluðum að óska stúlkunum til
hamingju, sein hafa lagt þessa grein
fyrir sig og nú eru þegar útskrifað-
ar, og vér viljum votta þeim þakk-
læti vort fyrir. Þetta er svo mikils-
varðandi atriði, og þær eru sem post
ular nýrra siða, og J)örfin er svo
mikil, og J)að er svo mikið skarð,
sem hér þarf upp að fylla, og óefað
margar |)rautir á leið þeirra, því að
án þessa er öll menning að meiru
eða minna leyti ónýt, og svo J>etta
gamla : að hætt er við, að þar sann-
ist máltækið, að ilt sé að kenna
göinlum hundi að sitja; hann var
búinn að læra að sitja ineð sinum
kúnstum, svo að hann er þrár og
tregur að læra nýjar, og segjum vér
|)etta ekki af neinu virðingarleysi.
heldur af því að vér höfum reynt
þetta bæði á sjálfum oss og iiðrum.
Þær eru tvær núna, sem útskrif-
ast: Carolina Stephenson og fíald-
ina Pétnrsson; en í fyrra þær: Sig-
riður Markússon, frá Bredenbury,
og ölöf J. Sigfússon, frá Clarkleigh.
En árið þar áður: Gróa Goodman,
frá Markerville.
Ingihjörg Hinriksson, .dóttir Magn
úsar Hinrikssonar í Churchbridge,
Saskatchewan, var hin fyrsta íslenzk
stúlka, sem gekk á búnaðarskóla hér
j veturiop 1907—1908 og tók verð-
jlaun hvað eftir annað, og var fengin
ti! að sýna kunnáttu sína á sýning-
j unni í Winnipeg, og tók fimm hæstu
verðlaun 1908 og heiðurspening úr
silfri.
Helga Xarfason var víst hin allra
fyrsta ísl. stúlka, er tók Household
Economics, og er sagt, að burtfarar-
einkunn hennar af búnaðarskólan-
um hafi verið með þeim beztu, er
í nokkur kven-nemandi hafi hlotið.
Þetta eru l)á stúlkurnar, sem vér
vitum til að hafi lagt fyrir sig þetta
I nám, sein kannske er nauðsynlegra
og |>arfara en nokkuð annað. Vér
vitum ekki, hvað mikið þær hafa
lært eða hvað fullkomin kenslan hef-
ir verið; en ]>að tekur alt lífið að
nema, og |)að, sem svo mikið er í
varið er J)að, að þær eru á réttri
leið, og hitt einnig, að þær geta
látið óendanlega mikið gott af sér
leiða, og sannarlega væri þess ósk-
andi, að sem flestar færu að Jæirra
dæmi. Þá kynni smátt og smátt að
fa-rast nýr straumur yfir landið, og
vér fslendingar ættum að flýta fvrir
honum, sem vér getum. ,
Lyman Abbott.
Eyrir nokkrum árum var l>að
ineiri hluti manna, bæði hér í Can-
ada og vist um alla Ameríku, sem
trúðu J)ví, að þá væru strið öll búin
og um garð gengin og það væri syncl
og hneyksli, að búast við ófriði i
heiminum, sizt í hinum mentuðu
löndum. Canada menn voru svo
sannfærðir um það margir hverjir
Liberalar —, að J)eir neituðu
Mr. Borden um styrkinn góða til
herskipanna, ekki af neinni illri á-
stæðu, heldur af þeirri trú og sann-
færingu, að skipanna þyrfti alls ekki
við. Engin þjóð færi að raðast á
aðra og sízt á Englendinga. Þúsund
ára ríki friðarins væri Jiegar byrj-
að. Tilgangurinn var óefað góður,
en grunnhygnin fram úr hófi. Að
horfa á atburðina um allan heim,
að lifa með mönnunum og geta séð
daglegt atferli J)eirra og ráðið í dag-
legan hugsunarhátt þeirra og vera
ekki glöggsýnir, J)að getur komið
fvrir margan manninn, — en þetta,
|>að keyrir fram úr oófi.
Núna nýlega er getið um einn
merkan mann, sem er kunnur uin
heim allan, þar sein fræði eru lesin,
en.það er I)r. Lymaíi Abbott. Hann
er prestur og ritstjóri hlaðsins Out-
look í New York.
Hann sat að kveldverði með öðr-
um mönnum rétt nýlega og flutti
ræðu, sem þetta var í:
“Það er raunalegt, að Jiurfa að
viðurkenna það, að atburðir þeir, er
nýlega hafa fyrir komið, liafa sýnt
bæði mér og öðrum, að tími friðar-
ins er að færast fjær og fjær. Hin
fyrsta skylda stjórnar einnar, er að
varðveita líf og eignir manna. Ir.f að
stjórn ein gjörir það ekki, þá hcfir
hún engan rétt til þess að vcrn eða
kallast stjórn! Eg virði n.ikils meun
J)á alla, sem í friðarfélö.ainum eru,
en skoðanir þeirra virði eg einskis.
Þeir eru ekki að prcdika frið, hdd-
ur stjórnlegsi (anarchy)”.
Landabréf.
Nýlega er nú útkomið landabréf
stjórnarinnar yfir heimilisréttar-
lönd. Það er kallað Homestead Map
og sýnir öll lönd í þremur Sléttu-
fylkjunum, sem tekin hafa verið upp
að 1. janúar 1915. Landabréfið er í
þrennu lagi og er Manitoba landa-
bréfið búið; hin á leiðinni fyrir
Saskatchewan og Alberta.
Á landabréfi J)essu geta menn óð-
ara séð, hver lönd eru tekin eða o-
tekin við byrjun Jiessa árs.
Þar geta menn og fræðst um timb-
urlönd, Indíána-Iönd, beitilönd til
leigu, pósthús, járnbrautir o.s.frv.
I.andabréf þetta getur hver fengið
sem vill kostnaðarlaust. Manitoba-
landabréfið er nú J)egar til og verð-
ur sent hverjum, sem um biður og
skrifar: F. C. C. Lynch, Superin-
tendent of Railway Lands, Depart-
ment of Interior, Ottauia.
Vitfirring þýzku
þjóðarinnar.
I)r. (iharles Sarolea, rithöfundur,
vinur og sendiherra Alberts Belga-
konungs, er hér á ferðum, og flutti
hann ræðu nún nýlega í Canadian
Club hér í Winnipeg fyrir eitthvað
800 gestum. Ræðan var um Þjóð-
verja.
Þözkaland alt einn vitlausra
spítali.
l)r. Sarolea segir, að landfarsótt
hafi gripið alla hina þýzku þjóð, og
sóttin sé vitfirring. Telur hann 5
tímabil sóttar þessarar:
1. Stórmensku vitfirring (Megalo-
mania).
2. Að ætla að inenn séu ofsóttir.
3. Drápgirni.
4. Véiklun á sinni (morbidity).
5. Löngun til að drepa sjálfan sig.
Hann líkir J)ví allri þjóðinni við
vitfirring og sé hún nú a |iriðja tíma
bilinu; en á hraðri leið til seinni
tímabilanna, númer 4 og ö, sem lýk-
ur með lönguninni til að fvrirfara
sjálfum sér.
fíyrjunin.
Hjá einstaklingnum byrjar sýki
Jiessi vanalega með |)ví, að menn
verða uppblásnir af sjálfsþótta; -
maðurinn verður svo stór og mikill
í eigin augum, að honum finst hann
geta alla hluti og að enginn maður
standi sér jafnfætis. Þessir menn
verða æfinlega ákaflega drambsam-
ir og hrokafullir og finst svo lítið
til um aðra menn, að Jieir séu varla
verðugir að sleikja saurinn af fotum
sér.
Þýzkaland er alt einn stór og voða
legur vitlausra spítali. “Vér erum
salt jarðar”, sögðu þeir. Vér erum
hinn útvaldi lýður. Vér eruin til
þess kallaðir, að drotna yfir jörð-
unni. Vér erum super men, the sup-
er ruce, þ. e.: æðri inenn, æðra
ntannkyn. Prússland er riki öllum
ríkjum æðra. Allrir aðrir mann-
flokkar eru útpindir, þróttlausir og
gjörsamlega spiltir. Það erum vér,
sem verðum að endurfæða og endur-
skapa Evrópu.
Þetta er fyrsta tímabilið, megalo-
mania. Vitfirringurinn segir: “Eg
er Rússakeisari, eða Kristur, eða
heilagur andi.”
Þá kemur annað tímabilið.
Þegar menn vilja ekki trúa Jiví
að hann sé keisari Rónis eða Búss-
lands, eða páfinn í Moscow eða keis
arinn i New York, J)á finst manni
þessum og hann verður sannfærður
um, að allur heimurinn sé að of-
sickja sig.
Þýzkir kenna fíretum um alt.
Fyrir 50 árum síðan voru Þjóð-
verjar alveg fullvissir um l>að, að
Bretar hefðu gjört samsæri á móti
þeim, að yarna Jieim sólu að sjá,
eða taka sæti J)að meðal þjóðanan,
sem J)eim bæri. Játvarður 7. væri
að kvía þá inni, loka fyrir Jieim öll-
um sundum, banna þeim að njóta
skerfs sins af verzlun þjóðanna. En
þeir sáu ekki eða vildu ekki sjá það,
að J>að var einmitt fyrir fríverzlunar
stefnu Breta, að þeim var mögulegt
að efla verzlun sína meðal þjóðanna
og koma upp hinum mikla verzlunar
flota sinuin.
En þegar vitfirringurinn verður
Sterkur og svellur afl í vöðvum og
hann verður sannfærður um ]>að,
að han nsé ofsóttur, þá byrjar 3.
tímabilið: Ofbeldishungrið og dráp-
girnin.
í níu mánuði hafa Þjóðverjar nú
verið í J)ví ástandi. Það hefir gripið
J)á með kviðum og hríðum. Þeim
hefir fundist J>eir mega til að drepa;
það sé siðferðisleg skylda þeirra að
drepa. Þeir eru sverð drottins; þeir
verða að tortma öllum, sem móti
þeiin standa. Þetta er þeirra æðsta
d.vgð, J)eirra fylsta sæla. Það er sem
öll þjóðin sé í tryllings-fvlliríi, al-
gjörlega bandóð og hamslaus. Og
rakni J)eir úr roti l>ví, er þar kemur
á eftir, J)á verður skömmin þeirra
sár og mikil, svo að þeim finst, að
þeir séu hundar en ekki menn: -
maðkar Ijótir, er i moldu skríði.
Voðalegasta timabilið.
Þessu næst kemur hið 4. tímabil-
ið, og eiginlega hið voðalegasta. —
Hafið þér nokkurntima tekið vand-
lega eftir vitfirringum á spitulun-
um? Það hefi eg gjört, segir Dr.
Sarolea. Eftir J)etta 3. tímabil, sem
Þjóðverjar eru nú á, kemur yfir vit-
firringa déyfðardrungi kannske alt í
einu. Sjúklingurinn fæst ekki til að
neyta neinnar fæðu. Hann er þegj-
andi, niðurdreginn og lítur ekki
upp á nokkurn inann; Jiað er eins
og hann geti það ekki. Þetta er hið
næsta stig, sem fyrir Þjóðverjum
iiggur, og þar á eftir kemur hið
fimta stig, eður timahil fæirrar vit-
firringar að tortima eða fyrirfara
sjálfum sér.
Fimta stigið.
Taumleysið ræður, stillingin er
engin; grimdin býr i hjartanu; -
|)jóðin öll er í þessum heljargreip-
um. En tilfinningin fyrir svívirð-
unni er vöknuð, fyrir öllu því skelfi-
lega, sem búið er að fremja, og mað-
urinn veltur J)arna á milli svívirð-
inganna og fyrirlitningarinnar á
sjálfum. sér, og örvæntingarinnar
um að ráða bót á eða afturkalla
þetta; en hins vegar er heiftin og
grimdin, sem runnin var inn í
blóðið og hrærði hverja mannsins
hugsun og lét hann fremja öll þessi
voðalegu verk. Maðurinn einsog
ruggar Jiarna á milli. Hann reynir
að fyrirfara sjálfum sér. Þannig fer
þjóðinni þýzku, þegar hún kemur á
þetta stig, J>á snýr hún heiftinni
á móti sjálfri sér. Ásakanir verða
nógar. Hver ásakar annan. Þar
verða byltingar blóðugar, tryltar og
stjórnlausar. Hohenzollarnir fá þá
að kenna á J>ví, aðallinn, allir þeir,
sem leitt hafa J)jóðina út í þetta.
Það verður önnur útgáfa af stjórnar-
byltingunni á Frakklandi 1790 93,
þegar Robispierre og Marat og San-
terre og félagar |ieirra lituðu landið
blóði.
Og alt Suður-Þýzkaland hatar
Prússana iiieira en nokkurn óvin
annan, bæði Bajern ög Wurtemberg
og Baden og Sarhsen. Þeir myndu
rísa á móti þeim undir eins og þeir
sæju sér færi.
Á morgun -segir Sarolea) fer ítalía
á stað á móti Þjóðverjum. — Hvað
niyndi þjóð með fuilu viti gjiira,
þegar þannig væri komið? Hún
myndi leggja árar í bát, og reyna að
ná þeim friðarkostum, sem beztir
fengjust. En Þjóðverjum kemur þao
ekki til hugar. Þeir æsa sem flesta
á móti sér, einsog Jiegar þeir hlcyptu
upp Ameríkumönnum með því að
sprengja Lusitaníu. ,
Heilum þjóðum er eins varið og
einstökum mönnum. Einsog ein-
stakir menn verða vitskertir, eins
verða heilar þjóðir vitskertar,
tryllast og æða uin i taumlausu
brjálæðinu. En hjá þjóðunuin verð-
ur tryllingurinn ennþá voðalegri,
stórkostlegri og djöfullegri en hjá
einstaklingunum. Enda höfum vér
séð J>ess Ijósan vottinn i framkomu
Þjóðverja núna hvað eftir annað.
Bradbury—Fyrsta stálskip bygt í
Manitoba.
Það rann af stokkunum í Selkirk
hinn 19da að áhorfandi íneira en
liúsund manns. Þar var Hon. R.
Rogers viðstaddur og flutti ræðu
en frú Robert Rogers skfrði kugg-
inn og klappaði honum með kampa
vínsflösku, en liann brá við skjótt
og rann af stokkunum á Rauðá '
niður og þótti Jiað alt fara gæfu- ;
lega.
1 ræðu sinni gat Hon .Robert
Rogers ]>ess, að það væri sannarlegt
gleðiefni fyrir sig að vera viðstadd-
ur liarna er hið fríðasta skip rynni
af stokkunum. Kvað liann Winni-
liegvatn vera alkunnugt orðið fyrir |
hinar miklu hvítfiskaveiðar, ekki
einungis um þverar og endilangar
Canadabygðir, heldur um öll hin
nyrðri ríki Bandaríkjanna. Og nú
væri stjórnin búin að láta byggja
hér þetta fríða og trausta skip alt
fyiir hvítfiskiveiðarnar og þeim til
(flingar.
En bygging skips Jiessa kvað hann
mest vera að þakka hinum góða
vini sínum M. George H. Bradbury,
þinginanni fyrir Selkirk hérað, þvf
að hann hefði notað livert tækifæri
(til þess að brýna fyrir stjórninni
Jiörfina á að efla og hlynna að veið-
| um þessum. Og hann væri’ maSur
sem hafði Jirek og fullan vilja til að
halda máli sínu fram. Þessvegna
hefði hann komið þessu fram og
þessvegna hefði báturinn verið lát-
inn heita í höfuð honurn, og nú
vildi hann hátíðlega óska Bradbury
til hamingju með fyrsta krakkann.
Bygging þessa gufuskips hefði
verið orðin óumflýjanlega nauðsyn-
leg, sökum fiskiræktarinnar. Það
þyrfti gott skip til að safna hrogn-
unum og flytja þau til klakhúsanna
og sjá um að einlægt væri nóg af
þeim. Nú væru hér þrjár klakstöðv-
ar við vatnið og til samans mætti
þar klekja út 160,000,000 hvítfiska.
Til þess að sækja hrognin út á vatn
og flytja á klakstöðvarnar seint á
hausti þyrfti sterkan og öflugan
l)át_ bát sem gæti rutt sér leið í
gegnum íshroða og lagis.
Báturinn, eða réttara, skipið,
Bradbury er alt úr stáli gjört og
kjölurinn og bárkinn svo sterkur
að með honum má brjóta ísinn á
haustum. Skipið er 161 fet á lengd
27 feta breitt um bita, en 16.6 feta
á dýpt. Vélarnar liafa 900 hesta afl.
Skipið er lýst með rafurmagni og
hefur ljósvönd (searchlight) með
1600 ljósa afli. Alt er skipið liið
vandaðasta, að smáu scm stóru, og
fylgt nýjustu gerð og tíz.ku.
Starf bátsins.
Bændur og sérstaklega fiskimenn
hafa margan hag af bát þessum.
Þegar hann er á ferðinni getur hver
fiskimaður sem vill fengið far tneð
honum, ef rúm er í skipinu, án Jiess
að borga nokkuð fyrir. En borga
þarf hann fyrir máltíðir sínar til
matsveins.
Annað er og mikilsvert atriði, en
j Jiað er Jiað, að ef að skip og bátar
| fiskimanna fara í strand, |>á geta
þeir fengið skip Jietta til að hjálpa
sér og draga skip sín út án þess að
borga fyrir. Áður fyrri hefur ]>etta
stundum kostað ærna peninga.
Stefán kapteinn Sigurðsson frá
Hnausa kom 60 mílur til að vera við-
staddur Jiegar skiinu væri rutt af
stokkunuin og hitti fréttaritara
Telegrams hann. Lét hann vel yfir
skipinu og kvað inönnum koma það
vel ef að þeir gætu fengið Jiað til
hjálpar sér ef í nauðir ræki. Hann
sagði að Jiað hefði stundum kostað
sig $200.00 að fá bát til að gjöra sér
20 mílna krók og hefði þurft að fá
bát einn í tvo daga^ l>á hefði ckki
verið að tala um minna en $500.00
('g hver sem lenti í holu þeirri, liann
I ætti erfitt úr henni að komast, vildi
vanalega sökkva dýpra og dýpra.
Ráðgjafa-skiftin á Bretlandi.
Það er komið i svo krappann á
Bretlandi, að menn hafa séð Jiað, að
|>ar verða nú allir flokkar að vinna
scnian svo vel sem mögulegt e.
Þetta stafar aðallega af skorti á stór-
skeytum og sprengikúlum, og svo
brennivínsmálin.
Menn vor allir eins hugar, en J)ó
ekki nógu samtaka og tóku svo upp
)>ann kostinn, að taka menn í stjórn-
ina úr báðum flokkum. Asquith vili
enginn róta; en líklegt er, að A. .1.
Balfour komi í stað Churchills. —
Kitchener vill raunar enginn missa.
En þó ætla menn, að hann hafi meiri
byrði á herðuni sér, en nokkur niað-
ur geti risið undir, og er talað um,
að létta af honum, að sjá um skot-
færabyrgðir. Það er málið, sem
striðið stendur eða fellur á. Sigur-
inn er kominn undir sprengikúlun-
um.
Lni Bonar Law er mikið talað, og
fullyrt er, að Jieir séu allir einhuga
og sammála Asquith, Grey, Lloyd
George, Balfour, Bonar Law og
Chainberlain. Þeir eru jafn ákafir í
því, að láta aldrei undan og lina ald-
rei kverktökin á “Vilhjálmi blóð”,
f.vrri en full úrslit málanna verða í
Jieirra höndum, og það svo fljótt sem
mögulcgt er.
ítalir draga sverðið úr sliðrum.
ítalía er nú komin af stað í strið-
ið og er betra seint en aldrei. Það
kunna að vera margir dómar um til-
gang þeirra og hvatir, setn hafa loks-
ins dregið J>á út í þetta. Margir telja
það prangaraskap; Þeir taki mútur
á manndygð sinni. En liti maður
til mannkynssögunnar eru þeir lang-
særðir. öldum saman hefir Austur-
ríki troðið |>á undir fótum. Þeir
hafa á nóttum vaknað við veinin
bræðra siniia og systra í Trentdöl-
unum, í ístriu og á Dalniatiu strönd-
um. Lengi lv. lt Austurríki Feneyj-
um, og á l.angbarðalandi eru för
hæla Jieirra. Það er ekki að undra.
þó að eyru ftala séu opin fyrir neyð-
arópum bræðra sinna og systra.
Ef ekki væri voðinn jafnmikill,
sein stendur af ölltim kenningum og
hervahli Þjóðverja, — kenningum,
sem stafa af þessari taumlausu fýkn,
að drotna yfir öllum öðrum; kenn-
ingum, sem fæddar eru á hinni
materialistisku speki þeirra; ef ekki
væri fyrirsjáanleg kúgun og undir-
okun heimsins, — þá væri hálfleitt,
að hprfa á hvolpana hlaupa í hæla
víkinganna þýzku, því að nú má hú-
ast við að þeir komi líka Rúmanar,
Serbar, Grikkir og Búlgarar. Allir
j vilja komast í sláturpottinn. — En
j Þjóðverjar eru nú búnir að æsa upp
j svo mikið hatur á móti sér með fram
j ferði sínu og öllum sínum kenning-
um, sem menn eru nú fyrst að byrja
að Jiekkja, og þó of fáir, — að það er
ekki nema eitt að gjöra: að brjóta
ofbeldi lieirra. Og þegar kpnungs-
valdið er farið og hermannavaldið
brotið á hak aftur og hinar materi-
alistisku kenningar þeirra tættar
sundur, J>á fyrst getur þýzka þjóðin
óttað sig. Þá fyrst er brotið okið af
hálsi hennar. Þá fyrst er stýfluð a ,
ósi eituhspýja sú, sem Jiaðan hefir
runnið um löndin, og gjört hálfan
hinn mentaða heim skerðan að viti
hin seinustu 50 ár.
LEIDRliTTIXG. — Inn í æfiminn-
ingu Sesselju heit. Halldórsdóttur, er
birtist í Hkr. (i. maí, hafa slæðst
tvær villur. Þar stendur: “Kona
Þorláks biskups var Steinunn dótt-
ir Guðbrandar biskups þorláksson-
ar”. Þetta á að vera: Móðir Þor-
láks biskups var Stcinunn dóttir
Guðbrandar biskups Þorlákssonar”.
Einnig stendur í hlaðinu, að jarð-
arför hennar hafi farið fram 3. marz
en átti að vera 13. marz.
Þetta vil eg biðja að sé leiðrétt í
blaðinu.
K. K. ólafsson.
LEIDRÉTTIXfí. í kvæðinu
Feðra minni, sem prcntað var i sið-
asta blaði, vantar einn staf í orðið
launching í fyrstu línu þýðingarinn-
ar. i.ínan átti að vera þannig:
Midst ice wreckage and roar,
launching vessels, of yore,
Þjóíverjar elta Transsylvaníu og
reyna a5 sökkva henni
Farþegaskipið Transsylvania lagði
af stað frá New York skömmu eftir
að fregnin kom um Lusitaníu. Það
ætlaði til Glasgow, og þegar nær fr-
landi kom, stefndi það norðan við
landið. En við norðvesturhorn ír-
lands, uni ld. 5 á sunnudagskveldið,
urðu þeir varir við neðansjávarbat,
eitthvað 100—800 yards í burtu;
sáu sjónpipuna og nokkuð af kollin-
um. Skipstjórinn hrá fljótt við og
lét skriða sem hægt var og fór ótal
króka og komst þannig undan. —
Margir á skipinu kváðust hafa séð
torpedó strika um sjóinn, en hún
hitti ekki. Af þessu sézt að þeir
hafa haft fullan vilja að sprengja
upp skip þetta cinsog Lusitaniu.
3CS
ÁGRIP AF REGLUGJÖRÐ.
um heimilisréttarlund í Canada
Norðvesturlandinu.
Hver, sem heflr fyrir fjölskyldu atí
sjá eða karlmaCur eldri en 18 ára, get-
ur tekit5 heimilisrétt á fjórtfung úr
sectlon af óteknu stjórnarlandi í Man*
sækjandi veröur sjálfur aó koma á
itoba, Saskatchewan og Alberta Um-
landskrifstofu stjórnarinnar, eók und-
irskrifstofu hennar í því héraöi. 1 um-
boöi annars má taka land á öllum
landskrifstofum stjórnarinnar (en ekkl
á undir skrifstofum) met5 vissum skll-
yroum.
SKVLDL’R—Sex mánaT5a ábú?5 og
ræktun landslns á hverju af þremur
árum. Landnemi má búa met5 vlssum
skilyröum innan 9 mílna frá heimilis-
réttarlandi sínu, á landi s.^m ekkl er
minna en 80 ekrur. Sæmilegt ívöru^
hús veröur at5 byggja, at5 undanteknu
þegar ábúöar skyldurnar eru fullnæg?5-
ar innan 9 mílna fjarlægt5 á öt5ru
landi, eins og fyr er frá ’greint.
í vissum hérut5um getur gót5ur og
efnilegur landnemi fengit5 forkaups-
rétt á fjórt5ungi sectíónar metifram
landi sínu. Vert5 $3.00 fyrlr ekru hverja.
SKYLDUH—Sex mánat5a ábút5 á
hverju hinna næstu þriggja ára eftlr
at5 hann hefir unnit5 sér inn eignar-
bréf fyrir heimilisréttarlandi sfnu, og
.uk þess ræktat5 50 ekrur á hinu selnna
landi. Forkaupsréttarbréf getur land-
nemi fengit5 um leiti og hann tekur
heimilisréttarbréfit5, on þó met5 vissum
skilyrt5um.
Landnemi sem oytt hefur helmilis-
rétti sínum, getur fengit5 heimilisrétt-
arland keypt í vissum hérut5um. VertJ
$3.00 fyrir ekru hverja. SKYLDUIl—
Vert5ur at5 sitja á landinu 6 mánutJi af
hverju af þremur næstu árum, rækta
50 ekrur og reisa hús á landinu, sem er
$300.00 virt5i.
Bera má nit5ur ekrutal, er ræktast
skal, sé landit5 óslétt, skógi vaxit5 et5a
grýtt. Búþening má hafa á landinu í
stat5 ræktunar undir vissum skilyrtfum.
W. W. CORY,
Deputy Minister of the Interlor.
Blöt5, sem flytja þessa auglýsingu
leyfislaust fá enga borgun fyrir.