Vísir - 18.03.1943, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiöjan {3. hæð)
Ritstjórar
Blaðamenn Simi:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
33. ár.
Reykjavík, fimmtudaginn 18. marz 1943.
63. tbl.
Þjóðverjar hraktir
úr Tsjugujev aftur.
Annarsstaðar má ekki á milli sjá.
Harðnandi mótspyrna
ÞJódverja lijá Viasma.
Allar fregnir Rússa benda til þess, að þeir sé jafnt
og þétt að verða vonbetri um i'irslit orustunnar
um Donetz-fljótið. í herstjórnartilkynning-
unni frá í gærkveldi er frá l>vi skýrt, að Rússum hafi
orðið töluvert ágengt suðaustur af Karkov og bætt að-
stöðu sína þar til rnuna. 1 áhlaupi tókst Rússum að
lirek ja Þ jóðver.ja úr borginni Tsjugujev, sem er 30—40
kílómetra leið frá Karkov og náðu með því móti hag-
stæðari aðstöðu en fyrr. Þjóðverjum var svo mikið í
mun að ná þessum stöðvum aftur, að þeir gerðu sex
gagnáhlaup hvert á fætur öðru, en þau fóru öll út um
/þúfur.
Þarna er eina breytingin, sem Rússar segja frá í tilkynningu
sinni. Þjóðverjar sögðu frá því í gær, að þeim miðaði áfram
til Byelgorod, en aðrar fregnir liafa ekki borizt af þeim htuta
Karkov-vígstöðvanna. Hinsvegar taka Rússar það fram, að
þeim hafi allsstaðar tekizt að hindra það, áð Þjóðverjar hryt-
ust yfir á vinstri bakkann og hafi j>eir þó beitt bardagaaðferð-
um, sem erfitt hafi verið að verjast, því að þær hafi krafizt
þess, að hægt væri að flvtja stórar sveitir langar leiðir á mjög
skömmum tíma.
Ein af aðferðum Þjóðverja
er sú, að þeir senda í sífellu
stóra hópa skriðdreka, allt að
sextiu eða sjötíu saman, fram
til árása hingað og þangað, til
þess að reyna að finna veikan
hlett á vörnunum. Skriðdreka-
hóparnir eru látnir fara allt að
100 km. á einum degi i þpssum
tilgangi og eru svo sendir aftur
lil hins upprunalega árásar-
staðar, til þess að reyna að koma
verjendunum á óvart þar.
Rússar beita ógi*ynni af skrið-
drekabyssusveitum til varnar
gegn þessari bardagaaðferð
Þjóðverja. Sógja fréttaritarar,
að þarna sé teflt fram fleiri
skriðdrekabyssum en nokkurs
staðar geti um, á jafn litlu
svæði. Eru sumar skriðdreka-
byssusveitirnar fluttar til eftir
þvi, sem þörf krefur.
Það. er til mikils hagræðis
þama, að aftur hefir brugðist til
frosta og er færð því betri en
áður.
JMikil gagnáhlaup
á miðvígstöðvunum.
Vörn Þjóðverja vex nú óðum
á miðvígstöðvunum, segir i
fréttastofufregnum frá Moskva.
<iera þeir mörg gagnáhlaup og
beita bæði skriðdekum og fót-
gönguliði. Einkum era þau hörð
vjð upptök Dnjeþr, þar sem
Rússar komust vestur yfir ána
fyrir nökkrum dögum. Þrátt
fyrir þessi gagnáhlaup liafa
Rússar getað haldið áfram
þaraa.
Einn mesti ávinningur Rússa
þarna er að þeir hafa rofið járn-
brautina til Nikitinka, en hún
liggur frá aðalbrautinni milli
Smolensk og Viasma. Er það
eina járnbrautin til þessarar
borgar og mikill hnekkir fyr-
ir Þjóðverja, að samgöngur við
hana teppast, því að hún er eit!
áf aðalvirkjunum fyrir austan
Smolensk.
Iiardagar hjá Kursk.
Undanfarið hefir borið fátt
til tiðinda í nágrenni Kursk
Rússar hafa aðallega unnið að
því að draga að sér birgðir fil
ið lil stærri tíðinda þarna og eru
það Þjóðverjar sem átt hafa
frumkvæðið. Lögðu þeir til at-
lögu hjá Syevsk fyrir norðvest-
an Kursk, en þar eru Rússar
komnir næst Bryansk að sunn-
an. Rússar hrundu þessu
áhlaupi eftir allharða viðureign.
þess hluta vígstöðvanna, koma
upp víggirðingum þar og kippa
samgöngum i lag að baki stöðv-
unj sínum. Nú hefir aftur dreg-
Djarflegt afrek
norskra sjóliða
100:1 í Savoi
í morgun hafa ekki borizt
| neinar fregnir af bardögum í
I Savoi-héraði í Frakklandi, en
| ítölsk hersveit er sögð vera að
! búast til atlögu við Frakka. .
Einu fregnirnar af þessu
koma frá Sviss og segir i skeyti
frá einum af fréttariturum
United Press þar, að franski
hershöfðinginn Cartier sé fyrir
Frökkunum, sem verjasl þarna,
cn þeir sc svo miklu færri, að
hundrað ítalir sé gegn hverjum
einum þeirra.
Hernaðaryfirvöldin í hérað-
inu eru byrjuð fjöldahandtökur
jiar með það fyrir augum, 1
að neyða til hlýðni Frakka, sem
ekki vilja hlýta vinnuskrán-
ingu þeirra.
Fyrv. hnefaleika-
meistari í þýzku
fangelsi.
Þekktur norskur hnefaleika-
maður, Ingvald Stormo, er var
um citt skeið meistari í þyngsta
flokki, liefir verið dæmdur til
liriggja ára þrælkunarvinnu.
Málavextir voru þeir, að
Stormo og kona tians voru á
gangi á götu í Þrándheimi, þar
sem ]>au eiga heima, er nokkrir
drukknir Þjóðverjar slógust
upp á þau. Tók einn þeirra í
konu Stormos en liann snérist
Laval settir úr-
slitakostir.
Samkvæmt svissneskum
fregnum befir Fritz Sauckel
sem sér um öfiun verkamanna
fyrir Þjóðverja, sctt Laval úr-
slitakosti.
Tilkynnti Sauckel Laval, að
ef hann stæði ekki við loforð
sitl um að senda 200.000 verka-
menn í viðbót til Þýzkalands, þá
muni þýzki herinn taka að sér
skrásetningu verkamanna um
allt Frakkland og engin vægð
sýnd við að fá þá til að fara til
starfa i Þýzkalandi.
ivgisr
1 sei
Skipatjón Japana
8—900.000 smál.
Knox flotamálaráðherra
Bandarikjanna sagði í ræðu í
gær, að skipatjón Japana í
stvrjöldinni mundi nú nema
um þriðjungi Jiess skipasótls,
sem ]>eir áttu i upphafi hennar.
Þegar stríðið hófst var talið,
að .Tapanir ættu kaupför af
ýmsum stærðum er næmi sam-
tals rúmlega (>.ö milljónum
sinálesta, en Iínox taldi tjón
]>eirra neina rúmlega 1.8 millj.
smálesta. En á sama tíma hefði
þeim tekizt að bæta þetta tjón
upp að hálfu leyti með nýsmíð-
um, töku skipa annarra hern-
aðaraðilja og björgun skipa,
sem sökkt liefði verið. Tatdi
Knox, að skipatjón Japana
mundi nema 800—900.000 smá-
lestum.
til varnar og sló þrjá þeirra nið-
ur, áður eu |>eir gálu komið
lionuin undir.
Þýzluir herréttur dæmdi i
máli Stormos og liefir hánn ver-
ið sendur til Þýzkalands til að
afplána hegninguna þar. (Frá
norska blaðafulitrúanum).
6000 menn tóku þátt
í árásunum.
Tvær seinustu árásir Breta á
Essen þ. 5. og 12. þ. m.
voru hörðustu árásir, sem gerð-
ar hafa verið á nokkra borg,
aðra en Köln.
Rúmlega 100 flugvélar tóku
þátt í hvorri þessara árása og
voru rúmlega þrjú þús. menn
í þeim. En frá byrjun febrúar-
mánaðar hafa 7000 flugvélar
farið í 38 árásarleiðangra gegn
Þýzkalandi og hernumdu lönd-
unum.
Bretar telja að Þjóðverjar hafi
um 1000 stórar loftvarnabyss-
ur i Ruhr-héraði og a. m. k.
tvær minni fyrir hverja stóra.
Mennirnir, sem verða að gæta
þessara byssna eru taldir fleári
en. Þjóðverjar hafi í Tunis, og
auk ]>ess munu Þjóðverjar liafa
]>risvar fleiri orustuflugvélar í
Ruhr en Tunis.
Eitt þýzkt blað segir um Ess-
en, að borgin hafi orðið fyrir
harðari árásum en nokkur
þýzk borg liafi orðið að þola,
og menn verði að treysta á
minnið, lil að geta gert sér ljóst,
hvernig ln'm leit út áðrr.
NídÞstia frcttir
Rússar hafa tekið tíu virki
fvrir sunnan Ilmen-vatn. —
Þjóðverjar eru komnir að Don-
etz-fljóti á breiðu svæði.
Bandamenn
taka Gafsa.
Hersveitir bandaraanna í Mið-
Túnis hafa tekið Gafsa aftur.
Gafsa er um 100 kilómetra
inni í landi og var á valdi
bandamanna þangað til Romm-
el hóf sókn sína fyrir um það
bil 4 vikum. Borgin er við járn-
hrautina frá Gabes og mikil-
vægt virki fyrir Rommel til að
verja leiðina suður eftir Tunis
til Mareth-linunnar.
Giraud hefir fellt.úr gildi öll
lög og reglugerðir, sem Vichy-
stjómin hafði sett eftir 22. júní
1940. Vekur ]>etta ánægju í
Bretlandi og líka hitt, að Giraud
liefir boðið de Gaulle að heim-
sækja sig í Alsír. Er búizt við
að hann fari þangað mjög bráð-
lega.
í London eru menn með
bollaleggingar um ]>að, að
Catröux hershöfðingi verði ef
til vill eftirmaður Bergerets
llershöfðingja sem varaland-
stjóri í Norður-Afriku.
Stríðsframleiðsla
Japana efld.
Nú á að endurskoða fram-
lciðslu Japana vandlega með
það fyrir augum, að hún komi
að sem beztum notum í stríðinu.
Tojo forsætisráðherra skýrði
, frá þvi á þingfundi í gær, að
stjórnin hefði viðað að sér
iniklum fjölda tækniráðunauta,
þvi að nú kæmi það tímabil í
þessu stríði, er liver einstak-
lingur yrði að leggja inikið að
sér til þess að sigur vinnist.
Að lokum sagði Tojo, að stjórn-
in myndj sjá um að þess yrði
gætt, að hagnýta alla fram-
leiðslumöguletika til hins ýtr-
asta.
Sökktu 2 þýzkum skipum
i norskri höfn.
Norsk herskip, sem starfa
með brezka flotanum, hafa
sökkt tveim skipum fyrir Þjóð-
verjum í höfninni á Flórey fyrir
norðan Bergen.
Var hér um litil herskip að
ræða, sem þetta unnu. Sigldu
þau inn í höfnina fyrir allra
augum á sunnudagsmorgun og
skutu tundurskeytum að tveim
þýzkum flutningaskipum. Ann-
að þeirra, stórt skip, brotnaði
]>§gar í tvennt, en eldur kvikn-
aði í liinu og sást það sökkva
síðar.
Flórey er um 150 km. fyrir
norðan Bergen, um það bil
miðja vega milli Sognsævar og
Norðf.jarðar.
NkiiMcrjíir a
björguðust all
ir omeiddir.
Skipid tók niðri tvisvar, áður
en það rak á land.
í gær gerðu flugvélar Banda-
ríkjamanna, sem bækistöðvar
hafa í Alaska og á Aleuteyjum,
sex árásir á stöðvar Japana a
Kiska.
Bandaríkjamenn á Salomons-
eyjum hafa gert tvær árásir a
japönsku bækistöðina í Vila á
Cölonhangara-eyju. Fyrst gerðu
liiil herskip, að líkindum tund-
urspillar, árás á stöðina, en síð-
au stevpiflugvélar.
Þau hafa orðið örlög Arctic, að það strandaði í gær-
dag austarlega á Snæfellsnesi eða á milli Stakkhamars
og Melkots. Mannbjörg varð og eru allir mennirnir heil-
ir á húfi, að því er blaðið fregnaði 1 dag, og líður ágæt-.
lega. Fimm þeirra dvelja að Borgarholti, en hinir á
Stakkhamri.
Slysavarnafélagið fékk í gær ]
skip og flugvél fil að leita og !
það var flugvélin, undir stjórn
Arnar Johnson og Björns Ki-
ríkssonar, sem fann skipið ;
rekið upp i fjöru þar vestra.
Lagði flugvélin af stað kl.
0.20 síðdegis í gær, flaug sam-
kvæmt beiðni erindreka Slysa-
varmifélagsins norður vfir
Akranes, síðan yfir Mýrarnar,
en ætlaði síðan að fljúga út
með Snæfellsnesi og svo beint
yfir flóann í stefnu til Reykja-
víkur aftur. En um það hil,
er flugvélin var að snúa út
með nesinu komu flugmenn-
irnir auga á skipið, þar sem
það var i fjöru á milli Stakk-
halnars og Melakols. Þeim,
sem ókunnir eru þar vestra.
má segja til skýringar, að. þess-
ir hæir eru niður við sjó,
skammt undan Staðarstað og
Gröf.
Flugvélin flaug lágt yfir
slcipið og virtist j:ar allt vera i
fullkomriu lagi. Lá lína úr
landi og út i.skipið og sáusl
mciin bæði í fjöruborðinu og
á skipinu.
Fyrir Mýrum var hauga-
brim i gærkveldi, cr flugvclin
flaug vestur, en á strandstaðn-
um var brijnið miklu iniiina.
Er þarna göður sandur og svo
að segja eini staðurinn, sem
mannbjörg var hugsanleg.
Annarsslðav öru ýmlst sker
eða hamrabjörg. Fiugvélin
fann skipið réttum 25 mínútum
eftir að hún lagði af stað frá
Reykjavík.
í morgun átti Vísir tal við
Guðmund Albertsson skrif-
stofust’jóra hjá FUskimála-
nefnd. Skýröi hann blaðinu
frá því, að 5 menn hefðu far-
ið frá Borgarnesi, m. a. lækn-
ir, svo langt vestur sein
koinist varð í bíl, en það var
að Fáskrúðarbakka. Þaðan
fóru þeir á liestum að Borgar-
holti, en þar voru 5 skipbrots-
inanuanna staddir, hinir voru
■ á Stakkhamri. Var þeim skýrt
frá því, að mennirnir væru all-
ir heilir á .húfi og ekkert að
neinum þeirra. Þeim var enn-
fremur sagt, að skipið hefði
tekið tvívegis niðri, áður en
þá rak á Jand. Var nokkur leki
kominn að skipinu, en fregnir
um það eru enn allar óljósar,
því ekki hafði náðzt- samband
við skipstjórann, er blaðið fór
i pressuna.
Viðtal við skipstjór-
ann á »Arctic«,
Fréttaritari Vísis átti tal við
skipstjórann af Arctic, Jón ól-
afsson, um hedegisteytið í dag.
Var Jón þá kominn að Hjarðar-
felli, og nóðist símasamband
þangað.
Jón skýrði svo frá, að er
Arctic var komin út .fyrir
Reykjanes, hafi hún hreppt af-
takaveður og var veðurhæðin
11—12 vindstig. Hrakti skipið
undan veðri og sjó út á flóa og
vissu skipverjar um sfund ekki
hvar þeir voru staddir. Er þeir
bomust í skerjagarðinn út af
Mýrum, reyndu þeir að sneiða
álana á milli skerjanna eftir því
sem unnt var. Þegar þeir komu
nær landi taldi skipstjóri ekki
annað fært en stýra skipinu á
land. Var búið að bjarga öllum
mönnum kl. 8 síðd. í gær, og
lókst björgunin eftir því sem
bezt varð á kosið..
Skipstjóri telur sig ekki geta
sagt neitt ákveðið ,um skemmd-
ir á skipinu en álitur þó mjög
ólíklegt að það náizt út.