Tíminn - 11.10.1941, Page 3

101. blaðS
TÍMEVN. langardagmn 11. okt. 1941
403
A N N A X L
Dánardæg'nr.
Þorsteinn Matthíasson frá
Efri-Tungu í Próðárhreppi and-
aðist að heimiii sínu í Hafnar-
firði 16. sept. síðastl.
Þorstemn var nylega oröinn
77 ára gamall, er' hann lézt.
Hann var fæddur í Dalasýslu,
en fluttist ungur með foreldr-
um sínum að Skerðingsstöðum
í Eyrarsveit. Ólst hann þar upp,
en flutti síðar til Ólafsvíkur
og dvaldi þar í mörg ár. Var
hann lengi formaður og þótti
hinn heppnasti'sjósóknari. Þar
giftist hann mætri konu, Krist-
ínu Þórarinsdóttur. Um alda-
mótin fluttu þau að Efri-Tungu
í Fróðárhreppi og bjuggu þar í
rösklega 30 ár, en þá brugðu
þau búi og fluttu til Hafnar-
fjarðar. Kristín lézt fyrir
nokkrum árum og bjó Þorsteinn
eftir það með yngstu dóttur
sinni.
Þorsteinn var prýðilega
greindur maður og unni mjög
bóklegum fræðum. Hann las
mikið og hafði sérstaklega gott
minni. Hann var ræðinn vel og
óspar á að miðla öðrum af
fróðleik sínum, einkum þeim,
sem hann fann að voru fróð-
leiksfúsir. Hann var glaðvær og
léttlyndur og hélt því til síð-
asta dags.
Þorsteinn hafði mikinn á-
huga fyrir ýmsum félagslegum
og menningarlegum efnum.
Hann var einn aðalhvatamaður
að stofnun Sparisjóðs Ólafs-
víkur, sem nú er hálfrar aldar
gamall, og átti jafnan sæti í
stjórn sjóðsins meðan hann
dvaldi vestra. Skólamál og
kirkjumál lét hann sig miklu
varða og gegndi ýmsum trún-
aðarstörfum í þágu þessara
stofnana. SeinUjStu árin, sem
hann dvaldi vestra, átti hann
drjúgan þátt í starfi lestrarfé-
lags, er var nýstofnað, og var
m. a. bókavörður .þess. Hann
gegndi einnig ýmsum fleirum
trúnaðarstörfum. Seinustu ár
æfi sinnar hafði hann mikinn
áhuga fyrir trúmálum og var
manna kirkjuræknastur. Hann
var þó enginn öfgamaður í trú-
málum.
Þorsteinn var aldrei fjáður
maður. Sennilega hefir það
stafað nokkuð af þvi, að hugur
hans var það bundinn bókleg-
um og andlegum efnum, að
hann hirti eigi um veraldlega
fjármuni meira en nauðsyn
krafði. Hann hafði þó jafnan
nægjanlegt fyrir sig og sína og
aldrei bar á því, að hann væri
óánægður með kjör sín. Hefði
honum þó hentað betur annað
starf og umhverfi, sökurn
gáfna og hneigða. Heimili hans
var jafnan gestkvæmt og komu
margir að Tungu, án þess að
bein náuðsyn krefði, meðan
hann dvaidi þar. Engan gest
vildu þau hjón láta fara svo frá
garði, að eigi hefði hann hlot-
ið beina. Hafði Þorsteinn tví-
mælalaust ánægju af því að
taka á móti gestum, fá hjá þeim
fréttir, ræða við þá um um-
talseíni dagsins, rifja upp liðna
atburði, auka fróðleik sinn og
miðla öðrum af hinni marg-
þættu þekkingu sinni. Flestum
gestanna mun líka hafa þótt
ánægjulegt að ræða við þenn-
an glögga og fróða mann.
Þorsteinn var hjálpfús og
greiðvikinn og neitaði aldrei
bón, ef hann hafði einhverja
möguleika- til að verða við
henni.
í sumar ferðaðist Þorsteinn
til hinna fornu dvalarstöðva
sinna og var þar nokkurn tíma.
Líkamsþrek hans var þá stór-
um hrörnað, en hann var enn
hinn glaðværi, skrafhreifni og
fróðleiksfúsi maður, sem fékk
hina gömlu sveitunga sína til
að gleyma önnum og áhyggj-
um um stund og leiða hugann
að öðrum efnum. Þannig var
hann til hinzta dags. Hann
fékk hægt og rólegt andlát.
Kunningjar hans og vinir fjöl-
menntu við jarðarför hans.
Allir munu þeir hafa verið á
einu máli um það, að merkur
samferðamaður var í valinn
hniginn. Þ. Þ.
Vinnlngaskrá
í happdrætti Barnaskóla Breiff-
dalshrepps 1. sept. 1941.
Nr. 4451, 6918, 6907, 1084,
9427, 8045, 664, 2190, 6607, 9618.
7143, 8053, 6505, 8046, 9298,
7233, 6986, 6140, 5214, 7847,
7225, 3911, 9617, 1291, 2315.
Vitja má vinninganna tii
oddvita Breiðdalshr., Suður-
Múlasýslu.
Vinnið ötullega fyrir
Tímann.
grjönarækt. En það er ekki að-
eins, að hrísgrjónin sé bezta
nytjajurt þeirra, heldur hefir
hún einnig haft mikil áhrif á
félagsmál þeirra og jafnvel trú.
Við mynni Menam er eitt hið
ágætasta hrísgrjónasvæði, sem
tiL er í heimi. Þar er áveitu-
kerfi mikið og gott, og þarf ekki
að óttast uppskerubrest sökum
þurrka, því að mennirnir hafa
sjálfir vald á vatninu. Þetta
mikla áveitulcerfi er að mestu
leyti nýtt, en í mörg hundruð
ár hafa þó jarðyrkjumenn í
Menamdalnum þekkt mátt á-
veítuvatnsins og notfært sér
hann. Um gervallt Suður-Síam
er hver hrísgrjónamylnan við
aðra og við Bangkok eru þær
eigi færri en 70.
Fátt er húsdýra í landinu. Þó
eru þar nokkrar miljónir buffla
og uxa, sem notaðir eru við
jarðyrkjuna, og í fjallahéröð-
unum, þar sem vegir eru engir
og samgöngur erfiðar, eru fílar
notaðir til viðarflutninga. Skóg-
arhögg er all-þýðingarmikill
atvinnuvegur og brúnspónn ein
hinna verðmestu útflutnings-
vara. Trén eru dregin að ánum
og síðan fleytt niður eftir þeim,
þegar þær eru í vexti, einkum
í lok regntímabilsins, í október-
og nóvembermánuðum.
Seinustu áratugi hefir ný
grein atvinnulífs sprottið upp í
Síam, einkum á Malakkaskag-
anum: Gúmmíræktin. Stórar
gúmmíekEur hafa verið rækt-
aðar og gúmmíframleiðslan
aukizt hröðum skrefum og orðið
mjög eftirsótt vara í fjarlæg-
um löndum.
IV.
Síambúar eiga sér merka
sögu og forna frægð. Víða um
landið má sjá rústir hrundra
halla og æfagamalla mann-
virkja, sem bera þögult vitni
um framtak og verkmenningu
horfinna kynslóða. Frá sama
tíma eru hinar gömlu áv.eitur,
sem breyttu þurrum og órækt-
uðum grassléttum og nöktum
auðnum í akra og ræktarlönd.
Það er ætlað, að forfeður Sí-
ambúa hafi flutt sig upi set úr
Suður-Kína nokkrum öldum
eftir Krists burð. Þá var blóma-
öld meðal Tai-manna þar í
landi, landvinningastefna efst
á baugi og útfararhugur í
landslýðnum. Þjóðflutningum
þeim, er þessi grózka í þjóðlíf-
inu hafði i för með sér, linnti
eigi fyrr en um 1200, að erlend-
ur herkonungur tók Suður-
Kína herskildi. Indverskra á-
hrifa tók og að gæta í Síam
mjög snemma á öldum, og frá
Indlandi barst Búddhatrúin á
6. öld. Runnu mjög saman kín-
verskir og indverskir menning-
arþættir. Á 7. öld hóf hinn
frægasti konungur Síambúa,
Phra Ruang, styrjöld gegn kín-
verskum þjóðflokkum. Var það
upphaf gullaldar landsins, er
stóð langt fram á 8. öld. Þá voru
reist musteri, turnar og súlna-
hallir, sem að íburöi og glæsi-
brag hafa verið fremri flestu
því, sem nútíminn þekkir. Risa-
vaxin likneski af Vishnu og
Siva leiða glöggt í ljós þátt
Hindúamenningar í þessum af-
reksverkum fornaldarinnar.
Brátt fölnaði ljómi Síam.

M.s. ESJA
austur um land til Siglufjarffar
fyrripartinn í næstu viku. —
Vörumóttaka á alla venjulega
viðkomustaði í dag.
Sendid oss
kopaskiun yðar og lambskinn
— Vér kaupum pau hæsta verðí. —
M A G N I H. F., Reykjavík.
Hreinar
léref tsí nsknr T /\ 4" a lr
kanpir L ö g l o .11,
Prentsmiðjan Edda
Leslrarf élög’ - Bókamenn
Samkvæmt krölu bæjargjaldkera
Reykjavíkur og að undangeugnum
Bókaverzlun Kristjáns Kristjánssonar hefir jaínan á boðstól-
um úrval af bókum, skáldsögum (íslenzkum og þýddum), ljóða-
bókum, rímum og fræðibókum mar.gskonar.
Forráðamenn lestrarfélaga og aðrir, ættu að kynna sér verð
hjá okkur, áður en þeir gera bókakaupin fyrir veturinn. Það eru
hyggindi sem í hag koma.
Bókaskrá send ókeypis.
Bókaverzlun Kr. Kristjánssonar,
Hafnarstræti 19, Reykjavík.
úrskurðum, verda eltirtalm ógreídd
gjöld til bæjarsjóðs Reykjavákur.
1. Leigugjöld árslns 1940.
3. ErfOafestugjöld og fasteignaskatt-
ur af þeim fyrir árið 1940.
Símaskráín 1942
Breytingar við simaskrána fyrir árið
1943 óskast sendar til skrifstofu Bæjarsíma
Reykjavíkur fyrir 18. þ. m.
Einnig má aflienda þær til innheimtugjald-
kerans í afgreiðslusal landssímastöðvarinn-
ar í Reykjavík.
Aýjar bæknr
Árbækur Reykjavíkur
1786—1936.
Stórmerk hók eftir dr. Jón Helgason biskup.
ÁRBÆKURNAR eru VIII + 452 bls. + 16 heilsíðu Reykja-
víkurmyndir í stóru broti.
ÁRBÆKURNAR skýra frá öllu því markverðasta, er gerst
hefir í Reykjavík í 150 ár.
ÁRBÆKURNAR þurfa að vera til á hverju heimili.
Nasreddin
ódauðlegar tyrkneskar kímnisögur um Nasreddin skólakenn-
ara. Þýðing Þorst. Gíslasonar ritstjóra. — 2. útg. með fjölda
teikninga, er Barbara Árnason hefir gert.
Tvö herbergl og e&dhús
Bezta skemmtisaga ársins.
í pjónustu æðri máttarvalda
Eftir Leon Denis; þýðing séra Jóns Auðuns. Bráðum uppseld.
H.F. LEIFTUR.
3. Fastcignagjöld (þar á meðal vatns-
skattur) ársins 1941 með gjald-
daga 3. jan. s. 1.
4. Lóðaleigugjöld fyrir árið 1941,
með gjalddaga 3. jan. s. 1.
5. Étsvör 1940, sem lögð voru á með
aukaniðurjöfnun, með gjalddaga 1.
nóv. og 1. des. það ár.
6. Samvittnuskattur fyrir árið 1940
með gjalddaga 31. des. það ár,
tekin lögtakí með dráttarvöxtum
og kostnaði, að átta dögam liðn-
um frá birtíngfu pessarar auglýs-
ingar, séu pau eigi að fullu greidd
innan pess tíma.
Lögmaðurinn í Reykjavik, 10. okt. 1941.
Björn Þórðarson.
Kaupfélagsstjórastarííð
við Kaupfélagið „BJÖRK** á Eskifirði er laust
frá 1. marz 1943. - Lmsóknir sendist fyrir 15.
des. n. k. til stjórnarformanns félagsins, Lúð-
víks Ingvarssonar, sýslumanns á Eskifirði,
sem gefur allar nánari upplýsingar.
Konungum var steypt af stóli
og borgarastyrjaldir geisuðu. Á
14. öld hófst loks nýtt blóma-
tímabil með sigursælu stríði
við Kambodjumenn. En gæfan
var fallvölt, og Burmabúar óðu
inn í landið.
í byrjun 16. aldar komu Ev-
rópumenn fyrst við sögu. Portú-
galar hernámu Malakkaskaga
1511,en hönd þeirra var skamma
stund höggvi fegin. Á 17. öld
ætlaði grískur þjóðhöfðingi þar
eystra að svikja landið á vald
Frakka, er sendu herlið til
Bangkok, en honum var ráðinn
bani. Náðu Burmabúar enn
tangarhaldi á landinu um skeið,
en hinn kínverski konungur.
Phaja Tak, hreif það úr hönd-
um þeirra og gerði Bangkok að
höfuðborg.
Núverandi konungsætt hófst
fyrst til valda 1782. En tímabil
það, sem einkennt er af til-
komu vestrænnar vélamenn-
ingar,hófst er Chulalongkorn
kom til valda 1868. Kynni Síam-
búa af vestrænum mönnum og
menningu þeirra eru þó hvergi
nærri á eina lund. Sérstaklega
hefir kastazt í kekki milli
Frakka og Síambúa. T. d. kúguðu
Frakkar af þeim Kambodju
nokkru eftir aldamótin. Eng-
(Framh. á 4. síSu)
212 Victor Hugo:
sinni.
Berangera klappaði saman lófunum.
Dansmærin stóð sem á báðum áttum
á þröskuldinum.
Koma Tatarastúlkunnar hafði haft
hin furðulegustu áhrif á ungu dansmeyj
arnar. Þær gerðu sér allar sem fyllsta
far um að vekja á sér athygli liðsfor-
ingjans og tóku sérstöku ástfóstri við
einkennisbúning hans. Áður hafði eins-
konar dulin öfund ríkt þeirra í millum
sem þær vildu þó engan veginn játa en
kom eigi að síður glögglega fram í orð-
um þeirra og látbragði öllu. En þar sem
þær voru hver annarri líkar og engin
þeirra sérstök að fegurð, beittu þær
einu og sömu baráttuaðferð í sam-
kepppinni um ástir liðsforingjans. Öf-
undin varð því aldrei mikil, þegar sér-
hver þeirra hafði von um sigur.
En koma Tatarastúlkunnar hafði
gerbreytt þessu viðhorfi með skjótum
hætti. Hún var gædd sérstakri og ó-
venjulegri fegurð. Þegar hún birtist
sýn, var sem ljós væri borið í salinn.
Hún var mun fegurri og bjartari yfir-
litum hér í rökkvuðum salnum en úti
undir berum himni. — Hún minnti á
kyndil, sem er borinn úr sólskini dags-
ins á myrkan stað.
Hinar aðalbornu meyjar gátu ekki
varizt því að hrífast af fegurð Tatara-
Esmeralda 209
Virtu Tatarastúlkuna fyrir þér, sem
dansar þarna á torginu. — Er það sú
hin sama?
Föbus varð litið niður á torgið og
mælti:
— Já, ég þekki hana aftur á geit-
inni.
— Ó, þetta er svo ljómandi snotur
geit, sagði Amelotta og klappaði sam-
an lófunum af hrifningu.
— Getur það verið, að hornin henn-
ar séu úr gulli? spurði Berangera.
Frú Aloisa tók til máls, þaðan sem
hún sat í hægindastólnum.
— Er þetta ekki sama Tatarastúlk-
an og lagði leið sína inn um Gibard-
hliðið í fyrra? spurði hún.
— Mamma, þetta hlið heitir nú
orðið Vítishliðið, mælti Fleur de Lys.
Ungfrú Gondelaurier vissi, hversu
liðsforingj anum gazt lítið að fortíðar-
dýrkun móður sinnar. Hann glotti líka
háðskur og tautaði í skegg sér:
— Gibardhliðið! Gibardhliðið! Það
er frá sömu öldinni og Karl VI.!
Augu Berangeru voru á sífelldu iði.
Skyndilega hafði hún tekið eftir ein-
hverri hreyfingu efst uppi á turni
Frúarkirkj unnar.
— Hver er þarna uppi? hrópaði hún.
Ungu stúlkunum varð litið í áttina
til turnsins. Það var ekki um að efast,