Tíminn - 08.11.1941, Síða 4

454
TlMEViV, langardagiim 8. nóv. 1941
114. blað
Slsli silttÉiur i 9. ílikki er i dog.
HHPPDRíETTIÐ
Ú R BÆNUM Falsanir Sjálístæð-
Laugarneskirkja.
Tíminn hefir nýlega haft tal af séra
Garðari Svavarssyni, og fengið hjá
honum þessar fregnir um hina nýju
kirkju í Laugarnessókn: Vinna við
kirkjubygginguna er hafin og hefir
þegar verið lokið við að grafa grunn-
inn. Kirkjan á að standa á ofanverðu
Kirkjubólstúni. Fær söfnuðurinn þar
töluvert landsvæði til umráða. Er það
breiðast þar sem kirkjan á að standa,
en dregst svo í odda, er nær dregur
Eaugarnessveginum. Við enda þessa
svæðis, við Laugamessveginn, er fyrir-
hugað að gera torg. Svæðið kringum
kirkjuna á að gera að skrúðgarði, þar
sem fólk geti notið næðis í tómstund-
um sínum. Alls munu vera um 60 þús.
kr. komnar í kirkjubyggingarsjóð, sem
safnazt hefir s.l. 4 ár. En við þetta fé
bætist svo framlag ríkissjóðs, sem í ár
nemur 67 þús. kr. Svo að alls eru nú til
um 130 þús. kr. af handbæru fé til
kirkjubyggingarinnar. Þorsteinn Ein-
arsson húsasmíðameistari tók að sér
verkið. En Þorlákur Ófeigsson annast
eftirlit með byggingunni af hálfu sókn-
amefndar. Teikningu af kirkjunni
gerði próf. Guðjón Samúelsson húsa-
meistari rikisins. Nægilegt efni er til I
bygginguna, en verkamannaekla veldur
miklum erflðleikum. Áhugi fyrir þess-
um málum er mikill í sókninni og
gengur kvenþjóðin þar fram fyrir
skjöldu með miklum dugnaði.
Leikfélag Reykjavíkur
sýnir leikritið „Á flótta" kl. 3,30 á
morgun. Áf sérstökum ástæðum verður
engin sýning annað kvöld.
f fyrrakvöld
fundust tvær vændiskonur um borð
í amerísku skipi hér í höfninni. Stúlk-
urnar era báðar um tvítugt og hafa
áður verið teknar í pólskum skipum.
Hvor stúlknanna fékk 100 kr. sekt.
Ekið á hest.
í fyrrakvöld ók brezk bifreið á
hest og drap hann. Slys þetta vildi til
á Suðurlandsbrautinni, rétt inni við
Elliðaár. í
Áfengisútsalan.
Sá orðrómur hefir gengið um bæinn,
að til standi að opna áfengisútsöluna
i húsi Nathans & Olsens. Blaðið hefir
fengið þær upplýsingar hjá Ólafi
Sveinssyni forstjóra áfengisútsölunnar
um þetta mál, að sennilega verði búðin
opnuð áður en langtum líður. En þar
verður ekki selt áfengi í þetta sinn,
heldur jólatré, jólagreinar, ásamt leik-
föngum og skrauti á jólatré. I
Töluðu um veðrlð.
Nýlega fór fram réttarhaldhjásaka-
dómara yfir tveimur skipstjórum, sem
höfðu verið að spjalla saman um veðr-
ið í talstöðvum skipa sinna, en notkun
talstöðva er nú óleyfileg, nema í brýn-
ustu nauðsyn. Mennirnir fengu 500 kr.
sekt hvor.
Hjá Sól og Bil
heitir ný bók eftir Huldu skáldkonu.
Er bók þessi gefin út í tilefni sextugs-
afmæli skáldkonunnar. Sól og Bil hétu
Ásynjur, segir í Eddu.
Nýjar bækur.
Fyrir stuttu síðan komu út á for-
lagi ísafoldarprentsmiðju, þýzk lestr-
arbók eftir dr. Jón Gíslason, 2. hefti af
Enskunámsbók eftir Önnu Bjarnadótt-
ur og „Þegar drengur vill“, drengjasaga
frá Korsiku, í þýðingu Aðalsteins Sig-
mundssonar kennara. Þá hefir Bóka-
búð Æskunnar gefið út Evu, sögu
handa ungum stúlkum. Bókin er þýdd
af Guðjóni Guðjónssyni skólastjóra.
Flug-slys.
Á sunnudaginn fórst amerískur flug-
ísmanna . . .
(Framh. af 1. siðu)
ins, sem stefnu Framsóknar-
flokksins og færði rök fyrir því,
og gaf síðan sérstaka yfirlýs-
ingu um það atriði, sem hér er
rætt. Um það segja Þingtíðind-
in eftirfarandi og er þar farið
eftir óleiðréttu handriti þing-
skrifaranna:
„Nú vil ég taka það fram, að
enda þótt þetta hafi verið hér
sagt um þessa breyt. og Fram-
sóknarflokkurinn hafi ákveðið
að beita sér fyrir því að koma
henni á, hefir það þó verið gert
til samkomulags að flytja ekki
þessa breytingartillögu eins og
nú standa sakir. En ég verð þó
að nota tækifærið til þess að
lýsa því yfir, að við Framsókn-
armenn munum reyna að koma
þessarri breytingu fram seinna,
enda þótt við flytjum ekki sér-
staka till. að þessu sinni. Ég vil
einnig geta þess um leið, af því
að ég gleymdi að tala um það
áðan, að við höfum fallizt á að
takmarka ekki árið 1940 þær
upphæðir, sem aðilar mættu
leggja til varasjóða. En eigi að
síður teljum við, að þessar tak-
markanir verði að setja, vegna
þess að við álítum, að þessi
varasjóðshlunnindi geti ekki
náð lengra en að vissu marki.“
Menn taki eftir því, að ég segi
„að takmarka ekki árið 1940,“
því að það sýnir ljóslegast, að
bráðabirgðalausnin náði aðeins
til skattálagningar á tekjur
ársins 1940.
4. Sama kemur mjög greini-
lega fram hjá öðrum aðalsamn-
ingamanni Framsóknarflokks-
ins, Skúla Guðmundssyni, í
grein, sem hann reit í Tímann
um þessi mál 17. apríl í fyrra
eða um leið og hann skýrir frá
skattasamkomulaginu. Þar seg-
ir hann m. a. á þessa leið:
„Á samningafundum um
skattamálin báru Framsóknar-
menn fram tillögu um það, að
sú regla yrði upp tekin, að
hætta að draga útsvör og skatta
frá skattskyldum tekium, en
skattstigarnir lækkaðir, sem
því svarar. Hinir stjórnarflokk-
arnir vildu ekki á þetta fallast,
og er því ekki unnt að koma
þeirri breytingu á að þessu
sinni. En Framsóknarflokkur-
inn mun halda áfram að vinna
að því máli, unz það hlýtur
hægilega mikið fylgi.“
5. Það kom skýrt fram í um-
ræðunum á þingi í fyrra og eins
bátur með þeim hætti, að hann rakst
á fjall skammt frá Grindavík. Á flug-
bát þessum vora 12 menn, 11 manna
áhöfn og einn foringi í landhemum.
Fórust þessir menn allir. Flugbáturinn
hafði tætzt í sundur við áreksturinn og
lágu brot úr honum víðs fjarri slys-
staðnum. Þrjár sprengjur voru í bátn-
um og hafði engin þeirra sprungið.
I blaðagreinum, að flokkarnir
litu á samkomulagið í skatta-
málunum sem bráðabirgðasam-
komulag. Allir töldu sig meira
og minna óánægða með nýju
lögin og lýstu sig fúsa til að
breyta þeim, ef þeir fengju til
þess nægilegt fylgi.
6. Þegar bráðabirgðalausnin
í skattamálum náðist, var geng-
ið út frá kosningum á árinu.
Þegar af þeim ástæðum gátu
flokkarnir enga bindandi samn-
inga um það gert, hvaða skatta
þingið skyldi leggja á tekjur
ársins 1941, enda kom slíkt
aldrei til mála. Enginn vissi,
hvernig hið nýja þing yrði
skipað, ' og enginn vissi,
nema nýjar aðstæður gerðu
breytingar á skattalögun-
um óumflýjanlegar. Af okkar
hálfu hefðu það t. d. síður en
svo verið talin nokkur brigð-
mælgi, þótt Sjálfstæðisfl. hefði
breytt skattalögunum, ef hann
hefði unnið kosningarnar, þar
sem hann hafði lýst sig óá-
nægðan með lausnina, enda
hefði flokkurinn tvímælalaust
talið sig hafa fullan rétt til þess
Það er vissulega hrein fjarstæða
að halda því fram, að þingið
1941 hafi nokkuð getað bundið
hendur þingsins 1942 eða þessa
aukaþings í þessum efnum.
7. Vitanlega var ekki hægt við
afgreiðslu fjárlaganna að miða
við annað en gildandi skatta-
lög. Þess vegna sannar af-
greiðsla þeirra hvorki til né frá
um þetta atriði.
Ég vænti þess, sagði ráðherr-
ann að lokum, að þau atriði,
sem ég hefi hér nefnt, sanni, að
sú skoðun, að þetta frum-
varp sé brot á bráðabirgða-
samkomulaginu í fyrra, byggist
á fullkomnum misskilningi, svo
ekki sé meira sagt.
Haraldur Guðmundsson tal-
aði af hálfu Alþýðuflokksins,
en hann átti sæti í samninga-
nefndinni í fyrra. Hann sagði
m. a.: „að viðskiptamálaráð-
herra hefði orðað það þannig í
samninganefndinni, að flokkur
hans legði hina mestu áherzlu
á afnám frádráttarfyrirkomu-
lagsins og myndi flytja um það
frv. þing eftir þing, unz það
næði fram að ganga.“
Skúli Guðmundsson, sem átti
sæti í samninganefndinni,
sagðist engu síður en viðskipta-
málaráðherra hafa tekið það
fram í viðræðum, að Framsókn-
armenn myndu ekki hætta bar-
áttunni fyrir afnámi frádrátt-
arfyrirkomulagsins fyrr en það
fengist framgengt. Því til sönn-
unar, að samkomulagið í fyrra
hefði aðeins fjallað um álagn-
ingu skatta á tekjur ársins
1940, væru sjálf lögin. Þar væri
árið 1940 margsinnis nefnt sér-
staklega.
Nokkrar meiri umræður urðu
um þetta mál, án þess að fleiri
Leikfél. Heykjavíkur
Á FLOTTA
eftir Robert Ardrey
Sýning á morgun kl. 3.30.
Aðgöngumiðar seldir frá kl.
4 til 7 í dag.
Kaupendur Tímans
Tilkynnið afgr. blaðsina tafar-
laust ef vanskil verða á blaðinu.
Mun hún gera allt, sem í hennar
valdi stendur til þess að bæta
úr því. Blöð, sem skilvísa kaup-
endur vantar, munu verða send
tafarlaust, séu þau ekki upp-
seld.
254
Victor Hugo:
Esmeralda
255
þessum stað engan veginn að skapi.
Hann hneig niður í hægindastól sinn
gripinn skjálfta.
— Hvað? Ert það þú, Jóhann? varð
honum að orði.
— Sjálfsagt er það skárra, að ég komi
en enginn, svaraði Jóhann og bjarma
brá á rauðbirkið og strákslegt andlit
hans.
Erkidjákninn varð harðlegur á svip.
— Hvað vilt þú hingað? spurði hann.
— Bróðir! svaraði stúdentinn og gerði
sér allt far um að verða sem blíðlegast-
ur á svip. — Ég ætlaði að biðja þig? —
— Um hvað? greip erkidjákninn fram
í fyrir honum.
— Um örlitla siðgæðisboðun, sem ég
þarfnast mjög.
Jóhann dirfðist ekki að bæta við:
— Og nokkra skildinga, sem ég þarfn-
ast enn meira.
— Herra minn! mælti erkidjákninn
kuldalegri röddu. — Ég er mjög óánægð-
ur með þig,
— Æ, andvarpaði stúdentinn.
Meistari Claude Frollo lét hæginda-
stól sinn snúast í hálfhring og horfði
hörkulega á Jóhann.
— Það gleður mig þó að sjá þig, hélt
hann áfram máli sínu.
Þetta var ægileg byrjun. Jóhann bjóst
við harðri útreið.
— Jóhann, hóf erkidjákninn máls að
nýju. — Daglega berast mér kvartanir
yfir atferli þínu. Hvað á það að þýða,
að þú hefir lagt hendur á Albert de
Ramonchamp greifa?
— Það voru nú bara smámunir, svar-
aði Jóhann. Hann er keskinn drengur
og gerði sér leik að því að hylja stú-
dentana í ryki með því að hleypa hesti
sínum eftir veginum.
— Og hvað á það að þýða, hélt erki-
djákninn áfram, — að þú hefir rifið
kjólinn af Mahít Fargel. Tunicam de-
chiraverunt,*) hljóðar ákæran.
— Þetta var nú bara lélegt rósaléreft.
— Ákæran greinir frá „tunicam" en
ekki „rósalérefti". Skilur þú ekki latinu?
Jóhann svaraði ekki.
— Já, svaraði klerkurinn og hristi
höfuðið. — Á þessu sér maður, á hvaða
stigi vísindin og námsiðkanirnar eru
staddar nú á dögum. Ungu mennirnir
skilja latínu alls ekki svo að talizt geti.
Sýrlenska er algerlega framandi tunga
Þeir leggja auk þess slíkan haturshug
á grískuna, að þeir láta sér ummmæli
sem þessi um munn fara: Græcum est,
non legitur.*)
Ráðast Japanir
á Rússa
(Framh. af 1. siðu)
ekki að dragast saman næstu
15 mánuðina. Einn af samverka-
mönnum Roosveelts hefir full-
yrt, að Japanir eigi olíubirgðir
til tveggja ára.
Það myndi því ekki þrengja
að Japönum fyrst um sinn, þótt
hægt væri að stöðva aðflutninga
á þessum vörum til þeirra.
En næði þeir Síberíu á vald
sitt þyrftu þeir ekki lengur að
vera háðir neinum aðflutning-
um, sem Bandaríkin og Bret-
land gætu ráðið yfir.
Það eina, sem getur hindrað
árás Japana á Síberíu, er nógu
einbeitt afstaða Breta og Banda-
ríkjanna. Ef Japanir vissu, að
slík árás þýddi styrjöld við
Bandaríkin og Bretland og þeir
yrðu að mæta sameinuðum
flota þeirra í Kyrrahafi, myndu
þeir áreiðanlega hugsa sig um
tvisvar áður en þeir legðu út
slíkt ævintýri. —
atriði kæmu fram. Frv. var síð-
an vísað til 2. umr.
Það virðist vera orðinn fastur
siður Sj álfstæðismanna að
reyna að flækjast fyrir málum
með því að segja samstarfs-
menn sína hafa verið búna að
fallast á þetta og þetta, þótt
enginn fótur sé fyrir því. í lög-
festingarmálinu héldu þeir því
fram, að ráðherrar Framsókn-
arflokksins hefðu verið búnir
að fallast á „frjálsu leiðina,“
enda þótt þeir hefðu tekið það
fram svo ekki varð um villst,
að þeir myndu því aðeins
geta gert það, að þegar yrði
tryggt, að engar kauphækkanir
yrðu, en athugun sýndi, að
mörg félög ætluðu að knýja
fram kauphækkanir. Nú er því
haldið fram í skattamálunum,
að bráðabirgðasamkomulagið í
fyrra sé bindandi um aldur
og æfi! Geta allir séð, hversu
flónskulegur sá málflutn-
ingur er, eða vill Sjálf-
stæðisflokkurinn halda því
fram, að hann hafi talið sig ei-
líflega bundinn af skattalögun-
um, sem voru samþykkt í fyrra,
og það eins fyrir því, þótt sum-
ir forystumenn flokksins lýstu
því yfir á Alþingi, að þau lög
væru engu skárri en „skatta-
brjálæði“ Eysteins Jónssonar,
og engin stefnubreyting frá því,
sem áður var! íhaldsmenn munu
áreiðanlega ekki hljóta nema
skömm og skaða af slíkri mál-
færslu.
*) Þú reifst yfirhöfnina.
*) Þetta er gríska og verður ekki lesið.
Verndun fornritanna
(Framh. af 1. siOu)
þjóðin hefir tekið að arfi frá
fyrri kynslóðum, verði þannig
stefnt I voða.
Þá hefir þótt rétt að setja
fyrirmæli um það, að á útgáf-
um fornrita vorra skuli vera
forn, samræmd, („normaliser-
uð“) stafsetning, svo sem tiðk-
ast hefir. Ætlazt er til að hún
verði í grundvallaratriðum hin
sama og er á útgáfum Hins ísl.
fornritafélags. Auðvitað má
má samt gefa handrit út staf-
rétt.
-GAMLA BlÓ .
Vér verjum
virkin.
(The Ramparts We
Watch).
Amerísk kvikmynd frá
Heimsstyrjöldinni 1914—
1918 og Póllandsstyrjöld-
inni 1939.
Sýnd kl. 7 og 9.
Framhaldssýning
kl. 314—61/2:
6000 óvinir
Amerisk sakamálamynd
Börn fá ekki aðgang.
-NÝJA BlÓ.
Olnbogabarnið
The Under-pup).
ývj
Hrífandi og fögur ame-
rísk tal- og söngvamynd.
Aðalhlutv. leika:
GLORIA JEAN,
ROBERT CUMMINGS,
NAN GREY.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
(Lægra verð kl. 5).

Hugheilar þakkir frá mér og konu minni til sveitunga
okkar og vina fjœr. og nœr, er sýndu okkur vinsemd með
heimsóknum, skeytum og gjöf á 70 ára afmœlisdag minn,
2. nóvember 1941.
BALDVIN BALDVINSSON,
Ófeigsstöðum, S.-Þing.
Sendisvein
vautar oss nú pegar.
Satnband ísl.samvinnufélaga
Drengjasaga frá Korsíkn:
Þegar drengur vill
Aðalsteinn Sigmnndsson kennari þýddi.
Hann hét Glenn, var 14 ára gamall,
hár, beinvaxinn og sterklegur, ijós
á hár, með blá og skýrleg augu.
Andlitið var frítt, og þegar hann
brosti, sást röð af skjallahvítum
tönnum. Hann var norðan úr Dan-
mörku, drengur svona rétt eins og
gengur og gerist. Hann var alinn
upp við algeng kjör í sveitaþorpi,
þar sem faðir hans var dýralæknir.
Hann var búinn að missa móður
sína, og var nú á leið til föður
síns, sem var kominn suður til Kor-
síku. Póstbáturinn nálgaðist óðum
Calví, þorpið, sem státar af þvl að
vera fæðingarstaður Kolumbusar.
— Drengurinn stóð í stafni og
horfði hrifinn: há fjöll með snjó
á tindum, og þorpið með mjallhvít-
tun húsum, sem sólskinið glitraði
á. — En yfir gnæfði kastalinn á
klettahæð. — Þessi kastali átti sína sögu. Þar höfðu karlar þorpsins og
konur varizt bæði Tyrkjum og Frökkum á liðnum öldum. Og siðar hafði
hann staðizt umsát Englendinga, en í þeirri hrlð var það, sem Nelson
missti annað augað. Nú er hann veðraðar tóttir.
Þarna byrjar hann baráttu sína. Leikbræðumlr eru algerar andstæður
hans. Þeir eru gljásvartir á hár, dökkeygir, hrifnæmir og uppstökkir,
stundum ótrúlega ákafir og fljótir til hefnda. — Þama er „Vendetta",
blóðhefnflin, varla útdauð, og vegendurnir leita sér hælis í fjöllunum,
sem vaxin era sígrænu kjarri. —
Þama er skemmtileg bók handa drengjum og unglingum, vel skrifuð
og ágætlega þýdd.
Fæst hjá öllum bóksölum og kostar 10 krónur I góðu bandi.
Bókavcrzlun ísafoldarprentsmiðfu
Ákvæði 2. gr. eru sett til varn-
ar gegn því, að fólk villist á
bókum, sem köflum hefir verið
sleppt úr.“
4 krossgötnm
(Framh. af 2. síðu)
jafnvel þótt ljósmóðirin vinni sitt verk
með samvizkusemi. í röntgendeild-
inni. en yfirlæknir þeirrar deildar er
dr. G. Claessen, vora framkvæmdar
4982 röntgenskoðanir. 210 menn komu
vegna beinbrots. í lækningaskyni vora
gerðar 2748 röntgengeislanir. Á þessu
ári er í fyrsta skipti síðan árið 1915
ekki talinn fram neinn sjúklingur með
geitur. Ljósböð vora alls 6132, en sjúkl-
ingar 366. Radiumlækninga nutu 33
sjúklingar. Háls-, nef- og eymalæknir
spltalans, Ólafur Þorsteinsson, fram-
kvæmdi 67 aðgerðir, en augnlæknirinn,
Kristján Sveinsson, 26 aðgerðir. Þá var
risasegullinn til útdráttar á járnflís úr
auga, notaður í eitt skipti. Alls vora
krufin 60 lík á vegum Rannsóknarstofu
Háskólans. Úr Hjúkrunarkvennaskól-
anum útskrifuðust 12 nemendur sem
fuUnuma hjúkranarkonur. En úr
Ljósmæðraskólanum útskrifuðust 9
ljósmæður. Spitalalæknamir héldu sex
umræðufundi um ýmisleg læknisfræði-
leg efni, og voru þá viðstaddjr aðstoð-
arlæknar Landspítalans. Gistivist
Landspítalans var sótt af 2 læknum
utan af landi, sem dvöldu þar um
lengri tíma.
Erlendar fréttir.
(Framh. af 1. siðu)
ar fregnir. Er það stærra svæði
en Noregur, Jugoslavia, Grikk-
land, Holland, Belgia og hinn
hernumdi hluti Frakklands til
samans.
Atkvæðagreiðsla, sem Gallop-
stofnunin vestra efndi til sið-
astliðinn fimmtudag, gaf til
kynna, að 68% af Bendaríkja-
mönnum vilja heldur að Banda-
ríkin fari 1 stríðið en Þýzkaland
sigri.