Tíminn - 12.03.1942, Page 1

RIT3TJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARIN3SON:
FORMAÐUR BLAÐSTJÓRNAR:
JÓNAS JÓNSSON
ÚTGEFANDI:
FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
RITST JÓRNARSKRIFSTOFUR:
EDDUHÚSI, Lindargötu 9 A.
Símar 2353 og 4373.
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Lindargötu 9 A.
Sími 2323.
PRENTSMIÐJAN EDDA hí.
Símar 3948 og 3720.
26. ár.
Reykjavík, flmmtudaginn 12. marz 1942
15. Mað
Leigan á bæj-
arlandínu
Til athngunar fyrir
bændur ábæjarlandinu
Bændur á bæjarlandi Rvíkur
eru, og það að vonum, óánægðir
með þau leigukjör, sem þeir fá
á túnum og garðstæðum sem
þeír fá hjá bænum. Þetta kem-
ur af því, að forráðamenn bæj-
arins hafa ekki haft nægilegan
skilning á því, að bændurnir á
bæjarlandinu verða að keppa.
við aðra bændur, sem hafa til
afnota miklu ódýrara land.
Framsóknarflokkurinn hefir
skilið þetta til fulls. Hann býð-
ur hér ekki ótiltekin og óá-
kveðin kosningaloforð. Fram-
sóknarmenn hafa látið verkin
tala. Ríkið á nokkurt land, en
því miður allt of lítið, sem ligg-
ur samhliða bæjarlandinu. Á
undangengnum árum hefir
fjöldi Reykvikinga fengið bletti
tll ræktunar í þessu ríkislandi.
— Kjörin, sem þeir leiguliðar
hafa fengið, eru góð og sann-
gjörn. Reykvíkingar hafa aldrei
fyr átt að fagna svo sanngjörn-
um og eðlilegum kjörum á land-
inu til ræktunarþarfa.
Ef Framsóknarmenn fá þá
aðstöðu í bæjarstjórn, að þeir
geti með atkvæði sínu haft á-
hrif á úrslit mála, þá munu
þeir þegar í stað hefja baráttu
í því skyni að koma á jafn hag-
stæðum leigumála á allt rækt-
arland bæjarins, eins og ríkið
hefir á undanförnum árum haft
á leigulöndum sínum, þeim
sem liggja i lögsagnarumdæmi
Reykjavíkur.
Hér er ekki um að ræða kosn-
ingaloforð, heldur eðlilega
framkvæmd frá hálfu flokksins.
Framsóknarmenn vilja að bær-
inn stórauki landeign sína, og
að jarðrækt og garðrækt verði
mikil atvinnu- og heilsubót 1
Reykjavík. En það er ekki nóg
að bærinn eignist lnd. Það þarf
að leigja þau með eðlilegum
skilyrðum.
Ef Framsóknarmenn koma
tveim fulltrúum að við kosn-
ingarnar á sunnudaginn kem-
ur, verður hafin af hálfu
flokksins markviss barátta fyr-
ir því að leiguliðar á bæjarland-
inu fái sömu leiguskilyrði eins
og nábúar þeirra á ríkisland-
inu. Og þeirri baráttu verður
haldið áfram, þar til fullur sig-
ur er unninn í málinu.
J. J.
Skipverjar
á »ÓIcigi«
Á vélbátnum „Ófeigi“ úr
Vestmannaeyjum, sem ekkert
hefir tll spurzt síðan í ofviðr-
inu á dögunum, voru fjórir
menn. Þykir með öllu örvænt,
að þeir séu ofan sjávar.
Þessir menn voru:
Þórður Þórffarson, Sléttahóli
í Vestmannaeyjum, 48 ára,
kvæntur og áttí 5 börn.
Jón Auffunsson, Hóli, 29 ára,
ókvæntur, fyrirvinna aldraðra
foreldra.
Gísli Jónsson, Engey, 19 ára,
ókvæntur.
Guffmundur Karlsson, Akra-
nesi, 16 ára.
Allir voru þeir vaskleika-
menn, sem mikill söknuður er
að.
REYKVÍKINGAR!
Vlff skulum láta bæinn eign-
ast landiff, sem hann stendur á.
Viff skulum kjósa framsýna
og hyggna menn í bæjarstjórn-
ina. Viff kjósum Jens og Hiimar.
Viff kjósum B-listann.
Fyrstu sex frambjóðendur B-listans
við bæjarstjórnarkosníngarnar
JENS HÓLMGEIRSSON
er fæddur aff Vöfflum í Önund-
arfirffi 18. maí 1897.
Jens ólst upp í föffurgarði en
fór til náms í Samvinnuskól-
ann og bændaskólann á Hvann-
eyri.
Hann varff bústjóri viff kúa-
bú ísafjarffarkaupstaffar aff
Seljalandi, er þaff var stofnað
áriff 1927, og gegndi því starfi
þar til er hann varff bæjarstjóri
á ísafirffi áriff 1935.
Bæjarstjórastarfinu gegndi
Jens í 5 ár eða til ársins 1940.
Er þaff til marks um traust
þaff, er Jens hafffi aflaff sér hjá
ísfirffingum, aff hann var kos-
inn bæjarstjóri, þótt hann væri
ekki flokksmaffur bæjarstjóm-
armeirihlutans.
Sem bæjarstjóri vann Jens
sér traust og vinsældir ísfirff-
inga fyrir drengskap og hag-
sýni f meffferff bæjarmála, en
réttlæti og einurð í skiptum við
borgarana. Var jþaff og ósk
þeirra, aff hann héldi starfinu
áfram, er hann var kvaddur til
annarra og enn umfangsmeiri
starfa 1 þágu ríkisins.
Frá 1940 hefir Jens veriff
framkvæmdastjóri framfærslu-
málanefndar rikisins. 1 þvi
starfi hefir hann aflaff sér ó-
óvenjulega staffgóffrar þekking-
ar á atvinnumálum kaupstaða
og sjávarþorpa.
Jens er kvæntur Olgu Valde-
marsdóttur frá Æffey í fsa-
fjarffardjúpi.
HILMAR STEFÁNSSON
er fæddur aff Auffkúlu í Húna-
vatnssýslu 10. maí 1891.
Faffir hans var Stefán M.
Jónsson prestur, fæddur og upp-
alinn f Reykjavík, og fyrri kona
hans, Þorbjörg Halldórsdóttir
frá Úlfsstöffum í Loðmundar-
firffi.
Aff loknu námi í Menntaskól-
anum gerffist Hilmar starfs-
maffur í Landsbanka íslands og
hefir starfaff óslitið aff banka-
málum síffan og gegnt margvís-
legum trúnaðarstörfum.
Á árunum 1930—35 var hann
bankastjóri viff Útbú Lands-
bankans á Selfossi, aff því frá-
skildu, aff árið 1934 var hann
EGILL SIGURGEIRSSON
er fæddur f Reykjavfk 21. des.
1910 og hefir alizt hér upp.
Foreldrar hans eru Sigurgeir
Þórffarson sjómaffur og kona
hans, Sigríffur Erlendsdóttir frá
Efri-Reykjum í Biskupstung-
um.
Egill lauk stúdentsprófi voriff
um skeið kvaddur til starfa sem
affalgjaldkeri viff affalbankann
í Reykjavík. Höfffu þá komiff í
ljós miklar misfellur á gjald-
kerastörfum f Landsbankanum.
Hilmar kom starfinu í skipu-
legt horf, er síffan hefir veriff
fylgt. Var honum boffin staffan
til frambúffar, en hann kaus aff
hverfa austur aftur, enda ein-
dregnar óskir borizt um þaff frá
bændum austan fjalls.
Áriff 1935 var Hilmar skipað-
ur bankastjóri Búnaffarbankans.
Hefir Hiimar jafnan notiff ó-
venjulegs trausts og vinsælda i
störfum sfnum, bæfff af hendi
starfsbræffra og viffskiptavina.
Hilmar er kvæntur Margréti
Jónsdóttur, Adólfssonar, kaup-
manns á Stokkseyri, og konu
hans, Þórdísar, dóttur Bjama
Pálssonar organista í Götu.
KRISTJÓN KRISTJÓNSSON
er fæddur aff Útey í Laugardai
8. okt. 1908.
Hann stundaði nám f Flens-
borgarskóla og vann sfðan um
nokkur ár jöfnum höndum aff
skrifstofustörfum, eyrarvinnu,
sjómennsku og sveitavinnu. Má
því fuliyrffa, aff Kristjón hafi
óvenjulega vffftæka reynslu í
fiestum þeim starfsgreinum,
sem allur þorri manna hér á
'andi fæst viff.
Áriff 1934 gerffist Kristjón
starfsmaður hjá Sambandi ís-
lenzkra samvinunfélaga og hef-
ir unniff sér þar bæffi traust og
vinsældir, enda veriff falin mörg
trúnaffarstörf.
Hann var skipaffur iffnfulltrúi
áriff 1938 og endurskipaffur i
þaff starf f sumar. Þá á hann og
sæti f framfærslunefnd bæjar-
ins, f stjórn KRON, sumardval-
arnefnd barna og verfflagsnefnd.
Kristjón er kvæntur Elísa-
betu ísleifsdóttur frá Sauffár-
króki.
1931 og lögfræðiprófi í ársbyrj-
un 1936. Aff loknu prófi stundaði
hann um hríff framhaldsnám í
iögum erlendis meff styrk úr
Sáttmálasjóffi.
Síffan stundar hann lögfræffi-
störf hér f bænum.
Egill hneigffist þegar aff
stefnu samvinnumanna á há-
skólaárum sínum og gekk
nokkru síffar í Framsóknarfélag
Reykjavíkur.
Hann er kvæntur Ástu, dótt-
ur Jóns Dahlmanns ljósmynd-
ara.
GUÐM. KR. GUÐMUNDSSON
er fæddur aff Urriffafossi í Ár-
nessýslu 20. júií 1890.
Ungur að aldri fluttist hann
til Reykjavíkur og hefir dvalizt
þar síffan.
Starfaffi um hríff viff klæða-
verksmiðjuna „Iðunni“, þá viff
Landsverzlunina sem stofnuff
var á fyrri styrjaldarárunum,
og varff loks skrifstofustjóri viff
Olíuverzlun íslands frá því aff
hún var stofnuff.
Guðmundur Kristinn 1 er án
efa meffal þekktustu og vinsæl-
ustu borgara þessa bæjar, og
þarf þvf varla aff kynna hann.
Hann er ágætlega íþróttum bú-
inn og hefir starfaff manna mest
aff félagsmálum og áhugamál-
um íþróttamanna. í stjórn í-
þróttasambands fslands hefir
hann veriff um tólf ára skeiff og
er nú formaffur íþróttanefndar
rfkisins.
Guðmundur er kvæntur
Ragnhildi Jónsdóttur frá Hjarff-
arholti f Borgarfirffi.
GUÐJÓN F. TEITSSON
er fæddur aff Grfmarsstöðum í
Andakílshreppi f Borgarfirffi
14. febr. 1906.
Guffjón fór ungur í Fiens-
borgarskólann, lauk þar námi
og tók sfffar burtfararpróf frá
Samvinnuskólanum. Fór nokkru
síffar utan og vann á skrifstof-
um f Danmörku og Englandi til
aff kynnast skipaútgerff og af-
greiffslu skipa.
Hann hefir veriff skrifstofu-
stjóri í Skipaútgerff rfkisins frá
þvf aff hún var stofnuð, þar til
er hann var skipaður formaffur
verfflagsnefndar í október 1938.
Guffjón er maffur stiiltur í
framgöngu, gætinn og fastur
fyrir.
Honum farast þvf jafnan
störf sín vel úr hendi.
Býr ríkið ver að
Reykjavík en öðr-
um bæjariélögum?
Svarlð í Árbók Rvíknr
Sjálfstæðismenn halda því
iðulega fram, að ríkið búi ver
að Reykjavíkurbæ en öðrum
sveitar- og bæjarfélögum lands-
ins.
Sannleikurinn i þessum efn-
um er sá, að Reykjavík hefir
alla tíð búið við sömu kjör af
hálfu ríkisins og önnur sveit-
ar- og bæjarfélög.
Eltt hefir þó Reykjavík fram
yfir aðra staði á landlnu. Þar
hefir ríkið sjálft og helztu
stofnanir þess aðstöðu. Þetta
skapar Reykjavíkurbæ mikla
tekjumöguleika. í nýútkominni
Árbók Reykjavíkur er að finna
merkilegar upplýsingar um
þetta atriði. Árið 1940 hefir rik-
ið, fyrirtæki þess og starfsfólk
bessara stofnana, greitt krónur
516.590.00 í útsvar eða 10% allra
útsvaranna.
Þetta myndi þykja góð tekju-
lind annars staðar.
Auk þessa skapast hér vitan-
lega ýms viðskipti og rekstur,
vegna þess, að ríkísvaldið hefir
hér aðsetur sitt.
Það er því vissulega ekki of-
sagt, að ríkið búi betur að
Reykjavík en öðrum bæjar- og
sveitarfélögum landsins i fjár-
hagslegum efnum.
Allt skraf íhaldsmanna um
það gagnstæða er tilhæfulaus
og illkvittinn áróður.
Á bSó-fnndi D-listans
Á sunnudaginn var, hóf Guð-
rún Jónasson mál sitt á þessa
leið: „Ósköp finnst mér fátt.
— Ég skil ekkert í því. Það er
þó ekki fyrir áhugaleysi. Það er
víst klukkunni að kenna, — af
því að henni var flýtt. Fólk
hefir farið seint að hátta, og
seint að borða. Og svo er veðr-
ið svo gott.--“
Erlendar Sréttir
Brezkar flugvélar urðu í gær
varar við stærsta orustuskip
Þjóðverja, Tirpitz, við Noregs-
strendur. Reyndu þær að hæfa
það með tundurskeytum. Skip-
ið huldi síg með reyk og er óvist,
hvort flugvélunum hefir tekizt
að hæfa það.
Stafford Cripps verður send-
ur til Indlands í erindum brezku
stjórnarinnar. Er búizt við að
hann hafi mikilvægar tillögur
að flytja Indverjum frá stjórn
og þingi Breta.
Frjálsir Frakkar hafa gert
innrás í Libyu að sunnan og
tekið þar nokkra þýðingarmikla
óasa.
Fiugher Ástralíu hefir tekizt
að sökkva nokkrum japönskum
skipum við Nýju-Guineu.
Bretar viðurkenna að þeir
hafi hörfað frá Rangoon til
nýrra varnarstöðva.
(Framh. á 4. sidu)
Á víðavangi
RÍKIN í RÍKINU.
Afstaða Alþýðuflokksins til
kaupdeilu iðnfélaganna um
áramótin er táknræn fyrir
stjórnmálaþroska okkar ís-
lendinga og fyrir þróun þá, sem
félagsmál okkar hafa fylgt upp
á síðkastið.
Rétt fyrir kosningar í bæjar-
stjórn þykist Alþýðufl. sjá sér
leik á borði til að ná atkvæðum
nokkurra smáhópa, sem taka
sig út úr meginfylkingu vinnr
andi manna i landinu og
heimta sér til handa aukin fríð-
indi.
Flokkurinn vill vinna það til
þessara væntanlegu en þó ó-
vísu atkvæða, að rjúfa samstarf
um rikisstjórnina við hina lýð-
ræðisflokkana og hefja hat-
ramar ádeilur á fyrri sam-
starfsmenn í blaði sínu, er þeir
gátu fengið prentað með sér-
stökum klókindum.
Hver uppskeran verður mun
koma í ljós síðar, en það er
annað mál.
Hitt má vera áhyggjuefni, að
félagsmál okkar eru að komast
inn á refilstigu, er smáhópar
eða jafnvel einstaklingar telja
það sæmandi að reyna að gera
kjörfylgi sitt að verzlunarvöru.
Hve margir munu ekki t. d.
hafa reynt að láta skína í það,
að atkvæði sitt væri falt, ef
þeir fengju úthlutað bíl?
Enginn heiðarlegur stjóm-
málamaður ljær vitanlega slíku
hjali eyra.
Það eru lélegir stuðnings-
menn hverjum málstað, sem
búa yfir slíkum hugsunarhætti
og ekki vænlegir til drengilegr-
ar né sigursællar baráttu.
Þ\1í verður ekki neitað, að
Sjálfstæðisflokkurinn hefir gert
sitt til að ýta undir slíkan
hugsunarhátt með sífelldu hjali
um „bandaríki allra flokka" o.
s. frv.
Hinum smáu hagsmunahóp-
um, sem leitast við að verða
„ríki í ríkinu" er þar með gef-
ið undir fótinn um starfsemi
sína. Þeir hugsa sem svo:
„Hví skyldum við ekki geta
verið voldugt ríki í „bandaríkj-
um allra flokka“.
Bæði Alþýðuflokkurinn og
Sjálfstæðisflokkurinn ættu að
gæta sln betur fyrir þessum
„sellum“.
MÁLALIÐ ÍHALDSINS.
íhaldsmenn hafa löngum tönn-
last á því að kjósendur Fram-
sóknarflokksins hér í Reykja-
vík væru bltlingamenn. Ef
Framsóknarmaður vinnur eitt-
hvert starf fyrir það opinbera
heitir það á máli þeirra bltl-
ingur. En sé maðurinn í öðrum
flokki en Framsóknarflokknum
heitir það ekki bitlingur, — þá
eru það störf. Vilja íhaldsmenn
t. d. kalla Geir Zoega vegamála-
stjóra, Ástu Magnúsdóttur rík-
isféhirðir, Jón Hermannsson
tollstjóra bitlingamenn, svo að
nokkur dæmi séu nefnd. Nei,
hjá ríkinu og ríkisfyrirtækjum.
vinna menn af öllum flokkum.
En lítum inn til fyrirtækja bæj-
arins t. d. á bæjarskrifstofurn-
ar. Hverjir sitja þar? Þar eru
einungis íhaldsmenn og aftur
íhaldsmenn. Að Framsóknar-
maður hafi fengið þar atvinnu
hefir aldrei komið til mála.
Hverjir stjórna vetrarhjálplnni?
Kosningasmalar íhaldsins. Ef
nokkur flokkur á íslandl á
heilan her af málaliði, þá er
bað Sjálfstæðisflokkurinn hér 1
Reykjavik.
HRÆÐSLAN VIÐ FRAMSÓKN-
ARFLOKKINN.
Flokkarnir til hægri og vinstri
beina nú skeytum sínum lang-
mest að Framsóknarflokknum
vegna bæjarstjórnarkosning-
anna, þótt flokkurinn eigi að-
eins eitt sæti í bæjarstjórn.
Kommúnistar segja: „Heldur
(Framh. á 4. ríðu)