Tíminn - 12.05.1942, Blaðsíða 2

1T8
TÍMINN, þrlðjadagiim 12. maí 1942
46. blað
‘gímtnn
Þriðjudag 12. muí
Híð raunverulega
markmíð stjómar-
skrárbreytíngar-
innar
Blöð Sjálfstæðismanna segja,
að hin fyrirhugaða breyting á
kosningaskipuninni muni ekki
á neinn hátt draga úr áhrifum
dreifbýlisins. Það eigi að hafa
jafnmarga þingmenn og áður.
Þessvegna geti það ekki verið
andvígt þessari breytingu.
Hér í blaðinu hefir verið
sýnt fram á, að þetta eru fals-
rök ein. Hin fyrirhugaða breyt-
ing er aðeins áfangi að því
marki, að gerbreyta allri kjör-
dæmaskipuninni. Með henni á
að tryggja bæjarflokkunum, að
þeir geti komið fram gerbreyt-
ingu á kjördæmaskipuninni,
þegar þeim þóknast. Litlir
minnihlutar í sex dreifbýlis-
kjördæmum eiga að tryggja
þeim valdið til að vinna það
óhæfuverk. . „Hlutfallsþing-
mennirnir“ sex eiga að draga
lokur frá dyrum dreifbýlisins og
leyfa ofbeldismönnum að fara
ránshöndum um réttindi þess.
Bæjarflokkarnir fengu þá
reynslu í kosningunum 1931, að
kjósendur dreifbýlisins halda
vel saman, þegar vegið er beint
að réttindum þeirra. Þess vegna
er nú ekki reynt að taka allt
skrefið í einu. Það á að beita
dreifbýliskjósendur lævísi. Þeir
eiga að halda, að þeir fái að
halda öllu sínu, unz þeir vakna
við vondan draum, þegar hlut-
„fallsþingmennirnir“ sex fara
að draga lokurnar frá dyrum
þeirra.
Þess vegna er hollt fyrir kjós-
endur dreifbýlisins að gera sér
tafarlaust ljóst, hvert er hið
raunverulega markmið með
stjórnarskrárbreytingunni nú.
Hið raunverulega markmið er
að afnema þá kjördæmaskipun,
sem nú er, leggja öll einmenn-
ingskjördæmin niður og hafa
•hlutfallskosningar í fáum stór-
um kjördæmum.
Samkvæmt leynisamningi
Sj álfstæðisflokksins og Alþýðu-
flokksins fyrir þingrofið 1931,
átti að skipta landinu í sex
kjördæmi. Kjördæmin áttu að
vera þessi:
Reykjavík: 9 þingmenn.
Vesturland (Borg.-, Mýra-,
Snæfellsn.- og Dalasýslur): 3
þingmenn.
Vestfirðir (Barðastr. og ísa-
fjarðarsýslur, ísafj.): 4 þing-
menn.
Norðurland (Stranda-, Húna-
vatns-, Skagafj.-, Eyjafj.-, S,-
Þingeyjarsýslur og Akureyri):
8 þingmenn.
Austurland (N.-Þing.-, Múla-
og A.-Skaftafellssýslur og Seyð-
isfjörður): 4 þingmenn.
Suðurland (V.-Skaft.-, Rang-
árv.-, Árnes-, Gullbr,- og Kjós-
arsýslur, Vestm.eyjar og Hafn-
arfjörður): 8 þingmenn.
Það hefir margoft komið fram
síðar, að forráðamenn Sjálf-
stæðisfl. vilja breyta kjör-
dæmaskipuninni á þessa leið. T.
d. birti Sigurður Kristjánsson
alþm. grein í Mbl. á síðastl.
hausti, þar sem hann hélt því
eindregið fram, að breyta bæri
kjördæmaskipuninni á þessa
leið. Samkv. tillögum hans átti
Reykjavík að hafa 11 þingmenn.
Með slíku fyrirkomulagi er
algerlega svipt burtu þeirri
réttarstöðu, sem dreifbýlinu ber
að hafa. Hlutfallskosningarnar
munu verða þess valdandi, að
hinir fjölbyggðari staðir munu
ráða vali þingmanna og aðal-
lega verður keppt um fylgi kjós-
enda þar. Dreifbýlið lendir á
hakanum. Auk þess mun flokks
valdið magnast um allan helm-
ing, eins og reyndin alltaf verð-
ur, þar sem hlutfallskosningar
eru. Nægir í þeim efnum að
benda á meirihluta bæjar-
stjórnarinnar í Reykjavík.
Sjálfstæðisfl. hefir ekki valið
þangað hæfileikamenn sína,
heldur miðlungsfólk. Ástæðan
er sú, að flokksforingjarnir vilja
hafa fulltrúana þæga og eftir-
láta sér.
Það er þetta, sem koma mun,
Vertíðarlok á Suðurnesjum II
Þlngmaðiii’Inn liefir alltaf gleymt því, að með
litlum tilkostnaði má gera iimsiglinguna stór-
um liættumiimi.
Sandgerði er sú verstöð á Suðurnesjum, sem ber
greinilegast svipmót hins forna verstöðvalífs. í stað
gömlu sjóbúðanna eru að vísu komnar aðrar nýjar, en
fyrirkomulagið innanhúss mun vera svipað og í gamla
daga. í hverri sjóbúð eru rúm fyrir skipshöfnina auk
manna þeirra, sem vinna við aflann í landi. Ein ráðs-
kona er fyrir hvern bát og sumir hafa þjónustustúlku.
Höfnin er hin sama og fyrir þúsund árum síðan, sjálf-
gert lón, varið sæbörðum hraungranda. Bátarnir eru
nálega það eina, sem breytzt hefir. í stað róðrabátanna
eru komnir þilfarsbátar með háværum, aflmiklum vél-
um, sem auka öryggið fyrir fiskimanninn.
^ýjn skattalögin
Eftir Sknla Guðmimdsson, alþm.
BlaSamaður frá Tímanum
ferðaðist fyrir skömmu síðan
um verstöðvarnar á Suðurnesj-
um. Á því ferðalagi kom hann
til Sandgerðis og .átti tal við
ýmsa menn um vertíðina og
annað, sem efst er á baugi með-
al þorpsbúa.
Vertíðin.
í vetur reru 35 bátar frá Sand-
gerði. Er það þremur bátum
fleira en í fyrra. Meðalafli á
bát mun vera nálægt 450 skip-
pundum og meðalhásetahlutur
2500—3000 krónur. Flestir bát-
arnir hafa róið milli 60 og 70
róðra.
Til samanburðar má geta
þess, að á vertíðinni í fyrravet-
ur var meðalróðratala báta í
Sandgerði 90—100 róðrar, með-
alhásetahlutur um 6000 krón-
ur og meðalafli á bát 750—800
skippund.
Gæftir hafa verið mjög stop-
ular í Sandgerði þessa vertíð,
eins og á flestum öðrum ver-
ef stjórnarskrárbreytingin fyr-
irhugaða nær fram að ganga.
Hlutverkið, sem „hlutfallsþing-
mennirnir" sex eiga að vinna,
er að koma á þessari gerbreyt-
ingu á stjórnarkerfinu.
Það er raunverulega um þessa.
gerbreytingu á kjördæmaskip-
uninni, sem kosið er nú. Það
verða kjósendur dreifbýlisins
að gera sér ljóst. í vor geta þeir
stöðvað þessa breytingu, en ekki
síðar.
Ef dreifbýlið stendur ekki
saman um rétt sinn í vor, muni
„hlutfallsþingmennirnir“ sex
— eða hlutfallsrindlarnir, eins
og sumir kalla þá eftir Þorbirni
fyrirrennara þeirra — veita
bæjarflokkunum nægilegt bol-
magn til að beita dreifbýlið
öllum þeim órétti, sem þeim
þóknast. Þ. Þ.
stöðvum á landinu. Er vertíð-
in því með rýrara móti að þessu
sinni. Talið er vafasamt, hvort
rekstur skipanna ber sig yfir-
leitt. Auk stöðugra ógæfta hef-
ir mannekia valdið útgerðar-
mönnum talsverðum erfiðleik-
um. Er þaðan sömu söguna að
segja og annars staðar frá, að
sjómenn hafa frekar kosið að
vinna hjá setuliðunum en að
vera aðgerðarlitlir í landi, þeg-
ár sjósóknin hefir tafizt vegna
storma og brima.
Mestur hluti aflans er flutt-
ur á biíreiðum til Keflavíkur og
Hafnarfjarðar, en þar veita
fisktökuskip honum móttöku.
Það, sem ekki er selt í fisktöku-
skipin, er ýmist flakað og
fryst í frystihúsunum í Sand-
gerði eða saltað.
Nokkurt tjón varð á mönn-
um og bátum frá Sandgerði
þessa vertíð. Síðari hluta febrú-
armánaðar strönduðu tveir bát-
ar undir Hafnarbergi við
Reykjanes. Annar náðist fljótt
út lítið skemmdur. Hinn brotn-
aði allmikið, en þó hefir verið
gert við hann að mestu leyti
aftur. Nokkru síðar hlekktist
þriðja bátnum á. Fórust þar
þrír menn, tveir hásetar og
skipstjórinn.
Höfnin.
í Sandgerði hefir aldrei ver-
ið útflutningshöfn. Hefir orðið
að flytja allan frskinn þaðan
annaðhvort til Keflavíkur eða
til Hafnarfjarðar. Höfnin er frá
náttúrunnar hendi mynduð af
Bæjarskerseyri, sem er hár
hraungrandi, er sveigist í hálf-
hring frá landi. Innan við þenn-
an hraungranda er fremur
grunnt lón, sem um ómunatíð
hefir verið bátalagi og aðal-
höfnin í Sandgerði. Þetta lón er
svo grunnt, að stærri bátar taka
næstum niðri um fjöru þar inni.
Árni Magnússon, bóndi áð
Landakoti í Sandgerði, sem er
gagnkunnugur höfninni, sagði
tíðindamanni blaðsins, að gljúp-
ur sandbotn væri í mestum
hluta lónsins. Hins vegar væri
botninn í sundinu, þar sem siglt
er inn í lónið, hraunklöpp, sem
ómögulegt væri að höggva neitt
úr. Það er álit Árna og fleiri
kunnugra manna í Sandgerði,
að unnt sé að gera allsæmilega
höfn þar, með því að dýpka
lónið, 'þar sem sandbotninn
er. Er ekki óhugsandi, að
takast mætti að dýpka höfnina
það mikið, * að lítil flutninga-
skip kæmust þar inn, því að
sundið inn á lónið er talið nógu
djúpt til þess, þegar hátt er í
sjó.
En það eru fleiri umbætur
nauðsynlegar á höfninni en að
dýpka hana. í fyrsta lagi eru
bryggjurnar aðeins tvær, og má
heita, að þær standi á þurru
landi um fjöru. Eru þrengslin
svo mikil, þegar vel fiskast og
bátarnir koma margir að í einu,
að oft hljótast stórkostleg vand-
ræði af. Auk þess, hve grunnt
er við bryggjurnar, er þar mikið
stórgrýti. Hendir það oft, þegar
lágsjávað er, að bátarnir steyta
á þessum steinum og brotna eða
stórskemma stýrisútbúnað sinn.
Fyrir skömmu missti einn bát-
urinn stýrið langt úti í sjó.
Þóttust skipverjar vissir um, að
það hefði losnað frá, síðast þeg-
ar báturinn var við bryggjuna.
Getur slíkt hæglega valdið slys-
um og tjóni, ef ekki er að gert.
Það er því mjög nauðsynlegt,
að sprengja það, sem unnt er
af stórgrýtinu við bryggjurnar
burtu. Nauðsynlegasta umbótin
þarna er þó sú, að byggja a. m.
k. eina bryggju í viðbót og
lengja þær, sem fyrir eru, til að
auka afgreiðslurúm bátanna.
Fyrir nokkru síðan var sett-
ur akkerisstrengur í höfnina.
Er hann þannig útbúinn, að
hann er látinn liggja með botn-
inum og eru endar hans festir
með voldugum akkerum. Við
þennan streng eru tengdar lóð-
réttar taugar, sem jafnframt
eru festar við flotdufl á yfir-
borði sjávarins. Síðan er bát-
unum lagt við þau dufl. Kost-
urinn við þessa akkerisstrengi
er aðallega talinn sá, að þeir
séu öruggari festar fyrir bát-
ana í vondum veðrum, og þar
að auki þurfi bátarnir miklu
minna legupláss, ef þeir eru
bundnir þannig, heldur en ef
þeim er fest við laus akkeri.
Slíkur útbúnaður er mikils
varðandi fyrir höfnina í Sand-
gerði, þar sem legurúm bátanna
er fremur lítið, en bátarnir oft
margir. Taldi Árni bóndi í
(Framh. á 4. síðu)
Skattafrumvörpin, sem áður
hefir verið getið hér í blaðinu,
voru afgreidd sem lög frá Al-
þingi síðastliðinn laugardag.
Engar verulegar breytingar
voru gerðar á frumvörpunum
í þinginu. Samkvæmt þessum
nýju lögum er ekki heimilt að
draga greiddan tekjuskatt og
útsvar frá tekjunum við ákvörð-
un skattskyldra tekna, og vegna
þeirrar breytingar verða skatt-
greiðslur til ríkissjóðs miljón-
um króna hærri á þessu ári en
þær hefðu orðið að óbreyttum
lögum. Skattar af háum tekj-
um eru nú þærri en nokkru
sinni fyrr.
Á aukaþinginu síðastliðið
haust, lögðu Framsóknarmenn
fram frumvarp um breytingar
á skattalögunum,, sem fól í sér
þá aðalbreytingu, er nú hefir
verið gerð á lögunum, afnám
skattafrádráttarins. Frumvarp-
inu var þá heldur illa tekið af
Sjálfstæðismönnum, og fékkst
það ekki afgreitt á aukaþing-
inu frekar en önnur mál. Við
umræður um málið í það sinn
var því haldið fram af Sjálf-
stæðismönnum, að með ákvæð-
um frumvarpsins væri rofinn
samningur, sem stjórnarflokk-
arnir hefðu gert á aðalþinginu
1941. Fjármálaráðherrann, Ja-
kob Möller, hélt því þá fram,
að um það hefði verið samið
milli flokkanna, að skattar,
greiddir árið 1941, ættu að
dragast frá tekjum þess árs,
áður en skattur væri á þær
lagður. Kvaðst hann geta full-
yrt, að Sjálfstæðisflokkurinn
myndi ekki sætta sig við, að
breyting yrði á því gerð. Fjár-
málaráðherrann ræddi þó hóg-
værlega um málið, en það sama
var ekki hægt að segja um
flokksbróður hans, Jón á Akri,
sem fann hvöt hjá sér til að
taka þátt í þeim umræðum.
Hann var stórorður og brigsl-
aði Framsóknarmönnum um
svik í málinu.
Viðskiptamálaráðherrann, Ey-
steinn Jónsson, og fleiri, sem
tóku þátt í undirbúningi
skattalaganna á þinginu í
fyrra, mótmæltu ákveðið þeim
fullyrðingum Sjálfstæðismanna
á aukaþinginu, að samið hefði
verið um að skattafrádráttur-
inn skyldi ekki afnuminn á
næsta þingi. Var á það minnt
í þessum umræðum, að Fram-
sóknarmenn hefðu oft lýst því
yfir, við undirbúning skatta-
laganna í fyrra, að þeir myndu
flytja tillögur um þessa brpyt-
ingu á skattalögunum á hverju
þingi, þar til hún fengist sam-
þykkt. Og þegar þeirri spurn-
ingu var beint til Sjálfstæðis-
manna, hvenær slíkir samning-
ar hefðu verið gerðir, varð þeim
ógreitt um svör, sem von-
legt var. Við samningana um
skattamálin á aðalþinginu 1941,
var ekkert um það rætt, hvorki
af Sjálfstæðismönnum né öðr-
um, að þau lög, sem þá voru
sett, skyldu gilda óbreytt árið
1942.
Með samþykkt skattalaganna
á þessu þingi hafa Sjálfstæðis-
menn tekið aftur framburð sinn
á haustþinginu um samninga
stjórnarflokkanna á þingi í
fyrra, og ómerkt allt skraf Jóns
Pálmasonar um svik Fram-
sóknarmanna í því sambandi.
Geta Framsóknarmenn vel un-
að við þau málalok.
Samkvæmt þessum nýju lög-
um eru skattar af tekjum, sem
eru umfram 100 þús. kr., hærri
en þeir hafa nokkru sinni áður
verið, og á tekjum, sem eru 200
þús. kr. og þar yfir, er hækkunin
mjög veruleg. Skattar af lægri
tekjum eru hins vegar nokkru
léttari nú en þeir voru síðustu
árin fyrir stríðið. En vel getur
svo farið, að síðar verði óhjá-
kvæmilegt að auka þá skatta
i:okkuð, þegar viðskiptin drag-
ast saman og stríðsgróðinn
hverfur.
Við afgreiðslu skattalaganna
á þessu þingi, var Alþýðuflokk-
urinn að leitast við að skapa
sér sérstöðu í málinu, en gekk
það heldur erfiðlega. Sá flokk-
ur hefir reynt að koma beirri
skoðun inn hjá almenningi, að
hann vildi öðrum fremur leggja
háa skatta á stríðsgróðann. Eft-
ir þeim tillögum um skattamál-
in, sem fulltrúi Alþýðuflokksins
í milliþinganefnd í skatta- og
tollmálum lagði fram fyrir ári
síðan, hefðu skattgreiðslur stór-
gróðafyrirtækjanna til ríkis-
sjóðs þó orðið miklu lægri en
þær verða samkvæmt þeim lög-
um, er nú hafa verið samþykkt.
Þingmenn ;Alþýðuflokksins
fluttu heldur engar tillögur á
þessu þingi um hækkun á skatt-
stigunum í frumvörpum stjórn-
arflokkanna. Þeir greiddu at-
kvæði með frumvörpunum, og
lýstu því þar með yfir, að þeir
teldu þessi skattalög betri en
þau, sem afgreidd voru á bing-
inu í fyrra, en þá tók Alþýðu-
flokkurinn þátt í undirbúningi
skattalaganna með hinum
stj órnarflokkunum.
Framsóknarmenn hafa nú
komið fram þeirri breytingu á
skattalögunum, sem síðasta
flokksþing samþykkti, að flokk-
urinn skyldi beita sér fyrir. Án
þeirrar breytingar var ekki
mögulegt að ná hæfilegum
sköttum af þeim mikla gróða,
sem nú hefir borizt í hendur
margra einstaklinga og félaga.
En þrátt fyrir háa skatta, hafa
útgerðarfélögin fengið tækifæri
til þess að safna álitlegum vara-
sjóðum til tryggingar rekstrin-
um í framtíðinni og endurnýj-
unar á framleiðslutækjum. Var
þess þrýn þörf. Verði gróði þess-
(Framh. á 4: siðu)
William Bayles:
Ejjan ^ræna-Eire
Eire eða írland er oft nefnt „eyjan græna“, líkt og ís-
land er nefnt „eyjan hvíta“. írland er enn í tölu hinna fáu
hlutláusu og óhernumdu ríkja í Norðurálfu. Hin eru Sví-
þjóð, Sviss, Spánn og Portúgal.
í þessari grein segir nokkuð frá stjórnmálum í Irlandi
og viðhorfi þjóðarinnar til ófriðarins.
Höfundurinn er amerískur blaðamaður, sem dvalizt hef-
ir í Norðurálfu síðan 1932 og kynnt sér stjórnmál og þjóðar-
hagi í flestum lönduih álfunnar.
Á svölum Greshams gistihúss-
ins í Dublin sitja sjö írskir
prestar og lesa morgunbænir
sínar. Hópur brúðkaupsgesta
flykkist út' um aðaldyrnar með
ys og þys. Eftir götunni gengur
fylking ungmenna með ískrandi
hljóðpípusveit í fararbroddi og
fána, sem á er letrað: Sértu
írlendingur, — þá talaðu írsku.
Áletrunin var á ensku. „Ósköp
eru að sjá þetta,“ varð einum
prestinum að orði og leit upp
úr bænagerðinni. „Satt að segja,
töluðum við meira írsku meðan
það var bannað.“ — „Rétt segið
þér, faðir,“ anzaði risavaxinn
írlendingur. „Ef þessu heldur
áfram, verðum við brátt ólæsir
á tveimur tungumálum.“ Báðir
hlógu. Yfir öllum þessum at-
vikum hvíldi andvaralaus ró-
semi, sem ég minnist að hafa
einnig tekið eftir í Amsterdam,
veturinn 1939—1940.
Hakakrossinn og þríliti fas-
istafáninn blakta ögrandi yfir
sendiráðum Þýzkalands og
Ítalíu í Dublin. Stuðningsblöð
ríkisstjórnarinnar prenta stríðs-
fréttir Möndulveldanna á und-
an hinum brezku. írska útvarp-
ið hefir frjálsar hendur til að
gagnrýna Bretland en ekki
Möndulveldin. Þýzkar kvik-
myndir eru sýndar; „brezkar
stríðsfréttir í myndum“, og
jafnvel almennar fréttamyndir,
eru útlægar.
Samt sem áður eru 80 af
hundraði íra hlynntir Bret-
um og fögnuður yfir brezkum
sigrum, t. d. þegar Bismark var
sökkt, er háværari þar en í
sjálfri Lundúnaborg. Forsætis-
ráðherra írlands, Eamon de
Valera, óskar Bretum sigurs, og
allmargir þingmenn hafa látið
opinberlega í ljós, að framtíð
írlands sé undir sigri Breta
komin. Um 150,000 írar eru í
brezka hernum, og eins margir
eða fleiri í brezkum verksmiðj-
um. írar hafa látið lífið svo
hundruð skiptir fyrir Bretland,
en á þetta er ekki minnst í írsk-
um blöðum. —
Þannig er hlutleysj írlands í
raun og veru varið. Þeir eru
aðeins hlutlausir gagnvart einni
þjóð — Þjóðverjum. Og hlut-
leysi þeirra er sprottið af ótta.
Dragist þeir inn í ófriðinn, bú-
ast þeir við skyndilegri og
grimmilegri árás af hendi Þjóð-
verja.
Til þess að kynda undir hinn
hartnær sjúklega ótta við loft-
árásir, hafa þýzkar flugvélar
hreytt niður fáeinum sprengj-
um. írar tóku þann kost, að
beygja sig í auðmýkt fyrir því,
sem ekki varð við spornað. Þetta
er og skiljanlegt. írland á ekki
eina einustu orustuflugvél af
nýrri gerð né heldur loftvarn-
arbyssu. Engin hergagnafram-
leiðsla er i landinu. í hernum
eru um 150,000 manns, sem æf-
ir sig að prússneskri fyrirmynd.
En til skamms tíma, er þeim
bættust 20,000 riflar frá Amer-
íku, höfðu þeir ekki einu sinni
nógu margar byssur til æfing-
anna.
Ég átti tal við forsætisráðherr-
ann. De Valera notar gleraugu
úr fölrauðu gleri. — Skyldi það
vera táknrænt? Hin hræðilegu
örlög annarra smáþjóða, sem
reynt hafa að kaupa sér frið
við Hitler með hlutleysi, eins og
írland, virðast ekki hafa feng-
ið á hann. Hver er kominn til
að segja, að þessar þjóðir hafi
ekjii gert það, sem hyggilegast
var, segir hann. Hefðu þær far-
ið öðruvísi að, kynnu þær að
vera enn verr farnar. Ekki get-
ur írska ríkisstjórnin heldur
farið að óskum írlendinga í
Ameríku.
Látum stórþjóðirnar heyja
stríð, heldur de Valera áfram.
Smáþjóðirnar verða að forðast
að flækjast inn í það. Hann
lætur ekki skelfast af því, að
núverandi stjórnarstefna ír-
lands gæti leitt til liðveizlu við
Þýzkaland. Hann sér og skilur,
að Bretar gætu tæplega frestað
öllum varnaraðgerðum þar á
er Þjóðverjar hefðu sett lið á
land í írlandi. En geri Bretar
innrás í írland einni einustu
klukkustund á undan nazist-
um, mundi írski herinn grípa
til vopna. Valera lætur sér líka
skiljast, að landið mundi lenda
í höndum Hitlers, ef Bretar
yrðu að víkja fyrir þýzkum og
írskum her. Þetta telur hann
mundi þó aðeins verða um
stundarsakir, því að írlending-
ar mundu þá snúa við blaðinu
og reka Þjóðverja af höndum
sér. — (írland er ef til vill síð-
asta landið í heiminum, þar
sem rosknir menn hafa séð, og
skeggræða í fullri alvöru um
álfa, er dansa í tunglsljósinu).
Efnahagur írlands er í hang-
andi hári. Erfiðast er með kol.
Áður voru fluttar inn 2,500,000
smálestir árlega frá Englandi.
Nú fæst ekkert teljandi, og
heima fyrir eru aðeins brotnar
um 120,000 smálestir. Þótt Dubl-
in sé ekki myrkvuð, eru ljósin
dauf sakir þess, að kol skortir
til að knýja Ijósavélarnar. Járn-
brautarsamgöngur hafa minnk-
að um tvo þriðju, og stundum
stranda lestirnár á miðri leið
vegna kolaleysi's.
Hveitiskortur er bagalegur, og
írar hafa nú orðið að grípa til
gamallar brauðgerðar úr sam-
blönduðu heilhveiti, jarðeplum
og byggi. írar hafa orðið að
drepa mikið af hinum ágæta
búpeningi sínum og senda
skrokkana til Englands, af því
að þeir verða að nota hafrana
til manneldis. Te er af mjög
skornum skammti, en það hefir
öldum saman verið þjóðar-
drykkur íra. Kaffi, tóbak,
súkkulaði og sykur er líka vand-