Tíminn - 06.07.1943, Blaðsíða 2

274
TÍMESÍIV, þriðjndagiiin 6. jnlí 1943
69. blað
Þriðjudagur 6. jtílí
,,Vin§tri-galdnrftft] sóxí-
alista liafhiilpaður
Skýrsla Eysteins Jónssonar um störf 9-manna nefndar-
innar hefir sett sósíalista í mikinn vanda. Þeir höfðu blekkt
fjölda kjósenda til fylgis við sig með því að tala fagurt um
samstarf „vinstri flokkanna“, samstarf allra alþýðumanna
til sjávar og sveita. Þeir sögðust ekki aðeins vera reiðu-
búnir til að taka þátt í slíku samstarfi, þeir hétu að beita
sér fyrir þvi af ýtrasta megni. Þegar á hólminn kom, runnu
þeir frá öllum fyrri loforðum sínum og staðhæfingum, lýstu
yfir því að „vinstri stjórn“ myndi engan vanda leysa í
þjóðfélaginu og kórónuðu allt saman með því að láta Þjóð-
viljann tilkynna Framsóknar- og Aiþýðuflokknum, að þéir
gætu fengið að vera með í stjórn, ef þeir gengju skilmála-
laust að öllum skiiyrðum Sósíalistaflokksins! Einræðis-
hneigð þeirra kastaði sauðagærunni.
Brynjólfur Bjarnason reyndi
að ' svara skýrslu Eysteins með
bæklingi, er hann nefnúi
„Samningana um vinstri
stjórn“, en aðrir kölluðu „leið-
inlegustu bók ársins“. Hér í blað-
inu hefir Eysteinn hrakið vífi-
lengjur Brynjólfs og snúið vörn
hans í villu.
Síðan hefir Brynjólfur ekki
vitað sitt rjúkanúi ráð. Hefir
hann að unúanförnu fyllt
flokksblað sitt, Þjóðviljann, með
langhunúum og fimbulfambi, til
þess að reyna að hylja stað-
reynúirnar. Tyggur hann sífellt
upp fyrri rangfærslur sínar og
í'ökfalsanir, sem Eysteinn Jóns-
son hafði þegar hrakið með
skjallegum heimilúum. Treystir
Brynjólfur því sjáarilega, að les-
enúur Þjóðviljans beiti lítt úóm-
greinú sinni, helúur kingi öllu,
sem út gengur af munni for-
ingjans. Með þessu á að halúa
hinum sanntrúuðu kommún-
istasálum við trúna.
Tvö atriði ný hafa komið
fram í þessum síðustu skrifum
Brynjólfs:
Eysteinn sýnúi fram á, að
hærra verði en markaðsverðið
leyfir.
Þá er að því komið, að at-
vinnufyrirtækin stöðvist eða
kaupið verði að lækka.
Reynsla unúanfarinna ára
sýnir líka, að engin „kauplækk-
un“ hefir að jafnaði orðið hjá
þeim samvinnumönnum, sem
lagt hafa sílú inn til vinnslu,
helúur hið gagnstæða. +
Brynjólfur hefði falsað tilvitn-
un í „kosningastefnuskrá" sósí-
alista, sem hvergi var til, nema
rytjur um úýrtíðarmálið.
Brynjólfur treystist ekki til
að bera þetta af sér og væri þó
ekki meira fyrir hann að neita
þessari staðreynú en ýmsum
öðrum, t. ú., að þeir hafi lagt
til lögbinúingu á afurðaverði,
að þeir hafi samið við Sjálf-
stæðismenn um að hlífa stórút-
gerðinni við skatti og fellt sín-
ar eigin tillögur, að þeir hafi átt
frumkvæði að stjórnarskipun
ríkisstjóra o. s. frv.
í stað þess hefir Br. nú funú-
ið það upp, að Eysteinn hafi
falsað tillögur Framsóknar-
flokksins með því að taka ekki
með tillögur hans í úýrtíðar-
málinu.
Á víst að skilja þetta svo, að
það sé ekki meira þótt hann
falsi en E. J.
En því fer svo fjarri að E. J.
hafi beitt nokkurri blekkingu í
þessu sambanúi, að hann tók
það greinilega fram í riti sínu,
að Framsóknarfl. hefði ekki
haft tillögur sínar um úýrtíðar-
málin með í miðlunartillögu
sinni, — þær hefðu verið lagð-
ar fram sér og skýrt um leið frá
aðalefni þeirra. —
Þá segir Br., að Áki Jakobsson
og Lúðvík Jósefsson segi það
tilhæfulaust, að Framsóknar-
menn hafi halúið fram, að ekki
þyrfti leyfi til þess að bæjar-
félög reistu sílúarverksmiðju.
Það kemur engum á óvart þótt
þessu sé neitað, þar sem þetta
var ekki boðið skriflega. Má svo
sem nærri geta, hvort þeir menn
kannast við nokkuð það, sem
kemur þeim óþægilega og fram
hefir farið munnlega, sem víla
ekki fyrir sér að segja það lýgi,
sem hægt er að sanna, eins og
Br. Bj. hefir gert í þessum um-
ræðum. En fé er jafnan fóstra
líkt.
Síðasta nauðvörn Þjóðviljans
fyrir hinn hrjáða foringja sinn
er á þá leið, að samningarnir
hafi verið hrekkjabragð af
henúi Framsóknar. Eysteinn
hafi verið senúur af Jónasi tli
að leika á aumingja sakleys-
ingjana í Sósíalistaflokknum.
Nú hafi honum verið snúið aft-
ur bónleiðum heim til föðurhús-
anna. Sósíalistar séu miklu
vitrari, en þeir beri utan á sér.
Eysteinn sé orðinn þjónn „í-
halúsins“ í Framsóknarflokkn-
um og úæmúur úr leik. En eftir
sem áður sjá sósíalistar fullt
upp af „vinstri“ mönnum í
Framsóknarflokknum, sem væru
reiðubúnir að ganga að öllum
skilmálum þeirra!
Þessi moðreykur þeirra sósí-
alista er vitanlega ekki svara
verður. Það er augljóst að
samningar við þá voru reynúir,
af því að þörf var á úuganúi
umbótastjórn eftir óstjórn þá
og öngþveiti, er stjórn Ólafs
Thors hafði leitt yfir lanúið,
þótt sósíalistar eigi sinn hluta
af ábyrgðinni af því, hvernig
fór.
Við samningsborðið hlupu
sósíalistar algerlega frá öllu
því, sem þeir höfðu áður talið
mesta nauðsyn. í stað þess að
koma fram sem heiðarlegir
stjórnmálamenn, urðu þeir ber-
ir að hinum ótrúlegustu mót-
sögnum og fláttskap. Allar
hrakspár um samvinnu við þá
rættust nú, engu síður en áður,
er Alþýðuflokkurinn reynúi að
hafa samstarf við þá.
„Vinstri galúur" sósíalista
ætti því að vera kveðinn niður.
Ritgerð Eysteins hefir flett af
þeim síðustu sauðargærunni.
Þeir vilja ekki friðsamlegt sam-
starf, ekki umbætur, — heldur
sundrung og upplausn.
Raílýsing sveítanna íBanda-
ríkjum Norður-Ameríku
í þessari grein Skúla Guðmundssonar alþingismanns, sem
er einn þeirra, er skipa raforkumálanefnd ríkisins, er sagt
frá viðleitni Bandaríkjamanna til þess að leiða rafmagn um
sveitir lands síns, erfiðleikum, sem þar er við að stríða, and-
róðrinum, sem þessi viðleitni hefir sætt, og árangrinum, sem
náðzt hefir. Er þessi grein einkar fróðleg, eins og ástatt er
um raforkumál okkar íslendinga.
Samvinna eða
gródabrali
Kjarni málsins í úeilunni,
sem upp kom um sílúarverðið,
er sá, hvort menn eigi að fá
sannvirði fyrir afia sinn, hvort
þeir eigi að fá minna en hægt
er að selja hann fyrir eða hvort
þeir eigi að fá meira en svarar
anúvirði hans.
Allir réttsýnir menn hljóta að
kannast við, að hið fyrrnefnúa
sjónarmið sé sanngjarnast.
Samvinnumenn gera meira
en að kannast við þetta. Þeir
berjast fyrir því að þetta sjón-
armið verði ráðanúi í viðskipt-
um á sem‘ allra flestum sviðum
þjóðfélagsins.
Hin, sjónarmiðin mætti nefna
áhættusjónarmið. Þau eiga
skylt við spilafýkn og eru ein-
kenni á samkeppnisstefnunni.
Seljanúi leitast við að fá sem
mest fyrir vöru sína, án tillits
til þess, hvað framleiðslan hefir
kostað eða hvort kaupanúinn
muni skaðast. — Kaupanúinn
leitast við að fá vöruna sem ó-
úýrasta í von um hagnað.
Stunúum hagnast þessir aðil-
ar á víxl, hvor á annars kostnað,
stunúum tapa þeir. Þeir leita
jafnan að happinu, hinum mikla
fiskiúrætti viðskiptanna.
Enginn íslenzkur atvinnuveg-
ur hefir veriö jafn áhættusam-
ur og úuttlungafullur og sílú-
veiði og sílúarverzlun. Dæmi
eru til, að menn hafi orðið stór-
efnaðir á einni vertíð og tapað
því öllu eða orðið gjalúþrota á
þeirri næstu.
Þetta mun hafa lagazt mikið
á síðari árum eftir að skipulag
komst á sílúarsöluna unúir
opinberu eftirliti og ríkið lét
reisa og reka sílúarverksmiðjur
sínar.
Sílúarverksmiðjurnar voru
reistar fyrir forgöngu Fram-
sóknarmanna á Alþingi. Þeir
hafa frá upphafi lagt ríka á-
herzlu á, að þetta atvinnufyrir-
tæki ætti að reka með sam-
vinnusniði, þannig, að allir, sem
skiptu við það, bæru úr býtum
sannvirði fyrir afla sinn og
vinnu.
Allir samvinnumenn ættu að
leggja mikla áherzlu á þetta
sjónarmið, hvaða stjórnmála-
stefnu, sem þeir fylgja að öðru
leyti.
Alþýðuflokkurinn hefir yfir-
leitt talið sig hlynntan sam-
vinnu. Fulltrúi flokksins í verk-
smiðjustjórninni hefir veitt for-
stöðu stóru útgerðarfyrirtæki
með samvinnusniði.
Það stingur því allmjög í stúf,
er Alþýðublaðið talar um silú-
arverksmiðjurnar í forustugrein
sinni á föstuúaginn var, sem
hrein samkeppnisfyrirtæki.
Blaðið helúur því fram, að sílú-
arverksmiðjur rikisins geri sig
„ósamkeppnisfærar" með því að
bjóða viðskiptamönnum sínum
að leggja sílúina inn til vinnslu
gegn sannvirði, ef þær kaupa
ekki sílúina föstu verði til jafns
við einkaverksmiðjur.
Þetta sjónarmið á lítið skylt
við samvinnu. Ef verksmiðjurn-
ar kaupa of háu verði, græðir
seljanúinn að vísu í bili, en
verksmiðjurnar tapa. Það tap
verða þær að vinna upp á næsta
ári með því að áætla sílúar-
verðið varlegar. Það, sem út-
gerðin fær of mikið annað ár-
ið, má hún búast við að láta af
henúi næsta ár, nema ríkissjóð-
ur taki ábyrgð á hallanum og
greiði hann.
Verði reynúin sú, að verk-
smiðjurnar kaupi sílúina lægra
verði en hún selzt, ber seljanú-
inn skarðan hlut frá borði, það
árið að minnsta kosti.
Alþýðublaðið hefir freistast
til að hylla „samkeppnina",
þvert ofan í stefnu sína, til að
koma þeirri slettu á atvinnu-
málaráðherra, að hann vilji
lækka sílúarverðið „til þess að
unúirbúa almenna kauplækk-
un“. — Þetta er vitanlega blekk-
ing. Það miðár ekki til
kauplækkunar að greiða sann-
virði fyrir sílúina, — en það
stefnir bersýnilega til kaup-
lækkunar, ef sílúin er keypt
Skúli Guðmundssoii:
Fyrir fáum árum var gefin út
bók um rafmagnsmál sveitanna
í Banúaríkjunum. (Rural Ame-
rica lights up). Höfunúur bók-
arinnar heitir Harry Slattery, og
er forstöðumaður'þeirrar stjórn-
arúeilúar í lanúbúnaðarráðu-
neytinu, sem fer með rafveitu-
mál sveitanna. (Rural Electri-
fication Aúministration. Skamm
stafað: Rea).
í þessari bók er mikill fróð-
leikur um framkvæmúir í raf-
magnsmálum sveitanna í Ame-
ríku á unúanförnum árum.
Framfarirnar á því sviði hafa
verið miklar. Árið 1924 höfðu
aðeins 2,6% af bænúabýlum í
Banúaríkjunum rafmagn. Bænú
ur í nágrenni borganna gátu þá
aðeins fengið rafmagn með því
móti að borga allan kostnaðinn
við línurnar, sem var talinn 2—
5 þúsunú úollarar á hverja mílu
(8—20 þúsunú krónur á km.)
Stjórnenúur rafveitufyrirtækja,
sem voru eign einstakra manna
eða gróðafélaga, hélúu því fram,
að engin von væri um að raf-
veitukerfi um sveitirnar svar-
aði kostnaði, þar sem bænúur
mynúu aðeins nota raforku til
ljósa og notkunin yrði því mjög
lítil, sennilega ekki yfir 25—30
kwst. á mánuði.
Stofnun „CREA” og „REA“.
Árið 1923, hinn 11. sept., var
sérstök nefnú skipuð til þess að
vinna að útbreiðslu raforkunn-
ar í sveitum Banúaríkjanna.
The Committee on the Relati-
on of Electricity to Agriculture.
Skammstafað: CREA). Skömmu
eftir að sú nefnú tók til starfa,
setti hún sér það takmark, að
koma rafmagni á 1 miljón
sveitabýla á 10 árum. Þetta tak-
mark náðist þó ekki alveg. í
ársbyrjun 1935 höfðu 743.954
sveitabæir fengið rafmagn, og
er það talið vera 10,9% af
sveitabýlum í Banúaríkjunum.
Sýnt þótti, að leita þurfti nýrra
úrræða til þess að auka út-
breiðslu rafmagnsins. Allur
fjölúinn af bænúum gat ekki
borgað þann kostnað, sem þá
var við línulagningar, og keyþt
nauðsynleg rafmagnsáhölú, án
aðstoðar. Samkvæmt upplýsing-
um í þessari bók, eru búin yfir-
leitt lítil þar í lanúi. Er talið, að
85% af amerískum bænúum
hafi færri en 10 kýr. Um 65% af
bænúunum hafa minna en 1250
úollara árstekjur 8125 krónur),
og þriðjungur bænúanna hefir
minna en 750 úollara árstekjur
4875 kr.). Félagssamtök bænúa,
einstakir lanúbúnaðarfrömuðir
o. fl. bentu á, að verð rafork-
unnar þyrfti að lækka svo, að
bænúur gætu borgað það af
þeim tekjum, er þeir hefðu af
búskapnum, en rafmagnið
þyrftu þeir að fá og það mynúi
bæta hag þeirra í framtíðinni.
Forseti Banúaríkjanna, Roose-
velt, tók málið að sér. Hann
stofnaði REA, með tilskipun 11.
mai 1935. Fól hann þeirri stofn-
un að stjórna og sjá um fram-
kvæmúir að því er snerti fram-
leiðsluraforku, flutning og úreif-
ingu hennar um sveitirnar. í
ræöu, sem forsetinn flutti um
þetta mál, sagði hann frá því,
að þegar hann úvalúi á sveita-
setri sínu, hefði sér borizt raf-
magnsreikningur, þar sem raf-
orkan var selú á 18 cent hver
kwst, eða um það bil fjórum
sinnum hærra verði en í New
York. Þetta varð m. a. til þess
að hann fór sérstaklega að at-
huga rafmagnsmál sveitanna
og það, hvað væri hæfilegt verð
á rafmagninu.
Fyrsta opinbera lýsingin, sem
Roosevelt forseti gaf um áform
sín í þessu efni, kom fram í boð-
skap hans til þingsins 4. jan.
1935. Þar lét hann svo um mælt,
að raflýsing sveitanna væri
meðal þeirra nauðsynlegu fram-
kvæmúa, sem gætu átt úrjúgan
þátt í að afstýra erfiðleikunum,
úraga úr atvinnuleysinu, auka
viðskipti og styðja nauðsynleg
opinber fyrirtæki.
Lánveitingar og starfsemi REA.
Árið 1935 samþykkti Banúa-
ríkjaþing að heimila 100 milj.
úollara framlag til raflýsingar
sveitanna. Lög um þetta efni
voru síðan sett á næsta ári, 20.
maí 1936. Samkvæmt þeim má
veita 40 miljón úollara lán ár
Hannes Pálsson:
Árás Jóns Pálmasonar á
mannorð Jóns Baldurs
Jón Pálmason alþm. ritar í
Morgunblaðið 23. júní s. 1., grein
er hann nefnir „Samvinnu-
hugur Framsóknarmanna í
Húnaþingi“. Þó að grein þessi
öll sé rangfærsla frá upphafi til
enúa og jafnvel svo langt geng-
ið að birtar eru villanúi tölur,
mun ég ekki að svo komnu máli
svara nema einu atriði í málæði
Akursbónúans.
í áðurnefnúri grein reynir
Jón Pálmason að úraga Jón
Baldurs inn- í umræðurnar á
mjög óviðfelldinn hátt.
í greininni segir Jón. P. svo:
„Verulegur ljóður þótti það á
ráði hans, (þ. e. J. Baldurs),
þegar það upplýstist 1940, að
hann hefði gerzt undirróðurs-
maður gegn húsbónda sínum- og
velgerðarmanni“.
Ég lýsi Jón Pálmason vísvit-
andi ósannindamann að þess-
uni ummælum.
Jón Baldurs kom einmitt í
veg fyrir það, árið 1940, að
Pétri Theódórs yrði veitt lausn
með því að beita sér fyrir því, að
hætt yrði við fyrirhugaða upp-
sögn. Jón Baldurs átti sjálfur
að sitja á nefndum fundi, en
lét varamann sinn mæta, þar
sem hann vildi eigi blanda sér
inn í deilur stjórnar félagsins
og framkvæmdastjóra, en þó
tók hann loforð af varamanni
þeim, sem settist í sæti hans að
greiða ekki atkvæði á móti
f ramkvæmdastj óra.
Allar aðdróttanir Akurs-Jóns
um óheiðarlegan undirróður af
hendi Jóns Baldurs, er því hinn
fúlmannlegasti rógur og ékki
samboðinn neinum heiðarlegum
manni.
Hinu getur Jón Baldurs eigi
að gert, þótt burtför hans frá
félaginu hafi e. t. v. flýtt fyrir
þeirri ákvörðun að veita fram-
kvæmdastjóra lausn.
Að öðru leyti eru staðreynd-
irnar í máli þessu þær, að 4 af
5 stjórnarnefndarmönnum fé-
lagsins, er starfað höfðu í
stjórn í mörg ár, segja af sér og
færa fram sem megin-ástæðu,
að þeir geti ekki unnið með
framkvæmdastjóra, og sá 5. seg-
ir einnig af sér, að því er virt-
ist, af því hann teldi starf sitt
ekki bera neinn árangur. Að svo
komnu máli ákveður aðalfund-
ur, með 20 atkv. gegn 12, að
veita framkvæmdastjóra einnig
lausn. Enginn af þessum 20
mönnum mun hafa tekið þessa
ákvörðun af stjórnmálalegum
ástæðum, og hefir Þorbjörri
bóndi á Geitaskarði " réttilega
bent á það. Um hina 12 er mér
ekki kunnugt, en gott er, ef þeir
hafa hreina samvizku, ef dæma
skal eftir því óðagoti, sem grip-
ið hefir Jón Pálmason og Morg-
unblaðsmennina.
Annars vil ég í fullri vinsemd
benda á það, að hvorki Pétri
Theódórs né félagsmálum Hún-
vetninga, mun greiði gerður
með því að gera mál þessi að
blaðamáli, og mun ég því á
þessu stigi eigi skrifa meira um
málið, en haldi Jón á Akri á-
fram, þá ber hann ábyrgðina.
fsleiidingar vestra.
Winnipeg: — í „Heimskringlu“
28. apríl, eru fregnir af ís-
lendingum í Ottawa, höfuðborg
Kanada. Blaðið skýrir frá því,
að flestir íslendingar í Ottawa
vinni að hernaðarstörfum beint
eða óbeint. í greininni er skýrt
frá því, hvernig þeir héldu upp
á sumardaginn fyrsta sam-
kvæmt íslenzkum venjum. Sá
atburður var mörgum áhorf-
endum undrunarefni, þar sem
óvenjulega mikið hafi snjóað
daginn áður, en dutlungar vet-
ursins virtust ekki hafa minstu
áhrif á íslendingana, sem héldu
áfram hátíðahöldunum alveg
eins og tíðkast í heimalandi
þeirra. Um 80 íslendingar voru
viðstaddir hátíðahöldin og
einnig nokkrir heiðursfélagar,
annarra þjóða menn. Meðal ís-
lendinganna voru Hermann H.
W. Melsted, en hann starfar við
hermálaskrifstofuna, Lieuten-
ant Thomas Brandson, úr vara-
sjóliðinu kanadiska, og margir
háskólaborgarar frá háskólan-
um í Manitoba, er hafa mikil-
vægum stöðum að gegna í Ot-
tawa eða í kanadiska hernum.
hvert til rafvirkj unarfram-
kvæmda í sveitum, þ. e. til að
koma upp rafstöðvum, aðallín-
um og aukalínum um sveitirn-
ar. Ennfremúr til kaupa og upp-
setningar á rafmagnsáhöldum.
Lán má veita einstaklingum,
rikjum, sveita- og bæjafélög-
um, samvinnufélögum og félög-
um, sem úthluta engum eða a.
m. k. mjög litlum arði til félags-
mannanna. Forgangsrétt að
lánum hafa félög, sem ekki út-
hluta neinum arði. Lánstím-
inn er allt að 25 ár. Vextir af
þessum REA-lánum voru 3%
fyrsta árið, 1936, en hafa farið
lækkandi og árið 1940—41 voru
þeir 2,46%.
REA hefir tekizt að lækka
verulega kostnaðinn við dreif-
ingu rafmagnsins. T. d. hefir
tekizt að spara útgjöld með þvi
að hafa 400 fet milli staura í
rafmagnsleiðslum, en áður var
vegalengdin milli staura 200—
250 fet. Verð á spennubreytum
(stauraspennustöðvum) hefir
tekizt að lækka úr 60 dollurum
niður í 21 dollara. Fundin hefir
verið upp ódýrari gerð raf-
magnsmæla. Sparnaður hefir
orðið af að samræma spennuna
á rafmagnslínunum, og tekin
hefir verið upp sérstök aðferð
við línulagningar, sem hefir
gefizt vel og sparar útgjöld. Er
hún þannig, að unnið er í mörg-
um flokkum, og hefir hver ein-
stakur hópur manna ákveðið
verkefni.
Árangurinn af sparnaðarvið-
leitni REA hefir orðið ágætur.
Fyrir árið 1935 reiknuðu raf-
magnsfyrirtæki í einkaeign
kostnað við sveitalínu 1500—
3000 dollara á hverja mílu (6—
12 þús. kr. á km.). REA hefir
tekizt að setja upp jafngóðar
línur fyrir 500—900 dollara á
mílu. (2000—3700 kr. á km.). Er
þar meðtalinn kostnaður við
spennubreytana. Fyrir 1935
þurfti ameríski bóndinn að
borga um 70 dollara fyrir raf-
leiðslu í bæ og peningshús. REA
tókst að lækka þetta í 55 doll-
ara. Ljóstæki í 6 herbergi höfðu
kostað 35 dollara en verð þeirra
tókst að færa niður i 20 dollara.
REA og starfsemi þess var yf-
irleitt vel tekið af amerískum
bændum. Innan tveggja ára frá
stofnun þess höfðu borizt um-
sóknir um lán, sem voru meira
en helmingi hærri en framlög
þingsins. Eins og áður segir
höfðu um 744 þúsund sveitabæir
í Bandaríkjunum rafmagn árið
1935, en í ársbyrjun 1940 var
"tala þeirra 1 milj. og 700 þús-
und. Hafði rafmagnið verið
leitt til allt að 1 milj. sveita-
býla á 5 árum. 1. sept. 1940
höfðu 747 félög eða stofnanir
fengið lán til rafvirkjunarfram-
kvæmda fyrir milligöngu REA
(þar af 670 samvinnufélög).
Lengd rafmagnslínanna, sem
REA hafði veitt lán til, var þá
samtals 250 þúsund mílur.
Rafmagnsnotkunin í sveit-
unum hefir farið ört vaxandi.
Að meðaltali hafa tekjurnar á
hverja mílu í rafmagnslínum
aukizt um 60% á fyrstu 4 árun-
um, en verðið á rafmagninu
hefir farið lækkandi um leið og
notkunin hefir aukizt.
1. júlí 1939 varð REA sérstök
stjórnardeild í landbúnaðar-
ráðuneytinu.
Verkfræðilegar rannsóknir og
upplýsingar.
REA hefir með höndum verk-
fræðilegar athuganir, í sam-
vinnu við verkfræðingaskóla,
landbúnaðarskóla, rannsóknar-
stofur o. fl. stofnanir. Hefir sú
starfsemi haft mikla þýðingu
að því er snertir hagnýtingu
rafmagns við landbúnaðarstörf
og til lækkunar á verði rafork-
unnar.