Tíminn - 03.09.1943, Blaðsíða 2

342
TÍMEVN, föstndaginn 3. sept. 1943
86. blað
Föstudagur 3. sept.
Fær SjálfstæðisiL
heilbrígðari forustu?
í júnímánuði í sumar hóaði
formaður SjálfstæðisfJokksins
saman svokölluðum landsfundi
flokksins og ríkti þar mikil ein-
drægni og ánægja, samkvæmt
frásögn Morgunblaðsins. Var
það heldur ekkert undarlegt,
þegar þess er gætt, að formað-
urinn smalaði aðeins saman trú-
verðugasta liði sínu, en flokks-
menn almennt tilnefndu ekkl
fulltrúa þangað. Stórir lands-
hlutar áttu þar enga fulltrúa.
Hinum yfirlýsta sjálfstæðis-
manni í ríkisstjórninni, Birni
Ólafssyni fjármálaráðherra, var
ekki boðið á fundinn. Fundur-
lnn var þannig boðaður, að Mbl.
hefir enn ekki treyst sér til að
birta skrá yfir fulltrúana.
Ef Sjálfstæðismenn hefðu al-
mennt fengið að taka þátt í
þessum fundi, er líka vist, að
þar hefði annað verið meira
ríkjandi en ánægja yfir flokks-
forustunni. Brottför Árna frá
Múla úr flokknum er aðeins lít-
ið tákn um raunveruiegan hug
fjölmargra Sjálfstæðísmanna til
hennar. Skrif annars dagblaðs
flokksins, Vísis, um þessar
mundir er annað táknið.
Hér i blaðinu hefir áður ver-
ið minnzt þeirra ummæla Vísis,
að enginn flokkurinn gcngi
heill til skógar og í þeim öllum
„væri ágreiningur um leiðsög-
una“. Þótt Vísir hafi hér þá
klóku aðferð, að nefna alla
flokkana, er alveg auðsætt, að
hann hefir Sjálfstæðisflokkinn
fyrst og fremst í huga.
Gagnrýnin á starfsháttum
flokksforustunnar er ekki siður
augljós í eftirgreiudum ummæl-
um í forustugrein Visis 31. á-
gúst siðastl.:
„Ummæli Morgunblaðsins,
sem að ofan eru greind, svo og
önnur í sambandi við þau, skýr-
ast ef til vill, sé tillit tekið til
þess, að blaðið hefir að undan-
förnu talið sér skylt að taka
svari kommúnista og virðist
ganga að þeirri þjónustu af svo
miklu ofurkappi, „að ekki sér
það sína menn, svo það ber þá
líka“. Skiftir ekki máli þótt
ekki gæti sársauka eftir högg-
in, — viðleitnin er söm við sig“
Til frekari skýringar þessum
ummælum Vísis, má geta þess,
að formaður Sjálfstæðisflokks-
lns og Bjarni Ben. hafa unnið
að því í sumar að fá kommún-
ista til að styðja eða veita hlut-
ieysi Sjálfstæðisflokksstjórn, er
kæmi fram sklinaðarmálinu. Er
þar hugsað sama fyrirkomulag
og hlutleysið við Sjálfstæðis-
stjórnina, er kom fram kjör-
dæmamálinu. Kommúnistar
munu ekkl vera fjarri þvl að
gleypa þetta agn, þar sem þeim
er meinilla við núverandi ríkis-
stjórn og hafa þá reynslu, að
bezta upplausnarstjórn, sem
þeir gætu fengið, væri hrein
Sjáifstæðisflokksstjórn.
Hug Vísis til Morgunblaðsins,
sem er hið viðurkennda rnál-
gagn flokksforustunnar í SJálf-
stæðisflokknum, má bezt marka
á þessum niðurlagsorðum áður-
nefndrar Vísisgreinar:
„Kemur mönnum saman um
að ekki muni af veita að létta
af blaðinu, (þ. e. Mbl.), þeirri
byrði, að það teljist hið viður-
kennda málgagn miðstjórnar
Sjálfstæðisflokksins, enda mun
það gert verða upp úr mánaða-
mótunum og valda almennum,
en máske ekki óskiptum fögn-
uði.
Morgunblaðið gat þess um
daginn, að hermenn banda-
manna hefði tekið eyðieyju f
Kyrrahafi og verið fagnað
prýðilega af íbúunum. Blaðið
virðist hafa fullan hug á að
sigla hraðbyri til slíkrar „Dúdú-
eyjar", þar sem að vísu engir
íbúar fagna því, heldur gleymsk-
an og þögnin, sem kann að hæfa
því bezt og breiða yfir svörtu
blettina á tungunnl."
Samþykktir þíngsíns um hagsmunamál ijórðungsins
Dagana 14., 15. og 16. ágúst 1943 var fyrsta Fjórðungsþing Aust-
firðinga háð á Seyðisfirði. Sátu það 10 fulltrúar kosnir af sýslu-
nefndum Múlasýslna og bæjarstjórnum Seyðisfjarðar og Nes-
kaupstaða. Til þessa þings var boðað að tilhlutun sýslumanna og
bæjarstjórafundar Austurlands, sem haldinn var á s. 1. vetr.
Það kemur engum á óvart,
þótt óánægjan fari vaxandi
innan Sjálfstæðisflokksins með
Þingið setti reglur um Fjórð-
ungsþing Austfirðinga. Sam-
kvæmt þeim verður Fjórðungs-
þing Austfirðinga háð ár hvert
og eiga þar sæti: 4 fulltrúar frá
sýslunefnd Norður-Múlasýslu, 4
fulltrúar frá sýslunefnd Suður-
Múlasýslu, 3 fulltrúar frá bæj-
arstjórn Neskaupstaðar, 3 full-
trúar frá bæjarstjórn Seyðis-
fjarðar og 3 fulltrúar frá sýslu-
nefnd Austur-Skaftafellssýslu.ef
hún kýs að taka þátt í þessu
samstarfi. Fulltrúárnir eru
kosnir til fjögra ára af hverri
nýkosinni sýslunefnd og bæjar-
stjórn. Afl atkvæða ræður úr-
slitum mála á fundum þingsins,
þó gengur mál ekki fram ef allir
fulltrúar tveggja samstarfsað-
ilanna greiða atkvæði gegn því.
Þingið kýs sér stjórn, og forseta
úr hópi stjórnarmanna, en að
öðru leyti skiftir stjórnin með
sér verkum.
Verkefni Fjórðungsþings
Austurlands er að vinna að
auknu samstarfi um sameigin-
leg hagsmuna- og menningar-
mál fjórðungsins og stuðla að
framgangi slíkra mála.
í bráðabirgðastjórn, er starfi
þar til næsta fjórðungsþing
kemur saman, voru kosnir þeir:
Gunnlaugur Jónasson, banka-
gjaldkeri á Seyðisfirði og er
hann forseti þingsins, Hjálmar
Vilhjálmsson, sýslumaður,
Seyðisfirði, Jónas Thoroddsen
bæjarfógeti að Nesi og Sigur-
björn Snjólfsson, bóndi í Gilsár-
teigi.
Samþykktir fyrsta fjórðungs-
þings fara hér á eftir:
Austfjarðabáturinn.
„Fjórðungsþing Austfirðinga
beinir þeirri áskorun til Skipa-
útgerðar ríkisins, að haga ferð-
um Esju til Austurlands þann-
ig, að hún fari aðra hvora ferð
frá Reykjavík til Akureyrar en
hina frá Reykjavík til Vopna-
fjarðar. Mætti í hinni síðar-
flokksforustuna. í Sjálfstæðis-
flokknum er margt af fólki, sem
tilheyrir ráðsettasta og traust-
asta hluta þjóðarinnar, bænd-
ur, smáútvegsmenn, minni
sparifjáreigendur, iðnrekendur
o. s. frv. Þessu fólki fellur illa
æfintýramennskan og á-
byrgðarleysið, sem einkennir
störf flokksforustunnar. Það
hefir fylgt Sjálfstæðisfl. í trausti
þess, að hann væri flokkurinn,
sem skapaði jafnvægi gegn of-
hröðum breytingum og upp-
lausn. í stað þess að reyna
slíkt, hefir flokksforustan
tekið höndum saman við komm-
únista í hrunadansi dýrtíð-
arinnar og háft stjórnarforustu
á hendi, þegar dýrtíðin ókst
skjótast og mest. Þetta fólk vill
heiðarleik og drengskap i
stjórnmálum, en flokksformað-
urinn hefir reynzt slíkur
drengskaparleysingi, að sá
flokkurinn, sem %um mörg mál
gæti helzt átt samleið með
Sjálfstæðisflokknum, getur ekki
treýst neinu heiti hans, og því
ekki samið við hann, nema
hann láti aðra ábyrgari og helð-
arlegri menn koma fram fyrir
sína hönd.
Meða-n forusta stærsta stjórn-
málaflokksins er slík,er ekki von
á góðu í íslenzkum stjórnmál-
um. Endurreisnar er tæpast að
vænta fyrr en hin heilbrigðari
öfl flokksins hafa náð flokks-
forustunni eða gengið til liðs við
aðra flokka.
Hér í blaðinu hefir marg oft,
verið sýnt fram á, að tvö öfl
væru mest til óþurftar í íslenzk-
um stjórnmálum, Kveldúlfs-
klíkan í Sjálfstæðisflokknum
og Moskvuklíkan í Sósíalista-
flokknum. Þessum torfærum
verður að ryðja úr vegi. Fram-
tíðin mun færa íslendingum slik
vandamál, að eigi mun af veita,
ef þeir eiga að halda sjálfstæði
sínu, að öll önnur öfl, hvort
heldur þau eru nú að finna í
Framsóknarflokknum, Alþýðu-
flokknum, Sjálfstæðisflokknum
og Sósíalistaflokknum gamein-
ist til skipulegra átaka.
Því fyrr, sem hinum heilbrigð-
ari öflum Sjálfstæðisflokksins
tekst að koma núverandi för-
ustu flokksins í vist á Dúdú-
eyju gleymsku og þagnar,
þvi fyrr verður hægt að hefja
endurreisnarstarfið og efla sam-
hug allra þjóðhollra afla. Þ. Þ.
greindu ferð sleppa viðkomu á
þeim höfnum, sem örðugasta
eiga afgreiðslu og minni þörf
hafa fyrir flutninga. Krefst
þingið þess, að þeim tíma, er
með þessu fyrirkomulagi spar-
1 ast á ferðum Esju, verði varið til
aukinna ferða skipsins til Aust-
urlands.
I Jafnframt lætur þingið í ljós
það ákveðna álit sitt, að nauð-
synlegt sé, að bátur sá, er síð-
asta Alþingi fól ríkisstjórninni
að láta byggja, verði byggður
svo fljótt sem kostur er, en
meðan því er ekki lokið, verði
tekið á leigu skip til að annast
ferðir Austfjarðabátsins til
bráðabirgða. Skal hlutverk hans
sérstaklega vera það, að bæta
svo úr flutningaþörf smærri
hafnanna, að þær missi einskis
í þó að Esja sleppi viðkomu á
þeim í annarri hvorri ferð sinni.
Þingið leggur ríka áherzlu á,
að fjórðungsbáturinn verði ein-
göngu notaður til að bæta sam-
göngur innan fjórðungsins og
telur það mikils virði að skips-
höfn bátsins verði að sem allra
mestu, leyti skipuð mönnum bú-
'settum innan fjórðungsins."
i „Fjórðungsþing Austfirðinga
krefst þess, að Austfjarðabátur
sá, er síðasta Alþingi fól ríkis-
stjórninni að láta byggja, verði
byggður svo fljótt sem kostur er.
Krefst þingið þess ennfremur,
að nú þegar verði lagt til hliðar
nægilegt fé úr ríkissjóði til
smíða á fjarðabát, sem tiltæki-
legt sé, þegar bygging hans
verður framkvæmanleg og felur
þingmönnum Austfirðinga að
fylgja þessu máli til sigurs."
„Fjórðungsþing Austfirðinga
felur stjórn sinni að leitast fyrir
um byggingu Austfjarðabátsins
hjá innlendum eða erlendum
skipasmíðastöðvum og fylgjast
að öðru leyti með gangi máls-
ins og ýta á eftir framkvæmd-
um.“
Samgöngur á landi.
„Fjórðungsþing Austfirðinga
vill vekja athygli Skipulags-
nefndar fólksflutninga á því, að
veruleg óánægja er á Austur-
landi um skipulag og fram-
kvæmdir sérleyfisferða blfreiða
um fjórðunginn og belnir þeirri
áskorun til nefndarinnar að
ráðstafa þessum málum fram-
vegis í samráði við stjórn
Fj órðungsþingsins."
Brú á Jökulsá á Fjöllum
hjá Grímsstöðum.
„Fjórðungsþing Austfirðinga
beinir þeirri áskorun til þing-
manna af Austurlandi, að þeir
beiti sér fyrir þvi að veruleg
upphæð verði tekin á fjárlög
næsta árs til byggingar brúar á
Jökulsá á Fjöllum, sem ákveð-
in er hjá Grímsstöðum, án þess
þó að slíkt sé látið skerða fram-
lög til brúa á Austurlandi."
Tekjuöflun sveitarfélaga.
„Fundurinn skorar á næsta
Alþingi að hlutast til um að
endurskoðuð verði útsvarslög-
gjöfin og í sambandi við það
sett víðtækari löggjöf um tekju-
öflun bæja- og sveitafélaga.
Sérstaklega beinir fundurinn
því til Alþingis að breyta út-
svarslöggjöfinni á þann hátt,
að sveitafélögum úti á landi
verði bætt upp það tjón, er þau
hafa orðið fyrir um tekjuöflun
með því að nú fer nálega öll
innflutnings- og útflutnings-
verzlun landsins í gegn um
Reykjavík og á þann hátt hefir
mikill hluti af útsvarsskyldum
tekjum sveitarfélaga tapast
þeim.“
Kauptún á Fljótsdalshéraði.
„Fjórðungsþing Austfirðinga
haldið á Seyðisfirði 14,—16. á-
gúst 1943 skorar á félagsmála-
ráðherra að hlutast nú þegar
til um það við skipulagsnefnd
bæja- og kauptúna, að hún á-
samt Búnaðarfélagi íslands geri
svo fljótt sem unnt er tillögu
um stað fyrir væntanlegt kaup-
tún og sveitahverfi á miðju
Fljótsdalshéraði. Ennfremur
skorar þingið á ráðherrann og
þingmenn Austfirðinga að beita
sér fyrir því, að ríkið kaupi
nægilegt iand handa hinu
væntanlega kauptúni og býla-
hverfi og skipuleggi þar bæ og
byggð svo sem haganlegast þyk-
ir og þörf krefur.“
Eiöaskóli.
„Fjórðungsþing Austfirðinga
haldið 14.—16. ágúst 1943 skor-
ar á þingmenn Austfirðinga að
beita sér fyrir því á Alþingi, að
Eiðaskólinn verði nú þegar
gerður að gagnfræðaskóla fyrir
fjórðunginn og verði nemend-
um með prófi þaðan gefinn
réttur til þess að ganga próf-
laust inn í tilsvarandi bekki við
Menntaskólann á Akureyri og í
Reykjavík. Ennfremur að sett
verði á stofn við skólann eins
árs búfræðideild með bóklegu og
verklegu námi. Til þess að þess-
ar breytingar á skólahaldi geti
orðíð öllu Austurlandi að gagni,
er nauðsynlegt að auka húsa-
kost skólans allverulega frá því
sem nú er, og skorar fjórðungs-
þíngið á Austfjarðaþingmenn
að beita sér á Alþingi fyrir fjár-
veitingu í því skyni. Þá skorar
Páll Zóphóniassonr
Hverníg verdur ásetn-
ingurínn í haust?
Sumarið er liðið, og veturinn
færist nær. Höfuðdagurinn er í
dag, og eftir tæpan hálfan mán-
uð verða fyrstu fjársöfnin rek-
in til rétta, og þaðan, eftir
sundurdrátt, í heimahagana.
Náttúran er byrjuð að taka á
sig búning haustsins.
Að haustinu þarf sérhver
bóndi að taka ákvörðun um
það, hve margar skepnur hann
eigi að setja á fóðurforðann,
sem hann hefir aflað að sumr-
inu. Þetta er ein af þeim mörgu
ákvörðunum, sem bóndinn þarf
árlega að taka 1 búskapnum og
ein af þeim þýðingarmestu. Sé
hún rangt gerð, getur hún
stofnað fjárhag og sálarfrið
bóndans i voðá, leitt vandræði
yfir sveitarfélaglð og vanheið-
ur yfir bændastéttina. Það velt-
ur því á miklu, að þessi ákvörð-
un sé rétt gerð. Þótt hún fyrst
og fremst verði, — og eigi — að
takast af bóndanum sjálfum, og
verði að miðast við þá jörð, sem
hann býr á, vil ég samt leggja
orð í belg, og biðja bændur að
hugleiða orð mín, þegar þeir
taka ákvarðanir sínar um það,
hvað þeir setji á í vetur.
Fóðurforði sá, sem bændurnir
eiga eftir þetta sumar, verður
mjög misjafn, og hvergi mikill.
í fyrra vetur gáfust svo til öll
gömlu heyin upp. í sumar var
yfirleitt sett í tómar hlöður.
Sumarið var stutt og kalt.
Spretta kom seint, og sláttur
byrjaði yfirleitt 10 til 18 dögum
seinna en venja er til. Heyskap-
arfólk var með færri móti, en
unglingar og börn tiltölulega
fleiri en fyrr. Taðan úr fyrra
slætti varð i meðallagi að vöxt-
um, en nýting mjög misjöfn og
sums staðar er hún ekki komin
öll inn enn (Austurland).
Sunnan lands og vestan er
hirðing góð, en norðan lands
var hún sums staðar hirt djarft
og hitnaði í henni um of. Háin
verður lítil, og engin víða. Flæði-
engjar spruttu vel, og vallendi
er nú að verða nokkuð sprottið
sumstaðar, en víða er það rýrt,
og hálfdeigu mýrar eru alls-
staðar ónýtar og vart sláandi.
Það fer því ekki hjá því, að víða
verði minni, og sumstaðar mik-
ið minni hey, sem menn hafa i
haust en undan farin ár.
Auk héyjanna er sett á fóður-
bætir. Hafa oft verið notuð um
6000 smál. af sildarmjöli, en nú
eru þegar pöntuð 9000 smál. eða
þriðjungi meira en undanfarin
ár, og þó munu margir eiga eft-
ir að senda pantanir sínar enn.
Það er talið víst, að hægt verði
í haust að fullnægja öllum
beiðnum um síldarmjöl. Víð
skulum vona, að svo verði, en
þá má líka ganga út fra þvi
að ekki verði til síldarmjöl í vet-
ur, þótt einhver þá vilji fá sér
viðbót við áður gerða pöntun.
Þessu mega . bændur ekki
gleyma, er þeir setja á í haust.
Nú sem stendur er ekkert
maísmjöl til. Þó þyrfti nú viða
að vera farið að gefa það há-
mjólkakúm, með haustbeítinni.
Væntanlega kemur nú eitthvað
af maísmjöli til landsins, en
það er hæpið að setja á þá von,
að það komi, og að bændur
almennt nái í það, og er því
vissara að setja aðeins á það
fóður, sem til er heima.
Hvað þarf búfé bænda mikið
vetrarfóður: Þegar teknar voru
lýsingar af jörðunum við síðasta
fasteignamat, var hver bóndi
látinn segja til um það, hvað
hann teldi.að hver skepna þyrfti
í fóður á jörð sinni. Þessar tölur
hefi ég athugað, og reiknað út
eftir þeim, hvað talið er meðal
kýrfóður og meðal kindafóður í
hverjum hreppi. Kýrin er talin
þurfa minnst 25 hesta og mest
45 hesta. Að meðaltali í hrepp
er kýrfóðrið talið minnst tæpir
30 hesta og mest 40 hestar og að
meðaltali fyrir allt landið 35,8
hestar. Þessi mismunur stafar
líklega að einhverju leyti af því,
að heybandið sé misstórt, en
líka af því að kúnum er gefið
misjafnlega lengi inni, eða frá
30 upp í 42 vikur. Ég vil segja
við þá, sem einhvern tíma hafa
getað beitt kúnum 22 vikur af
árinu, og gefa upp þann beitar-
tíma og 25 heyhesta eyðslu á
kú: Treystið ekki þeim tölum.
Hafi þær nokkurn tíma verið
réttlætanlegar, þá eru það und-
antekningar, og þær ættu aldrei
að vera til í reyndinni. Talin er
hæfileg gjöf handa kú 14 kg.
af töðu á dag, og minni töðu-
gjöf ætti kýrin ekki að hafa,
þegar hún mjólkar. Meðal-
gjafatími i nautgriparæktarfé-
lögunum er 252 dagar, og yrði
þá öll heygjöfin sem næst 3500
kg., en það svarar til 35 hesta
af 120 kg. sumarbandi, og ber
því saman við það, sem meðal-
kýrin ér sögð að þurfa eftir
j arðarlýsingunum,
En auk þessa heys, þarf líka
að ætla kúnni fóðurbæt.i
Hver kýr, sem mjólkar meira
en 13—14 kg. á dag, þarf, auk
heygjafarinnar, að fá fóður-
bæti, eigi hún að gera það gagn,
sem henni er eðlilegt, og bónd-
inn að fá þann arð eftir hana,
sem getur mestan fengið, að frá-
dregnum kostnaði.
Til viðbótar við heyfóðrið þarf
þá kýrin 1 kg. af fóðurbæti fyrir
hver 2,5 kg., sem hún mjólkar
fram yfir 13—14 kg. á dag. Hafi
bóndinn haldið fóður- og mjólk-
urskýrslur, getur hann strax að
haustinu reiknað nokkurnveginn
út hve mikinn fóðurbæti hann
þarf handa kúm sínum yfir vet-
urinn. En þegar hann gerir þá
áætlun, þarf hann þó að gæta
þess, að tómt síldarmjöl gefur
hann ekki kúnum, heldur bland-
ar það minnst með helmingi af
maísmjöli. Fái bóndinn ekki
maísmjöl að haustinu, getur
Samfök rafveitna
nýstofnuð
Stofnaður hefir verið félags-
skapur rafveitna hér á landi, er
nefnist „Samband íslenzkra raf-
veitna“. Aðalmeðlimir þess geta
orðið allar rafveitur, er selja
raforku til almenningsþarfa og
hafa reglugerðir og gjaldskrár
staðfestar af stjórnarráði. Auka-
meðlimir geta rafmagnsverk-
fræðingar og raffræðingar orð-
ið.
Tilgangur sambandsins er að
ræða sameiginleg áhuga- og
hagsmunaefni, bæöi tækni og
fjárhagsleg, og gæta hagsmuna
rafveitnanna og koma fram
fyrir þeirra hönd í málum, sem
æskilegt er, að þær standi að
sem einn aðili.
Stofnendur eru 15 rafveitur i
neðantöldum bæjum og kaup-
túnum: Reykjavík, Akranesi,
Borgarnesl, Stykkishólmi,
Blönduósi, Sauðárkróki, Siglu-
firði, Akureyri, Húsavík, Búða-
kauptúni, Seyðisfirði, Vik i Mýr-
dal, Vestmannaeyjum, Keflavik
og Hafnarfirði.
Auk þessara rafveitna eru 3
rafmagnsverkfræðingar með-
stofnendur.
Stofnfundur sambandsins
var haldinn í Reykjavk dagana
24. til 26. þessa mánaðar.
Þar voru flutt erindi um: Al-
menningsrafveitur, steinsteypu-
staura og raforkuvirkjanir 1
Bandaríkj unum.
Ennfremur voru fluttar skýrsl-
ur um hérlenda reynslu með
rafhitun húsa, með rafsuðu og
um ístruflanir við vatnsafls-
stöðvar.
Aðrar skýrslur voru um ame-
rískt raflagningaefni, rétting
mælitækja, viðhald á bræðivör-
um og útvarpstruflanir.
Ýmsar ályktanir viðvíkjandi
málum, er varða rafveitur, voru
samþykktar. Meðal þeirra var
ályktun um sameiginleg inn-
kaup, þar sem stjórninni var
falið að taka við pöntunum frá
þeim meðlimum sambandsins,
er þess kynnu að óska, á efni til
reksturs og viðhalds á mann-
virkjum þeirra.
Stjórn sambandsins skipa nú :
Steingrímur Jónsson, rafmagns-
stjóri í Reykjavík, formaður,
Jakob Guðjohnsen, rafmagnsr
verkfræðingur, Valgarð Thor-
oddsen, rafveitustjóri í Hafnar-
firði, Knut Ottestedt, rafveitu-
stjóri á Akureyri og Karl Guð-
jónsson, rafstöðvarstjóri i
Keflavík.
þingið á sömu aðila að beita sér
fyrir því við menntamálaráð-
herra, að hann láti nú þegar
skipuleggja framtíðarbygging-
(Framh. á 4. síOu)
hann keypt það síðar, ef það
fæst, en fái hann ekki maís, er
betra að gefa kúnni ekkert af
fóðurbæti en gefa henni ein-
göngu síldarmjöl. Með því fær
hann að vísu ekki fullan arð
af kúnni, en hann skemmir
hana heldur ekki, en það á hann
á hættu að gera, ef hann gefur
einungis sildarmjöl með hey-
gjöfinni. Það er því nokkuð ljóst
hvað meðalkýrin þarf, og þær
þurfa nokkuð jafnt um land allt.
Öðru vísi horfir þetta við með
féð. Það er til, að það fær ekkert
hey og er ekkert hey ætlað, en
það er líka til, að kindinni séu
ætlaðir þrir hestar og jafnvel
meira. Hreppameðaltölin segja
að minnsta ærfóðrið sé 0,3 og
mesta 3 hestar. Þarf þá kindin
tíu sinnum meira í þeim hreppn
um, sem hún þarf mest, en þar
sem hún þarf minnst. Fyrir allt
landið er vegið meðaltal 1,65
hestar. Hér mun aðallega vera
átt við úthey, og hestinum ætl-
að að vera um 100 kg. Meðal
ánni er því gefið 130—140 kg. af
heyi vetrarlangt. Hér er ,mun-
urinn á fóðurþörfinni svo mik-
ill, að það sem meðalærin þarf,
gefur engan leiðarvísir um það
hvað ærin þurfi á þessari eða
hinni jörðinni. Féð er líka mls-
stórt, og eftir því þarf ærin frá
0,9—1,1 kg. til viðhalds í inni-
stöðum. En innistöðudagarnir
hjá sauðkindinni eru mismargir
eftir því hver jörðin er og hvern-
ig veturinn er. Kunnugur bóndi
á að áætla fóðurþörf ærinnar
eftir reynslu undanfarandi ára.
"En jafnframt þarf hánn að
muna það, að nú eru töluvert