Tíminn - 30.10.1943, Blaðsíða 2

422
TtMirciV, laiigardagiim 30. okt. 1943
406. blað
^tmmn
Luuuurdayur 30. oht.
„Þar stóð hann Þorgeír á þingí“
Reynt að bæta úr
aiglopum með
ranglæti
Blað kommúnista heldur á-
fram hernaði sínum gegn bænd-
um. Það hamrar jafnt og þétt á
því, að bændur eigi að búa við
lakari kjör en aðrar stéttir. Það
skammast 'stööugt yfir þvi, að
bændum skuli hafa verið greidd-
ar uppbætur á útflutningsafurð-
ir seinasta árs til þess, að hlut-
ur þeirra yrði sambærilegur og
annarra hliðstæðra stétta. Það
heldur stöðugt uppi áróðrinum
gegn því, að staðið verði við
samkomulag landbúnaðarvísi-
tölunnar og bændum tryggt það
verð fyrir útflutningsvörurnar,
sem nefndin taldi nauðsynlegt
að þeir fengju til þess, að tekjur
þeirra yrðu sambærilegar við
tekjur hliðstæðra stéttá.
Seinasta vopn kommúnista-
blaðsins í þessari baráttu gegn
'bændum er það, að fyrir þessar
uppbætur hefði mátt rækta
þetta mikiið af landi, byggja
þetta mörg nýbýli, og reisa þetta
mörg íbúðarhús í sveitum.
Það, sem kommúnistablaðinu
sést yfir í þessu sambandi, er í
fyrsta lagi það, að bændur munu
verja verulegum hluta þessa fjár
til nýrra framkvæmda. Þetta
mun verða bændum kleift vegna
þess, að þeir fara sparíegar með
fé sitt en aðrar stéttir, gera
minni kröfur um ýms þægindi
og reyna að nota hvern afgangs-
eyri til að rækta og bæta land-
ið, þegar aðrar stéttir nota slíkt
fé til aukinna persónulegra þæg-
inda.
Hitt aðalatriðið, sem komm-
únistablaðinu sézt yfir, er það,
að það má reikna út dýrtíðar-
uppbótina til verkamanna og
annarra launþega á nákvæm-
lega sama hátt. Það er næsta
réttmætt að segja: Ef ekki er
rétt að greiða bændum útflutn-
ingsuppbætur, þá er ekki frek-
ar rétt að greiða verkamönn-
um og öðrum launþegum dýr-
tíðaruppbætur. Hversu mikið fé
mætti ekki spara og leggja fyrir
til komandi ára, bæði hjá rík-
inu og einstökum atvinnufyr-
irtækjum, ef dýrtíðaruppbótin
væri felld niður að meira eða
minna leyti? Hversu mörg ný
skip mætti ekki smíða fyrir
þetta fé? Hversu margar verk-
smiðjur mætti ekki reisa fyrir
það? Hversu marga verka-
mannábústaði? Þannig mætti
lengi telja.
Þetta mætti kommúnista-
blaðið vissulega hugleiða. Þó
ætti það ekki síður að hugleiða,
að hefði ráðum bænda verið
fylgt haustið 1941 og verðlag og
kaupgjald fest, þyrfti nú ekki
að greiða neinar útflutnings-
uppbætur til bænda og meira en
helmingi minni dýrtíðar- og
launauppbætur til launþega en
nú. Þá hefði ríkið á þessu ári og
næsta ári ekki aðeins getað
sparað þæ^ 15—20 milj. kr., er
munu fara í útflutningsuppbæt-
ur, heldur hefðu ríkið og at-
vinnuvegirnir einnig sparað þá
mörgu tugi milj. kr., sem nú fara
í dýrtíðar- og launauppbætur.
Þá ættu ríkið og atvinnúvegirn-
ir nú hundruðum milj. kr.
meira til að byggja fyrir ný at-
vinnufyrirtæki, ný heimili,
nýja skóla og spítala og til ann-
arra verklegra framkvæmda eft-
ir styrjöldina. .
“Það voru komúnistar, sem
eyðilögðu það, að þessi leið væri
farin með því að ginna Sjálf-
stæðisflokkinn út í upplausnar-
ardans kjördæmabreytingarinn-
ar. Þess mun þjóðin vissulega
minnast, þegar hana fer að
skorta fé til verklegra fram-
kvæmda eftir styrjöldina, og þá
munu þeir seku ekki komast
undan sínum dómi, þótt þeir
reyni nú að þvo hendur sínar
með því að níðast á bændum og
reyna að ná frá þeim því fé,
sem þeim ber samkvæmt rétt-
um lögum og heilbrigðum jöfn-
unarreglum. Dómurinn um þá
mun vissulega ekki vera vægari
vegna þess, að þeir hyggjast nú
að reyna að bæta úr afglöpum
sínum með ranglæti. Þ. Þ.
I.
í engu kvæði hafa íslending-
ar verið minntir betur á forna
frægð en í „ísland, farsælda-
frón“ eftir Jónas Hallgrímsson.
Skáldið dregur þar upp snjöll-
ustu fornaldarmyndina, er gerð
hefir verið til þessa dags. Hann
lætur landnámsmennina sækja
austan um hafið, blómlegar
byggðir rísa upp í skauti dal-
anna, glæsilegar hetjur ríða um
héruð og skrautbúin skip,skipuð
fríðu liði og hlaðin dýrum varn-
ingi, fljóta fyrir landi. Að lok-
um bregður hann upp fegurstu
sýninni, hinum tilkomumikla
stað,þar sem „alþingið feðranna
stóð“. Til þess að meitla þá sýn
óafmáanlega í hugi landsmanna,
gerir hann þá áhorfendur að
glæsilegasta atburðinum á Al-
þingi hinu forna, þegar vitur-
leg sætt lægði hinn mesta ofsa
og kristnin komst á með frið-
samlegri og fegurra hætti en
dæmi eru til í sögu annarra
þjóða.
Þar stóð hann Þorgeir á þingi,
er við trúnni var tekið af lýði.
í þessum ljóðlínum nær hin
glæsilega fornaldarlýsing Jón-
asar Hallgrímssonar hámarki
sínu. Um Jónas hefir vitur mað-
ur sagt, að hann væri öðrum
fremur skáld fegurðaúnnar. Sá
dómur um Jónas sannast ekki
sízt á því, að þegar hann vill
láta „feðranna frægð“ vera
samtíðarmönnum sínum hvatn-
ingu til dáða og drengilegrar
breytni, lætur hann kristnitök-
una og Þorgeir Ljósvetninga-
goða vera megin-atriði fornald-
armyndar sinnar. Hinn mikil-
vægi úrskuröur Þorgeirs á Al-
þingi árið 1000, mun jafnan tal-
inn fegursti atburður íslandssög
unnar og með honum vann Þor-
geir sér orðstír sem einn giftu-
'ríkasti stjórnmálamaðurinn, er
íslendingar hafa átt. Með þess-
um úrskurði var hinu unga
þjóðveldi forðað frá hruni, þjóð-
inni var bjargað um langa hríð
undan afskiptum Noregskon-
unga og lagður var grundvöll-
urinn að mesta friðar- og menn-
ingartíiiiabili þjóðarinnar.
Þótt ástæða væri til að minna
íslendinga á þennan fagra at-
burð á dögum Jónasar Hall-
grímssonar til þess að styrkja
trú þeirra á það, að þeir ættu og
gætu stjórnað sér sjálfir, er þó
vissulega margfalt meiri ástæða
til þess nú, þegar deilur og
sundrung hafa leitt hið endur-
reista þjóðveldi á barm glötun-
arinnar og fátt annað getur
frekar veitt því heppilega leið-
lands.
Kl. er 5 að morgni. Það er
drepið á dyrnar hjá mér. Fox
liðsforingi reynir að blístra
vökulagið, sem er mjög svipað
hjá ameríska og franska hern-
um. En hann var heldur seint
á ferli í gærkveldi og honum
gengur illa að ná laginu. Hann
segir, að ég verði að vera tilbú-
inn eftir hálftíma. Þetta er í
ágústmánuði, en mér er samt
hvergi nærri of hlýtt í krílnum,
sem ekur mér í morgunkælunni
til flugvallarins.
Ég kem þangað í sama mund
og yfirforingi bækistöðvarinnar,
hávaxinn kornungur, laglegur
maður, hrafnsvartur á brún og
brá. Foringjaliðið sprettur á
á fætur. Yfirforinginn segir
eitthvað við þá, sem ég heyri
ekki, og allir setjast aftur.
Leiðsagnarforingi stígur fyrst-
ur á ræðupallinn. Látbragð hans
og orðalag vekur athygli mína.
Hann talar ekki sem yfirmaður,
er segir undirmönnum fyrir
verkum, heldur sem sérfræðing-
ur, sem er að brýna fyrir sam-
borgurum sínum, hve þýðingar-
sögu en fordædii Ljósvetninga-
goðans á Alþingi árið 1000.
II.
Seinustu áratugi 10. aldarinn-
ar hafði kristnin verið stöðugt
að eflast hér á landi. Allmargt
höfðingja og enn fleira alþýöu-
manna hafði sagt skilið við
heiðnina. Hjá almúganum munu
yfirleitt hafa legið til þessa trú-
arlegar ástæður, en hjá höfð-
ingjum einnig pólitískar ástæð-
ur. Margir þeirra voru ekki goð-
ar og höfðu því ekki stjórnar-
farslegt vald. Kristnin veitti
þeim aðstöðu til mannaforráða.
Þeir gerðust leiðtogar hinna
kristnu manna og söfnuðu*
þannig um sig miklu fylgi.
Eftir því, sem kristnin efldist,
versnaði stöðugt sambúð heið-
inna og kristinna manna. Þeir
þingmenn heiðnu goðanna, er
tóku kristna trú, sögðu yfirleitt
skilið við þá, og gerðust þing-
menn kristinna goða eða leituðu
trausts kristinna höföingja, er
bjuggu nálægt þeim, þótt þeir
væru goðorðslausir. Hinir heiðnu
goðar óttuðust þessa þróun og
þrengdu því æ meira að rétti
kristinna manna. Þeir hættu að
geta náð rétti sínum og kristnir
goðar gátu eigi gegnt lögmæt-
um embættisstörfum á þingum.
Þetta ýtti undir „samtök krist-
inna manna. Þeir byrjuðu að
halda ráðstefnur eða einskonar
þing og ráða þar ýmsum málum
til lykta, er heyrðu undir stofn-
anir þjóðveldisins. Þróunin
stefndi óðfluga í þá átt, að ís-
lenzka þjóðveldið klofnaöi,
vegna hins trúarlega flokka-
dráttar.
Jafnhliða þessu ukust stööugt
afskipti Noregskonungs af trú-
ardeilum íslendinga. Líklegt
mátti telja, að þau afskipti stöf-
uðu ekki af trúaráhuga einum,
heldur vildi konungur nota trú-
boðið til að komast hér til valda
með aðstoð kristna flokksins.
Á Alþingi árið 1000 náði á-
greiningur kristinna manna og
heiðinna þeim áfanga, er lengi
hafði verið'fyrirsjáanlegur. Báð-
ir aðilar höfðu fjölmennt til
þingsins og ætlun öfgamanna í
liði beggja var að láta-vopnin
skera úr. Engri sætt var í fyrstu
komið á. Kristnir menn sögðu
sig úr lögum við heiðna menn,
settu sína eigin ráðstefnu og
kusu sér lögsögumann, er segja
skyldi upp lög fyrir þá. íslenzka
þjóðveldið var klofnað. Um
stund voru tvö ríki í landinu.
Það var á þessari örlaga-
stundu, er Þorgeiri Ljósvetrt-
ingagoða var faliö það vanda-
mikið hlutverk þeir hafi með
höndum. Mennirnir, sem á
hlýða,_ eru að því komnir að tefla
lífi síiiu í hættu. Sumir eiga ekki
afturkvæmt. Það verður að gera
þeim ljóst, að eyðilegging einnar
magnesíum-verksmiðju sé svo
mikils virði, að hún svari til á-
hættunnar. Leiðbeiningar hans
eru glöggar, svo að furðu gegnir.
Ljósin eru slökkt og landabréf í
ýmsum stærðum og ljósmyndir
teknar frá mismunandi hliðum
eru sýndar á tjaldinu. Skýring-
arnar eru svo ljósar og mynd-
irnar svo glöggar, að ég þykist
viss um, að ég þekki ákvörðun-
arstaðinn eins ég hefði séð hann
áður, er ég kem þangað.
Næst kemur loftskeytastjór-
inn til skjalanna. Hann gerir
grein fyrir öldulengdum þeim,
er leiðangurinn eigi að nota
og dulmálslyklinum. Þá kemur
veðurfræðingurinn. Skálinn er
myrkvaður á nýjan leik og okk-
ur er sagt í stuttu máli frá veð-
urskilyrðum á svæðinu frá ís-
landi til Rússlands. Á veðurkort
eru markað lönd og höf, sem
sama verkefni að koma á sætt-
um og segja upp lög fyrir báða
aðila. Það var engin tilviljun,
að einmitt Þorgeiri var falið
þetta verk. Hann hafði mikið
traust þingheims. Hann var bú-
inn að gegna lögsögumanns-
starfinu í 15 ár. Það starf var
jafnan falið hinum vitrustu og
sannsýnustu mönnum, enda
skipti höfuðmáli, að lögin væru
sögð upp rétt og óhlutdrægt.
Sést bezt á því, hve lengi Þor-
geir gegndi þessu starfi, að hann
naut mikils trausts samtíðar-
manna. Mest traust sýndu þeir
honum þó, er honum var falið
hið örlagaríka úrskurðarvald.*)
Tildrög þess, að Þorgeiri var
falið að fella þennan úrskurð,
hafa vafalaust verið þau, að
gætnir menn í liði beggja hafa
viljað koma í veg fyrir sundr-
ungu þjóðveldisins og borgara-
styrjöld, er af því hlaut að leiða.
í fornum heimildum segir, að
ýmsir menn hafi „viljað skirra
vandræðum, þótt eigi væru
kristnir". Vitrasti maðurinn í
liði heiðingjanna, Snorri góði,
hefir bersýnilega verið í þessum
flokki, eins og marka má á því
tilsvari hans, er sögur skýra frá.
Það er bersýnilega sagt til þess
að draga úr ofsa heiðingjanna.
Sennilega hefir Þorgeir líka til-
heyrt þessum flokki. Telja má
og víst, að til þess flokks hafi
talizt áhrifamesti höfðingi krist
inna manna, Síðu-Hallur, er
jafnan var manna góðgjarnast-
ur, enda átti hann mestan þátt
í, að Þorgbiri var einum falin
lögsagan.
Flokkaskipun þingsins hefir
því verið orðin þrískipt, er hér
var komið málum. Yzt til hægri
eru þeir heiðingjar, er aðeins
vilja láta vopnin tala. Foringi
þeirra er Runólfur í Dal. Lengst
til vinstri eru þeir kristnir menn,
sem einnig vilja úrskurð vopn-
anna, undir forustu Hjalta
Skeggjasonar. í þriðja lagi
eru svo þeir, sem vilja firra
vandræðum og finna meðalveg
til sátta. í þeim hóp eru vitrustu
og framsýnustu höföingjarnir
(* Það virðist hafa einkennt beztu
þingeysku höfðingjana á dögum Þor-
geirs, að vilja leysa mál með sætt-
um og friði. Frægt er dæmi Áskels
goða. Er sonur Þorgeirs leitar liðs
Ófeigs í Skörðum, gegn föður sínum,
segir Ófeigur: „Vildi ég, að þú sætt-
ist á málin með jöfnuði." Enn segir
Ófeigur i sömu deilu: „Leitum heldur
að sáttum.“ Og i annarri deilu segir
Ófeigur: „Svo er sem þú veizt, Einar
bóndi, að hér horfir til stórra vand-
ræða með mönnum, og eiga þeir menn
hlut í máli, er vitmenn eru báðir og
þó kappsfullir. En vér erum beggja vin-
ir og skyldir til að ganga vel í milli.."
flugvélarnar eiga að fljúga yf-
ir, og á þau eru dregnar línur, er
sýna hitafar og loftþrýsting. Þá
eru sýnd önnur kort, þar sem
á eru mörkuð alls konar ský,
er við megum vænta að fljúga
yfir, undir eða gegnum. Þau
heita ýmsum nöfnum: þokuský,
bólstrar, þrumuský, gráblikur o.
s. frv. Að þessu sinni, er skýjafar
þannig, að samfelld skýjáhula
er í 3000 m hæð, alla leiðina, sem
-við eigum að fljúga, þangað til
að 10 km. eru ófarnar að árás-
arstaðnum.
Að lokum tekur leiðangurs-
foringinn til máls. Hann rifjar
upp í fám orðum það, sem eink-
um verði að hafa hugfast og
lýsir þýðingu þessarar árásar,
sem nú sé að hefjast. Hann veit,
að óhætt er að treysta okkur.
Hann lýsir röð þeirri, er við eig-
um ítð fljúga, og nefnir nöfn
flugvélaforingjanna. Svo óskar
hann okkur góðrar ferðar með
alvöruþunga. Jafnskjótt og
hann hefir sleppt síðasta orðinu,
verður ys og þys líkt og gengur
og gerist í skólum. Flugmenn-
irnir slá hvorn annan á axlirn-
ar og þykjast vera að hræða
hvorn annan með tröllasögum
um árásarstaðinn, allt á sér-
stöku flugmanna-hrognamáli,
sem ég ræð í, en skil ekki nema
að litlu leyti.
Við hröðum okkur til flug-
skýlanna í krílum, sem alls staö-
ar eru sem maurar á sveimi. Við
höfum fataskipti í snatri í flug-
skýlunum og förum í hlý föt.
Síðan snarast hver áhöfn að
sinni flugvél. Allar flugvélarnar
hafa sérstök nöfn. Sumar heita
eins og Síðu-Hallur, Snorri goði
og Þorgeir.
Það hefir verið næsta ó-
glæsileg sýn, er blasti við Þor-
geiri, er hann hugleiddi þessi
mál. Hið unga þjóðveldi var
raunverulega klofið. Borgara-
styrjöld var á næsta leyti með
öllu mannfalli sínu og hörmung-
um. Líklegasti lokaþátturinn'
var, að Noregskonungur kæmi
með her til landsins undir því
yfirskyni að hjálpa trúarbræðr-
um sínum, en raunverulega til
þess að ná landinu undir vald
sitt.
Sennilegt er, að Þorgeiri hafi
verið ljúfast að láta úrskurð
sinn vera sem hliðhollastan hin-
um gamla sið. En hann sá meira
en hrun þjóðveldisins og afskipti
Noregskonungs, er af slíku
myndi leiða. Hann sá, að hinn
nýi siður var sigrandi stefna.
Hún fór sigrandi land úr landi.
Hyggindi stjórnmálamannsins
sögðu honum, að vonlaust væri
að stöðva hjól þróunarinnar.
Það gæti í hæsta lagi tekizt
skamma stund, en þá myndi líka
sigur kristninnar verða unnin á
blóðugan og grimmúðlegan hátt,
líkt og var í Noregi,þar sem ólm-
ir hundar voru látnir rífa hina
heiðnu höfðingja í sundur. Fyr-
ir fylgjendur hins gamla siðar
náðist beztur árangur með
samningaleiðinni.
Það má vel gera sér ljóst, hver
málalok hefðu orðið, ef Runólf-
ur í Dal hefði verið í sporum
Þorgeirs. Hann hefði úrskurðað:
Heiðinn siður skal gilda óbreytt-
ur. Af slíkum úrskurði hefði leitt
fullkomin klofning þjóðveldis-
ins, borgarastyrjöld og hernað-
arleg afskipti og yfirráö Noregs-
konungs.
Það er líka ljóst, hvernig farið
hefði, ef Hjalti Skeggjason hefði
ráðið. Hann hefði' úrskurðað:
Kristinn siður skal innleiddur
út í yztu æsar. Þá hefði þjóð-
veldið líka sundrazt, borgara-
styrjöld hafizt og Noregskon-
konungur komið til sögunnar.
En Þorgeir valdi sér ekki leið
öfganna til hægri eða vinstri.
Hann treysti bezt á meðalveg-
inn. Ráð hans var, eins og hann
sjálfur segir „að láta þá eigi
ráða, er hér gangast með mesta
kappi á móti, og miðla svo mál-
um milli þeirra, að hvorir-
tveggja hafi nokkuð til síns
máls, og höfum allir ein lög og
einn sið. Það mun og verða satt,
ef vér slítum í sundur lögin, að
vér munum og slíta friðinn“.
Þetta var grundvöllurinn fyr-
ir úrskurði hans. Fara bil beggja,
láta báða fá nokkuð, en hvorug-
eftir borgum, sumar eftir kon-
um, hetjum eða gamanleikurum.
Við erum viðbúnir. Merki er
gefið og fyrsta flugvélin hefur
sig til flugs. Með nákvæmlega
10 sek. millibili fara þær hver
af annarri. Um stund hringsól-
um við yfir brezkri grund til að
fylkja liði méð öðrum flugdeild-
um, sem koma frá öðrum bæki-
stöðvum. Þegar allir hópar eru
sameinaðir, tökum við stefnuna.
Fyrstu vélarnar eru komnar
langt út yfir haf, er þær síðustu
koma að ströndinni. Þetta er
réttnefndur stórfloti. Fram und-
an, eftir og til beggja hliða er
óvígur her af flugvélum, alsett-
um blikandi vélbyssum. Ég man
eftir ósköpunum, sem yfir okkur
dundu 1941. Tími hefndarinnar
er í nánd.
Meðan við flugum gegnum
skýjaþykknið, notaði ég tæki-
færið til aö kynnast förunaut-
um mínum. Flugmaðurinn var
frá Virginíu, en af skozkum ætt-
um. Hann var hreykinn af flug-
vélinni sinni og spurði mig,
hvernig mér litist á hana.
„Hún er mjög stöðug. Þegar ég
flaug á henni í gær í fyrsta
skipti, var ég hissa á því, hve
lítið fannst á henni, þótt einn
hreyfill væri stöðvaður."
Flugvélarstjórinn er ættaður
frá Rhode Island, af Gyðinga-
kyni, skrítinn náungi, gáfaður
og fjörmikill. Hann athugar
stefnu okkar á hverjum stund-
arfjórðungi, sér til dægrastytt-
ingar, því að nauðsynlegt er það
ekki, þar sem við fljúgum beint
á eftir næstu vél á undan okk-
ur. En þetta er hvort sem er
Cormglioii-Molinifer;
1 fljúgan<li virki
á vígasléð
Höfundurinn er franskur flugmaður. í grein þessari segir
hann frá árásarför amerískra sprengjuflugvélar til Frakk-
an allt. Kristnir menn -fengu
trú sína viðurkennda, en náðu
ekki þeim pólitísku völdum, sem
mörgum þeirra lá. hugur á.
Heiðnir menn fengu að rækja
trú sína á laun og höfðingjar
þeirra héldu áfram pólitískum
völdum sínum. Báðir aðilar
fengu það mikið, að það nægði
til þess, að hln mikla deila féll
niður og þjóðfélagið komst aft-
ur í fyrri skoröur.
Þannig varð Þorgeir Ljósvetn-
ingagoði björgunarmaður hins
íslenzka þjóðveldis. Þannig af-
stýrði hann hinni blóðugustu
borgarastyrjöld. Þannig afstýrði
hann því, að Noregskonungur
fengi trúarlega átyllu til af-
skipta af íslenzkum málum og
gæti þannig eflt flokk í land-
inu. Þannig lagöi hann grund-
völlinn að mesta friðar- og
meningartímabilinu í sögu ís-
lendinga. Hin friðsama lausn
kristnitökunnar hjálpaði gam-
alli og nýrri menningu til að
gróa saman og skapa þá stór-
brotnustu athafna- og menn-
ingarstarfsemi, er verið hefir
hér á landi.
Það er því ekkert undarlegt,
þótt skáld fegurðarinnar, Jónas
Hallgrímsson, vilji leiða hug
þjóðarinnar að þessum atburði,
og marka í hug hennar ógleym-
anlega mynd af lögsögumannin-
um, er með réttsýnum úrskurði
afstýrði þeirri hættulegustu
innanlandsdeilu, er hér hefir
risið allt til þessa dags.
III.
En víkjum nú frá kristnitök-
unni og athugum aðstöðu hins
endurreista íslenzka þjóðveldis,
eins og það er í dag.
Það er nú liðið rúmlega ár síð-
an þingkosningar fóru fram, en
þó hefir Alþingi ekki enn reynzt
þess megnugt að mynda nýja
ríkisstjórn eða leysa eitthvað
af þeim vandamálum, er úr-
lausnar krefjast. Þó bíða stærri
og torleystari mál en íslending-
ar hafa þurft að glíma við síð-
an frelsið var endurheimt. Það
þarf að ráða niðurlögum hinn-
ar stórkostlegustu dýrtíðar, ef
atvinnuvegirnir eiga ekki að
eýðileggjast. Það þarf að endur-
nýja flest atvinnutæki sjávar-
útvegsins, koma öllum heyskap
á véltækt land á sem stytztum
tíma og efla ýmis konar iðnað.
Það þarf að semja þjóðinni ný
stjórnarlög, þar sem endurbætt
er skipun þingsins og markað
valdssvið hins nýja þjóðhöfð-
ingja. Það þarf að koma á meiri
jöfnun lífskjaranna og veita öll-
um rétt til atvinnu og sæmilegr-
ar afkomu, þó gegn eðlilegum
skyldum, er af slíkúm réttind-
um verða að leiða.
Hvernig getur Alþingi, eins og
vinnubrögðum þess nú er hátt-
að, leyst þessi óhemjustóru
(Framh. á 3. síðu)
mjög einfalt og fljótlegt verk. í
klefahorninu hjá honum eru
tveir litlir galdrakassar, og þarf
ekki annað en að láta tvær ljós-
rákir falla saman til að lesa
stefnuna.
Þegar hann verður leiður á að
athuga stefnuna, fer hann að
rjála við byssurnar. Loftið er
slæmt í stýrisklefanum, svo að
ég flý þaðan til sprengjumeist-
arans. Hann er ættaður frá
Texas, dálítið spjátrungslegur.
Hann reynir að leyna því, aQ
hann talar með amerískum
hreim, í stað þess að flugstjór-
inn lét sem mest bera á hon-
um. Samtal okkar, meðan við
flugum gegnum þokuhafið í
mörg þúsund metra hæð, var
eitthvað á þessa leið:
„Kanntu póló?“ spurði hann.
„Dálítið“.
„En golf?“
„Ekki teljandi.“
„Ég er golfkóngur í Texas —
— eða þv sem nær.“
„Það getur verið, en þú ert
erkiklaufi að kasta teningum."
Það er vélamaðurinn, sem
kemur að í þessu og kveður upp
þennan síðasta úrskurð. Hann
kemur út úr skotturninum bak
við stýrishúsið til að fá sér síg-
arettu. Þegar árás stendur yfir,
snýr hann skotturninum í sí-
fellu með byssuna reiðubúna.
Hann er ættaður frá Montana.
Þannig kynnist ég hverjum af
öðrum. Loftskeytamaðurinn er
frá Illinois, en af tékkneskum
ættum. Hann kvartar um, að
hann hafi minnst olnbogarými
af öllum á flugvélinni. Aðstoð-
armaður hans er Gyðingur frá