Tíminn - 06.01.1944, Síða 2

2
Reykjavík, fimintiiclagmii 6. jan. 1944
1. blatS
Ágásl Þorvaldsson, Brunastöðum:
Bændnr vilja ekki nvian flokk
Þeír eiga ekki samstöða með stóratvinnurekendum
^tminn
Fhnmtudafiur 6. jjan.
Síglíngamálm
Það er lærdómsríkt, að ein
ástæðan til þess, að íslending-
ar gengu undir erlent konungs-
vald, var óttinn við siglingaleysi
til landsins. í Gamla sáttmála
er það eitt aðalákvæðið, að kon-
ungur ábyrgist landsmönnum,
vissa skipakomu til landsins.
Þegar íslendingar hófust
handa um að endurheimta
sjálfstæði sitt á ný, var það eitt
markmið þeirra að taka sigling-
arnar til landsins í sínar hend-
ur. Sjaldan eða aldrei hefir
nokkur framkvæmd notið al-
mennara fylgis og stuðnings en
stofnun Eimskipafélags íslands
á sínum tíma.
Starf Eimskipafélags íslands
hefir verulegan árangur borið,
þótt langt sé frá því, að það hafi
náð því marki, að allir flutning-
ar til og frá landinu séu í hönd-
um þess. Skip þess flytja aðeins
Íítinn hluta af þeim vörum, sem
til landsins koma, og enn minna
af útflutningnum. Erlend skip
annast t. d. útflutning á öllum
afurðum vélbátaútvegsins.
Auk þess, sem þannig vant-
ar mikið á, að íslendingar full-
nægi sjálfir flutningaþörf
sinni, er nú þannig komið, að
flest kaupskip þeirra eru orðin
gömul og úrelt. Það þyrfti því
að reyna að selja þau áður en
langt liði. Ef fremur á að vera
framför en afturför hjá íslend-
ingum í þessum efnum, þarf
því að fylgjast að jöfnum hönd-
um endurnýjun núverandi
skipastóls og aukning hans.
Hér bíður því mikið verkefni,
sem vissulega verður að vera í
fremstu röð, þegar hafizt verð-
ur handa um viðreisn atvinnu-
veganna eftir styrjöldina. Það
er stórt sjálfstæðismál, því að
annars getur þjóðin orðið að
búa við siglingaleysi eða okur-
kjör erlendra auðhringa. Það er
stórt atvinnumál, því að margt
manna gæti fengið atvinnu á
hinum nýju skipum eða í sam-
bandi við rekstur þeirra.
Þessu máli má ekki sýna meira
tómlæti en orðið er. Það þarf
að gera sér ljóst hið fyrsta,
hvernig verður bezt fram úr
því ráðið. Hvaða skipastærðir
henta okkur bezt? Hvernig verð-
ur skipastóllinn skipulegast og
hagkvæmast efldur? Hvernig
verður millilandasiglingum bezt
háttað með tilliti til strandferð-
anna og vörudreifingarinnar?
Hvernig verður bezt bætt úr
flutningaþörf bátaútvegsins?
Hvaða þátt geta flugvélar átt í
þessum málum? Þessi atriði og
mörg fleiri þarf að’rannsaka.
Það er lika ljóst, að eigi Eim-
skipafélag íslands að hafa for-
ustuna í þessum efnum, þarfn-
ast skipulag þess stórfelldra
endurbóta. Það er löngu hætt
að vera félag þjóðarinnar. Það er
orðinn hringur örfárra fésýslu-
manna, mótað sjónarmiðum og
hagsmunum þeirra, eins og fyr-
irætlunin um Danmerkurskipið
sýndi bezt. Fyrir þjóðina er það
of áhættusamt að veita fyrir-
tæki, sem þannig er uppbyggt,
forréttindi og hlunnindi sem
væri það opinbert fyrirtæki.
Eimskipafélagið og Skipaútgerð
ríkisins ætti sennilega að sam-
eina í eina stofnun, sem tryggt
sé að stjórnað verði með al-
mannahag fyrir augum og lúti
hæfilegu íhlutunarvaldi þess
opinbera.
Vissa þætti þessara mála
mætti vitanlega leysa, án þess
að til beinnar opinberrar íhlut-
unar komi. Þannig er það með
hið fyrirhugaða skip kaupfélag-
anna. Það gæti og vel hugsast,
að ríkið styddi samvinnufélög
smáútgerðarmanna og sjó-
manna til að eignast skip, sem
önnuðust fiskútflutning.
Það virtist næsta eðlilegt, að
Alþingi það, sem kemur sam-
an í næstu viku, taki þetta mál
til athugunar. Það er ekki nóg,
að það vinni að því að endur-
heimta sjálfstæði í orði, heldur
þarf einnig að gera það á borði.
Það mætti vera því minnistætt,
að ein tildrög Gamla sáttmála
voru þau, að íslendingar áttu
ekki kaupskip til að sjá sér far-
borða. Þ. Þ.
Þegar Framsóknarflokkurinn
var stofnaður fyrir tæpum ald-
arfjórðungi, voru það bændur, er
aðallega stóðu að myndun hans,
eins og kunnugt er.
Aðdragandinn að stofnun
flokksins hefir oft og víða verið
rakinn, og er óþarft að eyða hér
um það mörgum orðum.
Ýmsum víðsýnum og framsýn-
um mönnum duldist það ekki,
að hófsöm umbótastefna á
þjóðmálasviðinu var nauðsyn-
leg, er ný verkaskipting í at-
vinnulífi landsmanna var að
hefjast, með nýrri tækniþróun.
Þjóðin var þá að byrja að skipt-
ast í nýjar atvinnustéttir, bæði
launþega og eigendur nýrra at-
vinnutækja.
Fyrirsjáanlegt var — eins og
líka síðar kom brátt í Ijós —
að þessir aðilar myndu sækjast
og vegast í baráttu um kaup og
vinnutíma, auk þess, sem hin
pólitísku yfirráð myndu verða
bitbein á milli þeirra.
Þá mun mönnum yfirleitt
ekki hafa dottið í hug, að fyrir
þessum stéttum við sjávarsíð-
una lægi það að sameinast í
sókn á hendur hinni friðsömu
bændastétt landsins, sem hvorki
fyrr né síðar hefir lagt stein í
götu verkamanna né sjómanna,
er þeir hafa með heiöarlegu
móti viljað bæta kjör sín, þótt sú
hafi því miður orðið raunin á
síðustu árin. Má að vísu mest
kenna þá sóknariðju forustu-
mönnum þessara stétta, sem
hafa með bægslagangi sínum í
garð bænda verið að fela fyrir
kjósendum sínum úrræðaleysi
sitt og fálm í þeim málum, er
mestu skipta fyrir þeirra
stéttir.
Annað mun það einnig vera
sem knúið hefir bændur til þess
að stofna stjórnmálaflokk, er
gæti ráðið nokkru á Alþingi, en
það voru árásir þær, er ýmsir
kaupsýslumenn höfðu haft í
frammi gegn samvinnufélögum
bænda.
Samvinnufélögin eru í raun-
inni fyrsta og stærsta átakið, er
bændur hafa gert til þess að
rétta sig úr kútnum og hefja
stétt sína og atvinnuyeg í átt-
ina til þeirrar þróunar, er tutt-
ugasta öldin hefir heimtað af
kynslóð sinni. Samvinnufé-
lagsskapurinn er sú friðsam-
asta leið, sem enn er þekkt til
þess að hjálpa fólki til sjálfs-
bjargar. Þau hafa það, sem af
er hér á landi, fært bændastétt-
inni stórkostlegan ávinning,
bæði efnalega og menningar-
lega, og um leið átt gifturíkan
þátt í viðreisn allrar þjóðarinn-
ar. Það .undarlega skeði þó í
okkar fátæka landi, að þau hafa
alla tíð orðið að búa við um-
sátursástand voldugra einstakl-
inga og flokka. Er skemmst á að
minnast' í því sambandi árás-
irnar á S. í. S. út af nokkrum
tunnum af kjöti, er eyðilögðust
af óviðráðanlegum ástæöum.
Framsóknarflokkurinn mun
hafa verið stofnaður með þetta
tvennt fyrir augum: í fyrsta
lagi: að vera mundang á vog-
inni þegar öfgarnar til hægri og
vinstri vægjust á. Og í öðru lagi:
að vera skjöldur og sverð sam-
vinnufélaganna í baráttu þeirra
fyrir tilveru sinni.
Þessi hlutverk hefir flokkur-
inn leyst af hendi á þann hátt,
að ekki er með neinni sanngirni
hægt að vanþakka það starf. En
auk þess hefir flokkurinn oftast
haft forustu í hinum þýðingar-
mestu framfaramálum, og átt
frumkvæði að flestum meiri-
háttar framkvæmdum ríkisins
um langt skeið.
Flokkurinn hefir oft orðið að
verjast hinum ólíklegustu bar-
dagaaðferðum andstæðinganna,
en hefir þó oftast borið hærra
hlut í þeim viðskiptum. Vopn
hans hafa bitið svo vel, og lið
hans verið það vel þjálíað í
þeirri baráttu, að andstæðing-
arnir hafa sjaldnast rönd við
reist. Hefir þeim oft þótt væn-
legast til fylgis að telja fólki
trú um það eftir á, að þau mál,
er þeir hafa einna mest reynt að
að tefja eða drepa fyrir Fram-
sóknarflokknum, hefðu náð
fram að ganga fyrir þeirra
frumkvæði eða stuðning.
Það þekkja allir, hvernig ótti
og hatur hinna þriggja and-
stöðuflokka Framsóknarflokks-
ins hefir komið þeim til þess að
skríða saman, er þeim hefir
þótt henta, í þeim tilgangi að
koma í framkvæmd því sameig-
inlega takmarki þeirra allra að
hnekkja áhrifavaldi Framsókn-
arflokksins á Alþingi.
Sú ábyrgðarlausa herferð,
sem hafin var og framkvæmd
á örlagaríkustu og hættulegustu
tímum, er yfir landið hafa kom-
ið í margar aldir, sýnir átak-
anlega, hversu mjög þessir
flokkar setja eigin pólitísku |
hagsmuni ofar hagsmunum al-
þjóðar. Er hér átt við kjör-
dæmabreytinguna. Síðan þeir
fengu því „réttlætismáli“ fram-
gengt, hafa þeir sýnt hug sinn
til kjósenda Framsóknarflokks-
ins — það er bændanna og
þeirra fólks — með því að láta
rigna niður á Alþingi alls konar
frumvörpum og tillögum um
rannsóknir á stofnanir bænda
og afnám umráðaréttar þeirra
yfir framleiðsluvörum sínum.
Hina sömu iðju stunda og blöð
þeirra með slíkri frekju að
flestum sæmilegum mönnum
hlýtur að ofbjóða.
Er auðséð á öllu þessu, að það
á að svínbeygja okkur bænd-
urna til undirgefni og hlýðni
við foringja þess fólks, sem í
bæjunum býr.
Á móti þessu ofsóknaræöi
höfum við bændur haft Fram-
sókparflokkinn í fremstu víg-
línu, okkur til varnar. Fáeinir
menn úr Sjálfstæðisflokknum
hafa einnig veitt nokkurt lið
vegna umbjóðenda sinna.
Af þessum ástæðum öllum og
ýmsum fleirum hefir Fram-
sóknarflokkurinn vitanlega ekki
getað átt samstarf við þessa
flokka um stjórn landsins, og
ætti það hverjum manni aö vera
skiljanlegt.
Ýmsir menn fordæma þingið
sem heild fyrir það öngþveiti, er
þar hefir ríkt síðan kjördæma-
málið var upp tekið. Er það ekki
sanngjarnt, því að Framsóknar-
flokkurinn á þar ekki sök á. Ég
hygg, að þetta ástand vari ekki
mjög lengi úr þessu. Þjóðin sér
það væntanlega, og er ef til vill
þegar búin að sjá það, að ein
stærsta og þrautseigasta stétt
landsins, bændastéttin, verður
ekki kveðin í kútinn með því-
líkum aðförum. Þroski hennar
er það mikill, eins og bezt sést
á því, hvernig flokkur hennar
hefir á Alþingi verið samtaka
um að hrinda hverju áhlaupi,
og ekki vikið um hársbreidd.
Andstæðingarnir eru öðru
hverju að láta skína í það í ræð-
um og ritum, að Framsóknar-
flokkurinn muni vera klofinn.
Öðru megin segja þeir menn, er
vilji samvinnu við kommúnista,
en hinum megin þeir, sem vilja
þakka Sjálfstæðisflokknum fyr-
ir síðast og stofna til samvinnu
við hann að nýju. Allt þetta
skraf er náttúrlegt eðli þeirra,
| sem hafa það starf öðrum þræði
hægt að safna, t. d. með því að
fara í símavinnu, kaupa nokkr-
ar kindur fyrir kaupið og koma
sér þannig upp fjárstofni, — en
seint mundi það ganga. — En
þá varð sú breyting á högum
fjölskyldunnar, að foreldrar
Ingvars fluttust til Bolungar-
víkur, og þar byrjaði hann að
róa til fiskjar. Skemmtilegt verk
var það ekki og hvimleið var
sjóveikin, en þegar heppnin var
með, var ef til vill hægt að vinna
fyrir 1—2 kindaverðum á’dag og
þá opnuðust líka möguleikar
fyrir því að komast á skóla og
eignast bækur, margar bækur.
— Teningunum var nú raun-
verulega kastað og leiðin fund-
in, — þó krókótt væri, — til
þess að eignast stóra jörð með
fyrirmyndaráhöfn.
Ingvar gerðist sjómaður. —
að blekkja fólk og koma af stað
tortryggni.
Þinglið flokksins hefir sýnt
það með starfi sínu í haust og
vetur, að þar er ekki um neinn
málefnaágreining að ræða.
Hvað kjósendur flokksins snert-
ir, mun mega fullyrða, að þeir
hafa aldrei fremur verið ein-
huga í fylgi sínu við flokkinn
en nú. Þeir munu vísa á bug
öllu tali um klofning innan
flokksins og eru ákveðnir, þar
sem ég þekki til, að efla hann
sem mest, enda mun nú hér eft-
ir verða auðveldara en verið
hefir að fylkja bændum um
stefnu hans. Bændur hafa
nefnilega komið auga á það bet-
ur en áður, að flestar umþætur
á kjörum þeirra hafa unnizt fyr-
ir forgöngu Framsóknarflokks-
ins.
Margir bændur, er fylgt hafa
Sjálfstæðisflokknum að málum
eða af einhverjum ástæðum
hafa gefið honum atkvæði sitt,
munu ekki gera það framvegis,
þrátt fyrir það þó nokkrir menn
í þingliði hans hafi yeitt Fram-
sóknarmönnum lið til þess að
hefta ofstopann í „fulltrúum"
neytenda. Þeir finna það, að
Framsóknarflokkurinn hefir
haft forustuna í þeirri baráttu,
og þeir munu kunna að þakka
það á viðeigandi hátt.
Bændur munu ekki heldur
hafa hug á því að stofna nýjan
flokk. Þeir þykjast ekki þurfa
þess og minnast þá einnig
hvernig slíkt fyrirtæki heppnað-
ist nokkrum stéttarbræðrum
þeirra fyrir fáum árum. Er
minnst á þetta hér vegna þess,
að nýlega skaut sú hugmynd
upp höfðinu að stofna þyrfti
nýjan flokk í stað Framsókn-
arflokksins, þar sem helzt allir
umráðendur atvinnutækja í
landinu stæðu saman.
Egill Thorarensen í Sigtúnum
var höfundur þessarar hug-
myndar eins og kunnugt er. Þeir,
sem þekkja þann mæta mann,
skilja það vel, að honum sárni
öngþveitið á Alþingi. Bráðhuga
dugnaðarmenn eins og Egill una
vitaskuld illa slíku ástandi. En
að athuguðu máli, hygg ég, að
bæði hann og aðrir sanngjarnir
menn geti sannfærzt um það,
að þetta ástand á Alþingi er
ekki fulltrúum Framsóknar-
flokksins að kenna.
Þeir hafa reynt til þrautar,
þrátt fyrir allt, sem á undan var
gengið, þolrifin í fulltrúum
hinna flokkanna um samstarf
og ábyrg vinnubrögð og fengið
við þær tilraunir neikvæðan
árangur.
Framsóknarflokknum munu
verða þær samningaumræður,
er hann átti við kommúnista í
fyrra, sögulegur ávinningur síð-
ar meir, og auk þess pólitískur
ávinningur nú þegar.
(Fravih. á 3. síðu)
Hann tók stýrimannspróf 1911
og var um hríð skipstjóri á
fiski- og síldveiðiskipum. Fast
þótti hann sækja sjóinn og vera
einn hinn aflasælasti skipstjóri.
Þó féll honum sjómennskan
ekki vel og var aldrei laus við
sjóveiki. En hann sneri sér líka
brátt að öðru: Keypti sjálfur
skip, gerðist útgerðarmaður og
hóf síldarsöltun.
Síldarútgerð var á þeim tím-
um talinn hinn allra áhættu-
samasti atvinnuvegur. Annað
augnablikið — svo að segja —
gátu menn grætt stórfé, hitt
augnablikið tapað öllu, sem þeir
áttu til og meira til. Einhver
mesta hættan, sem yfir síldar-
útgerðinni vofði þá, var, að of-
mikið veiddist. Þá mátti eiga
víst verðhrun á síldarmarkað-
inum.
Af þeim mönnum, sem að
staðaldri fengust við síldarút-
gerð á árunum áður en síldar-
salan var skipulögð og síldar-
verksmiðjur ríkisins reistar, var
Ingvar einn þeirra fáu er stóðst
áföllin og aldrei gafst upp. En
oft „gaf á bátinn“ hjá honum
eins og öðrum, og lítill tími mun
þá hafa verið til draumsjóna,
því að fast þurfti að halda um
stjórnvölinn og neyta allra
krafta og athygli, ef komast
skyldi hjá kollsiglingu. En tak-
markið gleymdist þó aldrei, og
strax þegar tóm gafst og ró-
legri tímar komu, var stórbýlið
keypt. Ingvar Guðjónsson hafði
nú í allmörg ár verið eigandi
jarðarinnar Kaupangs við Eyja-
Allt svart
Laxness virðist hafa orðið vel
ágengt í að láta aðdáendur sína
sjá aðeins dekkstu hliðina á
sveitafólkinu og kjörum þess.
Þegar einhver úr hópi „komma“
tekur sér penna í hönd til þess
að minnast á sveitalífið, þá er
eins og ekkert sjáist nema verri
hliðin.
Nú undanfarið hefir Þjóðvilj-
inn verið að birta verðlaunarit-
gerðir, sem lýsa „degi á vinnu-
stað“. Síðasta af þessum rit-
gerðum, sem ég hefi séð, er eftir
eina geðþekka Reykjavíkur-
konu, sem hefir verið í kaupa-
vinnu á sveitabæ. En allt er
þar með því allra versta, sem
gerist: Veðrið sífelld kalsarign-
ing, en þó rakað langan vinnu-
dag; maturinn lélegur, kaffið
aðeins volgt, engjarnar blóð-
snöggar og blautar, svo að hest-
ur snúningadrengsins liggur
fastur í þeim. Étið úti, án skjóls;
vinnukonan, (sem alltaf hefir
verið í sveitinni) tekur í nefið;
kaupið sáralágt, kaupakonurnar
látnar sofa saman í einu
rúmi. Og svo er kjötinu af fénu,
sem er verið að reita saman fóð-
ur handa, hent, þegar búið er
að gjalda með því úr ríkissjóði
o. s. frv. o. s. frv.
Það er eins og í ýmsum sög-
um Laxness, allt tínt saman er
finnst af því versta, sem til er.
Og svo eiga ókunnugir að fá
mynd í huga sinn af sveitalíf-
inu eins og það er.
Það er ekki verið að minnast
á rennislétt tún, sem breiða á
sér tvisvar á sumri, sláttuvél-
ar, rakstrarvélar, björt og rúm
húsakynni. En þetta er víða
orðið algengt í sveitum. Og því
síður er minnst á glatt og félags-
legt fólk, sem gengur að hey-
skapnum á sólbjörtum sumar-
dögum með sívaxandi vinnu-
gleði eftir því sem hækkar í
hlöðunum af grænu, ilmandi
heyi.
Sá, sem þetta skrifar, er ekki
meðal þeirra, sem fordæma
menn fyrir að þeir eru
„kommar". En ég held ,að þeir
séu að gera illt verk þjóð sinni
og landi, að vera stöðugt að níða
niður sveitafólkið, störf þess og
stríð við að byggja landið.
Margt sveitafólk leysir mjög
myndarlegt lífsstarf af höndum.
Þótt erfiðleikar séu oft mikl-
ir í sveitinni, þá „fjör kenni oss
eldurinn, frostið oss herði.“
Og það mega „komrnar" vita,
þótt hlutskipti ýmsra sé að búa
í bæjunum, taka þeir undir af
alhuga með skáldinu:
„Þá er það bóndabærinn,
sem ber af öllu þó“.
Kári.
fjörð. Árni bróðir hans hefir að
vísu haft bú og jörð á leigu, en
mestu mun Ingvar sjáifur hafa
ráðið þar um hina stórfelldu
ræktun og búskaparfram-
kvæmdir. Hefir hann og átt þar
heimili og verið þar langdvöl-
um, einkum hin síðustu ár, og
jafnvel gengið að heimilisverk-
um eftir því sem heilsan hefir
leyft. „Þetta veitir mér mesta
ánægju“, sagði hann eitt sinn í
fyrrasumar, er talið barst að
ræktun hans í Kaupangi. „Ég
hefi eiginlega aldrei verið veru-
lega hneigður fyrir önnur störf,
né haft ánægju af þeim“.
Þeir, sem kynntust Ingvari
nokkuð, munu hafa orðið þess
varir, að hann hafði mikinn á-
huga fyrir öllum mannúðar- og
menningarmálum. Stórgjöfull
var hann og manna hjálpsam-
astur við sjúka og fátæka, og
vitnaðist þó fæst af því, því að
það fór hann dult með.
Orð var á því gert að Ingvar
hefði óvenjulega sterka ættar-
kend og það rómað, hve ástrík-
ur sonur hann hefði verið, góð-
ur bróðir og umhyggjusamur
faðir. En þessi sterka ættrækni
hans.náði reyndar langt út yf-
ir þessa orðs venjulegu merk-
ingu. Sonarkærleikur hans náði
ekki aðeins til föður hans og
móður, heldur til alls íslenks
sveitalífs, til íslenzkrar gróður-
moldar, til „langholts og lyng-
mós“. Bróðurræktarsemin var
ekki aðeins bundin við systkini
hans. Hún náði til allar íslenzk-
ar sveitaalþýðu. Sjálfur vildi
(iiiftrím Björnsdóttlr frá Kornsá;
Ingvar Guðjónsson
F. 17. júlí 1888. — D. 8. desember 1943.
Ingvar Guðjónsson hefir
um langt skeið gnæft svo
hátt á sviði útgerðarinnar og
þó sérstaklega síldarmálanna,
að hann er löngu landskunnur,
og hugur margra mun nú við
burtför hans hvarfla til ýmsra
atburða úr hans athafnasama
æviferli. Menn vita, að hann
hefir nú um hálfan þriðja tug
ára rekið umfangsmikla út-
gerð og verið allmörg síðustu
árin stærsti síldarsaltandi
landsins. Að hann hefir verið
brautryðjandi í nýjum síldar-
verkunaraðferðum og fremstur
í flokki að afla nýrra markaða
og sölusambanda fyrir síldaraf-
urðir. En þó er það svo, að þeir
sem þekktu Ingvar Guðjónsson
ekki að öðru en því, er við kom
þeim málum, þekktu hann í
raun og veru alls ekki, því að
hann átti sér aðra drauma og
önnur kærari hugðarmál, sem
oft vannst reyndar lítill tími til
að sinna, en voru þó vandlegast
geymd í hugarfylgsnum hans
og af mestri alúð varðveitt.
Ingvar Guðjónsson var af
gáfaðri og duglegri vestur-hún-
vetnskri bændaætt. Foreldrar
hans byrjuðu búskap með svo
að segja tvær hendur tómar, en
ómegð hlóðst ört á þau. Ingvar
var annað í röðinni af 8 börnum
þeirra. Það má nærri geta, að
börnin urðu fljótt að læra að
bjarga sér sjálf og vinna fyrir
sér. 12 ára gamall var Ingvar
1 ráðinn smali og léttadrengur
að Breiðabólstað í Vatnsdal.
Um haustið fór hann í Vatns-
dalsrétt og var láttnn hjálpa til
við fjárrekstur. Sjálfsagt hefir
hann háttað dauðuppgefinn um
kvöldið, en samt dreymdi hann
um jarðirnar í Vatnsdal, um
stóra, samfellda engjabreiðu,
sem blasti við þegar kom fram
hjá Hnjúki, vel ræktuð tún og
reisulega bæi viðast hvar. Þess-
ir draumar endurtóku sig oft
síðar, bæði í vöku og svefni.
Athafnalífið bættist við og
sjálfur varð hann þátttakandi
í störfunum á stóru drauma-
býlunum sínum og smám sam-
an stjórnandínn. Rösklega var
þá gengið að jarðabótunum, tún
stækkuð og girt, sáð í garða,
bæir og peningshús byggð. En
alls staðar ríkti vinnukapp og
vinnugleði. Þar unnu starfs-
menn glaðir og prúðir, eins og
stóð í kvæði H. Hafstein, sem
hann lærði um þær mundir. -
En brátt komu áhyggjurnar út
af því, hvernig hægt væri að
láta draumana rætast. Hvernig
gat fátækur drengur eignast
stóra jörð, margar kýr, hesta og
kindur og allt annað, sem til
búskapar þurfti? Nokkru var